Yayla Bölgesinde Yıl Boyu İklim ve Hava Durumu Türkiye

Yayla bölgesinde yazlar sıcak, kurak ve açık ve kışlar dondurucu, karlı ve parçalı bulutlu. Yıl içerisinde sıcaklık normalde -7°C ila 33°C arasında değişiklik gösterir ve nadiren -14°C altında ve 37°C üzerinde olur.

Kumsal/havuz skoruna göre, sıcak hava aktiviteleri açısından Yayla ziyaretinde yılın en iyi zamanı Haziran sonundan Ağustos sonuna

Sıcak mevsim 3,2 ay uzunluğundadır ve 11 Haziran tarihinde başlayıp 18 Eylül tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık 27°C üzerindedir. Yayla bölgesindeki en sıcak ay Temmuz ayıdır; bu ayda ortalama yüksek sıcaklık 33°C iken düşük sıcaklık 18°C düzeyindedir.

Soğuk mevsim 3,4 ay uzunluğundadır ve 29 Kasım tarihinde başlayıp 10 Mart tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık 7°C altındadır. Yayla bölgesindeki en soğuk ay Ocak ayıdır; bu ayda ortalama düşük sıcaklık -7°C iken yüksek sıcaklık 0°C düzeyindedir.

Yayla bölgesinde gökyüzünün bulutlarla kaplı olma durumu yüzdesinin ortalaması yıl boyunca aşırı mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Yayla bölgesinde yılın gökyüzünün daha açık olduğu zamanı 19 Mayıs civarında başlar ve 4,6 ay boyunca sürüp 8 Ekim civarında sona erer.

Yayla bölgesinde yılın en açık ayı Temmuz ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %99 oranında açıktır, çoğunlukla açıktır veya parçalı bulutludur.

Yılın daha bulutlu olan zamanı 8 Ekim civarında başlayıp 7,4 ay boyunca sürer ve 19 Mayıs civarında biter.

Yayla bölgesinde yılın en bulutlu ayı Şubat ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %51 oranında kapalıdır veya çoğunlukla bulutludur.

Yağmurlu gün en az 1 milimetre sıvı veya sıvıya eşdeğer yağışın olduğu bir gündür. Yayla bölgesinde yağmurlu gün ihtimali yıl boyunca değişiklik arz etmektedir.

Yağmurlu mevsim 7,5 ay boyunca 13 Ekim tarihinden 29 Mayıs tarihine kadar sürer ve herhangi bir günün yağmurlu olma ihtimali %14 oranından yüksektir. Yayla bölgesinde en çok yağmurlu günün olduğu ay 7,9 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Nisan ayıdır.

Kurak sezon 29 Mayıs tarihinde başlayıp 13 Ekim tarihine kadar 4,5 ay sürer. Yayla bölgesinde en az yağmurlu günün olduğu ay 0,3 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Ağustos ayıdır.

Yağışlı günler arasından, yalnızca yağmur, yalnızca kar veya bu ikisinin bir karışımını içeren günler arasında ayrım yapıyoruz. Bu kategorizasyona bağlı olarak Yayla bölgesinde en yaygın yağış formu yıl boyunca değişiklik göstermektedir.

Yalnızca yağmur 22 Şubat tarihinde başlayıp 27 Aralık tarihine kadar 10 ay boyunca en yaygın olandır. Yayla bölgesinde yalnızca yağmurun en fazla sayıda gün olduğu ay Nisan olup, ortalama yağış 7,5 gün düzeyindedir.

Yalnızca kar 27 Aralık tarihinde başlayıp 19 Şubat tarihine kadar 1,8 ay boyunca en yaygın olandır. Yayla bölgesinde yalnızca karın en fazla sayıda gün olduğu ay Ocak olup, ortalama yağış 3,4 gün düzeyindedir.

Karla karışık yağmur 19 Şubat tarihinde başlayıp 22 Şubat tarihine kadar 3,0 gün boyunca en yaygın olandır. Yayla bölgesinde karla karışık yağmurun en fazla sayıda gün olduğu ay Şubat olup, ortalama yağış 2,5 gün düzeyindedir.

