Khasht’arrak Bölgesinde Yıl Boyu İklim ve Hava Durumu Ermenistan

Khasht’arrak bölgesinde yazlar ılık, kurak ve açık ve kışlar çok soğuk, karlı ve parçalı bulutlu. Yıl içerisinde sıcaklık normalde -4°C ila 29°C arasında değişiklik gösterir ve nadiren -9°C altında ve 34°C üzerinde olur.

Kumsal/havuz skoruna göre, sıcak hava aktiviteleri açısından Khasht’arrak ziyaretinde yılın en iyi zamanı Temmuz başından Ağustos sonuna

Ilık mevsim 3,4 ay uzunluğundadır ve 2 Haziran tarihinde başlayıp 15 Eylül tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık 24°C üzerindedir. Khasht’arrak bölgesindeki en sıcak ay Temmuz ayıdır; bu ayda ortalama yüksek sıcaklık 29°C iken düşük sıcaklık 18°C düzeyindedir.

Soğuk mevsim 3,5 ay uzunluğundadır ve 23 Kasım tarihinde başlayıp 8 Mart tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık 9°C altındadır. Khasht’arrak bölgesindeki en soğuk ay Ocak ayıdır; bu ayda ortalama düşük sıcaklık -4°C iken yüksek sıcaklık 4°C düzeyindedir.

Khasht’arrak bölgesinde gökyüzünün bulutlarla kaplı olma durumu yüzdesinin ortalaması yıl boyunca önemli ölçüde mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Khasht’arrak bölgesinde yılın gökyüzünün daha açık olduğu zamanı 6 Haziran civarında başlar ve 3,7 ay boyunca sürüp 28 Eylül civarında sona erer.

Khasht’arrak bölgesinde yılın en açık ayı Ağustos ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %93 oranında açıktır, çoğunlukla açıktır veya parçalı bulutludur.

Yılın daha bulutlu olan zamanı 28 Eylül civarında başlayıp 8,3 ay boyunca sürer ve 6 Haziran civarında biter.

Khasht’arrak bölgesinde yılın en bulutlu ayı Nisan ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %51 oranında kapalıdır veya çoğunlukla bulutludur.

Yağmurlu gün en az 1 milimetre sıvı veya sıvıya eşdeğer yağışın olduğu bir gündür. Khasht’arrak bölgesinde yağmurlu gün ihtimali yıl boyunca değişiklik arz etmektedir.

Yağmurlu mevsim 6,8 ay boyunca 4 Nisan tarihinden 29 Ekim tarihine kadar sürer ve herhangi bir günün yağmurlu olma ihtimali %15 oranından yüksektir. Khasht’arrak bölgesinde en çok yağmurlu günün olduğu ay 7,3 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Mayıs ayıdır.

Kurak sezon 29 Ekim tarihinde başlayıp 4 Nisan tarihine kadar 5,2 ay sürer. Khasht’arrak bölgesinde en az yağmurlu günün olduğu ay 1,7 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Ocak ayıdır.

Yağışlı günler arasından, yalnızca yağmur, yalnızca kar veya bu ikisinin bir karışımını içeren günler arasında ayrım yapıyoruz. Bu kategorizasyona bağlı olarak Khasht’arrak bölgesinde en yaygın yağış formu yıl boyunca değişiklik göstermektedir.

Yalnızca yağmur 18 Şubat tarihinde başlayıp 31 Aralık tarihine kadar 10 ay boyunca en yaygın olandır. Khasht’arrak bölgesinde yalnızca yağmurun en fazla sayıda gün olduğu ay Mayıs olup, ortalama yağış 7,3 gün düzeyindedir.

Yalnızca kar 1 Ocak tarihinde başlayıp 18 Şubat tarihine kadar 1,6 ay boyunca en yaygın olandır. Khasht’arrak bölgesinde yalnızca karın en fazla sayıda gün olduğu ay Şubat olup, ortalama yağış 1,1 gün düzeyindedir.

