Uchko‘prik Bölgesinde Yıl Boyu İklim ve Hava Durumu Özbekistan

Uchko‘prik bölgesinde yazlar sıcak, kurak ve açık ve kışlar çok soğuk, karlı ve parçalı bulutlu. Yıl içerisinde sıcaklık normalde -2°C ila 36°C arasında değişiklik gösterir ve nadiren -7°C altında ve 39°C üzerinde olur.

Kumsal/havuz skoruna göre, sıcak hava aktiviteleri açısından Uchko‘prik ziyaretinde yılın en iyi zamanı Haziran ortasından Ağustos sonuna

Sıcak mevsim 3,8 ay uzunluğundadır ve 19 Mayıs tarihinde başlayıp 14 Eylül tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık 30°C üzerindedir. Uchko‘prik bölgesindeki en sıcak ay Temmuz ayıdır; bu ayda ortalama yüksek sıcaklık 36°C iken düşük sıcaklık 23°C düzeyindedir.

Soğuk mevsim 3,2 ay uzunluğundadır ve 22 Kasım tarihinde başlayıp 28 Şubat tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık 11°C altındadır. Uchko‘prik bölgesindeki en soğuk ay Ocak ayıdır; bu ayda ortalama düşük sıcaklık -2°C iken yüksek sıcaklık 5°C düzeyindedir.

Uchko‘prik bölgesinde gökyüzünün bulutlarla kaplı olma durumu yüzdesinin ortalaması yıl boyunca aşırı mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Uchko‘prik bölgesinde yılın gökyüzünün daha açık olduğu zamanı 23 Mayıs civarında başlar ve 4,8 ay boyunca sürüp 16 Ekim civarında sona erer.

Uchko‘prik bölgesinde yılın en açık ayı Ağustos ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %96 oranında açıktır, çoğunlukla açıktır veya parçalı bulutludur.

Yılın daha bulutlu olan zamanı 16 Ekim civarında başlayıp 7,2 ay boyunca sürer ve 23 Mayıs civarında biter.

Uchko‘prik bölgesinde yılın en bulutlu ayı Şubat ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %62 oranında kapalıdır veya çoğunlukla bulutludur.

Yağmurlu gün en az 1 milimetre sıvı veya sıvıya eşdeğer yağışın olduğu bir gündür. Uchko‘prik bölgesinde yağmurlu gün ihtimali yıl boyunca değişiklik arz etmektedir.

Yağmurlu mevsim 8,0 ay boyunca 8 Ekim tarihinden 8 Haziran tarihine kadar sürer ve herhangi bir günün yağmurlu olma ihtimali %7 oranından yüksektir. Uchko‘prik bölgesinde en çok yağmurlu günün olduğu ay 3,6 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Mart ayıdır.

Kurak sezon 8 Haziran tarihinde başlayıp 8 Ekim tarihine kadar 4,0 ay sürer. Uchko‘prik bölgesinde en az yağmurlu günün olduğu ay 0,5 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Ağustos ayıdır.

Yağışlı günler arasından, yalnızca yağmur, yalnızca kar veya bu ikisinin bir karışımını içeren günler arasında ayrım yapıyoruz. Uchko‘prik bölgesinde yalnızca yağmurun en fazla sayıda gün olduğu ay Mart olup, ortalama yağış 3,4 gün düzeyindedir. Bu kategorizasyona dayanarak yıl boyunca görülen en yaygın yağış formu yalnızca yağmur olup 8 Mayıs tarihinde %12 ile en yüksek olmaktadır.

Yağış miktarı

Yalnızca aylık toplamları değil, aylar içerisindeki varyasyonu da göstermek için yılın her bir gününü merkez alan hareketli 31 günlük dönemler üzerinden yağış miktarı gösterilmektedir. Uchko‘prik aylık yağış miktarında biraz mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Yılın yağmurlu dönemi en az 13 milimetre miktarında hareketli 31 günlük yağış miktarı ile 2,1 ay boyunca 7 Mart tarihinden 12 Mayıs tarihine sürmektedir. Uchko‘prik bölgesinde en yağmurlu ay Mart olup, ortalama yağış 14 milimetre düzeyindedir.

