Aqtöbe Bölgesinde Yıl Boyu İklim ve Hava Durumu Kazakistan

Aqtöbe bölgesinde yazlar uzun, ılık, kurak ve parçalı bulutlu ve kışlar uzun, aşırı soğuk, karlı, rüzgarlı ve kapalı. Yıl içerisinde sıcaklık normalde -18°C ila 29°C arasında değişiklik gösterir ve nadiren -29°C altında ve 35°C üzerinde olur.

Turizm skorunagöre, ılık hava aktiviteleri açısından Aqtöbe ziyaretinde zamanı Haziran başından Ağustos sonuna.

Ilık mevsim 3,9 ay uzunluğundadır ve 15 Mayıs tarihinde başlayıp 12 Eylül tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık 21°C üzerindedir. Aqtöbe bölgesindeki en sıcak ay Temmuz ayıdır; bu ayda ortalama yüksek sıcaklık 29°C iken düşük sıcaklık 15°C düzeyindedir.

Soğuk mevsim 3,8 ay uzunluğundadır ve 21 Kasım tarihinde başlayıp 14 Mart tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık -2°C altındadır. Aqtöbe bölgesindeki en soğuk ay Ocak ayıdır; bu ayda ortalama düşük sıcaklık -17°C iken yüksek sıcaklık -9°C düzeyindedir.

Aqtöbe bölgesinde gökyüzünün bulutlarla kaplı olma durumu yüzdesinin ortalaması yıl boyunca aşırı mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Aqtöbe bölgesinde yılın gökyüzünün daha açık olduğu zamanı 11 Nisan civarında başlar ve 6,1 ay boyunca sürüp 15 Ekim civarında sona erer.

Aqtöbe bölgesinde yılın en açık ayı Temmuz ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %73 oranında açıktır, çoğunlukla açıktır veya parçalı bulutludur.

Yılın daha bulutlu olan zamanı 15 Ekim civarında başlayıp 5,9 ay boyunca sürer ve 11 Nisan civarında biter.

Aqtöbe bölgesinde yılın en bulutlu ayı Ocak ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %80 oranında kapalıdır veya çoğunlukla bulutludur.

Aqtöbe yağmurlu günlerin sıklığı açısından önemli oranda mevsimsel değişimler (örneğin 1 milimetre miktarından daha fazla sıvı ya da sıvıya eşdeğer yağışı olan günler) yaşamamaktadır. Sıklık %8 ile başlayarak %18 oranına kadar değişmektedir ve ortalama %13 değerindedir.

Yağışlı günler arasından, yalnızca yağmur, yalnızca kar veya bu ikisinin bir karışımını içeren günler arasında ayrım yapıyoruz. Bu kategorizasyona bağlı olarak Aqtöbe bölgesinde en yaygın yağış formu yıl boyunca değişiklik göstermektedir.

Yalnızca yağmur 21 Mart tarihinde başlayıp 17 Kasım tarihine kadar 7,9 ay boyunca en yaygın olandır. Aqtöbe bölgesinde yalnızca yağmurun en fazla sayıda gün olduğu ay Mayıs olup, ortalama yağış 4,9 gün düzeyindedir.

Yalnızca kar 17 Kasım tarihinde başlayıp 21 Mart tarihine kadar 4,1 ay boyunca en yaygın olandır. Aqtöbe bölgesinde yalnızca karın en fazla sayıda gün olduğu ay Aralık olup, ortalama yağış 3,2 gün düzeyindedir.

Yağış miktarı

Yalnızca aylık toplamları değil, aylar içerisindeki varyasyonu da göstermek için yılın her bir gününü merkez alan hareketli 31 günlük dönemler üzerinden yağış miktarı gösterilmektedir. Aqtöbe aylık yağış miktarında biraz mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Yılın yağmurlu dönemi en az 13 milimetre miktarında hareketli 31 günlük yağış miktarı ile 7,4 ay boyunca 29 Mart tarihinden 11 Kasım tarihine sürmektedir. Aqtöbe bölgesinde en yağmurlu ay Haziran olup, ortalama yağış 23 milimetre düzeyindedir.

