Shibirghān Bölgesinde Yıl Boyu İklim ve Hava Durumu Afganistan

Shibirghān bölgesinde yazlar boğucu sıcak, kurak ve açık ve kışlar çok soğuk, karlı ve parçalı bulutlu. Yıl içerisinde sıcaklık normalde 1°C ila 40°C arasında değişiklik gösterir ve nadiren -5°C altında ve 43°C üzerinde olur.

Kumsal/havuz skoruna göre, sıcak hava aktiviteleri açısından Shibirghān ziyaretinde yılın en iyi zamanları Mayıs ortasından Haziran sonuna ve Ağustos başından Eylül sonuna

Sıcak mevsim 3,6 ay uzunluğundadır ve 23 Mayıs tarihinde başlayıp 10 Eylül tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık 34°C üzerindedir. Shibirghān bölgesindeki en sıcak ay Temmuz ayıdır; bu ayda ortalama yüksek sıcaklık 40°C iken düşük sıcaklık 27°C düzeyindedir.

Serin mevsim 3,6 ay uzunluğundadır ve 20 Kasım tarihinde başlayıp 8 Mart tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık 16°C altındadır. Shibirghān bölgesindeki en soğuk ay Ocak ayıdır; bu ayda ortalama düşük sıcaklık 1°C iken yüksek sıcaklık 10°C düzeyindedir.

Shibirghān bölgesinde gökyüzünün bulutlarla kaplı olma durumu yüzdesinin ortalaması yıl boyunca önemli ölçüde mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Shibirghān bölgesinde yılın gökyüzünün daha açık olduğu zamanı 11 Mayıs civarında başlar ve 5,5 ay boyunca sürüp 26 Ekim civarında sona erer.

Shibirghān bölgesinde yılın en açık ayı Ağustos ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %100 oranında açıktır, çoğunlukla açıktır veya parçalı bulutludur.

Yılın daha bulutlu olan zamanı 26 Ekim civarında başlayıp 6,5 ay boyunca sürer ve 11 Mayıs civarında biter.

Shibirghān bölgesinde yılın en bulutlu ayı Mart ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %48 oranında kapalıdır veya çoğunlukla bulutludur.

Yağmurlu gün en az 1 milimetre sıvı veya sıvıya eşdeğer yağışın olduğu bir gündür. Shibirghān bölgesinde yağmurlu gün ihtimali yıl boyunca değişiklik arz etmektedir.

Yağmurlu mevsim 4,9 ay boyunca 28 Kasım tarihinden 24 Nisan tarihine kadar sürer ve herhangi bir günün yağmurlu olma ihtimali %8 oranından yüksektir. Shibirghān bölgesinde en çok yağmurlu günün olduğu ay 4,8 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Mart ayıdır.

Kurak sezon 24 Nisan tarihinde başlayıp 28 Kasım tarihine kadar 7,1 ay sürer. Shibirghān bölgesinde en az yağmurlu günün olduğu ay 0,1 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Temmuz ayıdır.

Yağışlı günler arasından, yalnızca yağmur, yalnızca kar veya bu ikisinin bir karışımını içeren günler arasında ayrım yapıyoruz. Shibirghān bölgesinde yalnızca yağmurun en fazla sayıda gün olduğu ay Mart olup, ortalama yağış 4,5 gün düzeyindedir. Bu kategorizasyona dayanarak yıl boyunca görülen en yaygın yağış formu yalnızca yağmur olup 18 Mart tarihinde %16 ile en yüksek olmaktadır.

Yağış miktarı

Yalnızca aylık toplamları değil, aylar içerisindeki varyasyonu da göstermek için yılın her bir gününü merkez alan hareketli 31 günlük dönemler üzerinden yağış miktarı gösterilmektedir. Shibirghān aylık yağış miktarında biraz mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Yılın yağmurlu dönemi en az 13 milimetre miktarında hareketli 31 günlük yağış miktarı ile 3,2 ay boyunca 26 Ocak tarihinden 1 Mayıs tarihine sürmektedir. Shibirghān bölgesinde en yağmurlu ay Mart olup, ortalama yağış 24 milimetre düzeyindedir.

