Kyzyl-Adyr Bölgesinde Yıl Boyu İklim ve Hava Durumu Kırgızistan

Kyzyl-Adyr bölgesinde yazlar ılık, kurak ve az bulutlu ve kışlar dondurucu, karlı ve parçalı bulutlu. Yıl içerisinde sıcaklık normalde -8°C ila 30°C arasında değişiklik gösterir ve nadiren -15°C altında ve 35°C üzerinde olur.

Turizm skorunagöre, ılık hava aktiviteleri açısından Kyzyl-Adyr ziyaretinde zamanı Haziran ortasından Eylül başına.

Sıcak mevsim 3,5 ay uzunluğundadır ve 28 Mayıs tarihinde başlayıp 12 Eylül tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık 25°C üzerindedir. Kyzyl-Adyr bölgesindeki en sıcak ay Temmuz ayıdır; bu ayda ortalama yüksek sıcaklık 30°C iken düşük sıcaklık 16°C düzeyindedir.

Soğuk mevsim 3,7 ay uzunluğundadır ve 19 Kasım tarihinde başlayıp 9 Mart tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık 8°C altındadır. Kyzyl-Adyr bölgesindeki en soğuk ay Ocak ayıdır; bu ayda ortalama düşük sıcaklık -7°C iken yüksek sıcaklık 3°C düzeyindedir.

Kyzyl-Adyr bölgesinde gökyüzünün bulutlarla kaplı olma durumu yüzdesinin ortalaması yıl boyunca aşırı mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Kyzyl-Adyr bölgesinde yılın gökyüzünün daha açık olduğu zamanı 24 Mayıs civarında başlar ve 4,6 ay boyunca sürüp 11 Ekim civarında sona erer.

Kyzyl-Adyr bölgesinde yılın en açık ayı Ağustos ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %93 oranında açıktır, çoğunlukla açıktır veya parçalı bulutludur.

Yılın daha bulutlu olan zamanı 11 Ekim civarında başlayıp 7,4 ay boyunca sürer ve 24 Mayıs civarında biter.

Kyzyl-Adyr bölgesinde yılın en bulutlu ayı Ocak ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %56 oranında kapalıdır veya çoğunlukla bulutludur.

Yağmurlu gün en az 1 milimetre sıvı veya sıvıya eşdeğer yağışın olduğu bir gündür. Kyzyl-Adyr bölgesinde yağmurlu gün ihtimali yıl boyunca değişiklik arz etmektedir.

Yağmurlu mevsim 8,3 ay boyunca 5 Ekim tarihinden 14 Haziran tarihine kadar sürer ve herhangi bir günün yağmurlu olma ihtimali %12 oranından yüksektir. Kyzyl-Adyr bölgesinde en çok yağmurlu günün olduğu ay 5,8 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Nisan ayıdır.

Kurak sezon 14 Haziran tarihinde başlayıp 5 Ekim tarihine kadar 3,7 ay sürer. Kyzyl-Adyr bölgesinde en az yağmurlu günün olduğu ay 1,2 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Ağustos ayıdır.

Yağışlı günler arasından, yalnızca yağmur, yalnızca kar veya bu ikisinin bir karışımını içeren günler arasında ayrım yapıyoruz. Bu kategorizasyona bağlı olarak Kyzyl-Adyr bölgesinde en yaygın yağış formu yıl boyunca değişiklik göstermektedir.

Yalnızca yağmur 6 Şubat tarihinde başlayıp 8 Aralık tarihine kadar 10 ay boyunca en yaygın olandır. Kyzyl-Adyr bölgesinde yalnızca yağmurun en fazla sayıda gün olduğu ay Nisan olup, ortalama yağış 5,5 gün düzeyindedir.

Yalnızca kar 8 Aralık tarihinde başlayıp 6 Şubat tarihine kadar 2,0 ay boyunca en yaygın olandır. Kyzyl-Adyr bölgesinde yalnızca karın en fazla sayıda gün olduğu ay Aralık olup, ortalama yağış 1,8 gün düzeyindedir.

