Khirdalan Bölgesinde Yıl Boyu İklim ve Hava Durumu Azerbaycan

Khirdalan bölgesinde yazlar sıcak, nemli, kurak ve açık; kışlar uzun, çok soğuk, karlı ve parçalı bulutlu ve hava yıl boyu rüzgarlı. Yıl içerisinde sıcaklık normalde 1°C ila 32°C arasında değişiklik gösterir ve nadiren -3°C altında ve 37°C üzerinde olur.

Kumsal/havuz skoruna göre, sıcak hava aktiviteleri açısından Khirdalan ziyaretinde yılın en iyi zamanı Haziran sonundan Eylül başına

Sıcak mevsim 3,3 ay uzunluğundadır ve 1 Haziran tarihinde başlayıp 11 Eylül tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık 27°C üzerindedir. Khirdalan bölgesindeki en sıcak ay Temmuz ayıdır; bu ayda ortalama yüksek sıcaklık 32°C iken düşük sıcaklık 21°C düzeyindedir.

Serin mevsim 3,9 ay uzunluğundadır ve 24 Kasım tarihinde başlayıp 21 Mart tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık 12°C altındadır. Khirdalan bölgesindeki en soğuk ay Ocak ayıdır; bu ayda ortalama düşük sıcaklık 1°C iken yüksek sıcaklık 7°C düzeyindedir.

Khirdalan bölgesinde gökyüzünün bulutlarla kaplı olma durumu yüzdesinin ortalaması yıl boyunca aşırı mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Khirdalan bölgesinde yılın gökyüzünün daha açık olduğu zamanı 21 Mayıs civarında başlar ve 4,6 ay boyunca sürüp 8 Ekim civarında sona erer.

Khirdalan bölgesinde yılın en açık ayı Temmuz ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %95 oranında açıktır, çoğunlukla açıktır veya parçalı bulutludur.

Yılın daha bulutlu olan zamanı 8 Ekim civarında başlayıp 7,4 ay boyunca sürer ve 21 Mayıs civarında biter.

Khirdalan bölgesinde yılın en bulutlu ayı Ocak ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %52 oranında kapalıdır veya çoğunlukla bulutludur.

Yağmurlu gün en az 1 milimetre sıvı veya sıvıya eşdeğer yağışın olduğu bir gündür. Khirdalan bölgesinde yağmurlu gün ihtimali yıl boyunca değişiklik arz etmektedir.

Yağmurlu mevsim 8,2 ay boyunca 9 Eylül tarihinden 15 Mayıs tarihine kadar sürer ve herhangi bir günün yağmurlu olma ihtimali %9 oranından yüksektir. Khirdalan bölgesinde en çok yağmurlu günün olduğu ay 4,4 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Ekim ayıdır.

Kurak sezon 15 Mayıs tarihinde başlayıp 9 Eylül tarihine kadar 3,8 ay sürer. Khirdalan bölgesinde en az yağmurlu günün olduğu ay 0,8 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Temmuz ayıdır.

Yağışlı günler arasından, yalnızca yağmur, yalnızca kar veya bu ikisinin bir karışımını içeren günler arasında ayrım yapıyoruz. Khirdalan bölgesinde yalnızca yağmurun en fazla sayıda gün olduğu ay Ekim olup, ortalama yağış 4,4 gün düzeyindedir. Bu kategorizasyona dayanarak yıl boyunca görülen en yaygın yağış formu yalnızca yağmur olup 28 Ekim tarihinde %15 ile en yüksek olmaktadır.

Yağış miktarı

Yalnızca aylık toplamları değil, aylar içerisindeki varyasyonu da göstermek için yılın her bir gününü merkez alan hareketli 31 günlük dönemler üzerinden yağış miktarı gösterilmektedir. Khirdalan aylık yağış miktarında biraz mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Yılın yağmurlu dönemi en az 13 milimetre miktarında hareketli 31 günlük yağış miktarı ile 7,9 ay boyunca 5 Eylül tarihinden 3 Mayıs tarihine sürmektedir. Khirdalan bölgesinde en yağmurlu ay Ekim olup, ortalama yağış 27 milimetre düzeyindedir.

Yılın yağmursuz dönemi 3 Mayıs tarihinden 5 Eylül tarihine kadar 4,1 ay boyunca sürmektedir. Khirdalan bölgesinde en az yağmurlu ay Temmuz olup, ortalama yağış 4 milimetre düzeyindedir.

