Dünyamalılar Bölgesinde Yıl Boyu İklim ve Hava Durumu Azerbaycan

Dünyamalılar bölgesinde yazlar sıcak, kurak ve açık ve kışlar uzun, çok soğuk, karlı ve parçalı bulutlu. Yıl içerisinde sıcaklık normalde -2°C ila 36°C arasında değişiklik gösterir ve nadiren -6°C altında ve 40°C üzerinde olur.

Kumsal/havuz skoruna göre, sıcak hava aktiviteleri açısından Dünyamalılar ziyaretinde yılın en iyi zamanı Haziran başından Eylül ortasına

Sıcak mevsim 3,4 ay uzunluğundadır ve 30 Mayıs tarihinde başlayıp 10 Eylül tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık 30°C üzerindedir. Dünyamalılar bölgesindeki en sıcak ay Temmuz ayıdır; bu ayda ortalama yüksek sıcaklık 35°C iken düşük sıcaklık 20°C düzeyindedir.

Soğuk mevsim 3,9 ay uzunluğundadır ve 17 Kasım tarihinde başlayıp 14 Mart tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık 13°C altındadır. Dünyamalılar bölgesindeki en soğuk ay Ocak ayıdır; bu ayda ortalama düşük sıcaklık -1°C iken yüksek sıcaklık 8°C düzeyindedir.

Dünyamalılar bölgesinde gökyüzünün bulutlarla kaplı olma durumu yüzdesinin ortalaması yıl boyunca önemli ölçüde mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Dünyamalılar bölgesinde yılın gökyüzünün daha açık olduğu zamanı 24 Mayıs civarında başlar ve 4,4 ay boyunca sürüp 6 Ekim civarında sona erer.

Dünyamalılar bölgesinde yılın en açık ayı Ağustos ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %97 oranında açıktır, çoğunlukla açıktır veya parçalı bulutludur.

Yılın daha bulutlu olan zamanı 6 Ekim civarında başlayıp 7,6 ay boyunca sürer ve 24 Mayıs civarında biter.

Dünyamalılar bölgesinde yılın en bulutlu ayı Şubat ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %50 oranında kapalıdır veya çoğunlukla bulutludur.

Yağmurlu gün en az 1 milimetre sıvı veya sıvıya eşdeğer yağışın olduğu bir gündür. Dünyamalılar bölgesinde yağmurlu gün ihtimali yıl boyunca değişiklik arz etmektedir.

Yağmurlu mevsim 8,8 ay boyunca 12 Eylül tarihinden 4 Haziran tarihine kadar sürer ve herhangi bir günün yağmurlu olma ihtimali %9 oranından yüksektir. Dünyamalılar bölgesinde en çok yağmurlu günün olduğu ay 4,4 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Ekim ayıdır.

Kurak sezon 4 Haziran tarihinde başlayıp 12 Eylül tarihine kadar 3,2 ay sürer. Dünyamalılar bölgesinde en az yağmurlu günün olduğu ay 1,1 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Temmuz ayıdır.

Yağışlı günler arasından, yalnızca yağmur, yalnızca kar veya bu ikisinin bir karışımını içeren günler arasında ayrım yapıyoruz. Dünyamalılar bölgesinde yalnızca yağmurun en fazla sayıda gün olduğu ay Ekim olup, ortalama yağış 4,3 gün düzeyindedir. Bu kategorizasyona dayanarak yıl boyunca görülen en yaygın yağış formu yalnızca yağmur olup 30 Nisan tarihinde %15 ile en yüksek olmaktadır.

Yağış miktarı

Yalnızca aylık toplamları değil, aylar içerisindeki varyasyonu da göstermek için yılın her bir gününü merkez alan hareketli 31 günlük dönemler üzerinden yağış miktarı gösterilmektedir. Dünyamalılar aylık yağış miktarında biraz mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Yılın yağmurlu dönemi en az 13 milimetre miktarında hareketli 31 günlük yağış miktarı ile 8,8 ay boyunca 2 Eylül tarihinden 29 Mayıs tarihine sürmektedir. Dünyamalılar bölgesinde en yağmurlu ay Ekim olup, ortalama yağış 27 milimetre düzeyindedir.