Yağış miktarı

Yalnızca aylık toplamları değil, aylar içerisindeki varyasyonu da göstermek için yılın her bir gününü merkez alan hareketli 31 günlük dönemler üzerinden yağış miktarı gösterilmektedir. Kyzyl-Adyr aylık yağış miktarında biraz mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Yılın yağmurlu dönemi en az 13 milimetre miktarında hareketli 31 günlük yağış miktarı ile 9,0 ay boyunca 26 Eylül tarihinden 27 Haziran tarihine sürmektedir. Kyzyl-Adyr bölgesinde en yağmurlu ay Nisan olup, ortalama yağış 28 milimetre düzeyindedir.

Yılın yağmursuz dönemi 27 Haziran tarihinden 26 Eylül tarihine kadar 3,0 ay boyunca sürmektedir. Kyzyl-Adyr bölgesinde en az yağmurlu ay Ağustos olup, ortalama yağış 5 milimetre düzeyindedir.

Kar Yağışı

Yağmur miktarında olduğu gibi kar yağışını yılın her bir gününü merkez alan ve 31 günlük hareketli dönemlerle göz önünde bulunduruyoruz. Kyzyl-Adyr aylık kar yağışında biraz mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Yılın karlı dönemi en az 25 milimetre miktarında hareketli 31 günlük yağış miktarı ile 5,1 ay boyunca 22 Ekim tarihinden 25 Mart tarihine sürmektedir. Kyzyl-Adyr bölgesinde en kar yağışlı ay Aralık olup, ortalama kar yağışı 89 milimetre düzeyindedir.

Yılın karsız dönemi 25 Mart tarihinden 22 Ekim tarihine kadar 6,9 ay boyunca sürmektedir. Yılın en az kar yağışı 0 milimetre ortalama toplam birikmesiyle 25 Temmuz günü civarına denk gelmektedir.

Kyzyl-Adyr gün uzunluğu yıl boyunca önemli ölçüde değişiklik arz etmektedir. 2024 yılında en kısa gün 21 Aralık tarihinde 9 saat 3 dakika gün ışığıyla gerçekleşirken en uzun günü ise 21 Haziran tarihinde 15 saat 19 dakika gün ışığıyla gerçekleşir.

En erken gün doğumu 14 Haziran tarihinde 05:35 saatindedir ve en geç gün doğumu ise 5 Ocak tarihinde 3 saat 9 dakika sonra 08:43 saatindedir. En erken gün batımı 8 Aralık tarihinde 17:40 saatinde ve en geç gün batımı 27 Haziran tarihinde 3 saat 16 dakika sonra 20:55 saatindedir.

2024 yılında Kyzyl-Adyr bölgesinde Yaz saati uygulaması (YSU) yapılmamaktadır.

Aşağıdaki rakam 2024 yılı için olan kilit ay verilerinin kısa bir temsilini sunmaktadır. Yatay eksen günü, dikey eksen günün saatini göstermektedir. Renkli alanlar ise ayın ufuk çizgisinin üstünde olduğu zamanları ifade etmektedir. Dikey gri çubuklar (yeni Aylar) ve mavi çubuklar (dolunaylar) kilit Ay evrelerini göstermektedir.

Nem rahatlık düzeyleri için çiylenme noktasını baz alınmıştır zira terin tenden buharlaşıp buharlaşmayacağını ve böylece vücudu serinletip serinletmeyeceğini belirlemektedir. Düşük çiylenme noktaları daha kuru hissi verirken yüksek çiylenme noktaları daha nemli hissi vermektedir. Gece ve gündüz arasında normalde önemli oranda değişiklik arz eden sıcaklıktan farklı olarak çiylenme noktası daha yavaş değişim gösterir ve böylece sıcaklık gece düşebiliyorken genelde bunaltıcı bir günün ardından bunaltıcı bir gece gelir.

Kyzyl-Adyr bölgesinde nem rahatlık düzeyinin bunaltıcı, basık veya dayanılmaz olduğu zaman yüzdesiyle ölçülen, hissedilen nem oranı yıl boyunca önemli ölçüde değişiklik göstermez ve yıl boyu %0 düzeyiyle neredeyse sabit kalır.

