Zhetibay Bölgesinde Yıl Boyu İklim ve Hava Durumu Kazakistan

Zhetibay bölgesinde yazlar sıcak, kurak ve az bulutlu ve kışlar dondurucu, karlı, rüzgarlı ve parçalı bulutlu. Yıl içerisinde sıcaklık normalde -8°C ila 35°C arasında değişiklik gösterir ve nadiren -17°C altında ve 41°C üzerinde olur.

Kumsal/havuz skoruna göre, sıcak hava aktiviteleri açısından Zhetibay ziyaretinde yılın en iyi zamanı Haziran ortasından Ağustos sonuna

Sıcak mevsim 3,6 ay uzunluğundadır ve 22 Mayıs tarihinde başlayıp 10 Eylül tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık 28°C üzerindedir. Zhetibay bölgesindeki en sıcak ay Temmuz ayıdır; bu ayda ortalama yüksek sıcaklık 34°C iken düşük sıcaklık 21°C düzeyindedir.

Soğuk mevsim 3,6 ay uzunluğundadır ve 19 Kasım tarihinde başlayıp 7 Mart tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık 7°C altındadır. Zhetibay bölgesindeki en soğuk ay Ocak ayıdır; bu ayda ortalama düşük sıcaklık -7°C iken yüksek sıcaklık 0°C düzeyindedir.

Zhetibay bölgesinde gökyüzünün bulutlarla kaplı olma durumu yüzdesinin ortalaması yıl boyunca önemli ölçüde mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Zhetibay bölgesinde yılın gökyüzünün daha açık olduğu zamanı 20 Mayıs civarında başlar ve 4,8 ay boyunca sürüp 12 Ekim civarında sona erer.

Zhetibay bölgesinde yılın en açık ayı Temmuz ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %88 oranında açıktır, çoğunlukla açıktır veya parçalı bulutludur.

Yılın daha bulutlu olan zamanı 12 Ekim civarında başlayıp 7,2 ay boyunca sürer ve 20 Mayıs civarında biter.

Zhetibay bölgesinde yılın en bulutlu ayı Ocak ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %57 oranında kapalıdır veya çoğunlukla bulutludur.

Zhetibay yağmurlu günlerin sıklığı açısından önemli oranda mevsimsel değişimler (örneğin 1 milimetre miktarından daha fazla sıvı ya da sıvıya eşdeğer yağışı olan günler) yaşamamaktadır. Sıklık %1 ile başlayarak %8 oranına kadar değişmektedir ve ortalama %5 değerindedir.

Yağışlı günler arasından, yalnızca yağmur, yalnızca kar veya bu ikisinin bir karışımını içeren günler arasında ayrım yapıyoruz. Bu kategorizasyona bağlı olarak Zhetibay bölgesinde en yaygın yağış formu yıl boyunca değişiklik göstermektedir.

Yalnızca yağmur 28 Şubat tarihinde başlayıp 16 Aralık tarihine kadar 9,6 ay boyunca en yaygın olandır. Zhetibay bölgesinde yalnızca yağmurun en fazla sayıda gün olduğu ay Nisan olup, ortalama yağış 2,2 gün düzeyindedir.

Yalnızca kar 16 Aralık tarihinde başlayıp 28 Şubat tarihine kadar 2,4 ay boyunca en yaygın olandır. Zhetibay bölgesinde yalnızca karın en fazla sayıda gün olduğu ay Ocak olup, ortalama yağış 0,8 gün düzeyindedir.

Yağış miktarı

Yalnızca aylık toplamları değil, aylar içerisindeki varyasyonu da göstermek için yılın her bir gününü merkez alan hareketli 31 günlük dönemler üzerinden yağış miktarı gösterilmektedir. Zhetibay aylık yağış miktarında biraz mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Zhetibay bölgesinde yıl boyu yağan yağmur. Zhetibay bölgesinde en yağmurlu ay Nisan olup, ortalama yağış 12 milimetre düzeyindedir.

Zhetibay bölgesinde en az yağmurlu ay Ocak olup, ortalama yağış 1 milimetre düzeyindedir.

