Yüksekova Bölgesinde Yıl Boyu İklim ve Hava Durumu Türkiye

Yüksekova bölgesinde yazlar ılık, kurak ve açık ve kışlar dondurucu, karlı ve parçalı bulutlu. Yıl içerisinde sıcaklık normalde -10°C ila 28°C arasında değişiklik gösterir ve nadiren -15°C altında ve 31°C üzerinde olur.

Turizm skorunagöre, ılık hava aktiviteleri açısından Yüksekova ziyaretinde zamanı Haziran ortasından Eylül başına.

Ilık mevsim 3,4 ay uzunluğundadır ve 8 Haziran tarihinde başlayıp 19 Eylül tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık 22°C üzerindedir. Yüksekova bölgesindeki en sıcak ay Temmuz ayıdır; bu ayda ortalama yüksek sıcaklık 27°C iken düşük sıcaklık 13°C düzeyindedir.

Soğuk mevsim 3,6 ay uzunluğundadır ve 27 Kasım tarihinde başlayıp 14 Mart tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık 5°C altındadır. Yüksekova bölgesindeki en soğuk ay Ocak ayıdır; bu ayda ortalama düşük sıcaklık -9°C iken yüksek sıcaklık -0°C düzeyindedir.

Yüksekova bölgesinde gökyüzünün bulutlarla kaplı olma durumu yüzdesinin ortalaması yıl boyunca önemli ölçüde mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Yüksekova bölgesinde yılın gökyüzünün daha açık olduğu zamanı 24 Mayıs civarında başlar ve 4,5 ay boyunca sürüp 8 Ekim civarında sona erer.

Yüksekova bölgesinde yılın en açık ayı Temmuz ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %99 oranında açıktır, çoğunlukla açıktır veya parçalı bulutludur.

Yılın daha bulutlu olan zamanı 8 Ekim civarında başlayıp 7,5 ay boyunca sürer ve 24 Mayıs civarında biter.

Yüksekova bölgesinde yılın en bulutlu ayı Mart ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %42 oranında kapalıdır veya çoğunlukla bulutludur.

Yağmurlu gün en az 1 milimetre sıvı veya sıvıya eşdeğer yağışın olduğu bir gündür. Yüksekova bölgesinde yağmurlu gün ihtimali yıl boyunca değişiklik arz etmektedir.

Yağmurlu mevsim 7,4 ay boyunca 14 Ekim tarihinden 27 Mayıs tarihine kadar sürer ve herhangi bir günün yağmurlu olma ihtimali %11 oranından yüksektir. Yüksekova bölgesinde en çok yağmurlu günün olduğu ay 5,7 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Nisan ayıdır.

Kurak sezon 27 Mayıs tarihinde başlayıp 14 Ekim tarihine kadar 4,6 ay sürer. Yüksekova bölgesinde en az yağmurlu günün olduğu ay 0,5 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Ağustos ayıdır.

Yağışlı günler arasından, yalnızca yağmur, yalnızca kar veya bu ikisinin bir karışımını içeren günler arasında ayrım yapıyoruz. Bu kategorizasyona bağlı olarak Yüksekova bölgesinde en yaygın yağış formu yıl boyunca değişiklik göstermektedir.

Yalnızca yağmur 11 Mart tarihinde başlayıp 1 Aralık tarihine kadar 8,7 ay boyunca en yaygın olandır. Yüksekova bölgesinde yalnızca yağmurun en fazla sayıda gün olduğu ay Nisan olup, ortalama yağış 5,0 gün düzeyindedir.

Yalnızca kar 1 Aralık tarihinde başlayıp 8 Mart tarihine kadar 3,2 ay boyunca en yaygın olandır. Yüksekova bölgesinde yalnızca karın en fazla sayıda gün olduğu ay Ocak olup, ortalama yağış 2,6 gün düzeyindedir.

Karla karışık yağmur 8 Mart tarihinde başlayıp 11 Mart tarihine kadar 3,0 gün boyunca en yaygın olandır. Yüksekova bölgesinde karla karışık yağmurun en fazla sayıda gün olduğu ay Mart olup, ortalama yağış 1,6 gün düzeyindedir.

