Deh-e Şalāḩ Bölgesinde Yıl Boyu İklim ve Hava Durumu Afganistan

Deh-e Şalāḩ bölgesinde yazlar ılık, kurak ve açık ve kışlar dondurucu, karlı ve parçalı bulutlu. Yıl içerisinde sıcaklık normalde -6°C ila 28°C arasında değişiklik gösterir ve nadiren -12°C altında ve 31°C üzerinde olur.

Turizm skorunagöre, ılık hava aktiviteleri açısından Deh-e Şalāḩ ziyaretinde zamanı Haziran başından Eylül başına.

Ilık mevsim 3,7 ay uzunluğundadır ve 27 Mayıs tarihinde başlayıp 17 Eylül tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık 23°C üzerindedir. Deh-e Şalāḩ bölgesindeki en sıcak ay Temmuz ayıdır; bu ayda ortalama yüksek sıcaklık 28°C iken düşük sıcaklık 17°C düzeyindedir.

Soğuk mevsim 3,1 ay uzunluğundadır ve 3 Aralık tarihinde başlayıp 6 Mart tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık 8°C altındadır. Deh-e Şalāḩ bölgesindeki en soğuk ay Ocak ayıdır; bu ayda ortalama düşük sıcaklık -6°C iken yüksek sıcaklık 3°C düzeyindedir.

Deh-e Şalāḩ bölgesinde gökyüzünün bulutlarla kaplı olma durumu yüzdesinin ortalaması yıl boyunca aşırı mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Deh-e Şalāḩ bölgesinde yılın gökyüzünün daha açık olduğu zamanı 13 Mayıs civarında başlar ve 5,7 ay boyunca sürüp 3 Kasım civarında sona erer.

Deh-e Şalāḩ bölgesinde yılın en açık ayı Ağustos ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %99 oranında açıktır, çoğunlukla açıktır veya parçalı bulutludur.

Yılın daha bulutlu olan zamanı 3 Kasım civarında başlayıp 6,3 ay boyunca sürer ve 13 Mayıs civarında biter.

Deh-e Şalāḩ bölgesinde yılın en bulutlu ayı Mart ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %55 oranında kapalıdır veya çoğunlukla bulutludur.

Yağmurlu gün en az 1 milimetre sıvı veya sıvıya eşdeğer yağışın olduğu bir gündür. Deh-e Şalāḩ bölgesinde yağmurlu gün ihtimali yıl boyunca değişiklik arz etmektedir.

Yağmurlu mevsim 3,5 ay boyunca 20 Ocak tarihinden 3 Mayıs tarihine kadar sürer ve herhangi bir günün yağmurlu olma ihtimali %13 oranından yüksektir. Deh-e Şalāḩ bölgesinde en çok yağmurlu günün olduğu ay 6,3 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Mart ayıdır.

Kurak sezon 3 Mayıs tarihinde başlayıp 20 Ocak tarihine kadar 8,5 ay sürer. Deh-e Şalāḩ bölgesinde en az yağmurlu günün olduğu ay 1,3 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Haziran ayıdır.

Yağışlı günler arasından, yalnızca yağmur, yalnızca kar veya bu ikisinin bir karışımını içeren günler arasında ayrım yapıyoruz. Bu kategorizasyona bağlı olarak Deh-e Şalāḩ bölgesinde en yaygın yağış formu yıl boyunca değişiklik göstermektedir.

Yalnızca yağmur 8 Şubat tarihinde başlayıp 9 Aralık tarihine kadar 10 ay boyunca en yaygın olandır. Deh-e Şalāḩ bölgesinde yalnızca yağmurun en fazla sayıda gün olduğu ay Nisan olup, ortalama yağış 4,9 gün düzeyindedir.

Yalnızca kar 1 Ocak tarihinde başlayıp 8 Şubat tarihine kadar 1,2 ay boyunca en yaygın olandır. Deh-e Şalāḩ bölgesinde yalnızca karın en fazla sayıda gün olduğu ay Ocak olup, ortalama yağış 1,9 gün düzeyindedir.

Karla karışık yağmur 9 Aralık tarihinde başlayıp 31 Aralık tarihine kadar 3,1 hafta boyunca en yaygın olandır. Deh-e Şalāḩ bölgesinde karla karışık yağmurun en fazla sayıda gün olduğu ay Şubat olup, ortalama yağış 1,4 gün düzeyindedir.

