Zaqatala Bölgesinde Yıl Boyu İklim ve Hava Durumu Azerbaycan

Zaqatala bölgesinde yazlar ılık, kurak ve açık ve kışlar uzun, çok soğuk, karlı ve parçalı bulutlu. Yıl içerisinde sıcaklık normalde -1°C ila 30°C arasında değişiklik gösterir ve nadiren -6°C altında ve 35°C üzerinde olur.

Kumsal/havuz skoruna göre, sıcak hava aktiviteleri açısından Zaqatala ziyaretinde yılın en iyi zamanı Haziran sonundan Ağustos sonuna

Sıcak mevsim 3,3 ay uzunluğundadır ve 3 Haziran tarihinde başlayıp 11 Eylül tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık 25°C üzerindedir. Zaqatala bölgesindeki en sıcak ay Temmuz ayıdır; bu ayda ortalama yüksek sıcaklık 30°C iken düşük sıcaklık 20°C düzeyindedir.

Soğuk mevsim 3,7 ay uzunluğundadır ve 20 Kasım tarihinde başlayıp 11 Mart tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık 10°C altındadır. Zaqatala bölgesindeki en soğuk ay Ocak ayıdır; bu ayda ortalama düşük sıcaklık -1°C iken yüksek sıcaklık 6°C düzeyindedir.

Zaqatala bölgesinde gökyüzünün bulutlarla kaplı olma durumu yüzdesinin ortalaması yıl boyunca önemli ölçüde mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Zaqatala bölgesinde yılın gökyüzünün daha açık olduğu zamanı 6 Haziran civarında başlar ve 3,7 ay boyunca sürüp 29 Eylül civarında sona erer.

Zaqatala bölgesinde yılın en açık ayı Ağustos ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %93 oranında açıktır, çoğunlukla açıktır veya parçalı bulutludur.

Yılın daha bulutlu olan zamanı 29 Eylül civarında başlayıp 8,3 ay boyunca sürer ve 6 Haziran civarında biter.

Zaqatala bölgesinde yılın en bulutlu ayı Nisan ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %47 oranında kapalıdır veya çoğunlukla bulutludur.

Yağmurlu gün en az 1 milimetre sıvı veya sıvıya eşdeğer yağışın olduğu bir gündür. Zaqatala bölgesinde yağmurlu gün ihtimali yıl boyunca değişiklik arz etmektedir.

Yağmurlu mevsim 7,5 ay boyunca 25 Mart tarihinden 9 Kasım tarihine kadar sürer ve herhangi bir günün yağmurlu olma ihtimali %14 oranından yüksektir. Zaqatala bölgesinde en çok yağmurlu günün olduğu ay 6,3 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Mayıs ayıdır.

Kurak sezon 9 Kasım tarihinde başlayıp 25 Mart tarihine kadar 4,5 ay sürer. Zaqatala bölgesinde en az yağmurlu günün olduğu ay 2,0 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Aralık ayıdır.

Yağışlı günler arasından, yalnızca yağmur, yalnızca kar veya bu ikisinin bir karışımını içeren günler arasında ayrım yapıyoruz. Zaqatala bölgesinde yalnızca yağmurun en fazla sayıda gün olduğu ay Mayıs olup, ortalama yağış 6,3 gün düzeyindedir. Bu kategorizasyona dayanarak yıl boyunca görülen en yaygın yağış formu yalnızca yağmur olup 5 Mayıs tarihinde %22 ile en yüksek olmaktadır.

Yağış miktarı

Yalnızca aylık toplamları değil, aylar içerisindeki varyasyonu da göstermek için yılın her bir gününü merkez alan hareketli 31 günlük dönemler üzerinden yağış miktarı gösterilmektedir. Zaqatala aylık yağış miktarında biraz mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Yılın yağmurlu dönemi en az 13 milimetre miktarında hareketli 31 günlük yağış miktarı ile 8,9 ay boyunca 1 Mart tarihinden 27 Kasım tarihine sürmektedir. Zaqatala bölgesinde en yağmurlu ay Mayıs olup, ortalama yağış 39 milimetre düzeyindedir.