Yağış miktarı

Yalnızca aylık toplamları değil, aylar içerisindeki varyasyonu da göstermek için yılın her bir gününü merkez alan hareketli 31 günlük dönemler üzerinden yağış miktarı gösterilmektedir. Yüksekova aylık yağış miktarında biraz mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Yılın yağmurlu dönemi en az 13 milimetre miktarında hareketli 31 günlük yağış miktarı ile 8,8 ay boyunca 10 Mart tarihinden 3 Aralık tarihine sürmektedir. Yüksekova bölgesinde en yağmurlu ay Nisan olup, ortalama yağış 30 milimetre düzeyindedir.

Yılın yağmursuz dönemi 3 Aralık tarihinden 10 Mart tarihine kadar 3,2 ay boyunca sürmektedir. Yüksekova bölgesinde en az yağmurlu ay Ocak olup, ortalama yağış 2 milimetre düzeyindedir.

Kar Yağışı

Yağmur miktarında olduğu gibi kar yağışını yılın her bir gününü merkez alan ve 31 günlük hareketli dönemlerle göz önünde bulunduruyoruz. Yüksekova aylık kar yağışında önemli düzeyde mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Yılın karlı dönemi en az 25 milimetre miktarında hareketli 31 günlük yağış miktarı ile 5,4 ay boyunca 28 Ekim tarihinden 10 Nisan tarihine sürmektedir. Yüksekova bölgesinde en kar yağışlı ay Şubat olup, ortalama kar yağışı 136 milimetre düzeyindedir.

Yılın karsız dönemi 10 Nisan tarihinden 28 Ekim tarihine kadar 6,6 ay boyunca sürmektedir. Yılın en az kar yağışı 0 milimetre ortalama toplam birikmesiyle 27 Temmuz günü civarına denk gelmektedir.

Yüksekova gün uzunluğu yıl boyunca önemli ölçüde değişiklik arz etmektedir. 2024 yılında en kısa gün 21 Aralık tarihinde 9 saat 34 dakika gün ışığıyla gerçekleşirken en uzun günü ise 20 Haziran tarihinde 14 saat 46 dakika gün ışığıyla gerçekleşir.

En erken gün doğumu 13 Haziran tarihinde 04:40 saatindedir ve en geç gün doğumu ise 6 Ocak tarihinde 2 saat 37 dakika sonra 07:18 saatindedir. En erken gün batımı 6 Aralık tarihinde 16:44 saatinde ve en geç gün batımı 27 Haziran tarihinde 2 saat 44 dakika sonra 19:28 saatindedir.

2024 yılında Yüksekova bölgesinde Yaz saati uygulaması (YSU) yapılmamaktadır.

Aşağıdaki rakam 2024 yılı için olan kilit ay verilerinin kısa bir temsilini sunmaktadır. Yatay eksen günü, dikey eksen günün saatini göstermektedir. Renkli alanlar ise ayın ufuk çizgisinin üstünde olduğu zamanları ifade etmektedir. Dikey gri çubuklar (yeni Aylar) ve mavi çubuklar (dolunaylar) kilit Ay evrelerini göstermektedir.

Nem rahatlık düzeyleri için çiylenme noktasını baz alınmıştır zira terin tenden buharlaşıp buharlaşmayacağını ve böylece vücudu serinletip serinletmeyeceğini belirlemektedir. Düşük çiylenme noktaları daha kuru hissi verirken yüksek çiylenme noktaları daha nemli hissi vermektedir. Gece ve gündüz arasında normalde önemli oranda değişiklik arz eden sıcaklıktan farklı olarak çiylenme noktası daha yavaş değişim gösterir ve böylece sıcaklık gece düşebiliyorken genelde bunaltıcı bir günün ardından bunaltıcı bir gece gelir.

Yüksekova bölgesinde nem rahatlık düzeyinin bunaltıcı, basık veya dayanılmaz olduğu zaman yüzdesiyle ölçülen, hissedilen nem oranı yıl boyunca önemli ölçüde değişiklik göstermez ve yıl boyu %0 düzeyiyle neredeyse sabit kalır.