Yağış miktarı

Yalnızca aylık toplamları değil, aylar içerisindeki varyasyonu da göstermek için yılın her bir gününü merkez alan hareketli 31 günlük dönemler üzerinden yağış miktarı gösterilmektedir. Deh-e Şalāḩ aylık yağış miktarında biraz mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Yılın yağmurlu dönemi en az 13 milimetre miktarında hareketli 31 günlük yağış miktarı ile 3,2 ay boyunca 11 Şubat tarihinden 17 Mayıs tarihine sürmektedir. Deh-e Şalāḩ bölgesinde en yağmurlu ay Mart olup, ortalama yağış 30 milimetre düzeyindedir.

Yılın yağmursuz dönemi 17 Mayıs tarihinden 11 Şubat tarihine kadar 8,8 ay boyunca sürmektedir. Deh-e Şalāḩ bölgesinde en az yağmurlu ay Haziran olup, ortalama yağış 5 milimetre düzeyindedir.

Kar Yağışı

Yağmur miktarında olduğu gibi kar yağışını yılın her bir gününü merkez alan ve 31 günlük hareketli dönemlerle göz önünde bulunduruyoruz. Deh-e Şalāḩ aylık kar yağışında önemli düzeyde mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Yılın karlı dönemi en az 25 milimetre miktarında hareketli 31 günlük yağış miktarı ile 4,5 ay boyunca 18 Kasım tarihinden 1 Nisan tarihine sürmektedir. Deh-e Şalāḩ bölgesinde en kar yağışlı ay Şubat olup, ortalama kar yağışı 158 milimetre düzeyindedir.

Yılın karsız dönemi 1 Nisan tarihinden 18 Kasım tarihine kadar 7,5 ay boyunca sürmektedir. Yılın en az kar yağışı 0 milimetre ortalama toplam birikmesiyle 2 Ağustos günü civarına denk gelmektedir.

Deh-e Şalāḩ gün uzunluğu yıl boyunca önemli ölçüde değişiklik arz etmektedir. 2024 yılında en kısa gün 21 Aralık tarihinde 9 saat 44 dakika gün ışığıyla gerçekleşirken en uzun günü ise 21 Haziran tarihinde 14 saat 35 dakika gün ışığıyla gerçekleşir.

En erken gün doğumu 13 Haziran tarihinde 04:36 saatindedir ve en geç gün doğumu ise 8 Ocak tarihinde 2 saat 27 dakika sonra 07:03 saatindedir. En erken gün batımı 5 Aralık tarihinde 16:39 saatinde ve en geç gün batımı 28 Haziran tarihinde 2 saat 34 dakika sonra 19:12 saatindedir.

2024 yılında Deh-e Şalāḩ bölgesinde Yaz saati uygulaması (YSU) yapılmamaktadır.

Aşağıdaki rakam 2024 yılı için olan kilit ay verilerinin kısa bir temsilini sunmaktadır. Yatay eksen günü, dikey eksen günün saatini göstermektedir. Renkli alanlar ise ayın ufuk çizgisinin üstünde olduğu zamanları ifade etmektedir. Dikey gri çubuklar (yeni Aylar) ve mavi çubuklar (dolunaylar) kilit Ay evrelerini göstermektedir.

Nem rahatlık düzeyleri için çiylenme noktasını baz alınmıştır zira terin tenden buharlaşıp buharlaşmayacağını ve böylece vücudu serinletip serinletmeyeceğini belirlemektedir. Düşük çiylenme noktaları daha kuru hissi verirken yüksek çiylenme noktaları daha nemli hissi vermektedir. Gece ve gündüz arasında normalde önemli oranda değişiklik arz eden sıcaklıktan farklı olarak çiylenme noktası daha yavaş değişim gösterir ve böylece sıcaklık gece düşebiliyorken genelde bunaltıcı bir günün ardından bunaltıcı bir gece gelir.

Deh-e Şalāḩ bölgesinde nem rahatlık düzeyinin bunaltıcı, basık veya dayanılmaz olduğu zaman yüzdesiyle ölçülen, hissedilen nem oranı yıl boyunca önemli ölçüde değişiklik göstermez ve yıl boyu %0 düzeyiyle neredeyse sabit kalır.

