Kyzyl-Orda Bölgesinde Yıl Boyu İklim ve Hava Durumu Kazakistan

Kyzyl-Orda bölgesinde yazlar uzun, sıcak, kurak ve az bulutlu ve kışlar dondurucu, karlı, rüzgarlı ve parçalı bulutlu. Yıl içerisinde sıcaklık normalde -11°C ila 34°C arasında değişiklik gösterir ve nadiren -22°C altında ve 39°C üzerinde olur.

Kumsal/havuz skoruna göre, sıcak hava aktiviteleri açısından Kyzyl-Orda ziyaretinde yılın en iyi zamanı Haziran ortasından Ağustos ortasına

Sıcak mevsim 3,9 ay uzunluğundadır ve 14 Mayıs tarihinde başlayıp 11 Eylül tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık 26°C üzerindedir. Kyzyl-Orda bölgesindeki en sıcak ay Temmuz ayıdır; bu ayda ortalama yüksek sıcaklık 34°C iken düşük sıcaklık 20°C düzeyindedir.

Soğuk mevsim 3,5 ay uzunluğundadır ve 20 Kasım tarihinde başlayıp 5 Mart tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık 4°C altındadır. Kyzyl-Orda bölgesindeki en soğuk ay Ocak ayıdır; bu ayda ortalama düşük sıcaklık -11°C iken yüksek sıcaklık -3°C düzeyindedir.

Kyzyl-Orda bölgesinde gökyüzünün bulutlarla kaplı olma durumu yüzdesinin ortalaması yıl boyunca aşırı mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Kyzyl-Orda bölgesinde yılın gökyüzünün daha açık olduğu zamanı 8 Mayıs civarında başlar ve 5,3 ay boyunca sürüp 18 Ekim civarında sona erer.

Kyzyl-Orda bölgesinde yılın en açık ayı Ağustos ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %92 oranında açıktır, çoğunlukla açıktır veya parçalı bulutludur.

Yılın daha bulutlu olan zamanı 18 Ekim civarında başlayıp 6,7 ay boyunca sürer ve 8 Mayıs civarında biter.

Kyzyl-Orda bölgesinde yılın en bulutlu ayı Ocak ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %59 oranında kapalıdır veya çoğunlukla bulutludur.

Kyzyl-Orda yağmurlu günlerin sıklığı açısından önemli oranda mevsimsel değişimler (örneğin 1 milimetre miktarından daha fazla sıvı ya da sıvıya eşdeğer yağışı olan günler) yaşamamaktadır. Sıklık %1 ile başlayarak %9 oranına kadar değişmektedir ve ortalama %6 değerindedir.

Yağışlı günler arasından, yalnızca yağmur, yalnızca kar veya bu ikisinin bir karışımını içeren günler arasında ayrım yapıyoruz. Bu kategorizasyona bağlı olarak Kyzyl-Orda bölgesinde en yaygın yağış formu yıl boyunca değişiklik göstermektedir.

Yalnızca yağmur 14 Şubat tarihinde başlayıp 18 Aralık tarihine kadar 10 ay boyunca en yaygın olandır. Kyzyl-Orda bölgesinde yalnızca yağmurun en fazla sayıda gün olduğu ay Nisan olup, ortalama yağış 2,6 gün düzeyindedir.

Yalnızca kar 18 Aralık tarihinde başlayıp 14 Şubat tarihine kadar 1,9 ay boyunca en yaygın olandır. Kyzyl-Orda bölgesinde yalnızca karın en fazla sayıda gün olduğu ay Ocak olup, ortalama yağış 1,4 gün düzeyindedir.

Yağış miktarı

Yalnızca aylık toplamları değil, aylar içerisindeki varyasyonu da göstermek için yılın her bir gününü merkez alan hareketli 31 günlük dönemler üzerinden yağış miktarı gösterilmektedir. Kyzyl-Orda aylık yağış miktarında biraz mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Yılın yağmurlu dönemi en az 13 milimetre miktarında hareketli 31 günlük yağış miktarı ile 6,1 gün boyunca 17 Nisan tarihinden 24 Nisan tarihine sürmektedir. Kyzyl-Orda bölgesinde en yağmurlu ay Nisan olup, ortalama yağış 12 milimetre düzeyindedir.

