Gurlan Bölgesinde Yıl Boyu İklim ve Hava Durumu Özbekistan

Gurlan bölgesinde yazlar sıcak, kurak ve açık ve kışlar dondurucu, karlı, rüzgarlı ve parçalı bulutlu. Yıl içerisinde sıcaklık normalde -7°C ila 35°C arasında değişiklik gösterir ve nadiren -16°C altında ve 40°C üzerinde olur.

Kumsal/havuz skoruna göre, sıcak hava aktiviteleri açısından Gurlan ziyaretinde yılın en iyi zamanı Haziran başından Ağustos sonuna

Sıcak mevsim 3,8 ay uzunluğundadır ve 17 Mayıs tarihinde başlayıp 10 Eylül tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık 28°C üzerindedir. Gurlan bölgesindeki en sıcak ay Temmuz ayıdır; bu ayda ortalama yüksek sıcaklık 35°C iken düşük sıcaklık 21°C düzeyindedir.

Soğuk mevsim 3,5 ay uzunluğundadır ve 20 Kasım tarihinde başlayıp 3 Mart tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık 8°C altındadır. Gurlan bölgesindeki en soğuk ay Ocak ayıdır; bu ayda ortalama düşük sıcaklık -6°C iken yüksek sıcaklık 2°C düzeyindedir.

Gurlan bölgesinde gökyüzünün bulutlarla kaplı olma durumu yüzdesinin ortalaması yıl boyunca önemli ölçüde mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Gurlan bölgesinde yılın gökyüzünün daha açık olduğu zamanı 19 Mayıs civarında başlar ve 4,9 ay boyunca sürüp 15 Ekim civarında sona erer.

Gurlan bölgesinde yılın en açık ayı Ağustos ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %96 oranında açıktır, çoğunlukla açıktır veya parçalı bulutludur.

Yılın daha bulutlu olan zamanı 15 Ekim civarında başlayıp 7,1 ay boyunca sürer ve 19 Mayıs civarında biter.

Gurlan bölgesinde yılın en bulutlu ayı Ocak ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %49 oranında kapalıdır veya çoğunlukla bulutludur.

Gurlan yağmurlu günlerin sıklığı açısından önemli oranda mevsimsel değişimler (örneğin 1 milimetre miktarından daha fazla sıvı ya da sıvıya eşdeğer yağışı olan günler) yaşamamaktadır. Sıklık %1 ile başlayarak %9 oranına kadar değişmektedir ve ortalama %4 değerindedir.

Yağışlı günler arasından, yalnızca yağmur, yalnızca kar veya bu ikisinin bir karışımını içeren günler arasında ayrım yapıyoruz. Bu kategorizasyona bağlı olarak Gurlan bölgesinde en yaygın yağış formu yıl boyunca değişiklik göstermektedir.

Yalnızca yağmur 14 Şubat tarihinde başlayıp 31 Aralık tarihine kadar 11 ay boyunca en yaygın olandır. Gurlan bölgesinde yalnızca yağmurun en fazla sayıda gün olduğu ay Mart olup, ortalama yağış 2,3 gün düzeyindedir.

Yalnızca kar 1 Ocak tarihinde başlayıp 14 Şubat tarihine kadar 1,4 ay boyunca en yaygın olandır. Gurlan bölgesinde yalnızca karın en fazla sayıda gün olduğu ay Ocak olup, ortalama yağış 0,8 gün düzeyindedir.

Yağış miktarı

Yalnızca aylık toplamları değil, aylar içerisindeki varyasyonu da göstermek için yılın her bir gününü merkez alan hareketli 31 günlük dönemler üzerinden yağış miktarı gösterilmektedir. Gurlan aylık yağış miktarında biraz mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Gurlan bölgesinde yıl boyu yağan yağmur. Gurlan bölgesinde en yağmurlu ay Mart olup, ortalama yağış 10 milimetre düzeyindedir.

Gurlan bölgesinde en az yağmurlu ay Ağustos olup, ortalama yağış 1 milimetre düzeyindedir.

Kar Yağışı

Yağmur miktarında olduğu gibi kar yağışını yılın her bir gününü merkez alan ve 31 günlük hareketli dönemlerle göz önünde bulunduruyoruz. Gurlan aylık kar yağışında biraz mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Yılın karlı dönemi en az 25 milimetre miktarında hareketli 31 günlük yağış miktarı ile 2,0 ay boyunca 30 Aralık tarihinden 27 Şubat tarihine sürmektedir. Gurlan bölgesinde en kar yağışlı ay Ocak olup, ortalama kar yağışı 36 milimetre düzeyindedir.

Yılın karsız dönemi 27 Şubat tarihinden 30 Aralık tarihine kadar 10 ay boyunca sürmektedir. Yılın en az kar yağışı 0 milimetre ortalama toplam birikmesiyle 15 Temmuz günü civarına denk gelmektedir.

