Tut Bölgesinde Yıl Boyu İklim ve Hava Durumu Türkiye

Tut bölgesinde yazlar sıcak, kurak ve açık ve kışlar çok soğuk, karlı ve parçalı bulutlu. Yıl içerisinde sıcaklık normalde -2°C ila 35°C arasında değişiklik gösterir ve nadiren -6°C altında ve 38°C üzerinde olur.

Kumsal/havuz skoruna göre, sıcak hava aktiviteleri açısından Tut ziyaretinde yılın en iyi zamanı Haziran ortasından Eylül başına

Sıcak mevsim 3,2 ay uzunluğundadır ve 10 Haziran tarihinde başlayıp 17 Eylül tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık 29°C üzerindedir. Tut bölgesindeki en sıcak ay Temmuz ayıdır; bu ayda ortalama yüksek sıcaklık 34°C iken düşük sıcaklık 21°C düzeyindedir.

Soğuk mevsim 3,6 ay uzunluğundadır ve 24 Kasım tarihinde başlayıp 13 Mart tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık 11°C altındadır. Tut bölgesindeki en soğuk ay Ocak ayıdır; bu ayda ortalama düşük sıcaklık -1°C iken yüksek sıcaklık 5°C düzeyindedir.

Tut bölgesinde gökyüzünün bulutlarla kaplı olma durumu yüzdesinin ortalaması yıl boyunca aşırı mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Tut bölgesinde yılın gökyüzünün daha açık olduğu zamanı 15 Mayıs civarında başlar ve 4,8 ay boyunca sürüp 8 Ekim civarında sona erer.

Tut bölgesinde yılın en açık ayı Temmuz ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %100 oranında açıktır, çoğunlukla açıktır veya parçalı bulutludur.

Yılın daha bulutlu olan zamanı 8 Ekim civarında başlayıp 7,2 ay boyunca sürer ve 15 Mayıs civarında biter.

Tut bölgesinde yılın en bulutlu ayı Aralık ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %48 oranında kapalıdır veya çoğunlukla bulutludur.

Yağmurlu gün en az 1 milimetre sıvı veya sıvıya eşdeğer yağışın olduğu bir gündür. Tut bölgesinde yağmurlu gün ihtimali yıl boyunca değişiklik arz etmektedir.

Yağmurlu mevsim 7,3 ay boyunca 12 Ekim tarihinden 22 Mayıs tarihine kadar sürer ve herhangi bir günün yağmurlu olma ihtimali %12 oranından yüksektir. Tut bölgesinde en çok yağmurlu günün olduğu ay 6,4 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Şubat ayıdır.

Kurak sezon 22 Mayıs tarihinde başlayıp 12 Ekim tarihine kadar 4,7 ay sürer. Tut bölgesinde en az yağmurlu günün olduğu ay 0,3 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Ağustos ayıdır.

Yağışlı günler arasından, yalnızca yağmur, yalnızca kar veya bu ikisinin bir karışımını içeren günler arasında ayrım yapıyoruz. Tut bölgesinde yalnızca yağmurun en fazla sayıda gün olduğu ay Nisan olup, ortalama yağış 5,8 gün düzeyindedir. Bu kategorizasyona dayanarak yıl boyunca görülen en yaygın yağış formu yalnızca yağmur olup 6 Kasım tarihinde %21 ile en yüksek olmaktadır.

Yağış miktarı

Yalnızca aylık toplamları değil, aylar içerisindeki varyasyonu da göstermek için yılın her bir gününü merkez alan hareketli 31 günlük dönemler üzerinden yağış miktarı gösterilmektedir. Tut aylık yağış miktarında biraz mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Yılın yağmurlu dönemi en az 13 milimetre miktarında hareketli 31 günlük yağış miktarı ile 8,0 ay boyunca 29 Eylül tarihinden 30 Mayıs tarihine sürmektedir. Tut bölgesinde en yağmurlu ay Kasım olup, ortalama yağış 40 milimetre düzeyindedir.

Yılın yağmursuz dönemi 30 Mayıs tarihinden 29 Eylül tarihine kadar 4,0 ay boyunca sürmektedir. Tut bölgesinde en az yağmurlu ay Ağustos olup, ortalama yağış 1 milimetre düzeyindedir.

Kar Yağışı

Yağmur miktarında olduğu gibi kar yağışını yılın her bir gününü merkez alan ve 31 günlük hareketli dönemlerle göz önünde bulunduruyoruz. Tut aylık kar yağışında biraz mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Yılın karlı dönemi en az 25 milimetre miktarında hareketli 31 günlük yağış miktarı ile 2,9 ay boyunca 10 Aralık tarihinden 7 Mart tarihine sürmektedir. Tut bölgesinde en kar yağışlı ay Ocak olup, ortalama kar yağışı 64 milimetre düzeyindedir.