Yılın yağmursuz dönemi 27 Kasım tarihinden 1 Mart tarihine kadar 3,2 ay boyunca sürmektedir. Zaqatala bölgesinde en az yağmurlu ay Ocak olup, ortalama yağış 6 milimetre düzeyindedir.

Kar Yağışı

Yağmur miktarında olduğu gibi kar yağışını yılın her bir gününü merkez alan ve 31 günlük hareketli dönemlerle göz önünde bulunduruyoruz. Zaqatala aylık kar yağışında biraz mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Yılın karlı dönemi en az 25 milimetre miktarında hareketli 31 günlük yağış miktarı ile 2,2 ay boyunca 27 Aralık tarihinden 2 Mart tarihine sürmektedir. Zaqatala bölgesinde en kar yağışlı ay Şubat olup, ortalama kar yağışı 41 milimetre düzeyindedir.

Yılın karsız dönemi 2 Mart tarihinden 27 Aralık tarihine kadar 9,8 ay boyunca sürmektedir. Yılın en az kar yağışı 0 milimetre ortalama toplam birikmesiyle 16 Temmuz günü civarına denk gelmektedir.

Zaqatala gün uzunluğu yıl boyunca önemli ölçüde değişiklik arz etmektedir. 2024 yılında en kısa gün 21 Aralık tarihinde 9 saat 9 dakika gün ışığıyla gerçekleşirken en uzun günü ise 21 Haziran tarihinde 15 saat 12 dakika gün ışığıyla gerçekleşir.

En erken gün doğumu 14 Haziran tarihinde 05:18 saatindedir ve en geç gün doğumu ise 4 Ocak tarihinde 3 saat 2 dakika sonra 08:20 saatindedir. En erken gün batımı 8 Aralık tarihinde 17:22 saatinde ve en geç gün batımı 27 Haziran tarihinde 3 saat 9 dakika sonra 20:31 saatindedir.

2024 yılında Zaqatala bölgesinde Yaz saati uygulaması (YSU) yapılmamaktadır.

Aşağıdaki rakam 2024 yılı için olan kilit ay verilerinin kısa bir temsilini sunmaktadır. Yatay eksen günü, dikey eksen günün saatini göstermektedir. Renkli alanlar ise ayın ufuk çizgisinin üstünde olduğu zamanları ifade etmektedir. Dikey gri çubuklar (yeni Aylar) ve mavi çubuklar (dolunaylar) kilit Ay evrelerini göstermektedir.

Nem rahatlık düzeyleri için çiylenme noktasını baz alınmıştır zira terin tenden buharlaşıp buharlaşmayacağını ve böylece vücudu serinletip serinletmeyeceğini belirlemektedir. Düşük çiylenme noktaları daha kuru hissi verirken yüksek çiylenme noktaları daha nemli hissi vermektedir. Gece ve gündüz arasında normalde önemli oranda değişiklik arz eden sıcaklıktan farklı olarak çiylenme noktası daha yavaş değişim gösterir ve böylece sıcaklık gece düşebiliyorken genelde bunaltıcı bir günün ardından bunaltıcı bir gece gelir.

Zaqatala bölgesinde nem rahatlık düzeyinin bunaltıcı, basık veya dayanılmaz olduğu zaman yüzdesiyle ölçülen, hissedilen nem oranı yıl boyunca önemli ölçüde değişiklik göstermez ve bütün yıl boyu %3 düzeyinin %3 artı veya eksi civarında kalır.

Bu bölümde yerden 10 metre yükseklikteki geniş alan saatlik ortalama rüzgar hızları tartışılmaktadır. Herhangi bir lokasyonda deneyimlenen rüzgar yerel topografyaya ve diğer faktörlere çok bağımlıdır ve anlık rüzgar hızı ve yönü saatlik ortalamalardan çok daha fazla değişkenlik göstermektedir.