Gurlan gün uzunluğu yıl boyunca önemli ölçüde değişiklik arz etmektedir. 2024 yılında en kısa gün 21 Aralık tarihinde 9 saat 8 dakika gün ışığıyla gerçekleşirken en uzun günü ise 21 Haziran tarihinde 15 saat 14 dakika gün ışığıyla gerçekleşir.

En erken gün doğumu 14 Haziran tarihinde 05:22 saatindedir ve en geç gün doğumu ise 4 Ocak tarihinde 3 saat 3 dakika sonra 08:26 saatindedir. En erken gün batımı 7 Aralık tarihinde 17:27 saatinde ve en geç gün batımı 27 Haziran tarihinde 3 saat 10 dakika sonra 20:37 saatindedir.

2024 yılında Gurlan bölgesinde Yaz saati uygulaması (YSU) yapılmamaktadır.

Aşağıdaki rakam 2024 yılı için olan kilit ay verilerinin kısa bir temsilini sunmaktadır. Yatay eksen günü, dikey eksen günün saatini göstermektedir. Renkli alanlar ise ayın ufuk çizgisinin üstünde olduğu zamanları ifade etmektedir. Dikey gri çubuklar (yeni Aylar) ve mavi çubuklar (dolunaylar) kilit Ay evrelerini göstermektedir.

Nem rahatlık düzeyleri için çiylenme noktasını baz alınmıştır zira terin tenden buharlaşıp buharlaşmayacağını ve böylece vücudu serinletip serinletmeyeceğini belirlemektedir. Düşük çiylenme noktaları daha kuru hissi verirken yüksek çiylenme noktaları daha nemli hissi vermektedir. Gece ve gündüz arasında normalde önemli oranda değişiklik arz eden sıcaklıktan farklı olarak çiylenme noktası daha yavaş değişim gösterir ve böylece sıcaklık gece düşebiliyorken genelde bunaltıcı bir günün ardından bunaltıcı bir gece gelir.

Gurlan bölgesinde nem rahatlık düzeyinin bunaltıcı, basık veya dayanılmaz olduğu zaman yüzdesiyle ölçülen, hissedilen nem oranı yıl boyunca önemli ölçüde değişiklik göstermez ve bütün yıl boyu %2 düzeyinin %2 artı veya eksi civarında kalır.

Bu bölümde yerden 10 metre yükseklikteki geniş alan saatlik ortalama rüzgar hızları tartışılmaktadır. Herhangi bir lokasyonda deneyimlenen rüzgar yerel topografyaya ve diğer faktörlere çok bağımlıdır ve anlık rüzgar hızı ve yönü saatlik ortalamalardan çok daha fazla değişkenlik göstermektedir.

Gurlan ortalama saatlik rüzgar hızı yıl boyunca hafif mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Yılın daha rüzgarlı olan dönemi 15,8 kilometre/saat düzeyinin üstünde ortalama rüzgar hızıyla 1 Şubat tarihinden 3 Temmuz tarihine kadar 5,1 ay boyunca sürer. Gurlan bölgesinde yılın en rüzgarlı ayı Nisan ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 17,3 kilometre/saat olmaktadır.

Yılın en sakin zamanı 3 Temmuz tarihinden 1 Şubat tarihine kadar 6,9 ay boyunca sürmektedir. Gurlan bölgesinde yılın en sakin ayı Ekim ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 14,1 kilometre/saat olmaktadır.

Gurlan bölgesindeki hakim ortalama saatlik rüzgar yönü yıl boyunca değişiklik göstermektedir.

Rüzgar genelde kuzey yönünden 31 Mayıs tarihinden 5 Eylül tarihine 3,2 ay boyunca en yüksek %57 ile 23 Temmuz tarihinde esmektedir. Rüzgar genelde doğu yönünden 5 Eylül tarihinden 31 Mayıs tarihine 8,8 ay boyunca en yüksek %41 ile 1 Ocak tarihinde esmektedir.

Havanın Gurlan bölgesinde yıl boyunca ne kadar iyi olduğunu ölçmek için iki seyahat skoru hesaplaması yapıyoruz.

Turizm skoru açık, yağmursuz günleri ve 18°C ila 27°C arasındaki hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak Gurlan bölgesini genel açık hava turist aktiviteleri açısından ziyaret etmek için en iyi zamanlar Mayıs ortasından Haziran başına ve Ağustos ortasından Eylül sonuna, en yüksek skoru alan ise Eylül ayının ilk haftası.

Kumsal/havuz skoru açık, yağmursuz günleri ve 24°C ila 32°C arasında hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak, sıcak hava faaliyetleri açısından Gurlan ziyaretinin en iyi zamanı Haziran başından Ağustos sonuna, en yüksek skoru alan ise Temmuz ayının üçüncü haftası.

Metodoloji

Analiz yapılan dönemde (1980 ila 2016 arasında) 08:00 ila 21:00 arasındaki her saatte hissedilen sıcaklık, bulut örtüsü ve toplam yağış için bağımsız skorlar hesaplanır. Bu skorlar tek bir saatlik bileşik skor olarak birleştirilmekte ve daha sonra günlere toplanmakta ve analiz dönemindeki tüm yıllar için ortalaması alınıp düzleştirilmektedir.