Yılın karsız dönemi 7 Mart tarihinden 10 Aralık tarihine kadar 9,1 ay boyunca sürmektedir. Yılın en az kar yağışı 0 milimetre ortalama toplam birikmesiyle 30 Temmuz günü civarına denk gelmektedir.

Tut gün uzunluğu yıl boyunca önemli ölçüde değişiklik arz etmektedir. 2024 yılında en kısa gün 21 Aralık tarihinde 9 saat 33 dakika gün ışığıyla gerçekleşirken en uzun günü ise 20 Haziran tarihinde 14 saat 47 dakika gün ışığıyla gerçekleşir.

En erken gün doğumu 13 Haziran tarihinde 05:05 saatindedir ve en geç gün doğumu ise 7 Ocak tarihinde 2 saat 38 dakika sonra 07:44 saatindedir. En erken gün batımı 6 Aralık tarihinde 17:09 saatinde ve en geç gün batımı 27 Haziran tarihinde 2 saat 45 dakika sonra 19:54 saatindedir.

2024 yılında Tut bölgesinde Yaz saati uygulaması (YSU) yapılmamaktadır.

Aşağıdaki rakam 2024 yılı için olan kilit ay verilerinin kısa bir temsilini sunmaktadır. Yatay eksen günü, dikey eksen günün saatini göstermektedir. Renkli alanlar ise ayın ufuk çizgisinin üstünde olduğu zamanları ifade etmektedir. Dikey gri çubuklar (yeni Aylar) ve mavi çubuklar (dolunaylar) kilit Ay evrelerini göstermektedir.

Nem rahatlık düzeyleri için çiylenme noktasını baz alınmıştır zira terin tenden buharlaşıp buharlaşmayacağını ve böylece vücudu serinletip serinletmeyeceğini belirlemektedir. Düşük çiylenme noktaları daha kuru hissi verirken yüksek çiylenme noktaları daha nemli hissi vermektedir. Gece ve gündüz arasında normalde önemli oranda değişiklik arz eden sıcaklıktan farklı olarak çiylenme noktası daha yavaş değişim gösterir ve böylece sıcaklık gece düşebiliyorken genelde bunaltıcı bir günün ardından bunaltıcı bir gece gelir.

Tut bölgesinde nem rahatlık düzeyinin bunaltıcı, basık veya dayanılmaz olduğu zaman yüzdesiyle ölçülen, hissedilen nem oranı yıl boyunca önemli ölçüde değişiklik göstermez ve yıl boyu %0 düzeyiyle neredeyse sabit kalır.

Bu bölümde yerden 10 metre yükseklikteki geniş alan saatlik ortalama rüzgar hızları tartışılmaktadır. Herhangi bir lokasyonda deneyimlenen rüzgar yerel topografyaya ve diğer faktörlere çok bağımlıdır ve anlık rüzgar hızı ve yönü saatlik ortalamalardan çok daha fazla değişkenlik göstermektedir.

Tut ortalama saatlik rüzgar hızı yıl boyunca önemli oranda mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Yılın daha rüzgarlı olan dönemi 13,3 kilometre/saat düzeyinin üstünde ortalama rüzgar hızıyla 4 Haziran tarihinden 6 Eylül tarihine kadar 3,0 ay boyunca sürer. Tut bölgesinde yılın en rüzgarlı ayı Temmuz ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 16,1 kilometre/saat olmaktadır.

Yılın en sakin zamanı 6 Eylül tarihinden 4 Haziran tarihine kadar 9,0 ay boyunca sürmektedir. Tut bölgesinde yılın en sakin ayı Kasım ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 10,3 kilometre/saat olmaktadır.

Tut bölgesinde yıl boyunca baskın ortalama saatlik rüzgar kuzey yönünden gelmektedir.

Havanın Tut bölgesinde yıl boyunca ne kadar iyi olduğunu ölçmek için iki seyahat skoru hesaplaması yapıyoruz.

Turizm skoru açık, yağmursuz günleri ve 18°C ila 27°C arasındaki hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak Tut bölgesini genel açık hava turist aktiviteleri açısından ziyaret etmek için en iyi zamanlar Mayıs ortasından Haziran sonuna ve Ağustos sonundan Ekim başına, en yüksek skoru alan ise Eylül ayının üçüncü haftası.

Kumsal/havuz skoru açık, yağmursuz günleri ve 24°C ila 32°C arasında hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak, sıcak hava faaliyetleri açısından Tut ziyaretinin en iyi zamanı Haziran ortasından Eylül başına, en yüksek skoru alan ise Ağustos ayının üçüncü haftası.

Metodoloji

Analiz yapılan dönemde (1980 ila 2016 arasında) 08:00 ila 21:00 arasındaki her saatte hissedilen sıcaklık, bulut örtüsü ve toplam yağış için bağımsız skorlar hesaplanır. Bu skorlar tek bir saatlik bileşik skor olarak birleştirilmekte ve daha sonra günlere toplanmakta ve analiz dönemindeki tüm yıllar için ortalaması alınıp düzleştirilmektedir.