Yılın yağmursuz dönemi 1 Mayıs tarihinden 26 Ocak tarihine kadar 8,8 ay boyunca sürmektedir. Shibirghān bölgesinde en az yağmurlu ay Temmuz olup, ortalama yağış 0 milimetre düzeyindedir.

Kar Yağışı

Yağmur miktarında olduğu gibi kar yağışını yılın her bir gününü merkez alan ve 31 günlük hareketli dönemlerle göz önünde bulunduruyoruz. Shibirghān aylık kar yağışında biraz mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Yılın karlı dönemi en az 25 milimetre miktarında hareketli 31 günlük yağış miktarı ile 2,3 ay boyunca 15 Aralık tarihinden 23 Şubat tarihine sürmektedir. Shibirghān bölgesinde en kar yağışlı ay Şubat olup, ortalama kar yağışı 33 milimetre düzeyindedir.

Yılın karsız dönemi 23 Şubat tarihinden 15 Aralık tarihine kadar 9,7 ay boyunca sürmektedir. Yılın en az kar yağışı 0 milimetre ortalama toplam birikmesiyle 28 Temmuz günü civarına denk gelmektedir.

Shibirghān gün uzunluğu yıl boyunca önemli ölçüde değişiklik arz etmektedir. 2024 yılında en kısa gün 21 Aralık tarihinde 9 saat 39 dakika gün ışığıyla gerçekleşirken en uzun günü ise 21 Haziran tarihinde 14 saat 40 dakika gün ışığıyla gerçekleşir.

En erken gün doğumu 13 Haziran tarihinde 04:47 saatindedir ve en geç gün doğumu ise 7 Ocak tarihinde 2 saat 32 dakika sonra 07:19 saatindedir. En erken gün batımı 6 Aralık tarihinde 16:50 saatinde ve en geç gün batımı 28 Haziran tarihinde 2 saat 39 dakika sonra 19:29 saatindedir.

2024 yılında Shibirghān bölgesinde Yaz saati uygulaması (YSU) yapılmamaktadır.

Aşağıdaki rakam 2024 yılı için olan kilit ay verilerinin kısa bir temsilini sunmaktadır. Yatay eksen günü, dikey eksen günün saatini göstermektedir. Renkli alanlar ise ayın ufuk çizgisinin üstünde olduğu zamanları ifade etmektedir. Dikey gri çubuklar (yeni Aylar) ve mavi çubuklar (dolunaylar) kilit Ay evrelerini göstermektedir.

Nem rahatlık düzeyleri için çiylenme noktasını baz alınmıştır zira terin tenden buharlaşıp buharlaşmayacağını ve böylece vücudu serinletip serinletmeyeceğini belirlemektedir. Düşük çiylenme noktaları daha kuru hissi verirken yüksek çiylenme noktaları daha nemli hissi vermektedir. Gece ve gündüz arasında normalde önemli oranda değişiklik arz eden sıcaklıktan farklı olarak çiylenme noktası daha yavaş değişim gösterir ve böylece sıcaklık gece düşebiliyorken genelde bunaltıcı bir günün ardından bunaltıcı bir gece gelir.

Shibirghān bölgesinde nem rahatlık düzeyinin bunaltıcı, basık veya dayanılmaz olduğu zaman yüzdesiyle ölçülen, hissedilen nem oranı yıl boyunca önemli ölçüde değişiklik göstermez ve yıl boyu %0 düzeyiyle neredeyse sabit kalır.

Bu bölümde yerden 10 metre yükseklikteki geniş alan saatlik ortalama rüzgar hızları tartışılmaktadır. Herhangi bir lokasyonda deneyimlenen rüzgar yerel topografyaya ve diğer faktörlere çok bağımlıdır ve anlık rüzgar hızı ve yönü saatlik ortalamalardan çok daha fazla değişkenlik göstermektedir.

