Shamakhi Bölgesinde Yıl Boyu İklim ve Hava Durumu Azerbaycan

Shamakhi bölgesinde yazlar ılık, kurak ve açık ve kışlar uzun, çok soğuk, karlı ve parçalı bulutlu. Yıl içerisinde sıcaklık normalde -5°C ila 31°C arasında değişiklik gösterir ve nadiren -9°C altında ve 35°C üzerinde olur.

Kumsal/havuz skoruna göre, sıcak hava aktiviteleri açısından Shamakhi ziyaretinde yılın en iyi zamanı Temmuz başından Ağustos ortasına

Sıcak mevsim 3,4 ay uzunluğundadır ve 29 Mayıs tarihinde başlayıp 10 Eylül tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık 26°C üzerindedir. Shamakhi bölgesindeki en sıcak ay Temmuz ayıdır; bu ayda ortalama yüksek sıcaklık 31°C iken düşük sıcaklık 16°C düzeyindedir.

Soğuk mevsim 3,8 ay uzunluğundadır ve 18 Kasım tarihinde başlayıp 13 Mart tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık 9°C altındadır. Shamakhi bölgesindeki en soğuk ay Ocak ayıdır; bu ayda ortalama düşük sıcaklık -5°C iken yüksek sıcaklık 3°C düzeyindedir.

Shamakhi bölgesinde gökyüzünün bulutlarla kaplı olma durumu yüzdesinin ortalaması yıl boyunca önemli ölçüde mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Shamakhi bölgesinde yılın gökyüzünün daha açık olduğu zamanı 27 Mayıs civarında başlar ve 4,0 ay boyunca sürüp 29 Eylül civarında sona erer.

Shamakhi bölgesinde yılın en açık ayı Ağustos ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %94 oranında açıktır, çoğunlukla açıktır veya parçalı bulutludur.

Yılın daha bulutlu olan zamanı 29 Eylül civarında başlayıp 8,0 ay boyunca sürer ve 27 Mayıs civarında biter.

Shamakhi bölgesinde yılın en bulutlu ayı Kasım ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %52 oranında kapalıdır veya çoğunlukla bulutludur.

Yağmurlu gün en az 1 milimetre sıvı veya sıvıya eşdeğer yağışın olduğu bir gündür. Shamakhi bölgesinde yağmurlu gün ihtimali yıl boyunca değişiklik arz etmektedir.

Yağmurlu mevsim 8,9 ay boyunca 8 Eylül tarihinden 3 Haziran tarihine kadar sürer ve herhangi bir günün yağmurlu olma ihtimali %10 oranından yüksektir. Shamakhi bölgesinde en çok yağmurlu günün olduğu ay 4,5 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Ekim ayıdır.

Kurak sezon 3 Haziran tarihinde başlayıp 8 Eylül tarihine kadar 3,1 ay sürer. Shamakhi bölgesinde en az yağmurlu günün olduğu ay 1,7 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Temmuz ayıdır.

Yağışlı günler arasından, yalnızca yağmur, yalnızca kar veya bu ikisinin bir karışımını içeren günler arasında ayrım yapıyoruz. Bu kategorizasyona bağlı olarak Shamakhi bölgesinde en yaygın yağış formu yıl boyunca değişiklik göstermektedir.

Yalnızca yağmur 15 Mart tarihinde başlayıp 30 Kasım tarihine kadar 8,5 ay boyunca en yaygın olandır. Shamakhi bölgesinde yalnızca yağmurun en fazla sayıda gün olduğu ay Ekim olup, ortalama yağış 4,3 gün düzeyindedir.

Yalnızca kar 30 Kasım tarihinde başlayıp 15 Mart tarihine kadar 3,4 ay boyunca en yaygın olandır. Shamakhi bölgesinde yalnızca karın en fazla sayıda gün olduğu ay Şubat olup, ortalama yağış 2,1 gün düzeyindedir.

Yağış miktarı

Yalnızca aylık toplamları değil, aylar içerisindeki varyasyonu da göstermek için yılın her bir gününü merkez alan hareketli 31 günlük dönemler üzerinden yağış miktarı gösterilmektedir. Shamakhi aylık yağış miktarında biraz mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Yılın yağmurlu dönemi en az 13 milimetre miktarında hareketli 31 günlük yağış miktarı ile 7,5 ay boyunca 4 Nisan tarihinden 20 Kasım tarihine sürmektedir. Shamakhi bölgesinde en yağmurlu ay Ekim olup, ortalama yağış 22 milimetre düzeyindedir.