Zaqatala ortalama saatlik rüzgar hızı yıl boyunca hafif mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Yılın daha rüzgarlı olan dönemi 5,6 kilometre/saat düzeyinin üstünde ortalama rüzgar hızıyla 1 Mart tarihinden 8 Ekim tarihine kadar 7,2 ay boyunca sürer. Zaqatala bölgesinde yılın en rüzgarlı ayı Temmuz ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 7,1 kilometre/saat olmaktadır.

Yılın en sakin zamanı 8 Ekim tarihinden 1 Mart tarihine kadar 4,8 ay boyunca sürmektedir. Zaqatala bölgesinde yılın en sakin ayı Aralık ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 4,1 kilometre/saat olmaktadır.

Zaqatala bölgesindeki hakim ortalama saatlik rüzgar yönü yıl boyunca değişiklik göstermektedir.

Rüzgar genelde batı yönünden 1 Ocak tarihinden 4 Şubat tarihine 1,1 ay boyunca en yüksek %29 ile 26 Ocak tarihinde esmektedir. Rüzgar genelde güney yönünden 4 Şubat tarihinden 2 Aralık tarihine 9,9 ay boyunca en yüksek %61 ile 26 Temmuz tarihinde esmektedir. Rüzgar genelde doğu yönünden 2 Aralık tarihinden 31 Aralık tarihine 4,1 hafta boyunca en yüksek %28 ile 3 Aralık tarihinde esmektedir.

Havanın Zaqatala bölgesinde yıl boyunca ne kadar iyi olduğunu ölçmek için iki seyahat skoru hesaplaması yapıyoruz.

Turizm skoru açık, yağmursuz günleri ve 18°C ila 27°C arasındaki hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak Zaqatala bölgesini genel açık hava turist aktiviteleri açısından ziyaret etmek için en iyi zaman Mayıs sonundan Eylül sonuna, en yüksek skoru alan ise Eylül ayının ilk haftası.

Kumsal/havuz skoru açık, yağmursuz günleri ve 24°C ila 32°C arasında hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak, sıcak hava faaliyetleri açısından Zaqatala ziyaretinin en iyi zamanı Haziran sonundan Ağustos sonuna, en yüksek skoru alan ise Temmuz ayının son haftası.

Metodoloji

Analiz yapılan dönemde (1980 ila 2016 arasında) 08:00 ila 21:00 arasındaki her saatte hissedilen sıcaklık, bulut örtüsü ve toplam yağış için bağımsız skorlar hesaplanır. Bu skorlar tek bir saatlik bileşik skor olarak birleştirilmekte ve daha sonra günlere toplanmakta ve analiz dönemindeki tüm yıllar için ortalaması alınıp düzleştirilmektedir.

Bizim bulut örtüsü skorumuz tam açık gökyüzü için 10'dur ve neredeyse tamamen açık gökyüzü için 9 ve tamamen kapalı gökyüzü için 1 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Söz konusu saati merkez alan üç saatlik yağışa dayalı olan yağış skorumuz1 milimetre hiç yağış olmamasına 10 skoru vermektedir. Bu skor çok az yağış için 9 ve 1 milimetre ve daha fazlası yağış için 0 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Bizim turizm sıcaklık skorumuz 10°C altında hissedilen sıcaklıklar için 0, 18°C için doğrusal olarak 9'a, 24°C için 10'a yükseltmekte ve 27°C için doğrusal olarak 9'a ve 32°C daha sıcak dereceler için 1'e düşmektedir.

Bizim kumsal/havuz sıcaklık skorumuz 18°C altındaki hissedilen sıcaklıklar için 0, 24°C için doğrusal olarak 9'a ve 28°C için 10'a yükselmekte ve 32°C için doğrusal olarak 9'a ve 38°C ve daha yüksek dereceler için 1'e düşmektedir.