Yılın yağmursuz dönemi 24 Nisan tarihinden 17 Nisan tarihine kadar 12 ay boyunca sürmektedir. Kyzyl-Orda bölgesinde en az yağmurlu ay Ağustos olup, ortalama yağış 2 milimetre düzeyindedir.

Kar Yağışı

Yağmur miktarında olduğu gibi kar yağışını yılın her bir gününü merkez alan ve 31 günlük hareketli dönemlerle göz önünde bulunduruyoruz. Kyzyl-Orda aylık kar yağışında biraz mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Yılın karlı dönemi en az 25 milimetre miktarında hareketli 31 günlük yağış miktarı ile 3,3 ay boyunca 26 Kasım tarihinden 2 Mart tarihine sürmektedir. Kyzyl-Orda bölgesinde en kar yağışlı ay Ocak olup, ortalama kar yağışı 48 milimetre düzeyindedir.

Yılın karsız dönemi 2 Mart tarihinden 26 Kasım tarihine kadar 8,8 ay boyunca sürmektedir. Yılın en az kar yağışı 0 milimetre ortalama toplam birikmesiyle 14 Temmuz günü civarına denk gelmektedir.

Kyzyl-Orda gün uzunluğu yıl boyunca önemli ölçüde değişiklik arz etmektedir. 2024 yılında en kısa gün 21 Aralık tarihinde 8 saat 47 dakika gün ışığıyla gerçekleşirken en uzun günü ise 21 Haziran tarihinde 15 saat 36 dakika gün ışığıyla gerçekleşir.

En erken gün doğumu 15 Haziran tarihinde 05:51 saatindedir ve en geç gün doğumu ise 3 Ocak tarihinde 3 saat 25 dakika sonra 09:15 saatindedir. En erken gün batımı 10 Aralık tarihinde 17:56 saatinde ve en geç gün batımı 26 Haziran tarihinde 3 saat 31 dakika sonra 21:28 saatindedir.

2024 yılında Kyzyl-Orda bölgesinde Yaz saati uygulaması (YSU) yapılmamaktadır.

Aşağıdaki rakam 2024 yılı için olan kilit ay verilerinin kısa bir temsilini sunmaktadır. Yatay eksen günü, dikey eksen günün saatini göstermektedir. Renkli alanlar ise ayın ufuk çizgisinin üstünde olduğu zamanları ifade etmektedir. Dikey gri çubuklar (yeni Aylar) ve mavi çubuklar (dolunaylar) kilit Ay evrelerini göstermektedir.

Nem rahatlık düzeyleri için çiylenme noktasını baz alınmıştır zira terin tenden buharlaşıp buharlaşmayacağını ve böylece vücudu serinletip serinletmeyeceğini belirlemektedir. Düşük çiylenme noktaları daha kuru hissi verirken yüksek çiylenme noktaları daha nemli hissi vermektedir. Gece ve gündüz arasında normalde önemli oranda değişiklik arz eden sıcaklıktan farklı olarak çiylenme noktası daha yavaş değişim gösterir ve böylece sıcaklık gece düşebiliyorken genelde bunaltıcı bir günün ardından bunaltıcı bir gece gelir.

Kyzyl-Orda bölgesinde nem rahatlık düzeyinin bunaltıcı, basık veya dayanılmaz olduğu zaman yüzdesiyle ölçülen, hissedilen nem oranı yıl boyunca önemli ölçüde değişiklik göstermez ve bütün yıl boyu %1 düzeyinin %1 artı veya eksi civarında kalır.