Kar Yağışı

Yağmur miktarında olduğu gibi kar yağışını yılın her bir gününü merkez alan ve 31 günlük hareketli dönemlerle göz önünde bulunduruyoruz. Khirdalan aylık kar yağışında biraz mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Yılın karlı dönemi en az 25 milimetre miktarında hareketli 31 günlük yağış miktarı ile 3,0 hafta boyunca 27 Ocak tarihinden 17 Şubat tarihine sürmektedir. Khirdalan bölgesinde en kar yağışlı ay Şubat olup, ortalama kar yağışı 27 milimetre düzeyindedir.

Yılın karsız dönemi 17 Şubat tarihinden 27 Ocak tarihine kadar 11 ay boyunca sürmektedir. Yılın en az kar yağışı 0 milimetre ortalama toplam birikmesiyle 28 Temmuz günü civarına denk gelmektedir.

Khirdalan gün uzunluğu yıl boyunca önemli ölçüde değişiklik arz etmektedir. 2024 yılında en kısa gün 21 Aralık tarihinde 9 saat 17 dakika gün ışığıyla gerçekleşirken en uzun günü ise 21 Haziran tarihinde 15 saat 4 dakika gün ışığıyla gerçekleşir.

En erken gün doğumu 14 Haziran tarihinde 05:10 saatindedir ve en geç gün doğumu ise 5 Ocak tarihinde 2 saat 54 dakika sonra 08:04 saatindedir. En erken gün batımı 7 Aralık tarihinde 17:14 saatinde ve en geç gün batımı 27 Haziran tarihinde 3 saat 1 dakika sonra 20:15 saatindedir.

2024 yılında Khirdalan bölgesinde Yaz saati uygulaması (YSU) yapılmamaktadır.

Aşağıdaki rakam 2024 yılı için olan kilit ay verilerinin kısa bir temsilini sunmaktadır. Yatay eksen günü, dikey eksen günün saatini göstermektedir. Renkli alanlar ise ayın ufuk çizgisinin üstünde olduğu zamanları ifade etmektedir. Dikey gri çubuklar (yeni Aylar) ve mavi çubuklar (dolunaylar) kilit Ay evrelerini göstermektedir.

Nem rahatlık düzeyleri için çiylenme noktasını baz alınmıştır zira terin tenden buharlaşıp buharlaşmayacağını ve böylece vücudu serinletip serinletmeyeceğini belirlemektedir. Düşük çiylenme noktaları daha kuru hissi verirken yüksek çiylenme noktaları daha nemli hissi vermektedir. Gece ve gündüz arasında normalde önemli oranda değişiklik arz eden sıcaklıktan farklı olarak çiylenme noktası daha yavaş değişim gösterir ve böylece sıcaklık gece düşebiliyorken genelde bunaltıcı bir günün ardından bunaltıcı bir gece gelir.

Khirdalan hissedilen nem oranında aşırı mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Yılın en bunaltıcı dönemi 3,5 ay boyunca 15 Haziran tarihinden 29 Eylül tarihine kadar sürmektedir ve bu zaman zarfında rahatlık düzeyi en az %13 civarında bunaltıcı, basık veya dayanılmaz olmaktadır. Khirdalan bölgesindeki en bunaltıcı günler Ağustos ayındadır ve bu dönemde hava 14,6 gün kadar bunaltıcı veya daha kötü durumdadır.

25 Şubat yılın en az bunaltıcı olan günüdür ve bunaltıcı hava koşulları neredeyse hiç görülmez.

Bu bölümde yerden 10 metre yükseklikteki geniş alan saatlik ortalama rüzgar hızları tartışılmaktadır. Herhangi bir lokasyonda deneyimlenen rüzgar yerel topografyaya ve diğer faktörlere çok bağımlıdır ve anlık rüzgar hızı ve yönü saatlik ortalamalardan çok daha fazla değişkenlik göstermektedir.

Khirdalan ortalama saatlik rüzgar hızı yıl boyunca önemli oranda mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Yılın daha rüzgarlı olan dönemi 16,9 kilometre/saat düzeyinin üstünde ortalama rüzgar hızıyla 17 Haziran tarihinden 1 Nisan tarihine kadar 9,5 ay boyunca sürer. Khirdalan bölgesinde yılın en rüzgarlı ayı Kasım ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 19,1 kilometre/saat olmaktadır.

