Pertek Bölgesinde Yıl Boyu İklim ve Hava Durumu Türkiye

Pertek bölgesinde yazlar sıcak, kurak ve açık ve kışlar çok soğuk, karlı ve parçalı bulutlu. Yıl içerisinde sıcaklık normalde -5°C ila 34°C arasında değişiklik gösterir ve nadiren -11°C altında ve 38°C üzerinde olur.

Kumsal/havuz skoruna göre, sıcak hava aktiviteleri açısından Pertek ziyaretinde yılın en iyi zamanı Haziran sonundan Ağustos sonuna

Sıcak mevsim 3,2 ay uzunluğundadır ve 10 Haziran tarihinde başlayıp 17 Eylül tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık 28°C üzerindedir. Pertek bölgesindeki en sıcak ay Temmuz ayıdır; bu ayda ortalama yüksek sıcaklık 34°C iken düşük sıcaklık 18°C düzeyindedir.

Soğuk mevsim 3,5 ay uzunluğundadır ve 25 Kasım tarihinde başlayıp 8 Mart tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık 9°C altındadır. Pertek bölgesindeki en soğuk ay Ocak ayıdır; bu ayda ortalama düşük sıcaklık -5°C iken yüksek sıcaklık 3°C düzeyindedir.

Pertek bölgesinde gökyüzünün bulutlarla kaplı olma durumu yüzdesinin ortalaması yıl boyunca aşırı mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Pertek bölgesinde yılın gökyüzünün daha açık olduğu zamanı 23 Mayıs civarında başlar ve 4,5 ay boyunca sürüp 6 Ekim civarında sona erer.

Pertek bölgesinde yılın en açık ayı Ağustos ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %99 oranında açıktır, çoğunlukla açıktır veya parçalı bulutludur.

Yılın daha bulutlu olan zamanı 6 Ekim civarında başlayıp 7,5 ay boyunca sürer ve 23 Mayıs civarında biter.

Pertek bölgesinde yılın en bulutlu ayı Şubat ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %50 oranında kapalıdır veya çoğunlukla bulutludur.

Yağmurlu gün en az 1 milimetre sıvı veya sıvıya eşdeğer yağışın olduğu bir gündür. Pertek bölgesinde yağmurlu gün ihtimali yıl boyunca değişiklik arz etmektedir.

Yağmurlu mevsim 7,8 ay boyunca 9 Ekim tarihinden 3 Haziran tarihine kadar sürer ve herhangi bir günün yağmurlu olma ihtimali %13 oranından yüksektir. Pertek bölgesinde en çok yağmurlu günün olduğu ay 7,4 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Nisan ayıdır.

Kurak sezon 3 Haziran tarihinde başlayıp 9 Ekim tarihine kadar 4,2 ay sürer. Pertek bölgesinde en az yağmurlu günün olduğu ay 0,3 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Ağustos ayıdır.

Yağışlı günler arasından, yalnızca yağmur, yalnızca kar veya bu ikisinin bir karışımını içeren günler arasında ayrım yapıyoruz. Pertek bölgesinde yalnızca yağmurun en fazla sayıda gün olduğu ay Nisan olup, ortalama yağış 7,3 gün düzeyindedir. Bu kategorizasyona dayanarak yıl boyunca görülen en yaygın yağış formu yalnızca yağmur olup 16 Nisan tarihinde %25 ile en yüksek olmaktadır.

Yağış miktarı

Yalnızca aylık toplamları değil, aylar içerisindeki varyasyonu da göstermek için yılın her bir gününü merkez alan hareketli 31 günlük dönemler üzerinden yağış miktarı gösterilmektedir. Pertek aylık yağış miktarında biraz mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Yılın yağmurlu dönemi en az 13 milimetre miktarında hareketli 31 günlük yağış miktarı ile 8,6 ay boyunca 23 Eylül tarihinden 12 Haziran tarihine sürmektedir. Pertek bölgesinde en yağmurlu ay Nisan olup, ortalama yağış 45 milimetre düzeyindedir.