Kar Yağışı

Yağmur miktarında olduğu gibi kar yağışını yılın her bir gününü merkez alan ve 31 günlük hareketli dönemlerle göz önünde bulunduruyoruz. Zhetibay aylık kar yağışında biraz mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Yılın karlı dönemi en az 25 milimetre miktarında hareketli 31 günlük yağış miktarı ile 3,0 ay boyunca 17 Aralık tarihinden 18 Mart tarihine sürmektedir. Zhetibay bölgesinde en kar yağışlı ay Ocak olup, ortalama kar yağışı 47 milimetre düzeyindedir.

Yılın karsız dönemi 18 Mart tarihinden 17 Aralık tarihine kadar 9,0 ay boyunca sürmektedir. Yılın en az kar yağışı 0 milimetre ortalama toplam birikmesiyle 10 Temmuz günü civarına denk gelmektedir.

Zhetibay gün uzunluğu yıl boyunca önemli ölçüde değişiklik arz etmektedir. 2024 yılında en kısa gün 21 Aralık tarihinde 8 saat 56 dakika gün ışığıyla gerçekleşirken en uzun günü ise 21 Haziran tarihinde 15 saat 26 dakika gün ışığıyla gerçekleşir.

En erken gün doğumu 15 Haziran tarihinde 05:49 saatindedir ve en geç gün doğumu ise 4 Ocak tarihinde 3 saat 15 dakika sonra 09:05 saatindedir. En erken gün batımı 8 Aralık tarihinde 17:54 saatinde ve en geç gün batımı 26 Haziran tarihinde 3 saat 22 dakika sonra 21:17 saatindedir.

2024 yılında Zhetibay bölgesinde Yaz saati uygulaması (YSU) yapılmamaktadır.

Aşağıdaki rakam 2024 yılı için olan kilit ay verilerinin kısa bir temsilini sunmaktadır. Yatay eksen günü, dikey eksen günün saatini göstermektedir. Renkli alanlar ise ayın ufuk çizgisinin üstünde olduğu zamanları ifade etmektedir. Dikey gri çubuklar (yeni Aylar) ve mavi çubuklar (dolunaylar) kilit Ay evrelerini göstermektedir.

Nem rahatlık düzeyleri için çiylenme noktasını baz alınmıştır zira terin tenden buharlaşıp buharlaşmayacağını ve böylece vücudu serinletip serinletmeyeceğini belirlemektedir. Düşük çiylenme noktaları daha kuru hissi verirken yüksek çiylenme noktaları daha nemli hissi vermektedir. Gece ve gündüz arasında normalde önemli oranda değişiklik arz eden sıcaklıktan farklı olarak çiylenme noktası daha yavaş değişim gösterir ve böylece sıcaklık gece düşebiliyorken genelde bunaltıcı bir günün ardından bunaltıcı bir gece gelir.

Zhetibay bölgesinde nem rahatlık düzeyinin bunaltıcı, basık veya dayanılmaz olduğu zaman yüzdesiyle ölçülen, hissedilen nem oranı yıl boyunca önemli ölçüde değişiklik göstermez ve bütün yıl boyu %3 düzeyinin %3 artı veya eksi civarında kalır.

Bu bölümde yerden 10 metre yükseklikteki geniş alan saatlik ortalama rüzgar hızları tartışılmaktadır. Herhangi bir lokasyonda deneyimlenen rüzgar yerel topografyaya ve diğer faktörlere çok bağımlıdır ve anlık rüzgar hızı ve yönü saatlik ortalamalardan çok daha fazla değişkenlik göstermektedir.

Zhetibay ortalama saatlik rüzgar hızı yıl boyunca hafif mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Yılın daha rüzgarlı olan dönemi 18,5 kilometre/saat düzeyinin üstünde ortalama rüzgar hızıyla 22 Ocak tarihinden 29 Nisan tarihine kadar 3,2 ay boyunca sürer. Zhetibay bölgesinde yılın en rüzgarlı ayı Şubat ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 20,0 kilometre/saat olmaktadır.