Yılın yağmursuz dönemi 11 Kasım tarihinden 29 Mart tarihine kadar 4,6 ay boyunca sürmektedir. Aqtöbe bölgesinde en az yağmurlu ay Ocak olup, ortalama yağış 1 milimetre düzeyindedir.

Kar Yağışı

Yağmur miktarında olduğu gibi kar yağışını yılın her bir gününü merkez alan ve 31 günlük hareketli dönemlerle göz önünde bulunduruyoruz. Aqtöbe aylık kar yağışında önemli düzeyde mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Yılın karlı dönemi en az 25 milimetre miktarında hareketli 31 günlük yağış miktarı ile 5,6 ay boyunca 26 Ekim tarihinden 12 Nisan tarihine sürmektedir. Aqtöbe bölgesinde en kar yağışlı ay Aralık olup, ortalama kar yağışı 120 milimetre düzeyindedir.

Yılın karsız dönemi 12 Nisan tarihinden 26 Ekim tarihine kadar 6,4 ay boyunca sürmektedir. Yılın en az kar yağışı 0 milimetre ortalama toplam birikmesiyle 13 Temmuz günü civarına denk gelmektedir.

Aqtöbe gün uzunluğu yıl boyunca çok önemli ölçüde değişiklik arz etmektedir. 2024 yılında en kısa gün 21 Aralık tarihinde 8 saat 2 dakika gün ışığıyla gerçekleşirken en uzun günü ise 21 Haziran tarihinde 16 saat 25 dakika gün ışığıyla gerçekleşir.

En erken gün doğumu 16 Haziran tarihinde 04:59 saatindedir ve en geç gün doğumu ise 31 Aralık tarihinde 4 saat 11 dakika sonra 09:11 saatindedir. En erken gün batımı 11 Aralık tarihinde 17:07 saatinde ve en geç gün batımı 25 Haziran tarihinde 4 saat 18 dakika sonra 21:26 saatindedir.

2024 yılında Aqtöbe bölgesinde Yaz saati uygulaması (YSU) yapılmamaktadır.

Aşağıdaki rakam 2024 yılı için olan kilit ay verilerinin kısa bir temsilini sunmaktadır. Yatay eksen günü, dikey eksen günün saatini göstermektedir. Renkli alanlar ise ayın ufuk çizgisinin üstünde olduğu zamanları ifade etmektedir. Dikey gri çubuklar (yeni Aylar) ve mavi çubuklar (dolunaylar) kilit Ay evrelerini göstermektedir.

Nem rahatlık düzeyleri için çiylenme noktasını baz alınmıştır zira terin tenden buharlaşıp buharlaşmayacağını ve böylece vücudu serinletip serinletmeyeceğini belirlemektedir. Düşük çiylenme noktaları daha kuru hissi verirken yüksek çiylenme noktaları daha nemli hissi vermektedir. Gece ve gündüz arasında normalde önemli oranda değişiklik arz eden sıcaklıktan farklı olarak çiylenme noktası daha yavaş değişim gösterir ve böylece sıcaklık gece düşebiliyorken genelde bunaltıcı bir günün ardından bunaltıcı bir gece gelir.

Aqtöbe bölgesinde nem rahatlık düzeyinin bunaltıcı, basık veya dayanılmaz olduğu zaman yüzdesiyle ölçülen, hissedilen nem oranı yıl boyunca önemli ölçüde değişiklik göstermez ve yıl boyu %0 düzeyiyle neredeyse sabit kalır.

Bu bölümde yerden 10 metre yükseklikteki geniş alan saatlik ortalama rüzgar hızları tartışılmaktadır. Herhangi bir lokasyonda deneyimlenen rüzgar yerel topografyaya ve diğer faktörlere çok bağımlıdır ve anlık rüzgar hızı ve yönü saatlik ortalamalardan çok daha fazla değişkenlik göstermektedir.