Yılın yağmursuz dönemi 12 Haziran tarihinden 23 Eylül tarihine kadar 3,4 ay boyunca sürmektedir. Pertek bölgesinde en az yağmurlu ay Ağustos olup, ortalama yağış 1 milimetre düzeyindedir.

Kar Yağışı

Yağmur miktarında olduğu gibi kar yağışını yılın her bir gününü merkez alan ve 31 günlük hareketli dönemlerle göz önünde bulunduruyoruz. Pertek aylık kar yağışında önemli düzeyde mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Yılın karlı dönemi en az 25 milimetre miktarında hareketli 31 günlük yağış miktarı ile 3,9 ay boyunca 24 Kasım tarihinden 20 Mart tarihine sürmektedir. Pertek bölgesinde en kar yağışlı ay Şubat olup, ortalama kar yağışı 99 milimetre düzeyindedir.

Yılın karsız dönemi 20 Mart tarihinden 24 Kasım tarihine kadar 8,1 ay boyunca sürmektedir. Yılın en az kar yağışı 0 milimetre ortalama toplam birikmesiyle 20 Temmuz günü civarına denk gelmektedir.

Pertek gün uzunluğu yıl boyunca önemli ölçüde değişiklik arz etmektedir. 2024 yılında en kısa gün 21 Aralık tarihinde 9 saat 27 dakika gün ışığıyla gerçekleşirken en uzun günü ise 20 Haziran tarihinde 14 saat 54 dakika gün ışığıyla gerçekleşir.

En erken gün doğumu 13 Haziran tarihinde 04:56 saatindedir ve en geç gün doğumu ise 5 Ocak tarihinde 2 saat 45 dakika sonra 07:41 saatindedir. En erken gün batımı 6 Aralık tarihinde 17:00 saatinde ve en geç gün batımı 28 Haziran tarihinde 2 saat 52 dakika sonra 19:52 saatindedir.

2024 yılında Pertek bölgesinde Yaz saati uygulaması (YSU) yapılmamaktadır.

Aşağıdaki rakam 2024 yılı için olan kilit ay verilerinin kısa bir temsilini sunmaktadır. Yatay eksen günü, dikey eksen günün saatini göstermektedir. Renkli alanlar ise ayın ufuk çizgisinin üstünde olduğu zamanları ifade etmektedir. Dikey gri çubuklar (yeni Aylar) ve mavi çubuklar (dolunaylar) kilit Ay evrelerini göstermektedir.

Nem rahatlık düzeyleri için çiylenme noktasını baz alınmıştır zira terin tenden buharlaşıp buharlaşmayacağını ve böylece vücudu serinletip serinletmeyeceğini belirlemektedir. Düşük çiylenme noktaları daha kuru hissi verirken yüksek çiylenme noktaları daha nemli hissi vermektedir. Gece ve gündüz arasında normalde önemli oranda değişiklik arz eden sıcaklıktan farklı olarak çiylenme noktası daha yavaş değişim gösterir ve böylece sıcaklık gece düşebiliyorken genelde bunaltıcı bir günün ardından bunaltıcı bir gece gelir.

Pertek bölgesinde nem rahatlık düzeyinin bunaltıcı, basık veya dayanılmaz olduğu zaman yüzdesiyle ölçülen, hissedilen nem oranı yıl boyunca önemli ölçüde değişiklik göstermez ve yıl boyu %0 düzeyiyle neredeyse sabit kalır.

Bu bölümde yerden 10 metre yükseklikteki geniş alan saatlik ortalama rüzgar hızları tartışılmaktadır. Herhangi bir lokasyonda deneyimlenen rüzgar yerel topografyaya ve diğer faktörlere çok bağımlıdır ve anlık rüzgar hızı ve yönü saatlik ortalamalardan çok daha fazla değişkenlik göstermektedir.

