Saýat Bölgesinde Yıl Boyu İklim ve Hava Durumu Türkmenistan

Saýat bölgesinde yazlar boğucu sıcak, kurak, rüzgarlı ve açık ve kışlar çok soğuk, karlı ve parçalı bulutlu. Yıl içerisinde sıcaklık normalde -2°C ila 38°C arasında değişiklik gösterir ve nadiren -7°C altında ve 41°C üzerinde olur.

Kumsal/havuz skoruna göre, sıcak hava aktiviteleri açısından Saýat ziyaretinde yılın en iyi zamanı Mayıs sonundan Eylül başına

Sıcak mevsim 3,7 ay uzunluğundadır ve 20 Mayıs tarihinde başlayıp 10 Eylül tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık 32°C üzerindedir. Saýat bölgesindeki en sıcak ay Temmuz ayıdır; bu ayda ortalama yüksek sıcaklık 38°C iken düşük sıcaklık 22°C düzeyindedir.

Soğuk mevsim 3,4 ay uzunluğundadır ve 22 Kasım tarihinde başlayıp 1 Mart tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık 14°C altındadır. Saýat bölgesindeki en soğuk ay Ocak ayıdır; bu ayda ortalama düşük sıcaklık -2°C iken yüksek sıcaklık 8°C düzeyindedir.

Saýat bölgesinde gökyüzünün bulutlarla kaplı olma durumu yüzdesinin ortalaması yıl boyunca önemli ölçüde mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Saýat bölgesinde yılın gökyüzünün daha açık olduğu zamanı 14 Mayıs civarında başlar ve 5,2 ay boyunca sürüp 21 Ekim civarında sona erer.

Saýat bölgesinde yılın en açık ayı Ağustos ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %99 oranında açıktır, çoğunlukla açıktır veya parçalı bulutludur.

Yılın daha bulutlu olan zamanı 21 Ekim civarında başlayıp 6,8 ay boyunca sürer ve 14 Mayıs civarında biter.

Saýat bölgesinde yılın en bulutlu ayı Ocak ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %48 oranında kapalıdır veya çoğunlukla bulutludur.

Yağmurlu gün en az 1 milimetre sıvı veya sıvıya eşdeğer yağışın olduğu bir gündür. Saýat bölgesinde yağmurlu gün ihtimali yıl boyunca değişiklik arz etmektedir.

Yağmurlu mevsim 5,7 ay boyunca 22 Kasım tarihinden 12 Mayıs tarihine kadar sürer ve herhangi bir günün yağmurlu olma ihtimali %7 oranından yüksektir. Saýat bölgesinde en çok yağmurlu günün olduğu ay 4,0 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Mart ayıdır.

Kurak sezon 12 Mayıs tarihinde başlayıp 22 Kasım tarihine kadar 6,3 ay sürer. Saýat bölgesinde en az yağmurlu günün olduğu ay 0,1 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Ağustos ayıdır.

Yağışlı günler arasından, yalnızca yağmur, yalnızca kar veya bu ikisinin bir karışımını içeren günler arasında ayrım yapıyoruz. Saýat bölgesinde yalnızca yağmurun en fazla sayıda gün olduğu ay Mart olup, ortalama yağış 3,9 gün düzeyindedir. Bu kategorizasyona dayanarak yıl boyunca görülen en yaygın yağış formu yalnızca yağmur olup 15 Mart tarihinde %14 ile en yüksek olmaktadır.

Yağış miktarı

Yalnızca aylık toplamları değil, aylar içerisindeki varyasyonu da göstermek için yılın her bir gününü merkez alan hareketli 31 günlük dönemler üzerinden yağış miktarı gösterilmektedir. Saýat aylık yağış miktarında biraz mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Yılın yağmurlu dönemi en az 13 milimetre miktarında hareketli 31 günlük yağış miktarı ile 2,9 ay boyunca 1 Şubat tarihinden 27 Nisan tarihine sürmektedir. Saýat bölgesinde en yağmurlu ay Mart olup, ortalama yağış 18 milimetre düzeyindedir.

Yılın yağmursuz dönemi 27 Nisan tarihinden 1 Şubat tarihine kadar 9,1 ay boyunca sürmektedir. Saýat bölgesinde en az yağmurlu ay Ağustos olup, ortalama yağış 0 milimetre düzeyindedir.

Kar Yağışı

Yağmur miktarında olduğu gibi kar yağışını yılın her bir gününü merkez alan ve 31 günlük hareketli dönemlerle göz önünde bulunduruyoruz. Saýat aylık kar yağışında biraz mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Yılın karlı dönemi en az 25 milimetre miktarında hareketli 31 günlük yağış miktarı ile 2,7 hafta boyunca 22 Ocak tarihinden 10 Şubat tarihine sürmektedir. Saýat bölgesinde en kar yağışlı ay Ocak olup, ortalama kar yağışı 23 milimetre düzeyindedir.