Yılın en sakin zamanı 29 Nisan tarihinden 22 Ocak tarihine kadar 8,8 ay boyunca sürmektedir. Zhetibay bölgesinde yılın en sakin ayı Temmuz ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 16,7 kilometre/saat olmaktadır.

Zhetibay bölgesindeki hakim ortalama saatlik rüzgar yönü yıl boyunca değişiklik göstermektedir.

Rüzgar genelde kuzey yönünden 9 Haziran tarihinden 10 Ağustos tarihine 2,0 ay boyunca en yüksek %39 ile 21 Temmuz tarihinde esmektedir. Rüzgar genelde doğu yönünden 10 Ağustos tarihinden 9 Haziran tarihine 10,0 ay boyunca en yüksek %45 ile 1 Ocak tarihinde esmektedir.

Zhetibay büyük bir su kitlesine yakın konumdadır (örneğin okyanus, deniz veya büyük bir göl gibi). Bu bölüm o su kütlesinin geniş alan ortalama yüzey sıcaklığına ilişkin rapor sunmaktadır.

Ortalama su sıcaklığı yıl boyunca aşırı mevsimsel değişiklikler göstermektedir.

Yılın su sıcaklığının daha ılık olduğu dönemi ortalama sıcaklığın 21°C düzeyinin üzerinde olduğu 15 Haziran tarihinden 14 Eylül tarihine kadar 3,0 ay boyunca sürer. Zhetibay bölgesinde suyun en sıcak olduğu ay Temmuz ayıdır ve bu dönemde ortalama sıcaklık 24°C olmaktadır.

Yılın su sıcaklığının daha serin olduğu dönemi ortalama sıcaklığın 9°C düzeyinin altında olduğu 11 Aralık tarihinden 17 Nisan tarihine kadar 4,2 ay boyunca sürer. Zhetibay bölgesinde suyun en serin olduğu ay Şubat ayıdır ve bu dönemde ortalama sıcaklık 6°C olmaktadır.

Havanın Zhetibay bölgesinde yıl boyunca ne kadar iyi olduğunu ölçmek için iki seyahat skoru hesaplaması yapıyoruz.

Turizm skoru açık, yağmursuz günleri ve 18°C ila 27°C arasındaki hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak Zhetibay bölgesini genel açık hava turist aktiviteleri açısından ziyaret etmek için en iyi zamanlar Mayıs sonundan Haziran sonuna ve Ağustos başından Eylül ortasına, en yüksek skoru alan ise Eylül ayının ilk haftası.

Kumsal/havuz skoru açık, yağmursuz günleri ve 24°C ila 32°C arasında hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak, sıcak hava faaliyetleri açısından Zhetibay ziyaretinin en iyi zamanı Haziran ortasından Ağustos sonuna, en yüksek skoru alan ise Temmuz ayının üçüncü haftası.

Metodoloji

Analiz yapılan dönemde (1980 ila 2016 arasında) 08:00 ila 21:00 arasındaki her saatte hissedilen sıcaklık, bulut örtüsü ve toplam yağış için bağımsız skorlar hesaplanır. Bu skorlar tek bir saatlik bileşik skor olarak birleştirilmekte ve daha sonra günlere toplanmakta ve analiz dönemindeki tüm yıllar için ortalaması alınıp düzleştirilmektedir.

Bizim bulut örtüsü skorumuz tam açık gökyüzü için 10'dur ve neredeyse tamamen açık gökyüzü için 9 ve tamamen kapalı gökyüzü için 1 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Söz konusu saati merkez alan üç saatlik yağışa dayalı olan yağış skorumuz1 milimetre hiç yağış olmamasına 10 skoru vermektedir. Bu skor çok az yağış için 9 ve 1 milimetre ve daha fazlası yağış için 0 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Bizim turizm sıcaklık skorumuz 10°C altında hissedilen sıcaklıklar için 0, 18°C için doğrusal olarak 9'a, 24°C için 10'a yükseltmekte ve 27°C için doğrusal olarak 9'a ve 32°C daha sıcak dereceler için 1'e düşmektedir.