Shibirghān ortalama saatlik rüzgar hızı yıl boyunca önemli oranda mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Yılın daha rüzgarlı olan dönemi 12,6 kilometre/saat düzeyinin üstünde ortalama rüzgar hızıyla 4 Haziran tarihinden 7 Eylül tarihine kadar 3,1 ay boyunca sürer. Shibirghān bölgesinde yılın en rüzgarlı ayı Temmuz ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 15,0 kilometre/saat olmaktadır.

Yılın en sakin zamanı 7 Eylül tarihinden 4 Haziran tarihine kadar 8,9 ay boyunca sürmektedir. Shibirghān bölgesinde yılın en sakin ayı Aralık ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 10,1 kilometre/saat olmaktadır.

Shibirghān bölgesindeki hakim ortalama saatlik rüzgar yönü yıl boyunca değişiklik göstermektedir.

Rüzgar genelde batı yönünden 21 Mart tarihinden 30 Mart tarihine 1,3 hafta boyunca ve 10 Temmuz tarihinden 18 Kasım tarihine 4,3 ay boyunca en yüksek %57 ile 13 Ağustos tarihinde esmektedir. Rüzgar genelde kuzey yönünden 30 Mart tarihinden 10 Temmuz tarihine 3,4 ay boyunca en yüksek %50 ile 2 Temmuz tarihinde esmektedir. Rüzgar genelde doğu yönünden 18 Kasım tarihinden 21 Mart tarihine 4,1 ay boyunca en yüksek %38 ile 1 Ocak tarihinde esmektedir.

Havanın Shibirghān bölgesinde yıl boyunca ne kadar iyi olduğunu ölçmek için iki seyahat skoru hesaplaması yapıyoruz.

Turizm skoru açık, yağmursuz günleri ve 18°C ila 27°C arasındaki hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak Shibirghān bölgesini genel açık hava turist aktiviteleri açısından ziyaret etmek için en iyi zaman Eylül ortasından Ekim ortasına, en yüksek skoru alan ise Eylül ayının son haftası.

Kumsal/havuz skoru açık, yağmursuz günleri ve 24°C ila 32°C arasında hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak, sıcak hava faaliyetleri açısından Shibirghān ziyaretinin en iyi zamanları Mayıs ortasından Haziran sonuna ve Ağustos başından Eylül sonuna, en yüksek skoru alan ise Eylül ayının ilk haftası.

Metodoloji

Analiz yapılan dönemde (1980 ila 2016 arasında) 08:00 ila 21:00 arasındaki her saatte hissedilen sıcaklık, bulut örtüsü ve toplam yağış için bağımsız skorlar hesaplanır. Bu skorlar tek bir saatlik bileşik skor olarak birleştirilmekte ve daha sonra günlere toplanmakta ve analiz dönemindeki tüm yıllar için ortalaması alınıp düzleştirilmektedir.

Bizim bulut örtüsü skorumuz tam açık gökyüzü için 10'dur ve neredeyse tamamen açık gökyüzü için 9 ve tamamen kapalı gökyüzü için 1 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Söz konusu saati merkez alan üç saatlik yağışa dayalı olan yağış skorumuz1 milimetre hiç yağış olmamasına 10 skoru vermektedir. Bu skor çok az yağış için 9 ve 1 milimetre ve daha fazlası yağış için 0 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Bizim turizm sıcaklık skorumuz 10°C altında hissedilen sıcaklıklar için 0, 18°C için doğrusal olarak 9'a, 24°C için 10'a yükseltmekte ve 27°C için doğrusal olarak 9'a ve 32°C daha sıcak dereceler için 1'e düşmektedir.

Bizim kumsal/havuz sıcaklık skorumuz 18°C altındaki hissedilen sıcaklıklar için 0, 24°C için doğrusal olarak 9'a ve 28°C için 10'a yükselmekte ve 32°C için doğrusal olarak 9'a ve 38°C ve daha yüksek dereceler için 1'e düşmektedir.