Bu bölümde yerden 10 metre yükseklikteki geniş alan saatlik ortalama rüzgar hızları tartışılmaktadır. Herhangi bir lokasyonda deneyimlenen rüzgar yerel topografyaya ve diğer faktörlere çok bağımlıdır ve anlık rüzgar hızı ve yönü saatlik ortalamalardan çok daha fazla değişkenlik göstermektedir.

Kyzyl-Adyr ortalama saatlik rüzgar hızı yıl boyunca hafif mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Yılın daha rüzgarlı olan dönemi 9,3 kilometre/saat düzeyinin üstünde ortalama rüzgar hızıyla 10 Nisan tarihinden 6 Ekim tarihine kadar 5,9 ay boyunca sürer. Kyzyl-Adyr bölgesinde yılın en rüzgarlı ayı Ağustos ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 11,1 kilometre/saat olmaktadır.

Yılın en sakin zamanı 6 Ekim tarihinden 10 Nisan tarihine kadar 6,1 ay boyunca sürmektedir. Kyzyl-Adyr bölgesinde yılın en sakin ayı Aralık ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 7,6 kilometre/saat olmaktadır.

Kyzyl-Adyr bölgesindeki hakim ortalama saatlik rüzgar yönü yıl boyunca değişiklik göstermektedir.

Rüzgar genelde kuzey yönünden 29 Mayıs tarihinden 13 Eylül tarihine 3,5 ay boyunca en yüksek %43 ile 1 Ağustos tarihinde esmektedir. Rüzgar genelde güney yönünden 13 Eylül tarihinden 29 Mayıs tarihine 8,5 ay boyunca en yüksek %70 ile 1 Ocak tarihinde esmektedir.

Havanın Kyzyl-Adyr bölgesinde yıl boyunca ne kadar iyi olduğunu ölçmek için iki seyahat skoru hesaplaması yapıyoruz.

Turizm skoru açık, yağmursuz günleri ve 18°C ila 27°C arasındaki hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak Kyzyl-Adyr bölgesini genel açık hava turist aktiviteleri açısından ziyaret etmek için en iyi zaman Haziran ortasından Eylül başına, en yüksek skoru alan ise Ağustos ayının ilk haftası.

Kumsal/havuz skoru açık, yağmursuz günleri ve 24°C ila 32°C arasında hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak, sıcak hava faaliyetleri açısından Kyzyl-Adyr ziyaretinin en iyi zamanı Haziran sonundan Ağustos ortasına, en yüksek skoru alan ise Temmuz ayının üçüncü haftası.

Metodoloji

Analiz yapılan dönemde (1980 ila 2016 arasında) 08:00 ila 21:00 arasındaki her saatte hissedilen sıcaklık, bulut örtüsü ve toplam yağış için bağımsız skorlar hesaplanır. Bu skorlar tek bir saatlik bileşik skor olarak birleştirilmekte ve daha sonra günlere toplanmakta ve analiz dönemindeki tüm yıllar için ortalaması alınıp düzleştirilmektedir.

Bizim bulut örtüsü skorumuz tam açık gökyüzü için 10'dur ve neredeyse tamamen açık gökyüzü için 9 ve tamamen kapalı gökyüzü için 1 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Söz konusu saati merkez alan üç saatlik yağışa dayalı olan yağış skorumuz1 milimetre hiç yağış olmamasına 10 skoru vermektedir. Bu skor çok az yağış için 9 ve 1 milimetre ve daha fazlası yağış için 0 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Bizim turizm sıcaklık skorumuz 10°C altında hissedilen sıcaklıklar için 0, 18°C için doğrusal olarak 9'a, 24°C için 10'a yükseltmekte ve 27°C için doğrusal olarak 9'a ve 32°C daha sıcak dereceler için 1'e düşmektedir.

Bizim kumsal/havuz sıcaklık skorumuz 18°C altındaki hissedilen sıcaklıklar için 0, 24°C için doğrusal olarak 9'a ve 28°C için 10'a yükselmekte ve 32°C için doğrusal olarak 9'a ve 38°C ve daha yüksek dereceler için 1'e düşmektedir.