Bu bölümde yerden 10 metre yükseklikteki geniş alan saatlik ortalama rüzgar hızları tartışılmaktadır. Herhangi bir lokasyonda deneyimlenen rüzgar yerel topografyaya ve diğer faktörlere çok bağımlıdır ve anlık rüzgar hızı ve yönü saatlik ortalamalardan çok daha fazla değişkenlik göstermektedir.

Yüksekova ortalama saatlik rüzgar hızı yıl boyunca hafif mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Yılın daha rüzgarlı olan dönemi 10,5 kilometre/saat düzeyinin üstünde ortalama rüzgar hızıyla 2 Şubat tarihinden 28 Ağustos tarihine kadar 6,8 ay boyunca sürer. Yüksekova bölgesinde yılın en rüzgarlı ayı Nisan ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 11,8 kilometre/saat olmaktadır.

Yılın en sakin zamanı 28 Ağustos tarihinden 2 Şubat tarihine kadar 5,1 ay boyunca sürmektedir. Yüksekova bölgesinde yılın en sakin ayı Aralık ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 9,2 kilometre/saat olmaktadır.

Yüksekova bölgesindeki hakim ortalama saatlik rüzgar yönü yıl boyunca değişiklik göstermektedir.

Rüzgar genelde güney yönünden 5 Haziran tarihinden 21 Haziran tarihine 2,3 hafta boyunca ve 21 Ağustos tarihinden 9 Eylül tarihine 2,7 hafta boyunca en yüksek %33 ile 28 Ağustos tarihinde esmektedir. Rüzgar genelde doğu yönünden 21 Haziran tarihinden 21 Ağustos tarihine 2,0 ay boyunca en yüksek %40 ile 15 Temmuz tarihinde esmektedir. Rüzgar genelde batı yönünden 9 Eylül tarihinden 5 Haziran tarihine 8,9 ay boyunca en yüksek %52 ile 1 Ocak tarihinde esmektedir.

Havanın Yüksekova bölgesinde yıl boyunca ne kadar iyi olduğunu ölçmek için iki seyahat skoru hesaplaması yapıyoruz.

Turizm skoru açık, yağmursuz günleri ve 18°C ila 27°C arasındaki hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak Yüksekova bölgesini genel açık hava turist aktiviteleri açısından ziyaret etmek için en iyi zaman Haziran ortasından Eylül başına, en yüksek skoru alan ise Temmuz ayının son haftası.

Kumsal/havuz skoru açık, yağmursuz günleri ve 24°C ila 32°C arasında hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak, sıcak hava faaliyetleri açısından Yüksekova ziyaretinin en iyi zamanı Temmuz başından Ağustos ortasına, en yüksek skoru alan ise Temmuz ayının son haftası.

Metodoloji

Analiz yapılan dönemde (1980 ila 2016 arasında) 08:00 ila 21:00 arasındaki her saatte hissedilen sıcaklık, bulut örtüsü ve toplam yağış için bağımsız skorlar hesaplanır. Bu skorlar tek bir saatlik bileşik skor olarak birleştirilmekte ve daha sonra günlere toplanmakta ve analiz dönemindeki tüm yıllar için ortalaması alınıp düzleştirilmektedir.

Bizim bulut örtüsü skorumuz tam açık gökyüzü için 10'dur ve neredeyse tamamen açık gökyüzü için 9 ve tamamen kapalı gökyüzü için 1 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Söz konusu saati merkez alan üç saatlik yağışa dayalı olan yağış skorumuz1 milimetre hiç yağış olmamasına 10 skoru vermektedir. Bu skor çok az yağış için 9 ve 1 milimetre ve daha fazlası yağış için 0 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Bizim turizm sıcaklık skorumuz 10°C altında hissedilen sıcaklıklar için 0, 18°C için doğrusal olarak 9'a, 24°C için 10'a yükseltmekte ve 27°C için doğrusal olarak 9'a ve 32°C daha sıcak dereceler için 1'e düşmektedir.

Bizim kumsal/havuz sıcaklık skorumuz 18°C altındaki hissedilen sıcaklıklar için 0, 24°C için doğrusal olarak 9'a ve 28°C için 10'a yükselmekte ve 32°C için doğrusal olarak 9'a ve 38°C ve daha yüksek dereceler için 1'e düşmektedir.