Yılın yağmursuz dönemi 29 Mayıs tarihinden 2 Eylül tarihine kadar 3,1 ay boyunca sürmektedir. Dünyamalılar bölgesinde en az yağmurlu ay Temmuz olup, ortalama yağış 6 milimetre düzeyindedir.

Kar Yağışı

Yağmur miktarında olduğu gibi kar yağışını yılın her bir gününü merkez alan ve 31 günlük hareketli dönemlerle göz önünde bulunduruyoruz. Dünyamalılar aylık kar yağışında biraz mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Yılın karlı dönemi en az 25 milimetre miktarında hareketli 31 günlük yağış miktarı ile 3,6 ay boyunca 1 Aralık tarihinden 21 Mart tarihine sürmektedir. Dünyamalılar bölgesinde en kar yağışlı ay Şubat olup, ortalama kar yağışı 60 milimetre düzeyindedir.

Yılın karsız dönemi 21 Mart tarihinden 1 Aralık tarihine kadar 8,4 ay boyunca sürmektedir. Yılın en az kar yağışı 0 milimetre ortalama toplam birikmesiyle 20 Temmuz günü civarına denk gelmektedir.

Dünyamalılar gün uzunluğu yıl boyunca önemli ölçüde değişiklik arz etmektedir. 2024 yılında en kısa gün 21 Aralık tarihinde 9 saat 21 dakika gün ışığıyla gerçekleşirken en uzun günü ise 21 Haziran tarihinde 15 saat 0 dakika gün ışığıyla gerçekleşir.

En erken gün doğumu 14 Haziran tarihinde 05:20 saatindedir ve en geç gün doğumu ise 5 Ocak tarihinde 2 saat 50 dakika sonra 08:10 saatindedir. En erken gün batımı 7 Aralık tarihinde 17:24 saatinde ve en geç gün batımı 27 Haziran tarihinde 2 saat 57 dakika sonra 20:21 saatindedir.

2024 yılında Dünyamalılar bölgesinde Yaz saati uygulaması (YSU) yapılmamaktadır.

Aşağıdaki rakam 2024 yılı için olan kilit ay verilerinin kısa bir temsilini sunmaktadır. Yatay eksen günü, dikey eksen günün saatini göstermektedir. Renkli alanlar ise ayın ufuk çizgisinin üstünde olduğu zamanları ifade etmektedir. Dikey gri çubuklar (yeni Aylar) ve mavi çubuklar (dolunaylar) kilit Ay evrelerini göstermektedir.

Nem rahatlık düzeyleri için çiylenme noktasını baz alınmıştır zira terin tenden buharlaşıp buharlaşmayacağını ve böylece vücudu serinletip serinletmeyeceğini belirlemektedir. Düşük çiylenme noktaları daha kuru hissi verirken yüksek çiylenme noktaları daha nemli hissi vermektedir. Gece ve gündüz arasında normalde önemli oranda değişiklik arz eden sıcaklıktan farklı olarak çiylenme noktası daha yavaş değişim gösterir ve böylece sıcaklık gece düşebiliyorken genelde bunaltıcı bir günün ardından bunaltıcı bir gece gelir.

Dünyamalılar hissedilen nem oranında önemli düzeyde mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Yılın en bunaltıcı dönemi 3,5 ay boyunca 8 Haziran tarihinden 22 Eylül tarihine kadar sürmektedir ve bu zaman zarfında rahatlık düzeyi en az %8 civarında bunaltıcı, basık veya dayanılmaz olmaktadır. Dünyamalılar bölgesindeki en bunaltıcı günler Ağustos ayındadır ve bu dönemde hava 9,6 gün kadar bunaltıcı veya daha kötü durumdadır.