Yılın karsız dönemi 10 Şubat tarihinden 22 Ocak tarihine kadar 11 ay boyunca sürmektedir. Yılın en az kar yağışı 0 milimetre ortalama toplam birikmesiyle 19 Temmuz günü civarına denk gelmektedir.

Saýat gün uzunluğu yıl boyunca önemli ölçüde değişiklik arz etmektedir. 2024 yılında en kısa gün 21 Aralık tarihinde 9 saat 27 dakika gün ışığıyla gerçekleşirken en uzun günü ise 21 Haziran tarihinde 14 saat 53 dakika gün ışığıyla gerçekleşir.

En erken gün doğumu 14 Haziran tarihinde 05:18 saatindedir ve en geç gün doğumu ise 5 Ocak tarihinde 2 saat 44 dakika sonra 08:03 saatindedir. En erken gün batımı 6 Aralık tarihinde 17:22 saatinde ve en geç gün batımı 28 Haziran tarihinde 2 saat 51 dakika sonra 20:13 saatindedir.

2024 yılında Saýat bölgesinde Yaz saati uygulaması (YSU) yapılmamaktadır.

Aşağıdaki rakam 2024 yılı için olan kilit ay verilerinin kısa bir temsilini sunmaktadır. Yatay eksen günü, dikey eksen günün saatini göstermektedir. Renkli alanlar ise ayın ufuk çizgisinin üstünde olduğu zamanları ifade etmektedir. Dikey gri çubuklar (yeni Aylar) ve mavi çubuklar (dolunaylar) kilit Ay evrelerini göstermektedir.

Nem rahatlık düzeyleri için çiylenme noktasını baz alınmıştır zira terin tenden buharlaşıp buharlaşmayacağını ve böylece vücudu serinletip serinletmeyeceğini belirlemektedir. Düşük çiylenme noktaları daha kuru hissi verirken yüksek çiylenme noktaları daha nemli hissi vermektedir. Gece ve gündüz arasında normalde önemli oranda değişiklik arz eden sıcaklıktan farklı olarak çiylenme noktası daha yavaş değişim gösterir ve böylece sıcaklık gece düşebiliyorken genelde bunaltıcı bir günün ardından bunaltıcı bir gece gelir.

Saýat bölgesinde nem rahatlık düzeyinin bunaltıcı, basık veya dayanılmaz olduğu zaman yüzdesiyle ölçülen, hissedilen nem oranı yıl boyunca önemli ölçüde değişiklik göstermez ve yıl boyu %0 düzeyiyle neredeyse sabit kalır.

Bu bölümde yerden 10 metre yükseklikteki geniş alan saatlik ortalama rüzgar hızları tartışılmaktadır. Herhangi bir lokasyonda deneyimlenen rüzgar yerel topografyaya ve diğer faktörlere çok bağımlıdır ve anlık rüzgar hızı ve yönü saatlik ortalamalardan çok daha fazla değişkenlik göstermektedir.

Saýat ortalama saatlik rüzgar hızı yıl boyunca önemli oranda mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Yılın daha rüzgarlı olan dönemi 16,8 kilometre/saat düzeyinin üstünde ortalama rüzgar hızıyla 31 Mayıs tarihinden 4 Eylül tarihine kadar 3,2 ay boyunca sürer. Saýat bölgesinde yılın en rüzgarlı ayı Temmuz ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 20,6 kilometre/saat olmaktadır.

Yılın en sakin zamanı 4 Eylül tarihinden 31 Mayıs tarihine kadar 8,8 ay boyunca sürmektedir. Saýat bölgesinde yılın en sakin ayı Ekim ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 13,0 kilometre/saat olmaktadır.

Saýat bölgesinde yıl boyunca baskın ortalama saatlik rüzgar kuzey yönünden gelmektedir.

Havanın Saýat bölgesinde yıl boyunca ne kadar iyi olduğunu ölçmek için iki seyahat skoru hesaplaması yapıyoruz.

Turizm skoru açık, yağmursuz günleri ve 18°C ila 27°C arasındaki hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak Saýat bölgesini genel açık hava turist aktiviteleri açısından ziyaret etmek için en iyi zaman Ağustos sonundan Ekim başına, en yüksek skoru alan ise Eylül ayının üçüncü haftası.

Kumsal/havuz skoru açık, yağmursuz günleri ve 24°C ila 32°C arasında hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak, sıcak hava faaliyetleri açısından Saýat ziyaretinin en iyi zamanı Mayıs sonundan Eylül başına, en yüksek skoru alan ise Ağustos ayının ikinci haftası.

Metodoloji

Analiz yapılan dönemde (1980 ila 2016 arasında) 08:00 ila 21:00 arasındaki her saatte hissedilen sıcaklık, bulut örtüsü ve toplam yağış için bağımsız skorlar hesaplanır. Bu skorlar tek bir saatlik bileşik skor olarak birleştirilmekte ve daha sonra günlere toplanmakta ve analiz dönemindeki tüm yıllar için ortalaması alınıp düzleştirilmektedir.

