Kalakān Bölgesinde Yıl Boyu İklim ve Hava Durumu Afganistan

Kalakān bölgesinde yazlar uzun, sıcak, kurak ve açık ve kışlar çok soğuk, karlı ve parçalı bulutlu. Yıl içerisinde sıcaklık normalde -4°C ila 34°C arasında değişiklik gösterir ve nadiren -9°C altında ve 37°C üzerinde olur.

Kumsal/havuz skoruna göre, sıcak hava aktiviteleri açısından Kalakān ziyaretinde yılın en iyi zamanı Haziran ortasından Ağustos sonuna

Sıcak mevsim 3,9 ay uzunluğundadır ve 25 Mayıs tarihinde başlayıp 21 Eylül tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık 29°C üzerindedir. Kalakān bölgesindeki en sıcak ay Temmuz ayıdır; bu ayda ortalama yüksek sıcaklık 34°C iken düşük sıcaklık 20°C düzeyindedir.

Soğuk mevsim 3,0 ay uzunluğundadır ve 4 Aralık tarihinde başlayıp 5 Mart tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık 12°C altındadır. Kalakān bölgesindeki en soğuk ay Ocak ayıdır; bu ayda ortalama düşük sıcaklık -3°C iken yüksek sıcaklık 7°C düzeyindedir.

Kalakān bölgesinde gökyüzünün bulutlarla kaplı olma durumu yüzdesinin ortalaması yıl boyunca önemli ölçüde mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Kalakān bölgesinde yılın gökyüzünün daha açık olduğu zamanı 12 Mayıs civarında başlar ve 5,9 ay boyunca sürüp 9 Kasım civarında sona erer.

Kalakān bölgesinde yılın en açık ayı Ağustos ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %99 oranında açıktır, çoğunlukla açıktır veya parçalı bulutludur.

Yılın daha bulutlu olan zamanı 9 Kasım civarında başlayıp 6,1 ay boyunca sürer ve 12 Mayıs civarında biter.

Kalakān bölgesinde yılın en bulutlu ayı Mart ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %45 oranında kapalıdır veya çoğunlukla bulutludur.

Yağmurlu gün en az 1 milimetre sıvı veya sıvıya eşdeğer yağışın olduğu bir gündür. Kalakān bölgesinde yağmurlu gün ihtimali yıl boyunca değişiklik arz etmektedir.

Yağmurlu mevsim 2,9 ay boyunca 4 Şubat tarihinden 2 Mayıs tarihine kadar sürer ve herhangi bir günün yağmurlu olma ihtimali %14 oranından yüksektir. Kalakān bölgesinde en çok yağmurlu günün olduğu ay 6,5 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Mart ayıdır.

Kurak sezon 2 Mayıs tarihinde başlayıp 4 Şubat tarihine kadar 9,1 ay sürer. Kalakān bölgesinde en az yağmurlu günün olduğu ay 1,9 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Kasım ayıdır.

Yağışlı günler arasından, yalnızca yağmur, yalnızca kar veya bu ikisinin bir karışımını içeren günler arasında ayrım yapıyoruz. Kalakān bölgesinde yalnızca yağmurun en fazla sayıda gün olduğu ay Mart olup, ortalama yağış 6,2 gün düzeyindedir. Bu kategorizasyona dayanarak yıl boyunca görülen en yaygın yağış formu yalnızca yağmur olup 23 Mart tarihinde %22 ile en yüksek olmaktadır.

Yağış miktarı

Yalnızca aylık toplamları değil, aylar içerisindeki varyasyonu da göstermek için yılın her bir gününü merkez alan hareketli 31 günlük dönemler üzerinden yağış miktarı gösterilmektedir. Kalakān aylık yağış miktarında biraz mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Yılın yağmurlu dönemi en az 13 milimetre miktarında hareketli 31 günlük yağış miktarı ile 10 ay boyunca 9 Ocak tarihinden 10 Kasım tarihine sürmektedir. Kalakān bölgesinde en yağmurlu ay Mart olup, ortalama yağış 44 milimetre düzeyindedir.