14 Şubat yılın en az bunaltıcı olan günüdür ve bunaltıcı hava koşulları neredeyse hiç görülmez.

Bu bölümde yerden 10 metre yükseklikteki geniş alan saatlik ortalama rüzgar hızları tartışılmaktadır. Herhangi bir lokasyonda deneyimlenen rüzgar yerel topografyaya ve diğer faktörlere çok bağımlıdır ve anlık rüzgar hızı ve yönü saatlik ortalamalardan çok daha fazla değişkenlik göstermektedir.

Dünyamalılar ortalama saatlik rüzgar hızı yıl boyunca önemli oranda mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Yılın daha rüzgarlı olan dönemi 10,5 kilometre/saat düzeyinin üstünde ortalama rüzgar hızıyla 25 Mayıs tarihinden 21 Eylül tarihine kadar 3,9 ay boyunca sürer. Dünyamalılar bölgesinde yılın en rüzgarlı ayı Temmuz ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 13,1 kilometre/saat olmaktadır.

Yılın en sakin zamanı 21 Eylül tarihinden 25 Mayıs tarihine kadar 8,1 ay boyunca sürmektedir. Dünyamalılar bölgesinde yılın en sakin ayı Aralık ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 7,7 kilometre/saat olmaktadır.

Dünyamalılar bölgesinde yıl boyunca baskın ortalama saatlik rüzgar doğu yönünden gelmektedir.

Havanın Dünyamalılar bölgesinde yıl boyunca ne kadar iyi olduğunu ölçmek için iki seyahat skoru hesaplaması yapıyoruz.

Turizm skoru açık, yağmursuz günleri ve 18°C ila 27°C arasındaki hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak Dünyamalılar bölgesini genel açık hava turist aktiviteleri açısından ziyaret etmek için en iyi zamanlar Mayıs ortasından Haziran ortasına ve Ağustos sonundan Ekim başına, en yüksek skoru alan ise Eylül ayının üçüncü haftası.

Kumsal/havuz skoru açık, yağmursuz günleri ve 24°C ila 32°C arasında hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak, sıcak hava faaliyetleri açısından Dünyamalılar ziyaretinin en iyi zamanı Haziran başından Eylül ortasına, en yüksek skoru alan ise Ağustos ayının son haftası.

Metodoloji

Analiz yapılan dönemde (1980 ila 2016 arasında) 08:00 ila 21:00 arasındaki her saatte hissedilen sıcaklık, bulut örtüsü ve toplam yağış için bağımsız skorlar hesaplanır. Bu skorlar tek bir saatlik bileşik skor olarak birleştirilmekte ve daha sonra günlere toplanmakta ve analiz dönemindeki tüm yıllar için ortalaması alınıp düzleştirilmektedir.

Bizim bulut örtüsü skorumuz tam açık gökyüzü için 10'dur ve neredeyse tamamen açık gökyüzü için 9 ve tamamen kapalı gökyüzü için 1 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Söz konusu saati merkez alan üç saatlik yağışa dayalı olan yağış skorumuz1 milimetre hiç yağış olmamasına 10 skoru vermektedir. Bu skor çok az yağış için 9 ve 1 milimetre ve daha fazlası yağış için 0 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Bizim turizm sıcaklık skorumuz 10°C altında hissedilen sıcaklıklar için 0, 18°C için doğrusal olarak 9'a, 24°C için 10'a yükseltmekte ve 27°C için doğrusal olarak 9'a ve 32°C daha sıcak dereceler için 1'e düşmektedir.

Bizim kumsal/havuz sıcaklık skorumuz 18°C altındaki hissedilen sıcaklıklar için 0, 24°C için doğrusal olarak 9'a ve 28°C için 10'a yükselmekte ve 32°C için doğrusal olarak 9'a ve 38°C ve daha yüksek dereceler için 1'e düşmektedir.