Bu bölümde yerden 10 metre yükseklikteki geniş alan saatlik ortalama rüzgar hızları tartışılmaktadır. Herhangi bir lokasyonda deneyimlenen rüzgar yerel topografyaya ve diğer faktörlere çok bağımlıdır ve anlık rüzgar hızı ve yönü saatlik ortalamalardan çok daha fazla değişkenlik göstermektedir.

Kyzyl-Orda ortalama saatlik rüzgar hızı yıl boyunca hafif mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Yılın daha rüzgarlı olan dönemi 17,1 kilometre/saat düzeyinin üstünde ortalama rüzgar hızıyla 25 Ocak tarihinden 19 Mayıs tarihine kadar 3,8 ay boyunca sürer. Kyzyl-Orda bölgesinde yılın en rüzgarlı ayı Mart ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 18,7 kilometre/saat olmaktadır.

Yılın en sakin zamanı 19 Mayıs tarihinden 25 Ocak tarihine kadar 8,2 ay boyunca sürmektedir. Kyzyl-Orda bölgesinde yılın en sakin ayı Ekim ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 15,3 kilometre/saat olmaktadır.

Kyzyl-Orda bölgesindeki hakim ortalama saatlik rüzgar yönü yıl boyunca değişiklik göstermektedir.

Rüzgar genelde kuzey yönünden 7 Haziran tarihinden 18 Ağustos tarihine 2,4 ay boyunca en yüksek %48 ile 20 Temmuz tarihinde esmektedir. Rüzgar genelde doğu yönünden 18 Ağustos tarihinden 7 Haziran tarihine 9,6 ay boyunca en yüksek %39 ile 1 Ocak tarihinde esmektedir.

Havanın Kyzyl-Orda bölgesinde yıl boyunca ne kadar iyi olduğunu ölçmek için iki seyahat skoru hesaplaması yapıyoruz.

Turizm skoru açık, yağmursuz günleri ve 18°C ila 27°C arasındaki hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak Kyzyl-Orda bölgesini genel açık hava turist aktiviteleri açısından ziyaret etmek için en iyi zamanlar Mayıs ortasından Haziran ortasına ve Temmuz sonundan Eylül ortasına, en yüksek skoru alan ise Ağustos ayının son haftası.

Kumsal/havuz skoru açık, yağmursuz günleri ve 24°C ila 32°C arasında hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak, sıcak hava faaliyetleri açısından Kyzyl-Orda ziyaretinin en iyi zamanı Haziran ortasından Ağustos ortasına, en yüksek skoru alan ise Temmuz ayının ikinci haftası.

Metodoloji

Analiz yapılan dönemde (1980 ila 2016 arasında) 08:00 ila 21:00 arasındaki her saatte hissedilen sıcaklık, bulut örtüsü ve toplam yağış için bağımsız skorlar hesaplanır. Bu skorlar tek bir saatlik bileşik skor olarak birleştirilmekte ve daha sonra günlere toplanmakta ve analiz dönemindeki tüm yıllar için ortalaması alınıp düzleştirilmektedir.

Bizim bulut örtüsü skorumuz tam açık gökyüzü için 10'dur ve neredeyse tamamen açık gökyüzü için 9 ve tamamen kapalı gökyüzü için 1 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Söz konusu saati merkez alan üç saatlik yağışa dayalı olan yağış skorumuz1 milimetre hiç yağış olmamasına 10 skoru vermektedir. Bu skor çok az yağış için 9 ve 1 milimetre ve daha fazlası yağış için 0 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Bizim turizm sıcaklık skorumuz 10°C altında hissedilen sıcaklıklar için 0, 18°C için doğrusal olarak 9'a, 24°C için 10'a yükseltmekte ve 27°C için doğrusal olarak 9'a ve 32°C daha sıcak dereceler için 1'e düşmektedir.

Bizim kumsal/havuz sıcaklık skorumuz 18°C altındaki hissedilen sıcaklıklar için 0, 24°C için doğrusal olarak 9'a ve 28°C için 10'a yükselmekte ve 32°C için doğrusal olarak 9'a ve 38°C ve daha yüksek dereceler için 1'e düşmektedir.