Bu bölümde yerden 10 metre yükseklikteki geniş alan saatlik ortalama rüzgar hızları tartışılmaktadır. Herhangi bir lokasyonda deneyimlenen rüzgar yerel topografyaya ve diğer faktörlere çok bağımlıdır ve anlık rüzgar hızı ve yönü saatlik ortalamalardan çok daha fazla değişkenlik göstermektedir.

Deh-e Şalāḩ ortalama saatlik rüzgar hızı yıl boyunca önemli oranda mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Yılın daha rüzgarlı olan dönemi 9,9 kilometre/saat düzeyinin üstünde ortalama rüzgar hızıyla 11 Mayıs tarihinden 14 Eylül tarihine kadar 4,1 ay boyunca sürer. Deh-e Şalāḩ bölgesinde yılın en rüzgarlı ayı Temmuz ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 12,6 kilometre/saat olmaktadır.

Yılın en sakin zamanı 14 Eylül tarihinden 11 Mayıs tarihine kadar 7,9 ay boyunca sürmektedir. Deh-e Şalāḩ bölgesinde yılın en sakin ayı Kasım ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 7,3 kilometre/saat olmaktadır.

Deh-e Şalāḩ bölgesindeki hakim ortalama saatlik rüzgar yönü yıl boyunca değişiklik göstermektedir.

Rüzgar genelde güney yönünden 15 Ocak tarihinden 21 Mart tarihine 2,2 ay boyunca en yüksek %38 ile 7 Şubat tarihinde esmektedir. Rüzgar genelde kuzey yönünden 21 Mart tarihinden 6 Kasım tarihine 7,5 ay boyunca en yüksek %86 ile 2 Ağustos tarihinde esmektedir. Rüzgar genelde doğu yönünden 6 Kasım tarihinden 15 Ocak tarihine 2,3 ay boyunca en yüksek %37 ile 1 Ocak tarihinde esmektedir.

Havanın Deh-e Şalāḩ bölgesinde yıl boyunca ne kadar iyi olduğunu ölçmek için iki seyahat skoru hesaplaması yapıyoruz.

Turizm skoru açık, yağmursuz günleri ve 18°C ila 27°C arasındaki hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak Deh-e Şalāḩ bölgesini genel açık hava turist aktiviteleri açısından ziyaret etmek için en iyi zaman Haziran başından Eylül başına, en yüksek skoru alan ise Temmuz ayının ikinci haftası.

Kumsal/havuz skoru açık, yağmursuz günleri ve 24°C ila 32°C arasında hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak, sıcak hava faaliyetleri açısından Deh-e Şalāḩ ziyaretinin en iyi zamanı Haziran sonundan Ağustos ortasına, en yüksek skoru alan ise Temmuz ayının üçüncü haftası.

Metodoloji

Analiz yapılan dönemde (1980 ila 2016 arasında) 08:00 ila 21:00 arasındaki her saatte hissedilen sıcaklık, bulut örtüsü ve toplam yağış için bağımsız skorlar hesaplanır. Bu skorlar tek bir saatlik bileşik skor olarak birleştirilmekte ve daha sonra günlere toplanmakta ve analiz dönemindeki tüm yıllar için ortalaması alınıp düzleştirilmektedir.

Bizim bulut örtüsü skorumuz tam açık gökyüzü için 10'dur ve neredeyse tamamen açık gökyüzü için 9 ve tamamen kapalı gökyüzü için 1 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Söz konusu saati merkez alan üç saatlik yağışa dayalı olan yağış skorumuz1 milimetre hiç yağış olmamasına 10 skoru vermektedir. Bu skor çok az yağış için 9 ve 1 milimetre ve daha fazlası yağış için 0 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Bizim turizm sıcaklık skorumuz 10°C altında hissedilen sıcaklıklar için 0, 18°C için doğrusal olarak 9'a, 24°C için 10'a yükseltmekte ve 27°C için doğrusal olarak 9'a ve 32°C daha sıcak dereceler için 1'e düşmektedir.