Yetiştirme sezonu tanımları dünya çapında farklılık gösterir ancak bu raporda yıl içerisinde (Kuzey Yarımküre için takvim yılı, Güney Yarımküre için ise 1 Temmuz tarihinden 30 Haziran tarihine kadar) en uzun ve sürekli donma dışı sıcaklı dönemleri (≥0°C) olarak tanımlanmaktadır.

Dünyamalılar bölgesindeki yetiştirme sezonu normalde 8,1 ay boyunca (248 gün) yaklaşık 20 Mart tarihinden 24 Kasım tarihine kadar sürer ve nadiren 27 Şubat tarihinden önce veya 9 Nisan tarihinden sonra başlayıp nadiren 3 Kasım tarihinden önce veya 15 Aralık tarihinden sonra sona erer.

Yetiştirme derecesi günleri bitki ve hayvan gelişimini tahmin etmede kullanılan yıllık bir ısı birikme ölçeğidir ve maksimum bir sıcaklık düzeyinin üzerindeki herhangi bir fazlalığı göz ardı ederek baz bir sıcaklık üzerindeki sıcaklık entegrali olarak tanımlanmaktadır. Bu raporda taban 10°C tavan ise 30°C olarak kabul edilmektedir.

Yalnızca yetiştirme derecesi günlerine dayanarak, Dünyamalılar bölgesinde bahar çiçekleri ilk 24 Mart civarında ortaya çıkarken nadiren 6 Mart tarihinden önce veya 11 Nisan tarihinden sonra çıkar.

Bu bölüm geniş bir alan üzerinde yüzeye ulaşan toplam günlük kısa dalga güneş enerjisini ele almaktadır ve bunu yaparken günün uzunluğu, Güneşin ufuk çizgisi üstündeki yüksekliği, bulut ve diğer atmosferik bileşenler tarafından emilim üzerinde mevsimsel etkileri göz önünde bulundurmaktadır. Kısa dalga radyasyonu görünür ışın ve ultraviyole radyasyon içermektedir.

Ortalama günlük kısa dalga güneş enerjisi yıl boyunca aşırı mevsimsel değişiklikler gösterir.

Yılın daha güneşli olan dönemi metrekare başına 6,5 kWh düzeyinin üstünde günlük ortalama olay kısa dalga enerjisiyle 11 Mayıs tarihinden 20 Ağustos tarihine kadar 3,3 ay boyunca sürer. Dünyamalılar bölgesinde en güneşli ay Haziran ayıdır ve bu dönemde ortalama 7,6 kWh olmaktadır.

Yılın daha karanlık olan dönemi metrekare başına 3,1 kWh düzeyinin altında günlük ortalama kısa dalga enerjisiyle 25 Ekim tarihinden 16 Şubat tarihine kadar 3,7 ay boyunca sürer. Dünyamalılar bölgesinde en karanlık ay Aralık ayıdır ve bu dönemde ortalama 2,0 kWh olmaktadır.

Bu rapor için Dünyamalılar bölgesi coğrafi koordinatları 39,773° enlem, 47,759° boylam ve 27 m yüksekliktir.

Dünyamalılar bölgesinin 3 kilometre çapındaki topoğrafya neredeyse düzdür ve maksimum yükseklik değişimi 28 metre iken ve deniz seviyesinden ortalama yüksekliği ise 26 metre kadardır. 16 kilometre içerisinde düzlüktür (112 metre). 80 kilometre çapında yükseklikte yalnızca az miktarda varyasyon gösterir (2.024 metre).

Dünyamalılar bölgesinin 3 kilometre yakınındaki alan ekili arazi (%67), çayır (%12) ve ağaçlar (%11) ile kaplıyken, 16 kilometre yakınındaki alan ekili arazi (%60) ve çayır (%13) ile ve 80 kilometre yakınındaki alan ise ekili arazi (%38) ve çalılık (%25) ile kaplıdır.