Yetiştirme sezonu tanımları dünya çapında farklılık gösterir ancak bu raporda yıl içerisinde (Kuzey Yarımküre için takvim yılı, Güney Yarımküre için ise 1 Temmuz tarihinden 30 Haziran tarihine kadar) en uzun ve sürekli donma dışı sıcaklı dönemleri (≥0°C) olarak tanımlanmaktadır.

Kyzyl-Adyr bölgesindeki yetiştirme sezonu normalde 6,1 ay boyunca (186 gün) yaklaşık 11 Nisan tarihinden 14 Ekim tarihine kadar sürer ve nadiren 18 Mart tarihinden önce veya 8 Mayıs tarihinden sonra başlayıp nadiren 26 Eylül tarihinden önce veya 2 Kasım tarihinden sonra sona erer.

Yetiştirme derecesi günleri bitki ve hayvan gelişimini tahmin etmede kullanılan yıllık bir ısı birikme ölçeğidir ve maksimum bir sıcaklık düzeyinin üzerindeki herhangi bir fazlalığı göz ardı ederek baz bir sıcaklık üzerindeki sıcaklık entegrali olarak tanımlanmaktadır. Bu raporda taban 10°C tavan ise 30°C olarak kabul edilmektedir.

Yalnızca yetiştirme derecesi günlerine dayanarak, Kyzyl-Adyr bölgesinde bahar çiçekleri ilk 12 Nisan civarında ortaya çıkarken nadiren 2 Nisan tarihinden önce veya 22 Nisan tarihinden sonra çıkar.

Bu bölüm geniş bir alan üzerinde yüzeye ulaşan toplam günlük kısa dalga güneş enerjisini ele almaktadır ve bunu yaparken günün uzunluğu, Güneşin ufuk çizgisi üstündeki yüksekliği, bulut ve diğer atmosferik bileşenler tarafından emilim üzerinde mevsimsel etkileri göz önünde bulundurmaktadır. Kısa dalga radyasyonu görünür ışın ve ultraviyole radyasyon içermektedir.

Ortalama günlük kısa dalga güneş enerjisi yıl boyunca aşırı mevsimsel değişiklikler gösterir.

Yılın daha güneşli olan dönemi metrekare başına 6,8 kWh düzeyinin üstünde günlük ortalama olay kısa dalga enerjisiyle 12 Mayıs tarihinden 28 Ağustos tarihine kadar 3,5 ay boyunca sürer. Kyzyl-Adyr bölgesinde en güneşli ay Temmuz ayıdır ve bu dönemde ortalama 7,8 kWh olmaktadır.

Yılın daha karanlık olan dönemi metrekare başına 3,1 kWh düzeyinin altında günlük ortalama kısa dalga enerjisiyle 30 Ekim tarihinden 13 Şubat tarihine kadar 3,5 ay boyunca sürer. Kyzyl-Adyr bölgesinde en karanlık ay Aralık ayıdır ve bu dönemde ortalama 2,0 kWh olmaktadır.

Bu rapor için Kyzyl-Adyr bölgesi coğrafi koordinatları 42,620° enlem, 71,589° boylam ve 919 m yüksekliktir.

Kyzyl-Adyr bölgesinin 3 kilometre çapındaki topoğrafyada yükseklik açısından yalnızca az miktarda varyasyon bulunur ve maksimum yükseklik değişimi 97 metre iken ve deniz seviyesinden ortalama yüksekliği ise 933 metre kadardır. 16 kilometre çapında yükseklikte yalnızca az miktarda varyasyon gösterir (1.272 metre). 80 kilometre çapında ayrıca aşırı varyasyon gösterir (4.046 metre).

Kyzyl-Adyr bölgesinin 3 kilometre yakınındaki alan ekili arazi (%59), çıplak arazi (%22) ve su (%16) ile kaplıyken, 16 kilometre yakınındaki alan ekili arazi (%49) ve çıplak arazi (%21) ile ve 80 kilometre yakınındaki alan ise seyrek bitki örtüsü (%34) ve ekili arazi (%24) ile kaplıdır.