Roghun Bölgesinde Yıl Boyu İklim ve Hava Durumu Tacikistan

Roghun bölgesinde yazlar ılık, kurak ve açık ve kışlar çok soğuk, karlı ve parçalı bulutlu. Yıl içerisinde sıcaklık normalde -6°C ila 30°C arasında değişiklik gösterir ve nadiren -13°C altında ve 34°C üzerinde olur.

Turizm skorunagöre, ılık hava aktiviteleri açısından Roghun ziyaretinde zamanı Haziran başından Eylül başına.

Sıcak mevsim 3,4 ay uzunluğundadır ve 6 Haziran tarihinde başlayıp 18 Eylül tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık 25°C üzerindedir. Roghun bölgesindeki en sıcak ay Temmuz ayıdır; bu ayda ortalama yüksek sıcaklık 30°C iken düşük sıcaklık 15°C düzeyindedir.

Soğuk mevsim 3,5 ay uzunluğundadır ve 26 Kasım tarihinde başlayıp 10 Mart tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık 9°C altındadır. Roghun bölgesindeki en soğuk ay Ocak ayıdır; bu ayda ortalama düşük sıcaklık -6°C iken yüksek sıcaklık 3°C düzeyindedir.

Roghun bölgesinde gökyüzünün bulutlarla kaplı olma durumu yüzdesinin ortalaması yıl boyunca aşırı mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Roghun bölgesinde yılın gökyüzünün daha açık olduğu zamanı 17 Mayıs civarında başlar ve 5,1 ay boyunca sürüp 22 Ekim civarında sona erer.

Roghun bölgesinde yılın en açık ayı Ağustos ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %99 oranında açıktır, çoğunlukla açıktır veya parçalı bulutludur.

Yılın daha bulutlu olan zamanı 22 Ekim civarında başlayıp 6,9 ay boyunca sürer ve 17 Mayıs civarında biter.

Roghun bölgesinde yılın en bulutlu ayı Şubat ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %64 oranında kapalıdır veya çoğunlukla bulutludur.

Yağmurlu gün en az 1 milimetre sıvı veya sıvıya eşdeğer yağışın olduğu bir gündür. Roghun bölgesinde yağmurlu gün ihtimali yıl boyunca değişiklik arz etmektedir.

Yağmurlu mevsim 5,7 ay boyunca 25 Kasım tarihinden 15 Mayıs tarihine kadar sürer ve herhangi bir günün yağmurlu olma ihtimali %14 oranından yüksektir. Roghun bölgesinde en çok yağmurlu günün olduğu ay 7,8 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Mart ayıdır.

Kurak sezon 15 Mayıs tarihinde başlayıp 25 Kasım tarihine kadar 6,3 ay sürer. Roghun bölgesinde en az yağmurlu günün olduğu ay 0,2 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Ağustos ayıdır.

Yağışlı günler arasından, yalnızca yağmur, yalnızca kar veya bu ikisinin bir karışımını içeren günler arasında ayrım yapıyoruz. Bu kategorizasyona bağlı olarak Roghun bölgesinde en yaygın yağış formu yıl boyunca değişiklik göstermektedir.

Yalnızca yağmur 4 Şubat tarihinde başlayıp 3 Ocak tarihine kadar 11 ay boyunca en yaygın olandır. Roghun bölgesinde yalnızca yağmurun en fazla sayıda gün olduğu ay Nisan olup, ortalama yağış 5,6 gün düzeyindedir.

Yalnızca kar 3 Ocak tarihinde başlayıp 4 Şubat tarihine kadar 1,1 ay boyunca en yaygın olandır. Roghun bölgesinde yalnızca karın en fazla sayıda gün olduğu ay Ocak olup, ortalama yağış 1,8 gün düzeyindedir.