Aqtöbe ortalama saatlik rüzgar hızı yıl boyunca önemli oranda mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Yılın daha rüzgarlı olan dönemi 17,6 kilometre/saat düzeyinin üstünde ortalama rüzgar hızıyla 20 Ekim tarihinden 28 Nisan tarihine kadar 6,2 ay boyunca sürer. Aqtöbe bölgesinde yılın en rüzgarlı ayı Şubat ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 20,3 kilometre/saat olmaktadır.

Yılın en sakin zamanı 28 Nisan tarihinden 20 Ekim tarihine kadar 5,8 ay boyunca sürmektedir. Aqtöbe bölgesinde yılın en sakin ayı Temmuz ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 14,6 kilometre/saat olmaktadır.

Aqtöbe bölgesindeki hakim ortalama saatlik rüzgar yönü yıl boyunca değişiklik göstermektedir.

Rüzgar genelde doğu yönünden 9 Şubat tarihinden 3 Mayıs tarihine 2,8 ay boyunca en yüksek %37 ile 29 Şubat tarihinde esmektedir. Rüzgar genelde batı yönünden 3 Mayıs tarihinden 25 Haziran tarihine 1,7 ay boyunca ve 8 Ağustos tarihinden 20 Kasım tarihine 3,4 ay boyunca en yüksek %40 ile 22 Eylül tarihinde esmektedir. Rüzgar genelde güney yönünden 20 Kasım tarihinden 9 Şubat tarihine 2,6 ay boyunca en yüksek %38 ile 1 Ocak tarihinde esmektedir.

Havanın Aqtöbe bölgesinde yıl boyunca ne kadar iyi olduğunu ölçmek için iki seyahat skoru hesaplaması yapıyoruz.

Turizm skoru açık, yağmursuz günleri ve 18°C ila 27°C arasındaki hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak Aqtöbe bölgesini genel açık hava turist aktiviteleri açısından ziyaret etmek için en iyi zaman Haziran başından Ağustos sonuna, en yüksek skoru alan ise Temmuz ayının son haftası.

Kumsal/havuz skoru açık, yağmursuz günleri ve 24°C ila 32°C arasında hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak, sıcak hava faaliyetleri açısından Aqtöbe ziyaretinin en iyi zamanı Haziran sonundan Ağustos başına, en yüksek skoru alan ise Temmuz ayının üçüncü haftası.

Metodoloji

Analiz yapılan dönemde (1980 ila 2016 arasında) 08:00 ila 21:00 arasındaki her saatte hissedilen sıcaklık, bulut örtüsü ve toplam yağış için bağımsız skorlar hesaplanır. Bu skorlar tek bir saatlik bileşik skor olarak birleştirilmekte ve daha sonra günlere toplanmakta ve analiz dönemindeki tüm yıllar için ortalaması alınıp düzleştirilmektedir.

Bizim bulut örtüsü skorumuz tam açık gökyüzü için 10'dur ve neredeyse tamamen açık gökyüzü için 9 ve tamamen kapalı gökyüzü için 1 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Söz konusu saati merkez alan üç saatlik yağışa dayalı olan yağış skorumuz1 milimetre hiç yağış olmamasına 10 skoru vermektedir. Bu skor çok az yağış için 9 ve 1 milimetre ve daha fazlası yağış için 0 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Bizim turizm sıcaklık skorumuz 10°C altında hissedilen sıcaklıklar için 0, 18°C için doğrusal olarak 9'a, 24°C için 10'a yükseltmekte ve 27°C için doğrusal olarak 9'a ve 32°C daha sıcak dereceler için 1'e düşmektedir.

Bizim kumsal/havuz sıcaklık skorumuz 18°C altındaki hissedilen sıcaklıklar için 0, 24°C için doğrusal olarak 9'a ve 28°C için 10'a yükselmekte ve 32°C için doğrusal olarak 9'a ve 38°C ve daha yüksek dereceler için 1'e düşmektedir.