Yağış miktarı

Yalnızca aylık toplamları değil, aylar içerisindeki varyasyonu da göstermek için yılın her bir gününü merkez alan hareketli 31 günlük dönemler üzerinden yağış miktarı gösterilmektedir. Yayla aylık yağış miktarında önemli düzeyde mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Yılın yağmurlu dönemi en az 13 milimetre miktarında hareketli 31 günlük yağış miktarı ile 8,6 ay boyunca 24 Eylül tarihinden 12 Haziran tarihine sürmektedir. Yayla bölgesinde en yağmurlu ay Nisan olup, ortalama yağış 56 milimetre düzeyindedir.

Yılın yağmursuz dönemi 12 Haziran tarihinden 24 Eylül tarihine kadar 3,4 ay boyunca sürmektedir. Yayla bölgesinde en az yağmurlu ay Ağustos olup, ortalama yağış 1 milimetre düzeyindedir.

Kar Yağışı

Yağmur miktarında olduğu gibi kar yağışını yılın her bir gününü merkez alan ve 31 günlük hareketli dönemlerle göz önünde bulunduruyoruz. Yayla aylık kar yağışında aşırı mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Yılın karlı dönemi en az 25 milimetre miktarında hareketli 31 günlük yağış miktarı ile 4,9 ay boyunca 10 Kasım tarihinden 6 Nisan tarihine sürmektedir. Yayla bölgesinde en kar yağışlı ay Şubat olup, ortalama kar yağışı 361 milimetre düzeyindedir.

Yılın karsız dönemi 6 Nisan tarihinden 10 Kasım tarihine kadar 7,1 ay boyunca sürmektedir. Yılın en az kar yağışı 0 milimetre ortalama toplam birikmesiyle 29 Temmuz günü civarına denk gelmektedir.

Yayla gün uzunluğu yıl boyunca önemli ölçüde değişiklik arz etmektedir. 2024 yılında en kısa gün 21 Aralık tarihinde 9 saat 28 dakika gün ışığıyla gerçekleşirken en uzun günü ise 20 Haziran tarihinde 14 saat 52 dakika gün ışığıyla gerçekleşir.

En erken gün doğumu 13 Haziran tarihinde 04:52 saatindedir ve en geç gün doğumu ise 6 Ocak tarihinde 2 saat 43 dakika sonra 07:36 saatindedir. En erken gün batımı 6 Aralık tarihinde 16:56 saatinde ve en geç gün batımı 28 Haziran tarihinde 2 saat 50 dakika sonra 19:46 saatindedir.

2024 yılında Yayla bölgesinde Yaz saati uygulaması (YSU) yapılmamaktadır.

Aşağıdaki rakam 2024 yılı için olan kilit ay verilerinin kısa bir temsilini sunmaktadır. Yatay eksen günü, dikey eksen günün saatini göstermektedir. Renkli alanlar ise ayın ufuk çizgisinin üstünde olduğu zamanları ifade etmektedir. Dikey gri çubuklar (yeni Aylar) ve mavi çubuklar (dolunaylar) kilit Ay evrelerini göstermektedir.

Nem rahatlık düzeyleri için çiylenme noktasını baz alınmıştır zira terin tenden buharlaşıp buharlaşmayacağını ve böylece vücudu serinletip serinletmeyeceğini belirlemektedir. Düşük çiylenme noktaları daha kuru hissi verirken yüksek çiylenme noktaları daha nemli hissi vermektedir. Gece ve gündüz arasında normalde önemli oranda değişiklik arz eden sıcaklıktan farklı olarak çiylenme noktası daha yavaş değişim gösterir ve böylece sıcaklık gece düşebiliyorken genelde bunaltıcı bir günün ardından bunaltıcı bir gece gelir.

Yayla bölgesinde nem rahatlık düzeyinin bunaltıcı, basık veya dayanılmaz olduğu zaman yüzdesiyle ölçülen, hissedilen nem oranı yıl boyunca önemli ölçüde değişiklik göstermez ve yıl boyu %0 düzeyiyle neredeyse sabit kalır.