Yağış miktarı

Yalnızca aylık toplamları değil, aylar içerisindeki varyasyonu da göstermek için yılın her bir gününü merkez alan hareketli 31 günlük dönemler üzerinden yağış miktarı gösterilmektedir. Roghun aylık yağış miktarında biraz mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Yılın yağmurlu dönemi en az 13 milimetre miktarında hareketli 31 günlük yağış miktarı ile 6,1 ay boyunca 26 Kasım tarihinden 29 Mayıs tarihine sürmektedir. Roghun bölgesinde en yağmurlu ay Mart olup, ortalama yağış 35 milimetre düzeyindedir.

Yılın yağmursuz dönemi 29 Mayıs tarihinden 26 Kasım tarihine kadar 5,9 ay boyunca sürmektedir. Roghun bölgesinde en az yağmurlu ay Ağustos olup, ortalama yağış 1 milimetre düzeyindedir.

Kar Yağışı

Yağmur miktarında olduğu gibi kar yağışını yılın her bir gününü merkez alan ve 31 günlük hareketli dönemlerle göz önünde bulunduruyoruz. Roghun aylık kar yağışında önemli düzeyde mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Yılın karlı dönemi en az 25 milimetre miktarında hareketli 31 günlük yağış miktarı ile 5,0 ay boyunca 6 Kasım tarihinden 7 Nisan tarihine sürmektedir. Roghun bölgesinde en kar yağışlı ay Şubat olup, ortalama kar yağışı 126 milimetre düzeyindedir.

Yılın karsız dönemi 7 Nisan tarihinden 6 Kasım tarihine kadar 7,0 ay boyunca sürmektedir. Yılın en az kar yağışı 0 milimetre ortalama toplam birikmesiyle 15 Temmuz günü civarına denk gelmektedir.

Roghun gün uzunluğu yıl boyunca önemli ölçüde değişiklik arz etmektedir. 2024 yılında en kısa gün 21 Aralık tarihinde 9 saat 28 dakika gün ışığıyla gerçekleşirken en uzun günü ise 21 Haziran tarihinde 14 saat 53 dakika gün ışığıyla gerçekleşir.

En erken gün doğumu 14 Haziran tarihinde 04:55 saatindedir ve en geç gün doğumu ise 5 Ocak tarihinde 2 saat 44 dakika sonra 07:39 saatindedir. En erken gün batımı 7 Aralık tarihinde 16:59 saatinde ve en geç gün batımı 27 Haziran tarihinde 2 saat 51 dakika sonra 19:49 saatindedir.

2024 yılında Roghun bölgesinde Yaz saati uygulaması (YSU) yapılmamaktadır.

Aşağıdaki rakam 2024 yılı için olan kilit ay verilerinin kısa bir temsilini sunmaktadır. Yatay eksen günü, dikey eksen günün saatini göstermektedir. Renkli alanlar ise ayın ufuk çizgisinin üstünde olduğu zamanları ifade etmektedir. Dikey gri çubuklar (yeni Aylar) ve mavi çubuklar (dolunaylar) kilit Ay evrelerini göstermektedir.

Nem rahatlık düzeyleri için çiylenme noktasını baz alınmıştır zira terin tenden buharlaşıp buharlaşmayacağını ve böylece vücudu serinletip serinletmeyeceğini belirlemektedir. Düşük çiylenme noktaları daha kuru hissi verirken yüksek çiylenme noktaları daha nemli hissi vermektedir. Gece ve gündüz arasında normalde önemli oranda değişiklik arz eden sıcaklıktan farklı olarak çiylenme noktası daha yavaş değişim gösterir ve böylece sıcaklık gece düşebiliyorken genelde bunaltıcı bir günün ardından bunaltıcı bir gece gelir.

Roghun bölgesinde nem rahatlık düzeyinin bunaltıcı, basık veya dayanılmaz olduğu zaman yüzdesiyle ölçülen, hissedilen nem oranı yıl boyunca önemli ölçüde değişiklik göstermez ve yıl boyu %0 düzeyiyle neredeyse sabit kalır.