Yetiştirme sezonu tanımları dünya çapında farklılık gösterir ancak bu raporda yıl içerisinde (Kuzey Yarımküre için takvim yılı, Güney Yarımküre için ise 1 Temmuz tarihinden 30 Haziran tarihine kadar) en uzun ve sürekli donma dışı sıcaklı dönemleri (≥0°C) olarak tanımlanmaktadır.

Aqtöbe bölgesindeki yetiştirme sezonu normalde 4,9 ay boyunca (150 gün) yaklaşık 2 Mayıs tarihinden 29 Eylül tarihine kadar sürer ve nadiren 10 Nisan tarihinden önce veya 24 Mayıs tarihinden sonra başlayıp nadiren 11 Eylül tarihinden önce veya 17 Ekim tarihinden sonra sona erer.

Yetiştirme derecesi günleri bitki ve hayvan gelişimini tahmin etmede kullanılan yıllık bir ısı birikme ölçeğidir ve maksimum bir sıcaklık düzeyinin üzerindeki herhangi bir fazlalığı göz ardı ederek baz bir sıcaklık üzerindeki sıcaklık entegrali olarak tanımlanmaktadır. Bu raporda taban 10°C tavan ise 30°C olarak kabul edilmektedir.

Yalnızca yetiştirme derecesi günlerine dayanarak, Aqtöbe bölgesinde bahar çiçekleri ilk 27 Nisan civarında ortaya çıkarken nadiren 16 Nisan tarihinden önce veya 8 Mayıs tarihinden sonra çıkar.

Bu bölüm geniş bir alan üzerinde yüzeye ulaşan toplam günlük kısa dalga güneş enerjisini ele almaktadır ve bunu yaparken günün uzunluğu, Güneşin ufuk çizgisi üstündeki yüksekliği, bulut ve diğer atmosferik bileşenler tarafından emilim üzerinde mevsimsel etkileri göz önünde bulundurmaktadır. Kısa dalga radyasyonu görünür ışın ve ultraviyole radyasyon içermektedir.

Ortalama günlük kısa dalga güneş enerjisi yıl boyunca aşırı mevsimsel değişiklikler gösterir.

Yılın daha güneşli olan dönemi metrekare başına 5,8 kWh düzeyinin üstünde günlük ortalama olay kısa dalga enerjisiyle 5 Mayıs tarihinden 17 Ağustos tarihine kadar 3,4 ay boyunca sürer. Aqtöbe bölgesinde en güneşli ay Haziran ayıdır ve bu dönemde ortalama 7,1 kWh olmaktadır.

Yılın daha karanlık olan dönemi metrekare başına 2,1 kWh düzeyinin altında günlük ortalama kısa dalga enerjisiyle 24 Ekim tarihinden 15 Şubat tarihine kadar 3,7 ay boyunca sürer. Aqtöbe bölgesinde en karanlık ay Aralık ayıdır ve bu dönemde ortalama 0,9 kWh olmaktadır.

Bu rapor için Aqtöbe bölgesi coğrafi koordinatları 50,280° enlem, 57,207° boylam ve 210 m yüksekliktir.

Aqtöbe bölgesinin 3 kilometre çapındaki topoğrafyada yükseklik açısından yalnızca az miktarda varyasyon bulunur ve maksimum yükseklik değişimi 49 metre iken ve deniz seviyesinden ortalama yüksekliği ise 211 metre kadardır. 16 kilometre çapında da yükseklikte yalnızca az miktarda varyasyon gösterir (133 metre). 80 kilometre çapında yükseklikte yalnızca az miktarda varyasyon gösterir (338 metre).

Aqtöbe bölgesinin 3 kilometre yakınındaki alan seyrek bitki örtüsü (%53) ve yapay yüzeyler (%36) ile kaplıyken, 16 kilometre yakınındaki alan seyrek bitki örtüsü (%80) ile ve 80 kilometre yakınındaki alan ise seyrek bitki örtüsü (%65) ve ekili arazi (%15) ile kaplıdır.