Yılın yağmursuz dönemi 12 Mayıs tarihinden 7 Mart tarihine kadar 9,9 ay boyunca sürmektedir. Uchko‘prik bölgesinde en az yağmurlu ay Ağustos olup, ortalama yağış 2 milimetre düzeyindedir.

Kar Yağışı

Yağmur miktarında olduğu gibi kar yağışını yılın her bir gününü merkez alan ve 31 günlük hareketli dönemlerle göz önünde bulunduruyoruz. Uchko‘prik aylık kar yağışında biraz mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Yılın karlı dönemi en az 25 milimetre miktarında hareketli 31 günlük yağış miktarı ile 1,1 ay boyunca 12 Ocak tarihinden 15 Şubat tarihine sürmektedir. Uchko‘prik bölgesinde en kar yağışlı ay Ocak olup, ortalama kar yağışı 28 milimetre düzeyindedir.

Yılın karsız dönemi 15 Şubat tarihinden 12 Ocak tarihine kadar 11 ay boyunca sürmektedir. Yılın en az kar yağışı 0 milimetre ortalama toplam birikmesiyle 13 Temmuz günü civarına denk gelmektedir.

Uchko‘prik gün uzunluğu yıl boyunca önemli ölçüde değişiklik arz etmektedir. 2024 yılında en kısa gün 21 Aralık tarihinde 9 saat 16 dakika gün ışığıyla gerçekleşirken en uzun günü ise 21 Haziran tarihinde 15 saat 5 dakika gün ışığıyla gerçekleşir.

En erken gün doğumu 14 Haziran tarihinde 04:44 saatindedir ve en geç gün doğumu ise 5 Ocak tarihinde 2 saat 55 dakika sonra 07:39 saatindedir. En erken gün batımı 7 Aralık tarihinde 16:48 saatinde ve en geç gün batımı 27 Haziran tarihinde 3 saat 2 dakika sonra 19:50 saatindedir.

2024 yılında Uchko‘prik bölgesinde Yaz saati uygulaması (YSU) yapılmamaktadır.

Aşağıdaki rakam 2024 yılı için olan kilit ay verilerinin kısa bir temsilini sunmaktadır. Yatay eksen günü, dikey eksen günün saatini göstermektedir. Renkli alanlar ise ayın ufuk çizgisinin üstünde olduğu zamanları ifade etmektedir. Dikey gri çubuklar (yeni Aylar) ve mavi çubuklar (dolunaylar) kilit Ay evrelerini göstermektedir.

Nem rahatlık düzeyleri için çiylenme noktasını baz alınmıştır zira terin tenden buharlaşıp buharlaşmayacağını ve böylece vücudu serinletip serinletmeyeceğini belirlemektedir. Düşük çiylenme noktaları daha kuru hissi verirken yüksek çiylenme noktaları daha nemli hissi vermektedir. Gece ve gündüz arasında normalde önemli oranda değişiklik arz eden sıcaklıktan farklı olarak çiylenme noktası daha yavaş değişim gösterir ve böylece sıcaklık gece düşebiliyorken genelde bunaltıcı bir günün ardından bunaltıcı bir gece gelir.

Uchko‘prik bölgesinde nem rahatlık düzeyinin bunaltıcı, basık veya dayanılmaz olduğu zaman yüzdesiyle ölçülen, hissedilen nem oranı yıl boyunca önemli ölçüde değişiklik göstermez ve bütün yıl boyu %1 düzeyinin %1 artı veya eksi civarında kalır.