Bizim kumsal/havuz sıcaklık skorumuz 18°C altındaki hissedilen sıcaklıklar için 0, 24°C için doğrusal olarak 9'a ve 28°C için 10'a yükselmekte ve 32°C için doğrusal olarak 9'a ve 38°C ve daha yüksek dereceler için 1'e düşmektedir.

Yetiştirme sezonu tanımları dünya çapında farklılık gösterir ancak bu raporda yıl içerisinde (Kuzey Yarımküre için takvim yılı, Güney Yarımküre için ise 1 Temmuz tarihinden 30 Haziran tarihine kadar) en uzun ve sürekli donma dışı sıcaklı dönemleri (≥0°C) olarak tanımlanmaktadır.

Deh-e Şalāḩ bölgesindeki yetiştirme sezonu normalde 7,4 ay boyunca (225 gün) yaklaşık 27 Mart tarihinden 7 Kasım tarihine kadar sürer ve nadiren 6 Mart tarihinden önce veya 23 Nisan tarihinden sonra başlayıp nadiren 17 Ekim tarihinden önce veya 27 Kasım tarihinden sonra sona erer.

Yetiştirme derecesi günleri bitki ve hayvan gelişimini tahmin etmede kullanılan yıllık bir ısı birikme ölçeğidir ve maksimum bir sıcaklık düzeyinin üzerindeki herhangi bir fazlalığı göz ardı ederek baz bir sıcaklık üzerindeki sıcaklık entegrali olarak tanımlanmaktadır. Bu raporda taban 10°C tavan ise 30°C olarak kabul edilmektedir.

Yalnızca yetiştirme derecesi günlerine dayanarak, Deh-e Şalāḩ bölgesinde bahar çiçekleri ilk 16 Nisan civarında ortaya çıkarken nadiren 5 Nisan tarihinden önce veya 28 Nisan tarihinden sonra çıkar.

Bu bölüm geniş bir alan üzerinde yüzeye ulaşan toplam günlük kısa dalga güneş enerjisini ele almaktadır ve bunu yaparken günün uzunluğu, Güneşin ufuk çizgisi üstündeki yüksekliği, bulut ve diğer atmosferik bileşenler tarafından emilim üzerinde mevsimsel etkileri göz önünde bulundurmaktadır. Kısa dalga radyasyonu görünür ışın ve ultraviyole radyasyon içermektedir.

Ortalama günlük kısa dalga güneş enerjisi yıl boyunca aşırı mevsimsel değişiklikler gösterir.

Yılın daha güneşli olan dönemi metrekare başına 7,7 kWh düzeyinin üstünde günlük ortalama olay kısa dalga enerjisiyle 14 Mayıs tarihinden 29 Ağustos tarihine kadar 3,5 ay boyunca sürer. Deh-e Şalāḩ bölgesinde en güneşli ay Haziran ayıdır ve bu dönemde ortalama 8,8 kWh olmaktadır.

Yılın daha karanlık olan dönemi metrekare başına 4,0 kWh düzeyinin altında günlük ortalama kısa dalga enerjisiyle 5 Kasım tarihinden 17 Şubat tarihine kadar 3,4 ay boyunca sürer. Deh-e Şalāḩ bölgesinde en karanlık ay Aralık ayıdır ve bu dönemde ortalama 2,9 kWh olmaktadır.

Bu rapor için Deh-e Şalāḩ bölgesi coğrafi koordinatları 35,690° enlem, 69,315° boylam ve 1.632 m yüksekliktir.

Deh-e Şalāḩ bölgesinin 3 kilometre çapındaki topoğrafyada yükseklik açısından çok önemli miktarda varyasyon bulunur ve maksimum yükseklik değişimi 353 metre iken ve deniz seviyesinden ortalama yüksekliği ise 1.687 metre kadardır. 16 kilometre çapında çok önemli miktarda varyasyon gösterir (2.622 metre). 80 kilometre çapında ayrıca aşırı varyasyon gösterir (5.271 metre).

Deh-e Şalāḩ bölgesinin 3 kilometre yakınındaki alan çayır (%47) ve ekili arazi (%44) ile kaplıyken, 16 kilometre yakınındaki alan çayır (%77) ve ekili arazi (%17) ile ve 80 kilometre yakınındaki alan ise çayır (%70) ve ekili arazi (%15) ile kaplıdır.