Bizim bulut örtüsü skorumuz tam açık gökyüzü için 10'dur ve neredeyse tamamen açık gökyüzü için 9 ve tamamen kapalı gökyüzü için 1 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Söz konusu saati merkez alan üç saatlik yağışa dayalı olan yağış skorumuz1 milimetre hiç yağış olmamasına 10 skoru vermektedir. Bu skor çok az yağış için 9 ve 1 milimetre ve daha fazlası yağış için 0 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Bizim turizm sıcaklık skorumuz 10°C altında hissedilen sıcaklıklar için 0, 18°C için doğrusal olarak 9'a, 24°C için 10'a yükseltmekte ve 27°C için doğrusal olarak 9'a ve 32°C daha sıcak dereceler için 1'e düşmektedir.

Bizim kumsal/havuz sıcaklık skorumuz 18°C altındaki hissedilen sıcaklıklar için 0, 24°C için doğrusal olarak 9'a ve 28°C için 10'a yükselmekte ve 32°C için doğrusal olarak 9'a ve 38°C ve daha yüksek dereceler için 1'e düşmektedir.

Yetiştirme sezonu tanımları dünya çapında farklılık gösterir ancak bu raporda yıl içerisinde (Kuzey Yarımküre için takvim yılı, Güney Yarımküre için ise 1 Temmuz tarihinden 30 Haziran tarihine kadar) en uzun ve sürekli donma dışı sıcaklı dönemleri (≥0°C) olarak tanımlanmaktadır.

Tut bölgesindeki yetiştirme sezonu normalde 8,5 ay boyunca (261 gün) yaklaşık 14 Mart tarihinden 30 Kasım tarihine kadar sürer ve nadiren 18 Şubat tarihinden önce veya 4 Nisan tarihinden sonra başlayıp nadiren 7 Kasım tarihinden önce veya 24 Aralık tarihinden sonra sona erer.

Yetiştirme derecesi günleri bitki ve hayvan gelişimini tahmin etmede kullanılan yıllık bir ısı birikme ölçeğidir ve maksimum bir sıcaklık düzeyinin üzerindeki herhangi bir fazlalığı göz ardı ederek baz bir sıcaklık üzerindeki sıcaklık entegrali olarak tanımlanmaktadır. Bu raporda taban 10°C tavan ise 30°C olarak kabul edilmektedir.

Yalnızca yetiştirme derecesi günlerine dayanarak, Tut bölgesinde bahar çiçekleri ilk 7 Nisan civarında ortaya çıkarken nadiren 24 Mart tarihinden önce veya 21 Nisan tarihinden sonra çıkar.

Bu bölüm geniş bir alan üzerinde yüzeye ulaşan toplam günlük kısa dalga güneş enerjisini ele almaktadır ve bunu yaparken günün uzunluğu, Güneşin ufuk çizgisi üstündeki yüksekliği, bulut ve diğer atmosferik bileşenler tarafından emilim üzerinde mevsimsel etkileri göz önünde bulundurmaktadır. Kısa dalga radyasyonu görünür ışın ve ultraviyole radyasyon içermektedir.

Ortalama günlük kısa dalga güneş enerjisi yıl boyunca aşırı mevsimsel değişiklikler gösterir.

Yılın daha güneşli olan dönemi metrekare başına 7,4 kWh düzeyinin üstünde günlük ortalama olay kısa dalga enerjisiyle 19 Mayıs tarihinden 24 Ağustos tarihine kadar 3,2 ay boyunca sürer. Tut bölgesinde en güneşli ay Temmuz ayıdır ve bu dönemde ortalama 8,5 kWh olmaktadır.

Yılın daha karanlık olan dönemi metrekare başına 3,5 kWh düzeyinin altında günlük ortalama kısa dalga enerjisiyle 1 Kasım tarihinden 16 Şubat tarihine kadar 3,5 ay boyunca sürer. Tut bölgesinde en karanlık ay Aralık ayıdır ve bu dönemde ortalama 2,3 kWh olmaktadır.

Bu rapor için Tut bölgesi coğrafi koordinatları 37,795° enlem, 37,916° boylam ve 1.054 m yüksekliktir.

Tut bölgesinin 3 kilometre çapındaki topoğrafyada yükseklik açısından aşırı varyasyon bulunur ve maksimum yükseklik değişimi 1.331 metre iken ve deniz seviyesinden ortalama yüksekliği ise 1.128 metre kadardır. 16 kilometre çapında ayrıca aşırı varyasyon gösterir (2.012 metre). 80 kilometre çapında ayrıca aşırı varyasyon gösterir (2.724 metre).

Tut bölgesinin 3 kilometre yakınındaki alan ekili arazi (%57), çayır (%17) ve seyrek bitki örtüsü (%15) ile kaplıyken, 16 kilometre yakınındaki alan ekili arazi (%39) ve çayır (%20) ile ve 80 kilometre yakınındaki alan ise ekili arazi (%44) ve ağaçlar (%16) ile kaplıdır.