Yağış miktarı

Yalnızca aylık toplamları değil, aylar içerisindeki varyasyonu da göstermek için yılın her bir gününü merkez alan hareketli 31 günlük dönemler üzerinden yağış miktarı gösterilmektedir. Khasht’arrak aylık yağış miktarında biraz mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Yılın yağmurlu dönemi en az 13 milimetre miktarında hareketli 31 günlük yağış miktarı ile 7,6 ay boyunca 24 Mart tarihinden 13 Kasım tarihine sürmektedir. Khasht’arrak bölgesinde en yağmurlu ay Mayıs olup, ortalama yağış 31 milimetre düzeyindedir.

Yılın yağmursuz dönemi 13 Kasım tarihinden 24 Mart tarihine kadar 4,4 ay boyunca sürmektedir. Khasht’arrak bölgesinde en az yağmurlu ay Ocak olup, ortalama yağış 2 milimetre düzeyindedir.

Kar Yağışı

Yağmur miktarında olduğu gibi kar yağışını yılın her bir gününü merkez alan ve 31 günlük hareketli dönemlerle göz önünde bulunduruyoruz. Khasht’arrak aylık kar yağışında biraz mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Yılın karlı dönemi en az 25 milimetre miktarında hareketli 31 günlük yağış miktarı ile 3,1 ay boyunca 8 Aralık tarihinden 11 Mart tarihine sürmektedir. Khasht’arrak bölgesinde en kar yağışlı ay Şubat olup, ortalama kar yağışı 47 milimetre düzeyindedir.

Yılın karsız dönemi 11 Mart tarihinden 8 Aralık tarihine kadar 8,9 ay boyunca sürmektedir. Yılın en az kar yağışı 0 milimetre ortalama toplam birikmesiyle 24 Temmuz günü civarına denk gelmektedir.

Khasht’arrak gün uzunluğu yıl boyunca önemli ölçüde değişiklik arz etmektedir. 2024 yılında en kısa gün 21 Aralık tarihinde 9 saat 14 dakika gün ışığıyla gerçekleşirken en uzun günü ise 21 Haziran tarihinde 15 saat 7 dakika gün ışığıyla gerçekleşir.

En erken gün doğumu 14 Haziran tarihinde 05:26 saatindedir ve en geç gün doğumu ise 4 Ocak tarihinde 2 saat 57 dakika sonra 08:24 saatindedir. En erken gün batımı 8 Aralık tarihinde 17:30 saatinde ve en geç gün batımı 27 Haziran tarihinde 3 saat 4 dakika sonra 20:35 saatindedir.

2024 yılında Khasht’arrak bölgesinde Yaz saati uygulaması (YSU) yapılmamaktadır.

Aşağıdaki rakam 2024 yılı için olan kilit ay verilerinin kısa bir temsilini sunmaktadır. Yatay eksen günü, dikey eksen günün saatini göstermektedir. Renkli alanlar ise ayın ufuk çizgisinin üstünde olduğu zamanları ifade etmektedir. Dikey gri çubuklar (yeni Aylar) ve mavi çubuklar (dolunaylar) kilit Ay evrelerini göstermektedir.

Nem rahatlık düzeyleri için çiylenme noktasını baz alınmıştır zira terin tenden buharlaşıp buharlaşmayacağını ve böylece vücudu serinletip serinletmeyeceğini belirlemektedir. Düşük çiylenme noktaları daha kuru hissi verirken yüksek çiylenme noktaları daha nemli hissi vermektedir. Gece ve gündüz arasında normalde önemli oranda değişiklik arz eden sıcaklıktan farklı olarak çiylenme noktası daha yavaş değişim gösterir ve böylece sıcaklık gece düşebiliyorken genelde bunaltıcı bir günün ardından bunaltıcı bir gece gelir.

Khasht’arrak bölgesinde nem rahatlık düzeyinin bunaltıcı, basık veya dayanılmaz olduğu zaman yüzdesiyle ölçülen, hissedilen nem oranı yıl boyunca önemli ölçüde değişiklik göstermez ve bütün yıl boyu %2 düzeyinin %2 artı veya eksi civarında kalır.

