Aral Bölgesinde Yıl Boyu İklim ve Hava Durumu Kazakistan

Aral bölgesinde yazlar sıcak, kurak ve az bulutlu ve kışlar dondurucu, karlı, rüzgarlı ve parçalı bulutlu. Yıl içerisinde sıcaklık normalde -15°C ila 33°C arasında değişiklik gösterir ve nadiren -26°C altında ve 38°C üzerinde olur.

Kumsal/havuz skoruna göre, sıcak hava aktiviteleri açısından Aral ziyaretinde yılın en iyi zamanı Haziran ortasından Ağustos ortasına

Sıcak mevsim 3,9 ay uzunluğundadır ve 16 Mayıs tarihinde başlayıp 11 Eylül tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık 25°C üzerindedir. Aral bölgesindeki en sıcak ay Temmuz ayıdır; bu ayda ortalama yüksek sıcaklık 33°C iken düşük sıcaklık 21°C düzeyindedir.

Soğuk mevsim 3,6 ay uzunluğundadır ve 22 Kasım tarihinde başlayıp 9 Mart tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık 1°C altındadır. Aral bölgesindeki en soğuk ay Ocak ayıdır; bu ayda ortalama düşük sıcaklık -15°C iken yüksek sıcaklık -7°C düzeyindedir.

Aral bölgesinde gökyüzünün bulutlarla kaplı olma durumu yüzdesinin ortalaması yıl boyunca aşırı mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Aral bölgesinde yılın gökyüzünün daha açık olduğu zamanı 23 Nisan civarında başlar ve 6,0 ay boyunca sürüp 21 Ekim civarında sona erer.

Aral bölgesinde yılın en açık ayı Ağustos ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %85 oranında açıktır, çoğunlukla açıktır veya parçalı bulutludur.

Yılın daha bulutlu olan zamanı 21 Ekim civarında başlayıp 6,0 ay boyunca sürer ve 23 Nisan civarında biter.

Aral bölgesinde yılın en bulutlu ayı Ocak ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %67 oranında kapalıdır veya çoğunlukla bulutludur.

Aral yağmurlu günlerin sıklığı açısından önemli oranda mevsimsel değişimler (örneğin 1 milimetre miktarından daha fazla sıvı ya da sıvıya eşdeğer yağışı olan günler) yaşamamaktadır. Sıklık %2 ile başlayarak %9 oranına kadar değişmektedir ve ortalama %5 değerindedir.

Yağışlı günler arasından, yalnızca yağmur, yalnızca kar veya bu ikisinin bir karışımını içeren günler arasında ayrım yapıyoruz. Bu kategorizasyona bağlı olarak Aral bölgesinde en yaygın yağış formu yıl boyunca değişiklik göstermektedir.

Yalnızca yağmur 7 Mart tarihinde başlayıp 29 Kasım tarihine kadar 8,8 ay boyunca en yaygın olandır. Aral bölgesinde yalnızca yağmurun en fazla sayıda gün olduğu ay Nisan olup, ortalama yağış 2,3 gün düzeyindedir.

Yalnızca kar 29 Kasım tarihinde başlayıp 7 Mart tarihine kadar 3,2 ay boyunca en yaygın olandır. Aral bölgesinde yalnızca karın en fazla sayıda gün olduğu ay Ocak olup, ortalama yağış 1,2 gün düzeyindedir.

Yağış miktarı

Yalnızca aylık toplamları değil, aylar içerisindeki varyasyonu da göstermek için yılın her bir gününü merkez alan hareketli 31 günlük dönemler üzerinden yağış miktarı gösterilmektedir. Aral aylık yağış miktarında biraz mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Aral bölgesinde yıl boyu yağan yağmur. Aral bölgesinde en yağmurlu ay Nisan olup, ortalama yağış 10 milimetre düzeyindedir.

Aral bölgesinde en az yağmurlu ay Ocak olup, ortalama yağış 1 milimetre düzeyindedir.

Kar Yağışı

Yağmur miktarında olduğu gibi kar yağışını yılın her bir gününü merkez alan ve 31 günlük hareketli dönemlerle göz önünde bulunduruyoruz. Aral aylık kar yağışında biraz mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Yılın karlı dönemi en az 25 milimetre miktarında hareketli 31 günlük yağış miktarı ile 3,7 ay boyunca 26 Kasım tarihinden 16 Mart tarihine sürmektedir. Aral bölgesinde en kar yağışlı ay Ocak olup, ortalama kar yağışı 42 milimetre düzeyindedir.

Yılın karsız dönemi 16 Mart tarihinden 26 Kasım tarihine kadar 8,3 ay boyunca sürmektedir. Yılın en az kar yağışı 0 milimetre ortalama toplam birikmesiyle 18 Temmuz günü civarına denk gelmektedir.

Aral gün uzunluğu yıl boyunca önemli ölçüde değişiklik arz etmektedir. 2024 yılında en kısa gün 21 Aralık tarihinde 8 saat 32 dakika gün ışığıyla gerçekleşirken en uzun günü ise 21 Haziran tarihinde 15 saat 52 dakika gün ışığıyla gerçekleşir.