Bu bölümde yerden 10 metre yükseklikteki geniş alan saatlik ortalama rüzgar hızları tartışılmaktadır. Herhangi bir lokasyonda deneyimlenen rüzgar yerel topografyaya ve diğer faktörlere çok bağımlıdır ve anlık rüzgar hızı ve yönü saatlik ortalamalardan çok daha fazla değişkenlik göstermektedir.

Yayla ortalama saatlik rüzgar hızı yıl boyunca hafif mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Yılın daha rüzgarlı olan dönemi 11,0 kilometre/saat düzeyinin üstünde ortalama rüzgar hızıyla 8 Haziran tarihinden 14 Eylül tarihine kadar 3,2 ay boyunca sürer. Yayla bölgesinde yılın en rüzgarlı ayı Temmuz ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 12,4 kilometre/saat olmaktadır.

Yılın en sakin zamanı 14 Eylül tarihinden 8 Haziran tarihine kadar 8,8 ay boyunca sürmektedir. Yayla bölgesinde yılın en sakin ayı Kasım ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 9,6 kilometre/saat olmaktadır.

Yayla bölgesindeki hakim ortalama saatlik rüzgar yönü yıl boyunca değişiklik göstermektedir.

Rüzgar genelde güney yönünden 6 Mart tarihinden 11 Mayıs tarihine 2,2 ay boyunca en yüksek %40 ile 11 Nisan tarihinde esmektedir. Rüzgar genelde kuzey yönünden 11 Mayıs tarihinden 6 Mart tarihine 9,8 ay boyunca en yüksek %40 ile 1 Ocak tarihinde esmektedir.

Havanın Yayla bölgesinde yıl boyunca ne kadar iyi olduğunu ölçmek için iki seyahat skoru hesaplaması yapıyoruz.

Turizm skoru açık, yağmursuz günleri ve 18°C ila 27°C arasındaki hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak Yayla bölgesini genel açık hava turist aktiviteleri açısından ziyaret etmek için en iyi zamanlar Mayıs sonundan Temmuz ortasına ve Ağustos ortasından Eylül sonuna, en yüksek skoru alan ise Eylül ayının ilk haftası.

Kumsal/havuz skoru açık, yağmursuz günleri ve 24°C ila 32°C arasında hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak, sıcak hava faaliyetleri açısından Yayla ziyaretinin en iyi zamanı Haziran sonundan Ağustos sonuna, en yüksek skoru alan ise Temmuz ayının son haftası.

Metodoloji

Analiz yapılan dönemde (1980 ila 2016 arasında) 08:00 ila 21:00 arasındaki her saatte hissedilen sıcaklık, bulut örtüsü ve toplam yağış için bağımsız skorlar hesaplanır. Bu skorlar tek bir saatlik bileşik skor olarak birleştirilmekte ve daha sonra günlere toplanmakta ve analiz dönemindeki tüm yıllar için ortalaması alınıp düzleştirilmektedir.

Bizim bulut örtüsü skorumuz tam açık gökyüzü için 10'dur ve neredeyse tamamen açık gökyüzü için 9 ve tamamen kapalı gökyüzü için 1 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Söz konusu saati merkez alan üç saatlik yağışa dayalı olan yağış skorumuz1 milimetre hiç yağış olmamasına 10 skoru vermektedir. Bu skor çok az yağış için 9 ve 1 milimetre ve daha fazlası yağış için 0 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Bizim turizm sıcaklık skorumuz 10°C altında hissedilen sıcaklıklar için 0, 18°C için doğrusal olarak 9'a, 24°C için 10'a yükseltmekte ve 27°C için doğrusal olarak 9'a ve 32°C daha sıcak dereceler için 1'e düşmektedir.

Bizim kumsal/havuz sıcaklık skorumuz 18°C altındaki hissedilen sıcaklıklar için 0, 24°C için doğrusal olarak 9'a ve 28°C için 10'a yükselmekte ve 32°C için doğrusal olarak 9'a ve 38°C ve daha yüksek dereceler için 1'e düşmektedir.

