Kara-Bak Bölgesinde Yıl Boyu İklim ve Hava Durumu Kırgızistan

Kara-Bak bölgesinde yazlar sıcak, kurak ve açık ve kışlar çok soğuk, karlı ve parçalı bulutlu. Yıl içerisinde sıcaklık normalde -4°C ila 32°C arasında değişiklik gösterir ve nadiren -9°C altında ve 36°C üzerinde olur.

Kumsal/havuz skoruna göre, sıcak hava aktiviteleri açısından Kara-Bak ziyaretinde yılın en iyi zamanı Haziran sonundan Ağustos ortasına

Sıcak mevsim 3,8 ay uzunluğundadır ve 21 Mayıs tarihinde başlayıp 15 Eylül tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık 26°C üzerindedir. Kara-Bak bölgesindeki en sıcak ay Temmuz ayıdır; bu ayda ortalama yüksek sıcaklık 32°C iken düşük sıcaklık 19°C düzeyindedir.

Soğuk mevsim 3,3 ay uzunluğundadır ve 23 Kasım tarihinde başlayıp 1 Mart tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık 9°C altındadır. Kara-Bak bölgesindeki en soğuk ay Ocak ayıdır; bu ayda ortalama düşük sıcaklık -4°C iken yüksek sıcaklık 3°C düzeyindedir.

Kara-Bak bölgesinde gökyüzünün bulutlarla kaplı olma durumu yüzdesinin ortalaması yıl boyunca aşırı mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Kara-Bak bölgesinde yılın gökyüzünün daha açık olduğu zamanı 24 Mayıs civarında başlar ve 4,8 ay boyunca sürüp 17 Ekim civarında sona erer.

Kara-Bak bölgesinde yılın en açık ayı Ağustos ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %96 oranında açıktır, çoğunlukla açıktır veya parçalı bulutludur.

Yılın daha bulutlu olan zamanı 17 Ekim civarında başlayıp 7,2 ay boyunca sürer ve 24 Mayıs civarında biter.

Kara-Bak bölgesinde yılın en bulutlu ayı Şubat ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %60 oranında kapalıdır veya çoğunlukla bulutludur.

Yağmurlu gün en az 1 milimetre sıvı veya sıvıya eşdeğer yağışın olduğu bir gündür. Kara-Bak bölgesinde yağmurlu gün ihtimali yıl boyunca değişiklik arz etmektedir.

Yağmurlu mevsim 7,5 ay boyunca 14 Ekim tarihinden 30 Mayıs tarihine kadar sürer ve herhangi bir günün yağmurlu olma ihtimali %7 oranından yüksektir. Kara-Bak bölgesinde en çok yağmurlu günün olduğu ay 3,5 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Mart ayıdır.

Kurak sezon 30 Mayıs tarihinde başlayıp 14 Ekim tarihine kadar 4,5 ay sürer. Kara-Bak bölgesinde en az yağmurlu günün olduğu ay 0,4 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Ağustos ayıdır.

Yağışlı günler arasından, yalnızca yağmur, yalnızca kar veya bu ikisinin bir karışımını içeren günler arasında ayrım yapıyoruz. Kara-Bak bölgesinde yalnızca yağmurun en fazla sayıda gün olduğu ay Mart olup, ortalama yağış 3,3 gün düzeyindedir. Bu kategorizasyona dayanarak yıl boyunca görülen en yaygın yağış formu yalnızca yağmur olup 23 Mart tarihinde %12 ile en yüksek olmaktadır.

Yağış miktarı

Yalnızca aylık toplamları değil, aylar içerisindeki varyasyonu da göstermek için yılın her bir gününü merkez alan hareketli 31 günlük dönemler üzerinden yağış miktarı gösterilmektedir. Kara-Bak aylık yağış miktarında biraz mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Kara-Bak bölgesinde yıl boyu yağan yağmur. Kara-Bak bölgesinde en yağmurlu ay Nisan olup, ortalama yağış 11 milimetre düzeyindedir.

Kara-Bak bölgesinde en az yağmurlu ay Ağustos olup, ortalama yağış 1 milimetre düzeyindedir.

Kar Yağışı

Yağmur miktarında olduğu gibi kar yağışını yılın her bir gününü merkez alan ve 31 günlük hareketli dönemlerle göz önünde bulunduruyoruz. Kara-Bak aylık kar yağışında biraz mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Yılın karlı dönemi en az 25 milimetre miktarında hareketli 31 günlük yağış miktarı ile 1,0 ay boyunca 10 Ocak tarihinden 12 Şubat tarihine sürmektedir. Kara-Bak bölgesinde en kar yağışlı ay Ocak olup, ortalama kar yağışı 28 milimetre düzeyindedir.

Yılın karsız dönemi 12 Şubat tarihinden 10 Ocak tarihine kadar 11 ay boyunca sürmektedir. Yılın en az kar yağışı 0 milimetre ortalama toplam birikmesiyle 13 Temmuz günü civarına denk gelmektedir.