Bu bölümde yerden 10 metre yükseklikteki geniş alan saatlik ortalama rüzgar hızları tartışılmaktadır. Herhangi bir lokasyonda deneyimlenen rüzgar yerel topografyaya ve diğer faktörlere çok bağımlıdır ve anlık rüzgar hızı ve yönü saatlik ortalamalardan çok daha fazla değişkenlik göstermektedir.

Khasht’arrak ortalama saatlik rüzgar hızı yıl boyunca hafif mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Yılın daha rüzgarlı olan dönemi 8,6 kilometre/saat düzeyinin üstünde ortalama rüzgar hızıyla 5 Haziran tarihinden 7 Eylül tarihine kadar 3,1 ay boyunca sürer. Khasht’arrak bölgesinde yılın en rüzgarlı ayı Temmuz ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 9,9 kilometre/saat olmaktadır.

Yılın en sakin zamanı 7 Eylül tarihinden 5 Haziran tarihine kadar 8,9 ay boyunca sürmektedir. Khasht’arrak bölgesinde yılın en sakin ayı Ekim ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 7,2 kilometre/saat olmaktadır.

Khasht’arrak bölgesindeki hakim ortalama saatlik rüzgar yönü yıl boyunca değişiklik göstermektedir.

Rüzgar genelde doğu yönünden 29 Nisan tarihinden 14 Ekim tarihine 5,5 ay boyunca en yüksek %55 ile 26 Temmuz tarihinde esmektedir. Rüzgar genelde batı yönünden 14 Ekim tarihinden 29 Nisan tarihine 6,5 ay boyunca en yüksek %54 ile 1 Ocak tarihinde esmektedir.

Havanın Khasht’arrak bölgesinde yıl boyunca ne kadar iyi olduğunu ölçmek için iki seyahat skoru hesaplaması yapıyoruz.

Turizm skoru açık, yağmursuz günleri ve 18°C ila 27°C arasındaki hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak Khasht’arrak bölgesini genel açık hava turist aktiviteleri açısından ziyaret etmek için en iyi zaman Haziran başından Eylül ortasına, en yüksek skoru alan ise Ağustos ayının son haftası.

Kumsal/havuz skoru açık, yağmursuz günleri ve 24°C ila 32°C arasında hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak, sıcak hava faaliyetleri açısından Khasht’arrak ziyaretinin en iyi zamanı Temmuz başından Ağustos sonuna, en yüksek skoru alan ise Temmuz ayının son haftası.

Metodoloji

Analiz yapılan dönemde (1980 ila 2016 arasında) 08:00 ila 21:00 arasındaki her saatte hissedilen sıcaklık, bulut örtüsü ve toplam yağış için bağımsız skorlar hesaplanır. Bu skorlar tek bir saatlik bileşik skor olarak birleştirilmekte ve daha sonra günlere toplanmakta ve analiz dönemindeki tüm yıllar için ortalaması alınıp düzleştirilmektedir.

Bizim bulut örtüsü skorumuz tam açık gökyüzü için 10'dur ve neredeyse tamamen açık gökyüzü için 9 ve tamamen kapalı gökyüzü için 1 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Söz konusu saati merkez alan üç saatlik yağışa dayalı olan yağış skorumuz1 milimetre hiç yağış olmamasına 10 skoru vermektedir. Bu skor çok az yağış için 9 ve 1 milimetre ve daha fazlası yağış için 0 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Bizim turizm sıcaklık skorumuz 10°C altında hissedilen sıcaklıklar için 0, 18°C için doğrusal olarak 9'a, 24°C için 10'a yükseltmekte ve 27°C için doğrusal olarak 9'a ve 32°C daha sıcak dereceler için 1'e düşmektedir.

Bizim kumsal/havuz sıcaklık skorumuz 18°C altındaki hissedilen sıcaklıklar için 0, 24°C için doğrusal olarak 9'a ve 28°C için 10'a yükselmekte ve 32°C için doğrusal olarak 9'a ve 38°C ve daha yüksek dereceler için 1'e düşmektedir.