Bizim bulut örtüsü skorumuz tam açık gökyüzü için 10'dur ve neredeyse tamamen açık gökyüzü için 9 ve tamamen kapalı gökyüzü için 1 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Söz konusu saati merkez alan üç saatlik yağışa dayalı olan yağış skorumuz1 milimetre hiç yağış olmamasına 10 skoru vermektedir. Bu skor çok az yağış için 9 ve 1 milimetre ve daha fazlası yağış için 0 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Bizim turizm sıcaklık skorumuz 10°C altında hissedilen sıcaklıklar için 0, 18°C için doğrusal olarak 9'a, 24°C için 10'a yükseltmekte ve 27°C için doğrusal olarak 9'a ve 32°C daha sıcak dereceler için 1'e düşmektedir.

Bizim kumsal/havuz sıcaklık skorumuz 18°C altındaki hissedilen sıcaklıklar için 0, 24°C için doğrusal olarak 9'a ve 28°C için 10'a yükselmekte ve 32°C için doğrusal olarak 9'a ve 38°C ve daha yüksek dereceler için 1'e düşmektedir.

Yetiştirme sezonu tanımları dünya çapında farklılık gösterir ancak bu raporda yıl içerisinde (Kuzey Yarımküre için takvim yılı, Güney Yarımküre için ise 1 Temmuz tarihinden 30 Haziran tarihine kadar) en uzun ve sürekli donma dışı sıcaklı dönemleri (≥0°C) olarak tanımlanmaktadır.

Gurlan bölgesindeki yetiştirme sezonu normalde 6,9 ay boyunca (210 gün) yaklaşık 26 Mart tarihinden 22 Ekim tarihine kadar sürer ve nadiren 7 Mart tarihinden önce veya 15 Nisan tarihinden sonra başlayıp nadiren 2 Ekim tarihinden önce veya 10 Kasım tarihinden sonra sona erer.

Yetiştirme derecesi günleri bitki ve hayvan gelişimini tahmin etmede kullanılan yıllık bir ısı birikme ölçeğidir ve maksimum bir sıcaklık düzeyinin üzerindeki herhangi bir fazlalığı göz ardı ederek baz bir sıcaklık üzerindeki sıcaklık entegrali olarak tanımlanmaktadır. Bu raporda taban 10°C tavan ise 30°C olarak kabul edilmektedir.

Yalnızca yetiştirme derecesi günlerine dayanarak, Gurlan bölgesinde bahar çiçekleri ilk 31 Mart civarında ortaya çıkarken nadiren 18 Mart tarihinden önce veya 11 Nisan tarihinden sonra çıkar.

Bu bölüm geniş bir alan üzerinde yüzeye ulaşan toplam günlük kısa dalga güneş enerjisini ele almaktadır ve bunu yaparken günün uzunluğu, Güneşin ufuk çizgisi üstündeki yüksekliği, bulut ve diğer atmosferik bileşenler tarafından emilim üzerinde mevsimsel etkileri göz önünde bulundurmaktadır. Kısa dalga radyasyonu görünür ışın ve ultraviyole radyasyon içermektedir.

Ortalama günlük kısa dalga güneş enerjisi yıl boyunca aşırı mevsimsel değişiklikler gösterir.

Yılın daha güneşli olan dönemi metrekare başına 6,8 kWh düzeyinin üstünde günlük ortalama olay kısa dalga enerjisiyle 8 Mayıs tarihinden 24 Ağustos tarihine kadar 3,5 ay boyunca sürer. Gurlan bölgesinde en güneşli ay Haziran ayıdır ve bu dönemde ortalama 7,9 kWh olmaktadır.

Yılın daha karanlık olan dönemi metrekare başına 3,1 kWh düzeyinin altında günlük ortalama kısa dalga enerjisiyle 30 Ekim tarihinden 13 Şubat tarihine kadar 3,5 ay boyunca sürer. Gurlan bölgesinde en karanlık ay Aralık ayıdır ve bu dönemde ortalama 1,9 kWh olmaktadır.

Bu rapor için Gurlan bölgesi coğrafi koordinatları 41,845° enlem, 60,392° boylam ve 92 m yüksekliktir.

Gurlan bölgesinin 3 kilometre çapındaki topoğrafya neredeyse düzdür ve maksimum yükseklik değişimi 12 metre iken ve deniz seviyesinden ortalama yüksekliği ise 90 metre kadardır. 16 kilometre içerisinde düzlüktür (34 metre). 80 kilometre çapında yükseklikte yalnızca az miktarda varyasyon gösterir (397 metre).

Gurlan bölgesinin 3 kilometre yakınındaki alan ekili arazi (%92) ile kaplıyken, 16 kilometre yakınındaki alan ekili arazi (%92) ile ve 80 kilometre yakınındaki alan ise çıplak arazi (%65) ve ekili arazi (%34) ile kaplıdır.