Bu bölümde yerden 10 metre yükseklikteki geniş alan saatlik ortalama rüzgar hızları tartışılmaktadır. Herhangi bir lokasyonda deneyimlenen rüzgar yerel topografyaya ve diğer faktörlere çok bağımlıdır ve anlık rüzgar hızı ve yönü saatlik ortalamalardan çok daha fazla değişkenlik göstermektedir.

Uchko‘prik ortalama saatlik rüzgar hızı yıl boyunca hafif mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Yılın daha rüzgarlı olan dönemi 11,3 kilometre/saat düzeyinin üstünde ortalama rüzgar hızıyla 11 Haziran tarihinden 26 Ağustos tarihine kadar 2,5 ay boyunca sürer. Uchko‘prik bölgesinde yılın en rüzgarlı ayı Temmuz ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 12,7 kilometre/saat olmaktadır.

Yılın en sakin zamanı 26 Ağustos tarihinden 11 Haziran tarihine kadar 9,5 ay boyunca sürmektedir. Uchko‘prik bölgesinde yılın en sakin ayı Ekim ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 10,0 kilometre/saat olmaktadır.

Uchko‘prik bölgesindeki hakim ortalama saatlik rüzgar yönü yıl boyunca değişiklik göstermektedir.

Rüzgar genelde batı yönünden 22 Mart tarihinden 16 Ekim tarihine 6,8 ay boyunca en yüksek %78 ile 30 Temmuz tarihinde esmektedir. Rüzgar genelde kuzey yönünden 16 Ekim tarihinden 22 Mart tarihine 5,2 ay boyunca en yüksek %63 ile 1 Ocak tarihinde esmektedir.

Havanın Uchko‘prik bölgesinde yıl boyunca ne kadar iyi olduğunu ölçmek için iki seyahat skoru hesaplaması yapıyoruz.

Turizm skoru açık, yağmursuz günleri ve 18°C ila 27°C arasındaki hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak Uchko‘prik bölgesini genel açık hava turist aktiviteleri açısından ziyaret etmek için en iyi zaman Ağustos ortasından Eylül sonuna, en yüksek skoru alan ise Eylül ayının ikinci haftası.

Kumsal/havuz skoru açık, yağmursuz günleri ve 24°C ila 32°C arasında hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak, sıcak hava faaliyetleri açısından Uchko‘prik ziyaretinin en iyi zamanı Haziran ortasından Ağustos sonuna, en yüksek skoru alan ise Temmuz ayının son haftası.

Metodoloji

Analiz yapılan dönemde (1980 ila 2016 arasında) 08:00 ila 21:00 arasındaki her saatte hissedilen sıcaklık, bulut örtüsü ve toplam yağış için bağımsız skorlar hesaplanır. Bu skorlar tek bir saatlik bileşik skor olarak birleştirilmekte ve daha sonra günlere toplanmakta ve analiz dönemindeki tüm yıllar için ortalaması alınıp düzleştirilmektedir.

Bizim bulut örtüsü skorumuz tam açık gökyüzü için 10'dur ve neredeyse tamamen açık gökyüzü için 9 ve tamamen kapalı gökyüzü için 1 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Söz konusu saati merkez alan üç saatlik yağışa dayalı olan yağış skorumuz1 milimetre hiç yağış olmamasına 10 skoru vermektedir. Bu skor çok az yağış için 9 ve 1 milimetre ve daha fazlası yağış için 0 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Bizim turizm sıcaklık skorumuz 10°C altında hissedilen sıcaklıklar için 0, 18°C için doğrusal olarak 9'a, 24°C için 10'a yükseltmekte ve 27°C için doğrusal olarak 9'a ve 32°C daha sıcak dereceler için 1'e düşmektedir.

Bizim kumsal/havuz sıcaklık skorumuz 18°C altındaki hissedilen sıcaklıklar için 0, 24°C için doğrusal olarak 9'a ve 28°C için 10'a yükselmekte ve 32°C için doğrusal olarak 9'a ve 38°C ve daha yüksek dereceler için 1'e düşmektedir.