Yetiştirme sezonu tanımları dünya çapında farklılık gösterir ancak bu raporda yıl içerisinde (Kuzey Yarımküre için takvim yılı, Güney Yarımküre için ise 1 Temmuz tarihinden 30 Haziran tarihine kadar) en uzun ve sürekli donma dışı sıcaklı dönemleri (≥0°C) olarak tanımlanmaktadır.

Khasht’arrak bölgesindeki yetiştirme sezonu normalde 7,3 ay boyunca (224 gün) yaklaşık 30 Mart tarihinden 8 Kasım tarihine kadar sürer ve nadiren 11 Mart tarihinden önce veya 21 Nisan tarihinden sonra başlayıp nadiren 20 Ekim tarihinden önce veya 26 Kasım tarihinden sonra sona erer.

Yetiştirme derecesi günleri bitki ve hayvan gelişimini tahmin etmede kullanılan yıllık bir ısı birikme ölçeğidir ve maksimum bir sıcaklık düzeyinin üzerindeki herhangi bir fazlalığı göz ardı ederek baz bir sıcaklık üzerindeki sıcaklık entegrali olarak tanımlanmaktadır. Bu raporda taban 10°C tavan ise 30°C olarak kabul edilmektedir.

Yalnızca yetiştirme derecesi günlerine dayanarak, Khasht’arrak bölgesinde bahar çiçekleri ilk 10 Nisan civarında ortaya çıkarken nadiren 30 Mart tarihinden önce veya 26 Nisan tarihinden sonra çıkar.

Bu bölüm geniş bir alan üzerinde yüzeye ulaşan toplam günlük kısa dalga güneş enerjisini ele almaktadır ve bunu yaparken günün uzunluğu, Güneşin ufuk çizgisi üstündeki yüksekliği, bulut ve diğer atmosferik bileşenler tarafından emilim üzerinde mevsimsel etkileri göz önünde bulundurmaktadır. Kısa dalga radyasyonu görünür ışın ve ultraviyole radyasyon içermektedir.

Ortalama günlük kısa dalga güneş enerjisi yıl boyunca aşırı mevsimsel değişiklikler gösterir.

Yılın daha güneşli olan dönemi metrekare başına 6,3 kWh düzeyinin üstünde günlük ortalama olay kısa dalga enerjisiyle 20 Mayıs tarihinden 23 Ağustos tarihine kadar 3,1 ay boyunca sürer. Khasht’arrak bölgesinde en güneşli ay Temmuz ayıdır ve bu dönemde ortalama 7,3 kWh olmaktadır.

Yılın daha karanlık olan dönemi metrekare başına 3,1 kWh düzeyinin altında günlük ortalama kısa dalga enerjisiyle 26 Ekim tarihinden 13 Şubat tarihine kadar 3,5 ay boyunca sürer. Khasht’arrak bölgesinde en karanlık ay Aralık ayıdır ve bu dönemde ortalama 2,1 kWh olmaktadır.

Bu rapor için Khasht’arrak bölgesi coğrafi koordinatları 40,937° enlem, 45,182° boylam ve 816 m yüksekliktir.

Khasht’arrak bölgesinin 3 kilometre çapındaki topoğrafyada yükseklik açısından aşırı varyasyon bulunur ve maksimum yükseklik değişimi 1.144 metre iken ve deniz seviyesinden ortalama yüksekliği ise 880 metre kadardır. 16 kilometre çapında ayrıca aşırı varyasyon gösterir (1.753 metre). 80 kilometre çapında ayrıca aşırı varyasyon gösterir (3.309 metre).

Khasht’arrak bölgesinin 3 kilometre yakınındaki alan ağaçlar (%48), ekili arazi (%29) ve çayır (%13) ile kaplıyken, 16 kilometre yakınındaki alan ağaçlar (%64) ve ekili arazi (%22) ile ve 80 kilometre yakınındaki alan ise ağaçlar (%36) ve ekili arazi (%22) ile kaplıdır.