Yılın yağmursuz dönemi 20 Kasım tarihinden 4 Nisan tarihine kadar 4,5 ay boyunca sürmektedir. Shamakhi bölgesinde en az yağmurlu ay Ocak olup, ortalama yağış 1 milimetre düzeyindedir.

Kar Yağışı

Yağmur miktarında olduğu gibi kar yağışını yılın her bir gününü merkez alan ve 31 günlük hareketli dönemlerle göz önünde bulunduruyoruz. Shamakhi aylık kar yağışında önemli düzeyde mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Yılın karlı dönemi en az 25 milimetre miktarında hareketli 31 günlük yağış miktarı ile 5,5 ay boyunca 27 Ekim tarihinden 10 Nisan tarihine sürmektedir. Shamakhi bölgesinde en kar yağışlı ay Şubat olup, ortalama kar yağışı 105 milimetre düzeyindedir.

Yılın karsız dönemi 10 Nisan tarihinden 27 Ekim tarihine kadar 6,5 ay boyunca sürmektedir. Yılın en az kar yağışı 0 milimetre ortalama toplam birikmesiyle 18 Temmuz günü civarına denk gelmektedir.

Shamakhi gün uzunluğu yıl boyunca önemli ölçüde değişiklik arz etmektedir. 2024 yılında en kısa gün 21 Aralık tarihinde 9 saat 16 dakika gün ışığıyla gerçekleşirken en uzun günü ise 21 Haziran tarihinde 15 saat 5 dakika gün ışığıyla gerçekleşir.

En erken gün doğumu 14 Haziran tarihinde 05:13 saatindedir ve en geç gün doğumu ise 4 Ocak tarihinde 2 saat 55 dakika sonra 08:09 saatindedir. En erken gün batımı 7 Aralık tarihinde 17:18 saatinde ve en geç gün batımı 27 Haziran tarihinde 3 saat 2 dakika sonra 20:20 saatindedir.

2024 yılında Shamakhi bölgesinde Yaz saati uygulaması (YSU) yapılmamaktadır.

Aşağıdaki rakam 2024 yılı için olan kilit ay verilerinin kısa bir temsilini sunmaktadır. Yatay eksen günü, dikey eksen günün saatini göstermektedir. Renkli alanlar ise ayın ufuk çizgisinin üstünde olduğu zamanları ifade etmektedir. Dikey gri çubuklar (yeni Aylar) ve mavi çubuklar (dolunaylar) kilit Ay evrelerini göstermektedir.

Nem rahatlık düzeyleri için çiylenme noktasını baz alınmıştır zira terin tenden buharlaşıp buharlaşmayacağını ve böylece vücudu serinletip serinletmeyeceğini belirlemektedir. Düşük çiylenme noktaları daha kuru hissi verirken yüksek çiylenme noktaları daha nemli hissi vermektedir. Gece ve gündüz arasında normalde önemli oranda değişiklik arz eden sıcaklıktan farklı olarak çiylenme noktası daha yavaş değişim gösterir ve böylece sıcaklık gece düşebiliyorken genelde bunaltıcı bir günün ardından bunaltıcı bir gece gelir.

Shamakhi bölgesinde nem rahatlık düzeyinin bunaltıcı, basık veya dayanılmaz olduğu zaman yüzdesiyle ölçülen, hissedilen nem oranı yıl boyunca önemli ölçüde değişiklik göstermez ve bütün yıl boyu %2 düzeyinin %2 artı veya eksi civarında kalır.

Bu bölümde yerden 10 metre yükseklikteki geniş alan saatlik ortalama rüzgar hızları tartışılmaktadır. Herhangi bir lokasyonda deneyimlenen rüzgar yerel topografyaya ve diğer faktörlere çok bağımlıdır ve anlık rüzgar hızı ve yönü saatlik ortalamalardan çok daha fazla değişkenlik göstermektedir.

Shamakhi ortalama saatlik rüzgar hızı yıl boyunca hafif mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Yılın daha rüzgarlı olan dönemi 9,7 kilometre/saat düzeyinin üstünde ortalama rüzgar hızıyla 26 Haziran tarihinden 18 Eylül tarihine kadar 2,7 ay boyunca sürer. Shamakhi bölgesinde yılın en rüzgarlı ayı Ağustos ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 10,4 kilometre/saat olmaktadır.