Yılın en sakin zamanı 1 Nisan tarihinden 17 Haziran tarihine kadar 2,5 ay boyunca sürmektedir. Khirdalan bölgesinde yılın en sakin ayı Mayıs ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 14,7 kilometre/saat olmaktadır.

Khirdalan bölgesindeki hakim ortalama saatlik rüzgar yönü yıl boyunca değişiklik göstermektedir.

Rüzgar genelde kuzey yönünden 12 Ocak tarihinden 6 Şubat tarihine 3,6 hafta boyunca, 28 Şubat tarihinden 29 Mart tarihine 1,0 ay boyunca, 7 Nisan tarihinden 3 Ekim tarihine 5,9 ay boyunca ve 8 Kasım tarihinden 26 Kasım tarihine 2,6 hafta boyunca en yüksek %62 ile 24 Temmuz tarihinde esmektedir. Rüzgar genelde güney yönünden 6 Şubat tarihinden 28 Şubat tarihine 3,1 hafta boyunca, 29 Mart tarihinden 7 Nisan tarihine 1,3 hafta boyunca, 3 Ekim tarihinden 8 Kasım tarihine 1,2 ay boyunca ve 26 Kasım tarihinden 12 Ocak tarihine 1,5 ay boyunca en yüksek %39 ile 21 Şubat tarihinde esmektedir.

Khirdalan büyük bir su kitlesine yakın konumdadır (örneğin okyanus, deniz veya büyük bir göl gibi). Bu bölüm o su kütlesinin geniş alan ortalama yüzey sıcaklığına ilişkin rapor sunmaktadır.

Ortalama su sıcaklığı yıl boyunca aşırı mevsimsel değişiklikler göstermektedir.

Yılın su sıcaklığının daha ılık olduğu dönemi ortalama sıcaklığın 22°C düzeyinin üzerinde olduğu 23 Haziran tarihinden 24 Eylül tarihine kadar 3,0 ay boyunca sürer. Khirdalan bölgesinde suyun en sıcak olduğu ay Ağustos ayıdır ve bu dönemde ortalama sıcaklık 26°C olmaktadır.

Yılın su sıcaklığının daha serin olduğu dönemi ortalama sıcaklığın 11°C düzeyinin altında olduğu 10 Aralık tarihinden 21 Nisan tarihine kadar 4,3 ay boyunca sürer. Khirdalan bölgesinde suyun en serin olduğu ay Şubat ayıdır ve bu dönemde ortalama sıcaklık 7°C olmaktadır.

Havanın Khirdalan bölgesinde yıl boyunca ne kadar iyi olduğunu ölçmek için iki seyahat skoru hesaplaması yapıyoruz.

Turizm skoru açık, yağmursuz günleri ve 18°C ila 27°C arasındaki hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak Khirdalan bölgesini genel açık hava turist aktiviteleri açısından ziyaret etmek için en iyi zamanlar Mayıs ortasından Temmuz başına ve Ağustos sonundan Ekim başına, en yüksek skoru alan ise Eylül ayının ikinci haftası.

Kumsal/havuz skoru açık, yağmursuz günleri ve 24°C ila 32°C arasında hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak, sıcak hava faaliyetleri açısından Khirdalan ziyaretinin en iyi zamanı Haziran sonundan Eylül başına, en yüksek skoru alan ise Temmuz ayının üçüncü haftası.

Metodoloji

Analiz yapılan dönemde (1980 ila 2016 arasında) 08:00 ila 21:00 arasındaki her saatte hissedilen sıcaklık, bulut örtüsü ve toplam yağış için bağımsız skorlar hesaplanır. Bu skorlar tek bir saatlik bileşik skor olarak birleştirilmekte ve daha sonra günlere toplanmakta ve analiz dönemindeki tüm yıllar için ortalaması alınıp düzleştirilmektedir.

Bizim bulut örtüsü skorumuz tam açık gökyüzü için 10'dur ve neredeyse tamamen açık gökyüzü için 9 ve tamamen kapalı gökyüzü için 1 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Söz konusu saati merkez alan üç saatlik yağışa dayalı olan yağış skorumuz1 milimetre hiç yağış olmamasına 10 skoru vermektedir. Bu skor çok az yağış için 9 ve 1 milimetre ve daha fazlası yağış için 0 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Bizim turizm sıcaklık skorumuz 10°C altında hissedilen sıcaklıklar için 0, 18°C için doğrusal olarak 9'a, 24°C için 10'a yükseltmekte ve 27°C için doğrusal olarak 9'a ve 32°C daha sıcak dereceler için 1'e düşmektedir.