Pertek ortalama saatlik rüzgar hızı yıl boyunca hafif mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Yılın daha rüzgarlı olan dönemi 11,1 kilometre/saat düzeyinin üstünde ortalama rüzgar hızıyla 6 Haziran tarihinden 9 Eylül tarihine kadar 3,1 ay boyunca sürer. Pertek bölgesinde yılın en rüzgarlı ayı Temmuz ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 13,1 kilometre/saat olmaktadır.

Yılın en sakin zamanı 9 Eylül tarihinden 6 Haziran tarihine kadar 8,9 ay boyunca sürmektedir. Pertek bölgesinde yılın en sakin ayı Kasım ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 9,0 kilometre/saat olmaktadır.

Pertek bölgesindeki hakim ortalama saatlik rüzgar yönü yıl boyunca değişiklik göstermektedir.

Rüzgar genelde kuzey yönünden 4 Ocak tarihinden 15 Mart tarihine 2,4 ay boyunca ve 4 Mayıs tarihinden 9 Aralık tarihine 7,2 ay boyunca en yüksek %60 ile 1 Temmuz tarihinde esmektedir. Rüzgar genelde güney yönünden 15 Mart tarihinden 4 Mayıs tarihine 1,6 ay boyunca en yüksek %35 ile 15 Nisan tarihinde esmektedir. Rüzgar genelde doğu yönünden 9 Aralık tarihinden 4 Ocak tarihine 3,7 hafta boyunca en yüksek %38 ile 1 Ocak tarihinde esmektedir.

Havanın Pertek bölgesinde yıl boyunca ne kadar iyi olduğunu ölçmek için iki seyahat skoru hesaplaması yapıyoruz.

Turizm skoru açık, yağmursuz günleri ve 18°C ila 27°C arasındaki hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak Pertek bölgesini genel açık hava turist aktiviteleri açısından ziyaret etmek için en iyi zamanlar Mayıs sonundan Temmuz başına ve Ağustos ortasından Eylül sonuna, en yüksek skoru alan ise Eylül ayının ikinci haftası.

Kumsal/havuz skoru açık, yağmursuz günleri ve 24°C ila 32°C arasında hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak, sıcak hava faaliyetleri açısından Pertek ziyaretinin en iyi zamanı Haziran sonundan Ağustos sonuna, en yüksek skoru alan ise Temmuz ayının son haftası.

Metodoloji

Analiz yapılan dönemde (1980 ila 2016 arasında) 08:00 ila 21:00 arasındaki her saatte hissedilen sıcaklık, bulut örtüsü ve toplam yağış için bağımsız skorlar hesaplanır. Bu skorlar tek bir saatlik bileşik skor olarak birleştirilmekte ve daha sonra günlere toplanmakta ve analiz dönemindeki tüm yıllar için ortalaması alınıp düzleştirilmektedir.

Bizim bulut örtüsü skorumuz tam açık gökyüzü için 10'dur ve neredeyse tamamen açık gökyüzü için 9 ve tamamen kapalı gökyüzü için 1 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Söz konusu saati merkez alan üç saatlik yağışa dayalı olan yağış skorumuz1 milimetre hiç yağış olmamasına 10 skoru vermektedir. Bu skor çok az yağış için 9 ve 1 milimetre ve daha fazlası yağış için 0 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Bizim turizm sıcaklık skorumuz 10°C altında hissedilen sıcaklıklar için 0, 18°C için doğrusal olarak 9'a, 24°C için 10'a yükseltmekte ve 27°C için doğrusal olarak 9'a ve 32°C daha sıcak dereceler için 1'e düşmektedir.

Bizim kumsal/havuz sıcaklık skorumuz 18°C altındaki hissedilen sıcaklıklar için 0, 24°C için doğrusal olarak 9'a ve 28°C için 10'a yükselmekte ve 32°C için doğrusal olarak 9'a ve 38°C ve daha yüksek dereceler için 1'e düşmektedir.