Kara-Bak gün uzunluğu yıl boyunca önemli ölçüde değişiklik arz etmektedir. 2024 yılında en kısa gün 21 Aralık tarihinde 9 saat 19 dakika gün ışığıyla gerçekleşirken en uzun günü ise 21 Haziran tarihinde 15 saat 2 dakika gün ışığıyla gerçekleşir.

En erken gün doğumu 14 Haziran tarihinde 05:46 saatindedir ve en geç gün doğumu ise 5 Ocak tarihinde 2 saat 53 dakika sonra 08:39 saatindedir. En erken gün batımı 7 Aralık tarihinde 17:50 saatinde ve en geç gün batımı 27 Haziran tarihinde 2 saat 59 dakika sonra 20:50 saatindedir.

2024 yılında Kara-Bak bölgesinde Yaz saati uygulaması (YSU) yapılmamaktadır.

Aşağıdaki rakam 2024 yılı için olan kilit ay verilerinin kısa bir temsilini sunmaktadır. Yatay eksen günü, dikey eksen günün saatini göstermektedir. Renkli alanlar ise ayın ufuk çizgisinin üstünde olduğu zamanları ifade etmektedir. Dikey gri çubuklar (yeni Aylar) ve mavi çubuklar (dolunaylar) kilit Ay evrelerini göstermektedir.

Nem rahatlık düzeyleri için çiylenme noktasını baz alınmıştır zira terin tenden buharlaşıp buharlaşmayacağını ve böylece vücudu serinletip serinletmeyeceğini belirlemektedir. Düşük çiylenme noktaları daha kuru hissi verirken yüksek çiylenme noktaları daha nemli hissi vermektedir. Gece ve gündüz arasında normalde önemli oranda değişiklik arz eden sıcaklıktan farklı olarak çiylenme noktası daha yavaş değişim gösterir ve böylece sıcaklık gece düşebiliyorken genelde bunaltıcı bir günün ardından bunaltıcı bir gece gelir.

Kara-Bak bölgesinde nem rahatlık düzeyinin bunaltıcı, basık veya dayanılmaz olduğu zaman yüzdesiyle ölçülen, hissedilen nem oranı yıl boyunca önemli ölçüde değişiklik göstermez ve yıl boyu %0 düzeyiyle neredeyse sabit kalır.

Bu bölümde yerden 10 metre yükseklikteki geniş alan saatlik ortalama rüzgar hızları tartışılmaktadır. Herhangi bir lokasyonda deneyimlenen rüzgar yerel topografyaya ve diğer faktörlere çok bağımlıdır ve anlık rüzgar hızı ve yönü saatlik ortalamalardan çok daha fazla değişkenlik göstermektedir.

Kara-Bak ortalama saatlik rüzgar hızı yıl boyunca hafif mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Yılın daha rüzgarlı olan dönemi 10,1 kilometre/saat düzeyinin üstünde ortalama rüzgar hızıyla 5 Nisan tarihinden 24 Eylül tarihine kadar 5,6 ay boyunca sürer. Kara-Bak bölgesinde yılın en rüzgarlı ayı Temmuz ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 12,3 kilometre/saat olmaktadır.

Yılın en sakin zamanı 24 Eylül tarihinden 5 Nisan tarihine kadar 6,4 ay boyunca sürmektedir. Kara-Bak bölgesinde yılın en sakin ayı Kasım ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 7,8 kilometre/saat olmaktadır.

Kara-Bak bölgesindeki hakim ortalama saatlik rüzgar yönü yıl boyunca değişiklik göstermektedir.

Rüzgar genelde batı yönünden 30 Ocak tarihinden 30 Kasım tarihine 10 ay boyunca en yüksek %60 ile 23 Temmuz tarihinde esmektedir. Rüzgar genelde güney yönünden 30 Kasım tarihinden 30 Ocak tarihine 2,0 ay boyunca en yüksek %42 ile 1 Ocak tarihinde esmektedir.

Havanın Kara-Bak bölgesinde yıl boyunca ne kadar iyi olduğunu ölçmek için iki seyahat skoru hesaplaması yapıyoruz.

Turizm skoru açık, yağmursuz günleri ve 18°C ila 27°C arasındaki hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak Kara-Bak bölgesini genel açık hava turist aktiviteleri açısından ziyaret etmek için en iyi zaman Haziran başından Eylül ortasına, en yüksek skoru alan ise Ağustos ayının son haftası.

Kumsal/havuz skoru açık, yağmursuz günleri ve 24°C ila 32°C arasında hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak, sıcak hava faaliyetleri açısından Kara-Bak ziyaretinin en iyi zamanı Haziran sonundan Ağustos ortasına, en yüksek skoru alan ise Temmuz ayının üçüncü haftası.

Metodoloji

Analiz yapılan dönemde (1980 ila 2016 arasında) 08:00 ila 21:00 arasındaki her saatte hissedilen sıcaklık, bulut örtüsü ve toplam yağış için bağımsız skorlar hesaplanır. Bu skorlar tek bir saatlik bileşik skor olarak birleştirilmekte ve daha sonra günlere toplanmakta ve analiz dönemindeki tüm yıllar için ortalaması alınıp düzleştirilmektedir.