Yılın yağmursuz dönemi 10 Kasım tarihinden 9 Ocak tarihine kadar 2,0 ay boyunca sürmektedir. Kalakān bölgesinde en az yağmurlu ay Aralık olup, ortalama yağış 10 milimetre düzeyindedir.

Kar Yağışı

Yağmur miktarında olduğu gibi kar yağışını yılın her bir gününü merkez alan ve 31 günlük hareketli dönemlerle göz önünde bulunduruyoruz. Kalakān aylık kar yağışında biraz mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Yılın karlı dönemi en az 25 milimetre miktarında hareketli 31 günlük yağış miktarı ile 1,9 ay boyunca 29 Aralık tarihinden 26 Şubat tarihine sürmektedir. Kalakān bölgesinde en kar yağışlı ay Ocak olup, ortalama kar yağışı 45 milimetre düzeyindedir.

Yılın karsız dönemi 26 Şubat tarihinden 29 Aralık tarihine kadar 10 ay boyunca sürmektedir. Yılın en az kar yağışı 0 milimetre ortalama toplam birikmesiyle 26 Temmuz günü civarına denk gelmektedir.

Kalakān gün uzunluğu yıl boyunca önemli ölçüde değişiklik arz etmektedir. 2024 yılında en kısa gün 21 Aralık tarihinde 9 saat 49 dakika gün ışığıyla gerçekleşirken en uzun günü ise 21 Haziran tarihinde 14 saat 30 dakika gün ışığıyla gerçekleşir.

En erken gün doğumu 12 Haziran tarihinde 04:39 saatindedir ve en geç gün doğumu ise 7 Ocak tarihinde 2 saat 22 dakika sonra 07:01 saatindedir. En erken gün batımı 4 Aralık tarihinde 16:42 saatinde ve en geç gün batımı 29 Haziran tarihinde 2 saat 29 dakika sonra 19:10 saatindedir.

2024 yılında Kalakān bölgesinde Yaz saati uygulaması (YSU) yapılmamaktadır.

Aşağıdaki rakam 2024 yılı için olan kilit ay verilerinin kısa bir temsilini sunmaktadır. Yatay eksen günü, dikey eksen günün saatini göstermektedir. Renkli alanlar ise ayın ufuk çizgisinin üstünde olduğu zamanları ifade etmektedir. Dikey gri çubuklar (yeni Aylar) ve mavi çubuklar (dolunaylar) kilit Ay evrelerini göstermektedir.

Nem rahatlık düzeyleri için çiylenme noktasını baz alınmıştır zira terin tenden buharlaşıp buharlaşmayacağını ve böylece vücudu serinletip serinletmeyeceğini belirlemektedir. Düşük çiylenme noktaları daha kuru hissi verirken yüksek çiylenme noktaları daha nemli hissi vermektedir. Gece ve gündüz arasında normalde önemli oranda değişiklik arz eden sıcaklıktan farklı olarak çiylenme noktası daha yavaş değişim gösterir ve böylece sıcaklık gece düşebiliyorken genelde bunaltıcı bir günün ardından bunaltıcı bir gece gelir.

Kalakān bölgesinde nem rahatlık düzeyinin bunaltıcı, basık veya dayanılmaz olduğu zaman yüzdesiyle ölçülen, hissedilen nem oranı yıl boyunca önemli ölçüde değişiklik göstermez ve yıl boyu %0 düzeyiyle neredeyse sabit kalır.

Bu bölümde yerden 10 metre yükseklikteki geniş alan saatlik ortalama rüzgar hızları tartışılmaktadır. Herhangi bir lokasyonda deneyimlenen rüzgar yerel topografyaya ve diğer faktörlere çok bağımlıdır ve anlık rüzgar hızı ve yönü saatlik ortalamalardan çok daha fazla değişkenlik göstermektedir.