Yetiştirme sezonu tanımları dünya çapında farklılık gösterir ancak bu raporda yıl içerisinde (Kuzey Yarımküre için takvim yılı, Güney Yarımküre için ise 1 Temmuz tarihinden 30 Haziran tarihine kadar) en uzun ve sürekli donma dışı sıcaklı dönemleri (≥0°C) olarak tanımlanmaktadır.

Kyzyl-Orda bölgesindeki yetiştirme sezonu normalde 6,2 ay boyunca (190 gün) yaklaşık 5 Nisan tarihinden 12 Ekim tarihine kadar sürer ve nadiren 20 Mart tarihinden önce veya 25 Nisan tarihinden sonra başlayıp nadiren 25 Eylül tarihinden önce veya 29 Ekim tarihinden sonra sona erer.

Yetiştirme derecesi günleri bitki ve hayvan gelişimini tahmin etmede kullanılan yıllık bir ısı birikme ölçeğidir ve maksimum bir sıcaklık düzeyinin üzerindeki herhangi bir fazlalığı göz ardı ederek baz bir sıcaklık üzerindeki sıcaklık entegrali olarak tanımlanmaktadır. Bu raporda taban 10°C tavan ise 30°C olarak kabul edilmektedir.

Yalnızca yetiştirme derecesi günlerine dayanarak, Kyzyl-Orda bölgesinde bahar çiçekleri ilk 8 Nisan civarında ortaya çıkarken nadiren 26 Mart tarihinden önce veya 19 Nisan tarihinden sonra çıkar.

Bu bölüm geniş bir alan üzerinde yüzeye ulaşan toplam günlük kısa dalga güneş enerjisini ele almaktadır ve bunu yaparken günün uzunluğu, Güneşin ufuk çizgisi üstündeki yüksekliği, bulut ve diğer atmosferik bileşenler tarafından emilim üzerinde mevsimsel etkileri göz önünde bulundurmaktadır. Kısa dalga radyasyonu görünür ışın ve ultraviyole radyasyon içermektedir.

Ortalama günlük kısa dalga güneş enerjisi yıl boyunca aşırı mevsimsel değişiklikler gösterir.

Yılın daha güneşli olan dönemi metrekare başına 6,7 kWh düzeyinin üstünde günlük ortalama olay kısa dalga enerjisiyle 5 Mayıs tarihinden 22 Ağustos tarihine kadar 3,5 ay boyunca sürer. Kyzyl-Orda bölgesinde en güneşli ay Haziran ayıdır ve bu dönemde ortalama 7,9 kWh olmaktadır.

Yılın daha karanlık olan dönemi metrekare başına 2,8 kWh düzeyinin altında günlük ortalama kısa dalga enerjisiyle 28 Ekim tarihinden 14 Şubat tarihine kadar 3,5 ay boyunca sürer. Kyzyl-Orda bölgesinde en karanlık ay Aralık ayıdır ve bu dönemde ortalama 1,6 kWh olmaktadır.

Bu rapor için Kyzyl-Orda bölgesi coğrafi koordinatları 44,848° enlem, 65,500° boylam ve 129 m yüksekliktir.

Kyzyl-Orda bölgesinin 3 kilometre çapındaki topoğrafya neredeyse düzdür ve maksimum yükseklik değişimi 13 metre iken ve deniz seviyesinden ortalama yüksekliği ise 127 metre kadardır. 16 kilometre içerisinde de düzlüktür (25 metre). 80 kilometre içerisinde düzlüktür (74 metre).

Kyzyl-Orda bölgesinin 3 kilometre yakınındaki alan çıplak arazi (%63) ve yapay yüzeyler (%29) ile kaplıyken, 16 kilometre yakınındaki alan çıplak arazi (%48) ve ekili arazi (%45) ile ve 80 kilometre yakınındaki alan ise çıplak arazi (%82) ve ekili arazi (%16) ile kaplıdır.