Yılın en sakin zamanı 18 Eylül tarihinden 26 Haziran tarihine kadar 9,3 ay boyunca sürmektedir. Shamakhi bölgesinde yılın en sakin ayı Mayıs ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 8,8 kilometre/saat olmaktadır.

Shamakhi bölgesindeki hakim ortalama saatlik rüzgar yönü yıl boyunca değişiklik göstermektedir.

Rüzgar genelde güney yönünden 19 Mart tarihinden 16 Haziran tarihine 2,9 ay boyunca ve 19 Eylül tarihinden 24 Ekim tarihine 1,2 ay boyunca en yüksek %37 ile 12 Mayıs tarihinde esmektedir. Rüzgar genelde doğu yönünden 25 Temmuz tarihinden 19 Eylül tarihine 1,8 ay boyunca en yüksek %39 ile 6 Ağustos tarihinde esmektedir. Rüzgar genelde batı yönünden 24 Ekim tarihinden 19 Mart tarihine 4,8 ay boyunca en yüksek %47 ile 1 Ocak tarihinde esmektedir.

Shamakhi büyük bir su kitlesine yakın konumdadır (örneğin okyanus, deniz veya büyük bir göl gibi). Bu bölüm o su kütlesinin geniş alan ortalama yüzey sıcaklığına ilişkin rapor sunmaktadır.

Ortalama su sıcaklığı yıl boyunca aşırı mevsimsel değişiklikler göstermektedir.

Yılın su sıcaklığının daha ılık olduğu dönemi ortalama sıcaklığın 22°C düzeyinin üzerinde olduğu 25 Haziran tarihinden 23 Eylül tarihine kadar 3,0 ay boyunca sürer. Shamakhi bölgesinde suyun en sıcak olduğu ay Ağustos ayıdır ve bu dönemde ortalama sıcaklık 25°C olmaktadır.

Yılın su sıcaklığının daha serin olduğu dönemi ortalama sıcaklığın 10°C düzeyinin altında olduğu 10 Aralık tarihinden 24 Nisan tarihine kadar 4,4 ay boyunca sürer. Shamakhi bölgesinde suyun en serin olduğu ay Şubat ayıdır ve bu dönemde ortalama sıcaklık 7°C olmaktadır.

Havanın Shamakhi bölgesinde yıl boyunca ne kadar iyi olduğunu ölçmek için iki seyahat skoru hesaplaması yapıyoruz.

Turizm skoru açık, yağmursuz günleri ve 18°C ila 27°C arasındaki hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak Shamakhi bölgesini genel açık hava turist aktiviteleri açısından ziyaret etmek için en iyi zaman Haziran başından Eylül ortasına, en yüksek skoru alan ise Ağustos ayının son haftası.

Kumsal/havuz skoru açık, yağmursuz günleri ve 24°C ila 32°C arasında hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak, sıcak hava faaliyetleri açısından Shamakhi ziyaretinin en iyi zamanı Temmuz başından Ağustos ortasına, en yüksek skoru alan ise Temmuz ayının üçüncü haftası.

Metodoloji

Analiz yapılan dönemde (1980 ila 2016 arasında) 08:00 ila 21:00 arasındaki her saatte hissedilen sıcaklık, bulut örtüsü ve toplam yağış için bağımsız skorlar hesaplanır. Bu skorlar tek bir saatlik bileşik skor olarak birleştirilmekte ve daha sonra günlere toplanmakta ve analiz dönemindeki tüm yıllar için ortalaması alınıp düzleştirilmektedir.

Bizim bulut örtüsü skorumuz tam açık gökyüzü için 10'dur ve neredeyse tamamen açık gökyüzü için 9 ve tamamen kapalı gökyüzü için 1 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Söz konusu saati merkez alan üç saatlik yağışa dayalı olan yağış skorumuz1 milimetre hiç yağış olmamasına 10 skoru vermektedir. Bu skor çok az yağış için 9 ve 1 milimetre ve daha fazlası yağış için 0 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Bizim turizm sıcaklık skorumuz 10°C altında hissedilen sıcaklıklar için 0, 18°C için doğrusal olarak 9'a, 24°C için 10'a yükseltmekte ve 27°C için doğrusal olarak 9'a ve 32°C daha sıcak dereceler için 1'e düşmektedir.