Kalakān ortalama saatlik rüzgar hızı yıl boyunca önemli oranda mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Yılın daha rüzgarlı olan dönemi 11,6 kilometre/saat düzeyinin üstünde ortalama rüzgar hızıyla 3 Mayıs tarihinden 15 Eylül tarihine kadar 4,4 ay boyunca sürer. Kalakān bölgesinde yılın en rüzgarlı ayı Haziran ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 15,2 kilometre/saat olmaktadır.

Yılın en sakin zamanı 15 Eylül tarihinden 3 Mayıs tarihine kadar 7,6 ay boyunca sürmektedir. Kalakān bölgesinde yılın en sakin ayı Kasım ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 7,9 kilometre/saat olmaktadır.

Kalakān bölgesindeki hakim ortalama saatlik rüzgar yönü yıl boyunca değişiklik göstermektedir.

Rüzgar genelde güney yönünden 27 Şubat tarihinden 29 Mart tarihine 1,1 ay boyunca en yüksek %36 ile 16 Mart tarihinde esmektedir. Rüzgar genelde kuzey yönünden 29 Mart tarihinden 1 Kasım tarihine 7,1 ay boyunca en yüksek %87 ile 12 Temmuz tarihinde esmektedir. Rüzgar genelde batı yönünden 1 Kasım tarihinden 27 Şubat tarihine 3,9 ay boyunca en yüksek %36 ile 1 Ocak tarihinde esmektedir.

Havanın Kalakān bölgesinde yıl boyunca ne kadar iyi olduğunu ölçmek için iki seyahat skoru hesaplaması yapıyoruz.

Turizm skoru açık, yağmursuz günleri ve 18°C ila 27°C arasındaki hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak Kalakān bölgesini genel açık hava turist aktiviteleri açısından ziyaret etmek için en iyi zamanlar Mayıs ortasından Temmuz başına ve Ağustos başından Ekim başına, en yüksek skoru alan ise Eylül ayının ikinci haftası.

Kumsal/havuz skoru açık, yağmursuz günleri ve 24°C ila 32°C arasında hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak, sıcak hava faaliyetleri açısından Kalakān ziyaretinin en iyi zamanı Haziran ortasından Ağustos sonuna, en yüksek skoru alan ise Temmuz ayının ikinci haftası.

Metodoloji

Analiz yapılan dönemde (1980 ila 2016 arasında) 08:00 ila 21:00 arasındaki her saatte hissedilen sıcaklık, bulut örtüsü ve toplam yağış için bağımsız skorlar hesaplanır. Bu skorlar tek bir saatlik bileşik skor olarak birleştirilmekte ve daha sonra günlere toplanmakta ve analiz dönemindeki tüm yıllar için ortalaması alınıp düzleştirilmektedir.

Bizim bulut örtüsü skorumuz tam açık gökyüzü için 10'dur ve neredeyse tamamen açık gökyüzü için 9 ve tamamen kapalı gökyüzü için 1 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Söz konusu saati merkez alan üç saatlik yağışa dayalı olan yağış skorumuz1 milimetre hiç yağış olmamasına 10 skoru vermektedir. Bu skor çok az yağış için 9 ve 1 milimetre ve daha fazlası yağış için 0 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Bizim turizm sıcaklık skorumuz 10°C altında hissedilen sıcaklıklar için 0, 18°C için doğrusal olarak 9'a, 24°C için 10'a yükseltmekte ve 27°C için doğrusal olarak 9'a ve 32°C daha sıcak dereceler için 1'e düşmektedir.

Bizim kumsal/havuz sıcaklık skorumuz 18°C altındaki hissedilen sıcaklıklar için 0, 24°C için doğrusal olarak 9'a ve 28°C için 10'a yükselmekte ve 32°C için doğrusal olarak 9'a ve 38°C ve daha yüksek dereceler için 1'e düşmektedir.