Bizim bulut örtüsü skorumuz tam açık gökyüzü için 10'dur ve neredeyse tamamen açık gökyüzü için 9 ve tamamen kapalı gökyüzü için 1 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Söz konusu saati merkez alan üç saatlik yağışa dayalı olan yağış skorumuz1 milimetre hiç yağış olmamasına 10 skoru vermektedir. Bu skor çok az yağış için 9 ve 1 milimetre ve daha fazlası yağış için 0 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Bizim turizm sıcaklık skorumuz 10°C altında hissedilen sıcaklıklar için 0, 18°C için doğrusal olarak 9'a, 24°C için 10'a yükseltmekte ve 27°C için doğrusal olarak 9'a ve 32°C daha sıcak dereceler için 1'e düşmektedir.

Bizim kumsal/havuz sıcaklık skorumuz 18°C altındaki hissedilen sıcaklıklar için 0, 24°C için doğrusal olarak 9'a ve 28°C için 10'a yükselmekte ve 32°C için doğrusal olarak 9'a ve 38°C ve daha yüksek dereceler için 1'e düşmektedir.

Yetiştirme sezonu tanımları dünya çapında farklılık gösterir ancak bu raporda yıl içerisinde (Kuzey Yarımküre için takvim yılı, Güney Yarımküre için ise 1 Temmuz tarihinden 30 Haziran tarihine kadar) en uzun ve sürekli donma dışı sıcaklı dönemleri (≥0°C) olarak tanımlanmaktadır.

Kara-Bak bölgesindeki yetiştirme sezonu normalde 7,7 ay boyunca (237 gün) yaklaşık 18 Mart tarihinden 10 Kasım tarihine kadar sürer ve nadiren 26 Şubat tarihinden önce veya 9 Nisan tarihinden sonra başlayıp nadiren 17 Ekim tarihinden önce veya 28 Kasım tarihinden sonra sona erer.

Yetiştirme derecesi günleri bitki ve hayvan gelişimini tahmin etmede kullanılan yıllık bir ısı birikme ölçeğidir ve maksimum bir sıcaklık düzeyinin üzerindeki herhangi bir fazlalığı göz ardı ederek baz bir sıcaklık üzerindeki sıcaklık entegrali olarak tanımlanmaktadır. Bu raporda taban 10°C tavan ise 30°C olarak kabul edilmektedir.

Yalnızca yetiştirme derecesi günlerine dayanarak, Kara-Bak bölgesinde bahar çiçekleri ilk 2 Nisan civarında ortaya çıkarken nadiren 24 Mart tarihinden önce veya 12 Nisan tarihinden sonra çıkar.

Bu bölüm geniş bir alan üzerinde yüzeye ulaşan toplam günlük kısa dalga güneş enerjisini ele almaktadır ve bunu yaparken günün uzunluğu, Güneşin ufuk çizgisi üstündeki yüksekliği, bulut ve diğer atmosferik bileşenler tarafından emilim üzerinde mevsimsel etkileri göz önünde bulundurmaktadır. Kısa dalga radyasyonu görünür ışın ve ultraviyole radyasyon içermektedir.

Ortalama günlük kısa dalga güneş enerjisi yıl boyunca aşırı mevsimsel değişiklikler gösterir.

Yılın daha güneşli olan dönemi metrekare başına 6,9 kWh düzeyinin üstünde günlük ortalama olay kısa dalga enerjisiyle 21 Mayıs tarihinden 28 Ağustos tarihine kadar 3,2 ay boyunca sürer. Kara-Bak bölgesinde en güneşli ay Temmuz ayıdır ve bu dönemde ortalama 8,0 kWh olmaktadır.

Yılın daha karanlık olan dönemi metrekare başına 3,3 kWh düzeyinin altında günlük ortalama kısa dalga enerjisiyle 31 Ekim tarihinden 18 Şubat tarihine kadar 3,6 ay boyunca sürer. Kara-Bak bölgesinde en karanlık ay Aralık ayıdır ve bu dönemde ortalama 2,1 kWh olmaktadır.

Bu rapor için Kara-Bak bölgesi coğrafi koordinatları 40,162° enlem, 70,820° boylam ve 820 m yüksekliktir.

Kara-Bak bölgesinin 3 kilometre çapındaki topoğrafyada yükseklik açısından yalnızca az miktarda varyasyon bulunur ve maksimum yükseklik değişimi 82 metre iken ve deniz seviyesinden ortalama yüksekliği ise 826 metre kadardır. 16 kilometre çapında yükseklikte yalnızca az miktarda varyasyon gösterir (1.084 metre). 80 kilometre çapında ayrıca aşırı varyasyon gösterir (5.279 metre).

Kara-Bak bölgesinin 3 kilometre yakınındaki alan ekili arazi (%95) ile kaplıyken, 16 kilometre yakınındaki alan çıplak arazi (%79) ve ekili arazi (%18) ile ve 80 kilometre yakınındaki alan ise çıplak arazi (%57) ve ekili arazi (%20) ile kaplıdır.