Bizim kumsal/havuz sıcaklık skorumuz 18°C altındaki hissedilen sıcaklıklar için 0, 24°C için doğrusal olarak 9'a ve 28°C için 10'a yükselmekte ve 32°C için doğrusal olarak 9'a ve 38°C ve daha yüksek dereceler için 1'e düşmektedir.

Yetiştirme sezonu tanımları dünya çapında farklılık gösterir ancak bu raporda yıl içerisinde (Kuzey Yarımküre için takvim yılı, Güney Yarımküre için ise 1 Temmuz tarihinden 30 Haziran tarihine kadar) en uzun ve sürekli donma dışı sıcaklı dönemleri (≥0°C) olarak tanımlanmaktadır.

Khirdalan bölgesindeki yetiştirme sezonu normalde 9,2 ay boyunca (281 gün) yaklaşık 7 Mart tarihinden 13 Aralık tarihine kadar sürer ve nadiren 12 Şubat tarihinden önce veya 29 Mart tarihinden sonra başlayıp nadiren 21 Kasım tarihinden önce veya 5 Ocak tarihinden sonra sona erer.

Yetiştirme derecesi günleri bitki ve hayvan gelişimini tahmin etmede kullanılan yıllık bir ısı birikme ölçeğidir ve maksimum bir sıcaklık düzeyinin üzerindeki herhangi bir fazlalığı göz ardı ederek baz bir sıcaklık üzerindeki sıcaklık entegrali olarak tanımlanmaktadır. Bu raporda taban 10°C tavan ise 30°C olarak kabul edilmektedir.

Yalnızca yetiştirme derecesi günlerine dayanarak, Khirdalan bölgesinde bahar çiçekleri ilk 11 Nisan civarında ortaya çıkarken nadiren 28 Mart tarihinden önce veya 24 Nisan tarihinden sonra çıkar.

Bu bölüm geniş bir alan üzerinde yüzeye ulaşan toplam günlük kısa dalga güneş enerjisini ele almaktadır ve bunu yaparken günün uzunluğu, Güneşin ufuk çizgisi üstündeki yüksekliği, bulut ve diğer atmosferik bileşenler tarafından emilim üzerinde mevsimsel etkileri göz önünde bulundurmaktadır. Kısa dalga radyasyonu görünür ışın ve ultraviyole radyasyon içermektedir.

Ortalama günlük kısa dalga güneş enerjisi yıl boyunca aşırı mevsimsel değişiklikler gösterir.

Yılın daha güneşli olan dönemi metrekare başına 6,5 kWh düzeyinin üstünde günlük ortalama olay kısa dalga enerjisiyle 8 Mayıs tarihinden 18 Ağustos tarihine kadar 3,3 ay boyunca sürer. Khirdalan bölgesinde en güneşli ay Haziran ayıdır ve bu dönemde ortalama 7,6 kWh olmaktadır.

Yılın daha karanlık olan dönemi metrekare başına 3,0 kWh düzeyinin altında günlük ortalama kısa dalga enerjisiyle 26 Ekim tarihinden 16 Şubat tarihine kadar 3,7 ay boyunca sürer. Khirdalan bölgesinde en karanlık ay Aralık ayıdır ve bu dönemde ortalama 1,8 kWh olmaktadır.

Bu rapor için Khirdalan bölgesi coğrafi koordinatları 40,448° enlem, 49,755° boylam ve 75 m yüksekliktir.

Khirdalan bölgesinin 3 kilometre çapındaki topoğrafyada yükseklik açısından önemli miktarda varyasyon bulunur ve maksimum yükseklik değişimi 237 metre iken ve deniz seviyesinden ortalama yüksekliği ise 88 metre kadardır. 16 kilometre çapında önemli miktarda varyasyon gösterir (384 metre). 80 kilometre çapında çok önemli miktarda varyasyon gösterir (1.592 metre).

Khirdalan bölgesinin 3 kilometre yakınındaki alan seyrek bitki örtüsü (%51) ve çıplak arazi (%28) ile kaplıyken, 16 kilometre yakınındaki alan seyrek bitki örtüsü (%42) ve su (%14) ile ve 80 kilometre yakınındaki alan ise su (%65) ve seyrek bitki örtüsü (%14) ile kaplıdır.