Yetiştirme sezonu tanımları dünya çapında farklılık gösterir ancak bu raporda yıl içerisinde (Kuzey Yarımküre için takvim yılı, Güney Yarımküre için ise 1 Temmuz tarihinden 30 Haziran tarihine kadar) en uzun ve sürekli donma dışı sıcaklı dönemleri (≥0°C) olarak tanımlanmaktadır.

Zaqatala bölgesindeki yetiştirme sezonu normalde 8,0 ay boyunca (245 gün) yaklaşık 19 Mart tarihinden 19 Kasım tarihine kadar sürer ve nadiren 1 Mart tarihinden önce veya 7 Nisan tarihinden sonra başlayıp nadiren 29 Ekim tarihinden önce veya 9 Aralık tarihinden sonra sona erer.

Yetiştirme derecesi günleri bitki ve hayvan gelişimini tahmin etmede kullanılan yıllık bir ısı birikme ölçeğidir ve maksimum bir sıcaklık düzeyinin üzerindeki herhangi bir fazlalığı göz ardı ederek baz bir sıcaklık üzerindeki sıcaklık entegrali olarak tanımlanmaktadır. Bu raporda taban 10°C tavan ise 30°C olarak kabul edilmektedir.

Yalnızca yetiştirme derecesi günlerine dayanarak, Zaqatala bölgesinde bahar çiçekleri ilk 5 Nisan civarında ortaya çıkarken nadiren 23 Mart tarihinden önce veya 21 Nisan tarihinden sonra çıkar.

Bu bölüm geniş bir alan üzerinde yüzeye ulaşan toplam günlük kısa dalga güneş enerjisini ele almaktadır ve bunu yaparken günün uzunluğu, Güneşin ufuk çizgisi üstündeki yüksekliği, bulut ve diğer atmosferik bileşenler tarafından emilim üzerinde mevsimsel etkileri göz önünde bulundurmaktadır. Kısa dalga radyasyonu görünür ışın ve ultraviyole radyasyon içermektedir.

Ortalama günlük kısa dalga güneş enerjisi yıl boyunca aşırı mevsimsel değişiklikler gösterir.

Yılın daha güneşli olan dönemi metrekare başına 6,5 kWh düzeyinin üstünde günlük ortalama olay kısa dalga enerjisiyle 11 Mayıs tarihinden 20 Ağustos tarihine kadar 3,3 ay boyunca sürer. Zaqatala bölgesinde en güneşli ay Haziran ayıdır ve bu dönemde ortalama 7,4 kWh olmaktadır.

Yılın daha karanlık olan dönemi metrekare başına 3,1 kWh düzeyinin altında günlük ortalama kısa dalga enerjisiyle 28 Ekim tarihinden 11 Şubat tarihine kadar 3,4 ay boyunca sürer. Zaqatala bölgesinde en karanlık ay Aralık ayıdır ve bu dönemde ortalama 2,1 kWh olmaktadır.

Bu rapor için Zaqatala bölgesi coğrafi koordinatları 41,632° enlem, 46,645° boylam ve 503 m yüksekliktir.

Zaqatala bölgesinin 3 kilometre çapındaki topoğrafyada yükseklik açısından çok önemli miktarda varyasyon bulunur ve maksimum yükseklik değişimi 513 metre iken ve deniz seviyesinden ortalama yüksekliği ise 530 metre kadardır. 16 kilometre çapında çok önemli miktarda varyasyon gösterir (2.731 metre). 80 kilometre çapında ayrıca aşırı varyasyon gösterir (4.042 metre).

Zaqatala bölgesinin 3 kilometre yakınındaki alan ağaçlar (%46), çalılık (%24), ekili arazi (%17) ve çayır (%14) ile kaplıyken, 16 kilometre yakınındaki alan ağaçlar (%63) ve ekili arazi (%19) ile ve 80 kilometre yakınındaki alan ise ekili arazi (%31) ve ağaçlar (%27) ile kaplıdır.