Bu bölümde yerden 10 metre yükseklikteki geniş alan saatlik ortalama rüzgar hızları tartışılmaktadır. Herhangi bir lokasyonda deneyimlenen rüzgar yerel topografyaya ve diğer faktörlere çok bağımlıdır ve anlık rüzgar hızı ve yönü saatlik ortalamalardan çok daha fazla değişkenlik göstermektedir.

Roghun ortalama saatlik rüzgar hızı yıl boyunca hafif mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Yılın daha rüzgarlı olan dönemi 7,1 kilometre/saat düzeyinin üstünde ortalama rüzgar hızıyla 10 Nisan tarihinden 13 Ekim tarihine kadar 6,1 ay boyunca sürer. Roghun bölgesinde yılın en rüzgarlı ayı Temmuz ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 8,3 kilometre/saat olmaktadır.

Yılın en sakin zamanı 13 Ekim tarihinden 10 Nisan tarihine kadar 5,9 ay boyunca sürmektedir. Roghun bölgesinde yılın en sakin ayı Aralık ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 6,0 kilometre/saat olmaktadır.

Roghun bölgesindeki hakim ortalama saatlik rüzgar yönü yıl boyunca değişiklik göstermektedir.

Rüzgar genelde güney yönünden 26 Ocak tarihinden 7 Aralık tarihine 10 ay boyunca en yüksek %52 ile 23 Mart tarihinde esmektedir. Rüzgar genelde doğu yönünden 7 Aralık tarihinden 26 Ocak tarihine 1,6 ay boyunca en yüksek %41 ile 1 Ocak tarihinde esmektedir.

Havanın Roghun bölgesinde yıl boyunca ne kadar iyi olduğunu ölçmek için iki seyahat skoru hesaplaması yapıyoruz.

Turizm skoru açık, yağmursuz günleri ve 18°C ila 27°C arasındaki hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak Roghun bölgesini genel açık hava turist aktiviteleri açısından ziyaret etmek için en iyi zaman Haziran başından Eylül başına, en yüksek skoru alan ise Temmuz ayının ikinci haftası.

Kumsal/havuz skoru açık, yağmursuz günleri ve 24°C ila 32°C arasında hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak, sıcak hava faaliyetleri açısından Roghun ziyaretinin en iyi zamanı Haziran sonundan Ağustos ortasına, en yüksek skoru alan ise Temmuz ayının üçüncü haftası.

Metodoloji

Analiz yapılan dönemde (1980 ila 2016 arasında) 08:00 ila 21:00 arasındaki her saatte hissedilen sıcaklık, bulut örtüsü ve toplam yağış için bağımsız skorlar hesaplanır. Bu skorlar tek bir saatlik bileşik skor olarak birleştirilmekte ve daha sonra günlere toplanmakta ve analiz dönemindeki tüm yıllar için ortalaması alınıp düzleştirilmektedir.

Bizim bulut örtüsü skorumuz tam açık gökyüzü için 10'dur ve neredeyse tamamen açık gökyüzü için 9 ve tamamen kapalı gökyüzü için 1 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Söz konusu saati merkez alan üç saatlik yağışa dayalı olan yağış skorumuz1 milimetre hiç yağış olmamasına 10 skoru vermektedir. Bu skor çok az yağış için 9 ve 1 milimetre ve daha fazlası yağış için 0 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Bizim turizm sıcaklık skorumuz 10°C altında hissedilen sıcaklıklar için 0, 18°C için doğrusal olarak 9'a, 24°C için 10'a yükseltmekte ve 27°C için doğrusal olarak 9'a ve 32°C daha sıcak dereceler için 1'e düşmektedir.

Bizim kumsal/havuz sıcaklık skorumuz 18°C altındaki hissedilen sıcaklıklar için 0, 24°C için doğrusal olarak 9'a ve 28°C için 10'a yükselmekte ve 32°C için doğrusal olarak 9'a ve 38°C ve daha yüksek dereceler için 1'e düşmektedir.