Yetiştirme sezonu tanımları dünya çapında farklılık gösterir ancak bu raporda yıl içerisinde (Kuzey Yarımküre için takvim yılı, Güney Yarımküre için ise 1 Temmuz tarihinden 30 Haziran tarihine kadar) en uzun ve sürekli donma dışı sıcaklı dönemleri (≥0°C) olarak tanımlanmaktadır.

Shibirghān bölgesindeki yetiştirme sezonu normalde 8,7 ay boyunca (267 gün) yaklaşık 4 Mart tarihinden 26 Kasım tarihine kadar sürer ve nadiren 11 Şubat tarihinden önce veya 24 Mart tarihinden sonra başlayıp nadiren 4 Kasım tarihinden önce veya 20 Aralık tarihinden sonra sona erer.

Yetiştirme derecesi günleri bitki ve hayvan gelişimini tahmin etmede kullanılan yıllık bir ısı birikme ölçeğidir ve maksimum bir sıcaklık düzeyinin üzerindeki herhangi bir fazlalığı göz ardı ederek baz bir sıcaklık üzerindeki sıcaklık entegrali olarak tanımlanmaktadır. Bu raporda taban 10°C tavan ise 30°C olarak kabul edilmektedir.

Yalnızca yetiştirme derecesi günlerine dayanarak, Shibirghān bölgesinde bahar çiçekleri ilk 23 Şubat civarında ortaya çıkarken nadiren 9 Şubat tarihinden önce veya 13 Mart tarihinden sonra çıkar.

Bu bölüm geniş bir alan üzerinde yüzeye ulaşan toplam günlük kısa dalga güneş enerjisini ele almaktadır ve bunu yaparken günün uzunluğu, Güneşin ufuk çizgisi üstündeki yüksekliği, bulut ve diğer atmosferik bileşenler tarafından emilim üzerinde mevsimsel etkileri göz önünde bulundurmaktadır. Kısa dalga radyasyonu görünür ışın ve ultraviyole radyasyon içermektedir.

Ortalama günlük kısa dalga güneş enerjisi yıl boyunca aşırı mevsimsel değişiklikler gösterir.

Yılın daha güneşli olan dönemi metrekare başına 7,3 kWh düzeyinin üstünde günlük ortalama olay kısa dalga enerjisiyle 10 Mayıs tarihinden 26 Ağustos tarihine kadar 3,5 ay boyunca sürer. Shibirghān bölgesinde en güneşli ay Haziran ayıdır ve bu dönemde ortalama 8,5 kWh olmaktadır.

Yılın daha karanlık olan dönemi metrekare başına 3,7 kWh düzeyinin altında günlük ortalama kısa dalga enerjisiyle 3 Kasım tarihinden 19 Şubat tarihine kadar 3,5 ay boyunca sürer. Shibirghān bölgesinde en karanlık ay Aralık ayıdır ve bu dönemde ortalama 2,5 kWh olmaktadır.

Bu rapor için Shibirghān bölgesi coğrafi koordinatları 36,668° enlem, 65,753° boylam ve 360 m yüksekliktir.

Shibirghān bölgesinin 3 kilometre çapındaki topoğrafya neredeyse düzdür ve maksimum yükseklik değişimi 27 metre iken ve deniz seviyesinden ortalama yüksekliği ise 359 metre kadardır. 16 kilometre içerisinde düzlüktür (309 metre). 80 kilometre çapında çok önemli miktarda varyasyon gösterir (2.646 metre).

Shibirghān bölgesinin 3 kilometre yakınındaki alan ekili arazi (%54) ve yapay yüzeyler (%42) ile kaplıyken, 16 kilometre yakınındaki alan ekili arazi (%51) ve çıplak arazi (%33) ile ve 80 kilometre yakınındaki alan ise çıplak arazi (%33) ve çayır (%33) ile kaplıdır.