Yetiştirme sezonu tanımları dünya çapında farklılık gösterir ancak bu raporda yıl içerisinde (Kuzey Yarımküre için takvim yılı, Güney Yarımküre için ise 1 Temmuz tarihinden 30 Haziran tarihine kadar) en uzun ve sürekli donma dışı sıcaklı dönemleri (≥0°C) olarak tanımlanmaktadır.

Kalakān bölgesindeki yetiştirme sezonu normalde 8,4 ay boyunca (259 gün) yaklaşık 10 Mart tarihinden 24 Kasım tarihine kadar sürer ve nadiren 19 Şubat tarihinden önce veya 4 Nisan tarihinden sonra başlayıp nadiren 6 Kasım tarihinden önce veya 11 Aralık tarihinden sonra sona erer.

Yetiştirme derecesi günleri bitki ve hayvan gelişimini tahmin etmede kullanılan yıllık bir ısı birikme ölçeğidir ve maksimum bir sıcaklık düzeyinin üzerindeki herhangi bir fazlalığı göz ardı ederek baz bir sıcaklık üzerindeki sıcaklık entegrali olarak tanımlanmaktadır. Bu raporda taban 10°C tavan ise 30°C olarak kabul edilmektedir.

Yalnızca yetiştirme derecesi günlerine dayanarak, Kalakān bölgesinde bahar çiçekleri ilk 24 Mart civarında ortaya çıkarken nadiren 11 Mart tarihinden önce veya 8 Nisan tarihinden sonra çıkar.

Bu bölüm geniş bir alan üzerinde yüzeye ulaşan toplam günlük kısa dalga güneş enerjisini ele almaktadır ve bunu yaparken günün uzunluğu, Güneşin ufuk çizgisi üstündeki yüksekliği, bulut ve diğer atmosferik bileşenler tarafından emilim üzerinde mevsimsel etkileri göz önünde bulundurmaktadır. Kısa dalga radyasyonu görünür ışın ve ultraviyole radyasyon içermektedir.

Ortalama günlük kısa dalga güneş enerjisi yıl boyunca aşırı mevsimsel değişiklikler gösterir.

Yılın daha güneşli olan dönemi metrekare başına 7,7 kWh düzeyinin üstünde günlük ortalama olay kısa dalga enerjisiyle 11 Mayıs tarihinden 28 Ağustos tarihine kadar 3,5 ay boyunca sürer. Kalakān bölgesinde en güneşli ay Haziran ayıdır ve bu dönemde ortalama 8,8 kWh olmaktadır.

Yılın daha karanlık olan dönemi metrekare başına 4,2 kWh düzeyinin altında günlük ortalama kısa dalga enerjisiyle 6 Kasım tarihinden 15 Şubat tarihine kadar 3,3 ay boyunca sürer. Kalakān bölgesinde en karanlık ay Aralık ayıdır ve bu dönemde ortalama 3,2 kWh olmaktadır.

Bu rapor için Kalakān bölgesi coğrafi koordinatları 34,784° enlem, 69,150° boylam ve 1.593 m yüksekliktir.

Kalakān bölgesinin 3 kilometre çapındaki topoğrafyada yükseklik açısından yalnızca az miktarda varyasyon bulunur ve maksimum yükseklik değişimi 122 metre iken ve deniz seviyesinden ortalama yüksekliği ise 1.593 metre kadardır. 16 kilometre çapında yükseklikte yalnızca az miktarda varyasyon gösterir (1.779 metre). 80 kilometre çapında ayrıca aşırı varyasyon gösterir (4.335 metre).

Kalakān bölgesinin 3 kilometre yakınındaki alan ekili arazi (%92) ile kaplıyken, 16 kilometre yakınındaki alan ekili arazi (%52) ve çayır (%42) ile ve 80 kilometre yakınındaki alan ise çayır (%69) ve ekili arazi (%11) ile kaplıdır.