Bizim kumsal/havuz sıcaklık skorumuz 18°C altındaki hissedilen sıcaklıklar için 0, 24°C için doğrusal olarak 9'a ve 28°C için 10'a yükselmekte ve 32°C için doğrusal olarak 9'a ve 38°C ve daha yüksek dereceler için 1'e düşmektedir.

Yetiştirme sezonu tanımları dünya çapında farklılık gösterir ancak bu raporda yıl içerisinde (Kuzey Yarımküre için takvim yılı, Güney Yarımküre için ise 1 Temmuz tarihinden 30 Haziran tarihine kadar) en uzun ve sürekli donma dışı sıcaklı dönemleri (≥0°C) olarak tanımlanmaktadır.

Shamakhi bölgesindeki yetiştirme sezonu normalde 6,9 ay boyunca (212 gün) yaklaşık 8 Nisan tarihinden 5 Kasım tarihine kadar sürer ve nadiren 20 Mart tarihinden önce veya 30 Nisan tarihinden sonra başlayıp nadiren 17 Ekim tarihinden önce veya 23 Kasım tarihinden sonra sona erer.

Yetiştirme derecesi günleri bitki ve hayvan gelişimini tahmin etmede kullanılan yıllık bir ısı birikme ölçeğidir ve maksimum bir sıcaklık düzeyinin üzerindeki herhangi bir fazlalığı göz ardı ederek baz bir sıcaklık üzerindeki sıcaklık entegrali olarak tanımlanmaktadır. Bu raporda taban 10°C tavan ise 30°C olarak kabul edilmektedir.

Yalnızca yetiştirme derecesi günlerine dayanarak, Shamakhi bölgesinde bahar çiçekleri ilk 16 Nisan civarında ortaya çıkarken nadiren 2 Nisan tarihinden önce veya 30 Nisan tarihinden sonra çıkar.

Bu bölüm geniş bir alan üzerinde yüzeye ulaşan toplam günlük kısa dalga güneş enerjisini ele almaktadır ve bunu yaparken günün uzunluğu, Güneşin ufuk çizgisi üstündeki yüksekliği, bulut ve diğer atmosferik bileşenler tarafından emilim üzerinde mevsimsel etkileri göz önünde bulundurmaktadır. Kısa dalga radyasyonu görünür ışın ve ultraviyole radyasyon içermektedir.

Ortalama günlük kısa dalga güneş enerjisi yıl boyunca aşırı mevsimsel değişiklikler gösterir.

Yılın daha güneşli olan dönemi metrekare başına 6,3 kWh düzeyinin üstünde günlük ortalama olay kısa dalga enerjisiyle 9 Mayıs tarihinden 20 Ağustos tarihine kadar 3,3 ay boyunca sürer. Shamakhi bölgesinde en güneşli ay Haziran ayıdır ve bu dönemde ortalama 7,4 kWh olmaktadır.

Yılın daha karanlık olan dönemi metrekare başına 3,0 kWh düzeyinin altında günlük ortalama kısa dalga enerjisiyle 25 Ekim tarihinden 13 Şubat tarihine kadar 3,6 ay boyunca sürer. Shamakhi bölgesinde en karanlık ay Aralık ayıdır ve bu dönemde ortalama 1,9 kWh olmaktadır.

Bu rapor için Shamakhi bölgesi coğrafi koordinatları 40,631° enlem, 48,641° boylam ve 687 m yüksekliktir.

Shamakhi bölgesinin 3 kilometre çapındaki topoğrafyada yükseklik açısından çok önemli miktarda varyasyon bulunur ve maksimum yükseklik değişimi 464 metre iken ve deniz seviyesinden ortalama yüksekliği ise 693 metre kadardır. 16 kilometre çapında çok önemli miktarda varyasyon gösterir (1.318 metre). 80 kilometre çapında ayrıca aşırı varyasyon gösterir (4.049 metre).

Shamakhi bölgesinin 3 kilometre yakınındaki alan ekili arazi (%47), çayır (%18), ağaçlar (%16) ve çalılık (%16) ile kaplıyken, 16 kilometre yakınındaki alan ekili arazi (%50) ve ağaçlar (%19) ile ve 80 kilometre yakınındaki alan ise ekili arazi (%27) ve ağaçlar (%20) ile kaplıdır.