Bizim kumsal/havuz sıcaklık skorumuz 18°C altındaki hissedilen sıcaklıklar için 0, 24°C için doğrusal olarak 9'a ve 28°C için 10'a yükselmekte ve 32°C için doğrusal olarak 9'a ve 38°C ve daha yüksek dereceler için 1'e düşmektedir.

Yetiştirme sezonu tanımları dünya çapında farklılık gösterir ancak bu raporda yıl içerisinde (Kuzey Yarımküre için takvim yılı, Güney Yarımküre için ise 1 Temmuz tarihinden 30 Haziran tarihine kadar) en uzun ve sürekli donma dışı sıcaklı dönemleri (≥0°C) olarak tanımlanmaktadır.

Zhetibay bölgesindeki yetiştirme sezonu normalde 6,5 ay boyunca (198 gün) yaklaşık 3 Nisan tarihinden 18 Ekim tarihine kadar sürer ve nadiren 16 Mart tarihinden önce veya 23 Nisan tarihinden sonra başlayıp nadiren 29 Eylül tarihinden önce veya 6 Kasım tarihinden sonra sona erer.

Yetiştirme derecesi günleri bitki ve hayvan gelişimini tahmin etmede kullanılan yıllık bir ısı birikme ölçeğidir ve maksimum bir sıcaklık düzeyinin üzerindeki herhangi bir fazlalığı göz ardı ederek baz bir sıcaklık üzerindeki sıcaklık entegrali olarak tanımlanmaktadır. Bu raporda taban 10°C tavan ise 30°C olarak kabul edilmektedir.

Yalnızca yetiştirme derecesi günlerine dayanarak, Zhetibay bölgesinde bahar çiçekleri ilk 11 Nisan civarında ortaya çıkarken nadiren 3 Nisan tarihinden önce veya 23 Nisan tarihinden sonra çıkar.

Bu bölüm geniş bir alan üzerinde yüzeye ulaşan toplam günlük kısa dalga güneş enerjisini ele almaktadır ve bunu yaparken günün uzunluğu, Güneşin ufuk çizgisi üstündeki yüksekliği, bulut ve diğer atmosferik bileşenler tarafından emilim üzerinde mevsimsel etkileri göz önünde bulundurmaktadır. Kısa dalga radyasyonu görünür ışın ve ultraviyole radyasyon içermektedir.

Ortalama günlük kısa dalga güneş enerjisi yıl boyunca aşırı mevsimsel değişiklikler gösterir.

Yılın daha güneşli olan dönemi metrekare başına 6,3 kWh düzeyinin üstünde günlük ortalama olay kısa dalga enerjisiyle 5 Mayıs tarihinden 21 Ağustos tarihine kadar 3,5 ay boyunca sürer. Zhetibay bölgesinde en güneşli ay Haziran ayıdır ve bu dönemde ortalama 7,5 kWh olmaktadır.

Yılın daha karanlık olan dönemi metrekare başına 2,7 kWh düzeyinin altında günlük ortalama kısa dalga enerjisiyle 30 Ekim tarihinden 11 Şubat tarihine kadar 3,4 ay boyunca sürer. Zhetibay bölgesinde en karanlık ay Aralık ayıdır ve bu dönemde ortalama 1,5 kWh olmaktadır.

Bu rapor için Zhetibay bölgesi coğrafi koordinatları 43,594° enlem, 52,079° boylam ve 144 m yüksekliktir.

Zhetibay bölgesinin 3 kilometre çapındaki topoğrafya neredeyse düzdür ve maksimum yükseklik değişimi 23 metre iken ve deniz seviyesinden ortalama yüksekliği ise 144 metre kadardır. 16 kilometre içerisinde düzlüktür (200 metre). 80 kilometre çapında önemli miktarda varyasyon gösterir (699 metre).

Zhetibay bölgesinin 3 kilometre yakınındaki alan çıplak arazi (%100) ile kaplıyken, 16 kilometre yakınındaki alan çıplak arazi (%96) ile ve 80 kilometre yakınındaki alan ise çıplak arazi (%87) ile kaplıdır.