Yetiştirme sezonu tanımları dünya çapında farklılık gösterir ancak bu raporda yıl içerisinde (Kuzey Yarımküre için takvim yılı, Güney Yarımküre için ise 1 Temmuz tarihinden 30 Haziran tarihine kadar) en uzun ve sürekli donma dışı sıcaklı dönemleri (≥0°C) olarak tanımlanmaktadır.

Uchko‘prik bölgesindeki yetiştirme sezonu normalde 8,4 ay boyunca (257 gün) yaklaşık 5 Mart tarihinden 18 Kasım tarihine kadar sürer ve nadiren 11 Şubat tarihinden önce veya 26 Mart tarihinden sonra başlayıp nadiren 25 Ekim tarihinden önce veya 9 Aralık tarihinden sonra sona erer.

Yetiştirme derecesi günleri bitki ve hayvan gelişimini tahmin etmede kullanılan yıllık bir ısı birikme ölçeğidir ve maksimum bir sıcaklık düzeyinin üzerindeki herhangi bir fazlalığı göz ardı ederek baz bir sıcaklık üzerindeki sıcaklık entegrali olarak tanımlanmaktadır. Bu raporda taban 10°C tavan ise 30°C olarak kabul edilmektedir.

Yalnızca yetiştirme derecesi günlerine dayanarak, Uchko‘prik bölgesinde bahar çiçekleri ilk 22 Mart civarında ortaya çıkarken nadiren 12 Mart tarihinden önce veya 2 Nisan tarihinden sonra çıkar.

Bu bölüm geniş bir alan üzerinde yüzeye ulaşan toplam günlük kısa dalga güneş enerjisini ele almaktadır ve bunu yaparken günün uzunluğu, Güneşin ufuk çizgisi üstündeki yüksekliği, bulut ve diğer atmosferik bileşenler tarafından emilim üzerinde mevsimsel etkileri göz önünde bulundurmaktadır. Kısa dalga radyasyonu görünür ışın ve ultraviyole radyasyon içermektedir.

Ortalama günlük kısa dalga güneş enerjisi yıl boyunca aşırı mevsimsel değişiklikler gösterir.

Yılın daha güneşli olan dönemi metrekare başına 6,9 kWh düzeyinin üstünde günlük ortalama olay kısa dalga enerjisiyle 18 Mayıs tarihinden 26 Ağustos tarihine kadar 3,3 ay boyunca sürer. Uchko‘prik bölgesinde en güneşli ay Temmuz ayıdır ve bu dönemde ortalama 8,0 kWh olmaktadır.

Yılın daha karanlık olan dönemi metrekare başına 3,2 kWh düzeyinin altında günlük ortalama kısa dalga enerjisiyle 31 Ekim tarihinden 19 Şubat tarihine kadar 3,7 ay boyunca sürer. Uchko‘prik bölgesinde en karanlık ay Aralık ayıdır ve bu dönemde ortalama 2,0 kWh olmaktadır.

Bu rapor için Uchko‘prik bölgesi coğrafi koordinatları 40,542° enlem, 71,061° boylam ve 414 m yüksekliktir.

Uchko‘prik bölgesinin 3 kilometre çapındaki topoğrafya neredeyse düzdür ve maksimum yükseklik değişimi 29 metre iken ve deniz seviyesinden ortalama yüksekliği ise 413 metre kadardır. 16 kilometre içerisinde düzlüktür (202 metre). 80 kilometre çapında önemli miktarda varyasyon gösterir (3.426 metre).

Uchko‘prik bölgesinin 3 kilometre yakınındaki alan ekili arazi (%100) ile kaplıyken, 16 kilometre yakınındaki alan ekili arazi (%94) ile ve 80 kilometre yakınındaki alan ise çıplak arazi (%44) ve ekili arazi (%37) ile kaplıdır.