Yetiştirme sezonu tanımları dünya çapında farklılık gösterir ancak bu raporda yıl içerisinde (Kuzey Yarımküre için takvim yılı, Güney Yarımküre için ise 1 Temmuz tarihinden 30 Haziran tarihine kadar) en uzun ve sürekli donma dışı sıcaklı dönemleri (≥0°C) olarak tanımlanmaktadır.

Yüksekova bölgesindeki yetiştirme sezonu normalde 5,4 ay boyunca (164 gün) yaklaşık 5 Mayıs tarihinden 16 Ekim tarihine kadar sürer ve nadiren 15 Nisan tarihinden önce veya 22 Mayıs tarihinden sonra başlayıp nadiren 28 Eylül tarihinden önce veya 4 Kasım tarihinden sonra sona erer.

Yetiştirme derecesi günleri bitki ve hayvan gelişimini tahmin etmede kullanılan yıllık bir ısı birikme ölçeğidir ve maksimum bir sıcaklık düzeyinin üzerindeki herhangi bir fazlalığı göz ardı ederek baz bir sıcaklık üzerindeki sıcaklık entegrali olarak tanımlanmaktadır. Bu raporda taban 10°C tavan ise 30°C olarak kabul edilmektedir.

Yalnızca yetiştirme derecesi günlerine dayanarak, Yüksekova bölgesinde bahar çiçekleri ilk 13 Mayıs civarında ortaya çıkarken nadiren 3 Mayıs tarihinden önce veya 26 Mayıs tarihinden sonra çıkar.

Bu bölüm geniş bir alan üzerinde yüzeye ulaşan toplam günlük kısa dalga güneş enerjisini ele almaktadır ve bunu yaparken günün uzunluğu, Güneşin ufuk çizgisi üstündeki yüksekliği, bulut ve diğer atmosferik bileşenler tarafından emilim üzerinde mevsimsel etkileri göz önünde bulundurmaktadır. Kısa dalga radyasyonu görünür ışın ve ultraviyole radyasyon içermektedir.

Ortalama günlük kısa dalga güneş enerjisi yıl boyunca aşırı mevsimsel değişiklikler gösterir.

Yılın daha güneşli olan dönemi metrekare başına 7,5 kWh düzeyinin üstünde günlük ortalama olay kısa dalga enerjisiyle 19 Mayıs tarihinden 24 Ağustos tarihine kadar 3,2 ay boyunca sürer. Yüksekova bölgesinde en güneşli ay Haziran ayıdır ve bu dönemde ortalama 8,6 kWh olmaktadır.

Yılın daha karanlık olan dönemi metrekare başına 3,9 kWh düzeyinin altında günlük ortalama kısa dalga enerjisiyle 27 Ekim tarihinden 14 Şubat tarihine kadar 3,6 ay boyunca sürer. Yüksekova bölgesinde en karanlık ay Aralık ayıdır ve bu dönemde ortalama 2,7 kWh olmaktadır.

Bu rapor için Yüksekova bölgesi coğrafi koordinatları 37,574° enlem, 44,287° boylam ve 1.874 m yüksekliktir.

Yüksekova bölgesinin 3 kilometre çapındaki topoğrafyada yükseklik açısından çok önemli miktarda varyasyon bulunur ve maksimum yükseklik değişimi 399 metre iken ve deniz seviyesinden ortalama yüksekliği ise 1.913 metre kadardır. 16 kilometre çapında çok önemli miktarda varyasyon gösterir (1.563 metre). 80 kilometre çapında ayrıca aşırı varyasyon gösterir (3.618 metre).

Yüksekova bölgesinin 3 kilometre yakınındaki alan ekili arazi (%28), otsu bitki örtüsü (%24), yapay yüzeyler (%19) ve seyrek bitki örtüsü (%13) ile kaplıyken, 16 kilometre yakınındaki alan ağaçlar (%34) ve otsu bitki örtüsü (%27) ile ve 80 kilometre yakınındaki alan ise ağaçlar (%28) ve çalılık (%22) ile kaplıdır.