Yetiştirme sezonu tanımları dünya çapında farklılık gösterir ancak bu raporda yıl içerisinde (Kuzey Yarımküre için takvim yılı, Güney Yarımküre için ise 1 Temmuz tarihinden 30 Haziran tarihine kadar) en uzun ve sürekli donma dışı sıcaklı dönemleri (≥0°C) olarak tanımlanmaktadır.

Yayla bölgesindeki yetiştirme sezonu normalde 6,7 ay boyunca (206 gün) yaklaşık 11 Nisan tarihinden 3 Kasım tarihine kadar sürer ve nadiren 23 Mart tarihinden önce veya 1 Mayıs tarihinden sonra başlayıp nadiren 19 Ekim tarihinden önce veya 19 Kasım tarihinden sonra sona erer.

Yetiştirme derecesi günleri bitki ve hayvan gelişimini tahmin etmede kullanılan yıllık bir ısı birikme ölçeğidir ve maksimum bir sıcaklık düzeyinin üzerindeki herhangi bir fazlalığı göz ardı ederek baz bir sıcaklık üzerindeki sıcaklık entegrali olarak tanımlanmaktadır. Bu raporda taban 10°C tavan ise 30°C olarak kabul edilmektedir.

Yalnızca yetiştirme derecesi günlerine dayanarak, Yayla bölgesinde bahar çiçekleri ilk 23 Nisan civarında ortaya çıkarken nadiren 11 Nisan tarihinden önce veya 6 Mayıs tarihinden sonra çıkar.

Bu bölüm geniş bir alan üzerinde yüzeye ulaşan toplam günlük kısa dalga güneş enerjisini ele almaktadır ve bunu yaparken günün uzunluğu, Güneşin ufuk çizgisi üstündeki yüksekliği, bulut ve diğer atmosferik bileşenler tarafından emilim üzerinde mevsimsel etkileri göz önünde bulundurmaktadır. Kısa dalga radyasyonu görünür ışın ve ultraviyole radyasyon içermektedir.

Ortalama günlük kısa dalga güneş enerjisi yıl boyunca aşırı mevsimsel değişiklikler gösterir.

Yılın daha güneşli olan dönemi metrekare başına 7,4 kWh düzeyinin üstünde günlük ortalama olay kısa dalga enerjisiyle 21 Mayıs tarihinden 24 Ağustos tarihine kadar 3,1 ay boyunca sürer. Yayla bölgesinde en güneşli ay Temmuz ayıdır ve bu dönemde ortalama 8,5 kWh olmaktadır.

Yılın daha karanlık olan dönemi metrekare başına 3,4 kWh düzeyinin altında günlük ortalama kısa dalga enerjisiyle 30 Ekim tarihinden 17 Şubat tarihine kadar 3,6 ay boyunca sürer. Yayla bölgesinde en karanlık ay Aralık ayıdır ve bu dönemde ortalama 2,2 kWh olmaktadır.

Bu rapor için Yayla bölgesi coğrafi koordinatları 38,631° enlem, 40,528° boylam ve 1.308 m yüksekliktir.

Yayla bölgesinin 3 kilometre çapındaki topoğrafyada yükseklik açısından çok önemli miktarda varyasyon bulunur ve maksimum yükseklik değişimi 566 metre iken ve deniz seviyesinden ortalama yüksekliği ise 1.367 metre kadardır. 16 kilometre çapında çok önemli miktarda varyasyon gösterir (1.431 metre). 80 kilometre çapında ayrıca aşırı varyasyon gösterir (2.362 metre).

Yayla bölgesinin 3 kilometre yakınındaki alan ağaçlar (%31), seyrek bitki örtüsü (%29) ve çayır (%24) ile kaplıyken, 16 kilometre yakınındaki alan ağaçlar (%44) ve çayır (%21) ile ve 80 kilometre yakınındaki alan ise ekili arazi (%33) ve ağaçlar (%26) ile kaplıdır.