Yetiştirme sezonu tanımları dünya çapında farklılık gösterir ancak bu raporda yıl içerisinde (Kuzey Yarımküre için takvim yılı, Güney Yarımküre için ise 1 Temmuz tarihinden 30 Haziran tarihine kadar) en uzun ve sürekli donma dışı sıcaklı dönemleri (≥0°C) olarak tanımlanmaktadır.

Roghun bölgesindeki yetiştirme sezonu normalde 6,7 ay boyunca (207 gün) yaklaşık 3 Nisan tarihinden 27 Ekim tarihine kadar sürer ve nadiren 16 Mart tarihinden önce veya 22 Nisan tarihinden sonra başlayıp nadiren 4 Ekim tarihinden önce veya 20 Kasım tarihinden sonra sona erer.

Yetiştirme derecesi günleri bitki ve hayvan gelişimini tahmin etmede kullanılan yıllık bir ısı birikme ölçeğidir ve maksimum bir sıcaklık düzeyinin üzerindeki herhangi bir fazlalığı göz ardı ederek baz bir sıcaklık üzerindeki sıcaklık entegrali olarak tanımlanmaktadır. Bu raporda taban 10°C tavan ise 30°C olarak kabul edilmektedir.

Yalnızca yetiştirme derecesi günlerine dayanarak, Roghun bölgesinde bahar çiçekleri ilk 14 Nisan civarında ortaya çıkarken nadiren 2 Nisan tarihinden önce veya 26 Nisan tarihinden sonra çıkar.

Bu bölüm geniş bir alan üzerinde yüzeye ulaşan toplam günlük kısa dalga güneş enerjisini ele almaktadır ve bunu yaparken günün uzunluğu, Güneşin ufuk çizgisi üstündeki yüksekliği, bulut ve diğer atmosferik bileşenler tarafından emilim üzerinde mevsimsel etkileri göz önünde bulundurmaktadır. Kısa dalga radyasyonu görünür ışın ve ultraviyole radyasyon içermektedir.

Ortalama günlük kısa dalga güneş enerjisi yıl boyunca aşırı mevsimsel değişiklikler gösterir.

Yılın daha güneşli olan dönemi metrekare başına 7,2 kWh düzeyinin üstünde günlük ortalama olay kısa dalga enerjisiyle 19 Mayıs tarihinden 31 Ağustos tarihine kadar 3,4 ay boyunca sürer. Roghun bölgesinde en güneşli ay Temmuz ayıdır ve bu dönemde ortalama 8,3 kWh olmaktadır.

Yılın daha karanlık olan dönemi metrekare başına 3,4 kWh düzeyinin altında günlük ortalama kısa dalga enerjisiyle 2 Kasım tarihinden 20 Şubat tarihine kadar 3,6 ay boyunca sürer. Roghun bölgesinde en karanlık ay Aralık ayıdır ve bu dönemde ortalama 2,2 kWh olmaktadır.

Bu rapor için Roghun bölgesi coğrafi koordinatları 38,693° enlem, 69,737° boylam ve 1.454 m yüksekliktir.

Roghun bölgesinin 3 kilometre çapındaki topoğrafyada yükseklik açısından aşırı varyasyon bulunur ve maksimum yükseklik değişimi 1.108 metre iken ve deniz seviyesinden ortalama yüksekliği ise 1.538 metre kadardır. 16 kilometre çapında ayrıca aşırı varyasyon gösterir (2.227 metre). 80 kilometre çapında ayrıca aşırı varyasyon gösterir (4.789 metre).

Roghun bölgesinin 3 kilometre yakınındaki alan çayır (%68) ve çıplak arazi (%12) ile kaplıyken, 16 kilometre yakınındaki alan çayır (%48) ve ekili arazi (%20) ile ve 80 kilometre yakınındaki alan ise çayır (%36) ve ekili arazi (%20) ile kaplıdır.