En erken gün doğumu 15 Haziran tarihinde 04:58 saatindedir ve en geç gün doğumu ise 2 Ocak tarihinde 3 saat 40 dakika sonra 08:38 saatindedir. En erken gün batımı 10 Aralık tarihinde 17:04 saatinde ve en geç gün batımı 25 Haziran tarihinde 3 saat 47 dakika sonra 20:51 saatindedir.

2024 yılında Aral bölgesinde Yaz saati uygulaması (YSU) yapılmamaktadır.

Aşağıdaki rakam 2024 yılı için olan kilit ay verilerinin kısa bir temsilini sunmaktadır. Yatay eksen günü, dikey eksen günün saatini göstermektedir. Renkli alanlar ise ayın ufuk çizgisinin üstünde olduğu zamanları ifade etmektedir. Dikey gri çubuklar (yeni Aylar) ve mavi çubuklar (dolunaylar) kilit Ay evrelerini göstermektedir.

Nem rahatlık düzeyleri için çiylenme noktasını baz alınmıştır zira terin tenden buharlaşıp buharlaşmayacağını ve böylece vücudu serinletip serinletmeyeceğini belirlemektedir. Düşük çiylenme noktaları daha kuru hissi verirken yüksek çiylenme noktaları daha nemli hissi vermektedir. Gece ve gündüz arasında normalde önemli oranda değişiklik arz eden sıcaklıktan farklı olarak çiylenme noktası daha yavaş değişim gösterir ve böylece sıcaklık gece düşebiliyorken genelde bunaltıcı bir günün ardından bunaltıcı bir gece gelir.

Aral bölgesinde nem rahatlık düzeyinin bunaltıcı, basık veya dayanılmaz olduğu zaman yüzdesiyle ölçülen, hissedilen nem oranı yıl boyunca önemli ölçüde değişiklik göstermez ve bütün yıl boyu %1 düzeyinin %1 artı veya eksi civarında kalır.

Bu bölümde yerden 10 metre yükseklikteki geniş alan saatlik ortalama rüzgar hızları tartışılmaktadır. Herhangi bir lokasyonda deneyimlenen rüzgar yerel topografyaya ve diğer faktörlere çok bağımlıdır ve anlık rüzgar hızı ve yönü saatlik ortalamalardan çok daha fazla değişkenlik göstermektedir.

Aral ortalama saatlik rüzgar hızı yıl boyunca hafif mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Yılın daha rüzgarlı olan dönemi 17,6 kilometre/saat düzeyinin üstünde ortalama rüzgar hızıyla 1 Şubat tarihinden 3 Mayıs tarihine kadar 3,0 ay boyunca sürer. Aral bölgesinde yılın en rüzgarlı ayı Mart ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 19,3 kilometre/saat olmaktadır.

Yılın en sakin zamanı 3 Mayıs tarihinden 1 Şubat tarihine kadar 9,0 ay boyunca sürmektedir. Aral bölgesinde yılın en sakin ayı Kasım ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 15,9 kilometre/saat olmaktadır.

Aral bölgesindeki hakim ortalama saatlik rüzgar yönü yıl boyunca değişiklik göstermektedir.

Rüzgar genelde batı yönünden 11 Mayıs tarihinden 27 Mayıs tarihine 2,3 hafta boyunca ve 6 Eylül tarihinden 4 Kasım tarihine 1,9 ay boyunca en yüksek %33 ile 23 Eylül tarihinde esmektedir. Rüzgar genelde kuzey yönünden 27 Mayıs tarihinden 6 Eylül tarihine 3,3 ay boyunca en yüksek %44 ile 22 Temmuz tarihinde esmektedir. Rüzgar genelde doğu yönünden 4 Kasım tarihinden 11 Mayıs tarihine 6,2 ay boyunca en yüksek %29 ile 1 Ocak tarihinde esmektedir.

Havanın Aral bölgesinde yıl boyunca ne kadar iyi olduğunu ölçmek için iki seyahat skoru hesaplaması yapıyoruz.

Turizm skoru açık, yağmursuz günleri ve 18°C ila 27°C arasındaki hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak Aral bölgesini genel açık hava turist aktiviteleri açısından ziyaret etmek için en iyi zamanlar Mayıs ortasından Haziran ortasına ve Ağustos başından Eylül ortasına, en yüksek skoru alan ise Ağustos ayının son haftası.

Kumsal/havuz skoru açık, yağmursuz günleri ve 24°C ila 32°C arasında hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak, sıcak hava faaliyetleri açısından Aral ziyaretinin en iyi zamanı Haziran ortasından Ağustos ortasına, en yüksek skoru alan ise Temmuz ayının üçüncü haftası.

Metodoloji

Analiz yapılan dönemde (1980 ila 2016 arasında) 08:00 ila 21:00 arasındaki her saatte hissedilen sıcaklık, bulut örtüsü ve toplam yağış için bağımsız skorlar hesaplanır. Bu skorlar tek bir saatlik bileşik skor olarak birleştirilmekte ve daha sonra günlere toplanmakta ve analiz dönemindeki tüm yıllar için ortalaması alınıp düzleştirilmektedir.