Yetiştirme sezonu tanımları dünya çapında farklılık gösterir ancak bu raporda yıl içerisinde (Kuzey Yarımküre için takvim yılı, Güney Yarımküre için ise 1 Temmuz tarihinden 30 Haziran tarihine kadar) en uzun ve sürekli donma dışı sıcaklı dönemleri (≥0°C) olarak tanımlanmaktadır.

Pertek bölgesindeki yetiştirme sezonu normalde 7,0 ay boyunca (213 gün) yaklaşık 6 Nisan tarihinden 5 Kasım tarihine kadar sürer ve nadiren 17 Mart tarihinden önce veya 27 Nisan tarihinden sonra başlayıp nadiren 20 Ekim tarihinden önce veya 22 Kasım tarihinden sonra sona erer.

Yetiştirme derecesi günleri bitki ve hayvan gelişimini tahmin etmede kullanılan yıllık bir ısı birikme ölçeğidir ve maksimum bir sıcaklık düzeyinin üzerindeki herhangi bir fazlalığı göz ardı ederek baz bir sıcaklık üzerindeki sıcaklık entegrali olarak tanımlanmaktadır. Bu raporda taban 10°C tavan ise 30°C olarak kabul edilmektedir.

Yalnızca yetiştirme derecesi günlerine dayanarak, Pertek bölgesinde bahar çiçekleri ilk 12 Nisan civarında ortaya çıkarken nadiren 30 Mart tarihinden önce veya 25 Nisan tarihinden sonra çıkar.

Bu bölüm geniş bir alan üzerinde yüzeye ulaşan toplam günlük kısa dalga güneş enerjisini ele almaktadır ve bunu yaparken günün uzunluğu, Güneşin ufuk çizgisi üstündeki yüksekliği, bulut ve diğer atmosferik bileşenler tarafından emilim üzerinde mevsimsel etkileri göz önünde bulundurmaktadır. Kısa dalga radyasyonu görünür ışın ve ultraviyole radyasyon içermektedir.

Ortalama günlük kısa dalga güneş enerjisi yıl boyunca aşırı mevsimsel değişiklikler gösterir.

Yılın daha güneşli olan dönemi metrekare başına 7,4 kWh düzeyinin üstünde günlük ortalama olay kısa dalga enerjisiyle 21 Mayıs tarihinden 24 Ağustos tarihine kadar 3,1 ay boyunca sürer. Pertek bölgesinde en güneşli ay Temmuz ayıdır ve bu dönemde ortalama 8,5 kWh olmaktadır.

Yılın daha karanlık olan dönemi metrekare başına 3,4 kWh düzeyinin altında günlük ortalama kısa dalga enerjisiyle 30 Ekim tarihinden 17 Şubat tarihine kadar 3,6 ay boyunca sürer. Pertek bölgesinde en karanlık ay Aralık ayıdır ve bu dönemde ortalama 2,2 kWh olmaktadır.

Bu rapor için Pertek bölgesi coğrafi koordinatları 38,866° enlem, 39,323° boylam ve 1.058 m yüksekliktir.

Pertek bölgesinin 3 kilometre çapındaki topoğrafyada yükseklik açısından büyük miktarda varyasyon bulunur ve maksimum yükseklik değişimi 932 metre iken ve deniz seviyesinden ortalama yüksekliği ise 1.191 metre kadardır. 16 kilometre çapında büyük miktarda varyasyon gösterir (1.050 metre). 80 kilometre çapında ayrıca aşırı varyasyon gösterir (2.936 metre).

Pertek bölgesinin 3 kilometre yakınındaki alan seyrek bitki örtüsü (%54) ve ekili arazi (%33) ile kaplıyken, 16 kilometre yakınındaki alan ekili arazi (%26) ve seyrek bitki örtüsü (%23) ile ve 80 kilometre yakınındaki alan ise seyrek bitki örtüsü (%26) ve ağaçlar (%22) ile kaplıdır.