Bizim bulut örtüsü skorumuz tam açık gökyüzü için 10'dur ve neredeyse tamamen açık gökyüzü için 9 ve tamamen kapalı gökyüzü için 1 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Söz konusu saati merkez alan üç saatlik yağışa dayalı olan yağış skorumuz1 milimetre hiç yağış olmamasına 10 skoru vermektedir. Bu skor çok az yağış için 9 ve 1 milimetre ve daha fazlası yağış için 0 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Bizim turizm sıcaklık skorumuz 10°C altında hissedilen sıcaklıklar için 0, 18°C için doğrusal olarak 9'a, 24°C için 10'a yükseltmekte ve 27°C için doğrusal olarak 9'a ve 32°C daha sıcak dereceler için 1'e düşmektedir.

Bizim kumsal/havuz sıcaklık skorumuz 18°C altındaki hissedilen sıcaklıklar için 0, 24°C için doğrusal olarak 9'a ve 28°C için 10'a yükselmekte ve 32°C için doğrusal olarak 9'a ve 38°C ve daha yüksek dereceler için 1'e düşmektedir.

Yetiştirme sezonu tanımları dünya çapında farklılık gösterir ancak bu raporda yıl içerisinde (Kuzey Yarımküre için takvim yılı, Güney Yarımküre için ise 1 Temmuz tarihinden 30 Haziran tarihine kadar) en uzun ve sürekli donma dışı sıcaklı dönemleri (≥0°C) olarak tanımlanmaktadır.

Saýat bölgesindeki yetiştirme sezonu normalde 7,8 ay boyunca (240 gün) yaklaşık 13 Mart tarihinden 7 Kasım tarihine kadar sürer ve nadiren 23 Şubat tarihinden önce veya 1 Nisan tarihinden sonra başlayıp nadiren 15 Ekim tarihinden önce veya 29 Kasım tarihinden sonra sona erer.

Yetiştirme derecesi günleri bitki ve hayvan gelişimini tahmin etmede kullanılan yıllık bir ısı birikme ölçeğidir ve maksimum bir sıcaklık düzeyinin üzerindeki herhangi bir fazlalığı göz ardı ederek baz bir sıcaklık üzerindeki sıcaklık entegrali olarak tanımlanmaktadır. Bu raporda taban 10°C tavan ise 30°C olarak kabul edilmektedir.

Yalnızca yetiştirme derecesi günlerine dayanarak, Saýat bölgesinde bahar çiçekleri ilk 4 Mart civarında ortaya çıkarken nadiren 18 Şubat tarihinden önce veya 20 Mart tarihinden sonra çıkar.

Bu bölüm geniş bir alan üzerinde yüzeye ulaşan toplam günlük kısa dalga güneş enerjisini ele almaktadır ve bunu yaparken günün uzunluğu, Güneşin ufuk çizgisi üstündeki yüksekliği, bulut ve diğer atmosferik bileşenler tarafından emilim üzerinde mevsimsel etkileri göz önünde bulundurmaktadır. Kısa dalga radyasyonu görünür ışın ve ultraviyole radyasyon içermektedir.

Ortalama günlük kısa dalga güneş enerjisi yıl boyunca aşırı mevsimsel değişiklikler gösterir.

Yılın daha güneşli olan dönemi metrekare başına 7,1 kWh düzeyinin üstünde günlük ortalama olay kısa dalga enerjisiyle 9 Mayıs tarihinden 26 Ağustos tarihine kadar 3,5 ay boyunca sürer. Saýat bölgesinde en güneşli ay Haziran ayıdır ve bu dönemde ortalama 8,2 kWh olmaktadır.

Yılın daha karanlık olan dönemi metrekare başına 3,4 kWh düzeyinin altında günlük ortalama kısa dalga enerjisiyle 1 Kasım tarihinden 15 Şubat tarihine kadar 3,5 ay boyunca sürer. Saýat bölgesinde en karanlık ay Aralık ayıdır ve bu dönemde ortalama 2,3 kWh olmaktadır.

Bu rapor için Saýat bölgesi coğrafi koordinatları 38,784° enlem, 63,880° boylam ve 203 m yüksekliktir.

Saýat bölgesinin 3 kilometre çapındaki topoğrafya neredeyse düzdür ve maksimum yükseklik değişimi 20 metre iken ve deniz seviyesinden ortalama yüksekliği ise 200 metre kadardır. 16 kilometre içerisinde düzlüktür (100 metre). 80 kilometre çapında yükseklikte yalnızca az miktarda varyasyon gösterir (194 metre).

Saýat bölgesinin 3 kilometre yakınındaki alan ekili arazi (%69) ve çıplak arazi (%30) ile kaplıyken, 16 kilometre yakınındaki alan çıplak arazi (%67) ve ekili arazi (%29) ile ve 80 kilometre yakınındaki alan ise çıplak arazi (%89) ile kaplıdır.