Bizim bulut örtüsü skorumuz tam açık gökyüzü için 10'dur ve neredeyse tamamen açık gökyüzü için 9 ve tamamen kapalı gökyüzü için 1 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Söz konusu saati merkez alan üç saatlik yağışa dayalı olan yağış skorumuz1 milimetre hiç yağış olmamasına 10 skoru vermektedir. Bu skor çok az yağış için 9 ve 1 milimetre ve daha fazlası yağış için 0 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Bizim turizm sıcaklık skorumuz 10°C altında hissedilen sıcaklıklar için 0, 18°C için doğrusal olarak 9'a, 24°C için 10'a yükseltmekte ve 27°C için doğrusal olarak 9'a ve 32°C daha sıcak dereceler için 1'e düşmektedir.

Bizim kumsal/havuz sıcaklık skorumuz 18°C altındaki hissedilen sıcaklıklar için 0, 24°C için doğrusal olarak 9'a ve 28°C için 10'a yükselmekte ve 32°C için doğrusal olarak 9'a ve 38°C ve daha yüksek dereceler için 1'e düşmektedir.

Yetiştirme sezonu tanımları dünya çapında farklılık gösterir ancak bu raporda yıl içerisinde (Kuzey Yarımküre için takvim yılı, Güney Yarımküre için ise 1 Temmuz tarihinden 30 Haziran tarihine kadar) en uzun ve sürekli donma dışı sıcaklı dönemleri (≥0°C) olarak tanımlanmaktadır.

Aral bölgesindeki yetiştirme sezonu normalde 6,1 ay boyunca (186 gün) yaklaşık 10 Nisan tarihinden 14 Ekim tarihine kadar sürer ve nadiren 24 Mart tarihinden önce veya 30 Nisan tarihinden sonra başlayıp nadiren 25 Eylül tarihinden önce veya 1 Kasım tarihinden sonra sona erer.

Yetiştirme derecesi günleri bitki ve hayvan gelişimini tahmin etmede kullanılan yıllık bir ısı birikme ölçeğidir ve maksimum bir sıcaklık düzeyinin üzerindeki herhangi bir fazlalığı göz ardı ederek baz bir sıcaklık üzerindeki sıcaklık entegrali olarak tanımlanmaktadır. Bu raporda taban 10°C tavan ise 30°C olarak kabul edilmektedir.

Yalnızca yetiştirme derecesi günlerine dayanarak, Aral bölgesinde bahar çiçekleri ilk 16 Nisan civarında ortaya çıkarken nadiren 7 Nisan tarihinden önce veya 27 Nisan tarihinden sonra çıkar.

Bu bölüm geniş bir alan üzerinde yüzeye ulaşan toplam günlük kısa dalga güneş enerjisini ele almaktadır ve bunu yaparken günün uzunluğu, Güneşin ufuk çizgisi üstündeki yüksekliği, bulut ve diğer atmosferik bileşenler tarafından emilim üzerinde mevsimsel etkileri göz önünde bulundurmaktadır. Kısa dalga radyasyonu görünür ışın ve ultraviyole radyasyon içermektedir.

Ortalama günlük kısa dalga güneş enerjisi yıl boyunca aşırı mevsimsel değişiklikler gösterir.

Yılın daha güneşli olan dönemi metrekare başına 6,4 kWh düzeyinin üstünde günlük ortalama olay kısa dalga enerjisiyle 4 Mayıs tarihinden 21 Ağustos tarihine kadar 3,5 ay boyunca sürer. Aral bölgesinde en güneşli ay Haziran ayıdır ve bu dönemde ortalama 7,7 kWh olmaktadır.

Yılın daha karanlık olan dönemi metrekare başına 2,6 kWh düzeyinin altında günlük ortalama kısa dalga enerjisiyle 27 Ekim tarihinden 14 Şubat tarihine kadar 3,5 ay boyunca sürer. Aral bölgesinde en karanlık ay Aralık ayıdır ve bu dönemde ortalama 1,3 kWh olmaktadır.

Bu rapor için Aral bölgesi coğrafi koordinatları 46,800° enlem, 61,667° boylam ve 57 m yüksekliktir.

Aral bölgesinin 3 kilometre çapındaki topoğrafyada yükseklik açısından yalnızca az miktarda varyasyon bulunur ve maksimum yükseklik değişimi 31 metre iken ve deniz seviyesinden ortalama yüksekliği ise 59 metre kadardır. 16 kilometre çapında da yükseklikte yalnızca az miktarda varyasyon gösterir (106 metre). 80 kilometre çapında yükseklikte yalnızca az miktarda varyasyon gösterir (224 metre).

Aral bölgesinin 3 kilometre yakınındaki alan çıplak arazi (%98) ile kaplıyken, 16 kilometre yakınındaki alan çıplak arazi (%100) ile ve 80 kilometre yakınındaki alan ise çıplak arazi (%89) ile kaplıdır.