Chayek Bölgesinde Yıl Boyu İklim ve Hava Durumu Kırgızistan

Chayek bölgesinde yazlar ılık, kurak ve az bulutlu ve kışlar dondurucu, karlı ve parçalı bulutlu. Yıl içerisinde sıcaklık normalde -12°C ila 28°C arasında değişiklik gösterir ve nadiren -18°C altında ve 32°C üzerinde olur.

Turizm skorunagöre, ılık hava aktiviteleri açısından Chayek ziyaretinde zamanı Haziran sonundan Ağustos sonuna.

Ilık mevsim 3,2 ay uzunluğundadır ve 9 Haziran tarihinde başlayıp 16 Eylül tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık 22°C üzerindedir. Chayek bölgesindeki en sıcak ay Temmuz ayıdır; bu ayda ortalama yüksek sıcaklık 27°C iken düşük sıcaklık 13°C düzeyindedir.

Soğuk mevsim 3,6 ay uzunluğundadır ve 23 Kasım tarihinde başlayıp 10 Mart tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık 5°C altındadır. Chayek bölgesindeki en soğuk ay Ocak ayıdır; bu ayda ortalama düşük sıcaklık -12°C iken yüksek sıcaklık -1°C düzeyindedir.

Chayek bölgesinde gökyüzünün bulutlarla kaplı olma durumu yüzdesinin ortalaması yıl boyunca aşırı mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Chayek bölgesinde yılın gökyüzünün daha açık olduğu zamanı 7 Haziran civarında başlar ve 4,2 ay boyunca sürüp 15 Ekim civarında sona erer.

Chayek bölgesinde yılın en açık ayı Ağustos ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %90 oranında açıktır, çoğunlukla açıktır veya parçalı bulutludur.

Yılın daha bulutlu olan zamanı 15 Ekim civarında başlayıp 7,8 ay boyunca sürer ve 7 Haziran civarında biter.

Chayek bölgesinde yılın en bulutlu ayı Mart ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %62 oranında kapalıdır veya çoğunlukla bulutludur.

Yağmurlu gün en az 1 milimetre sıvı veya sıvıya eşdeğer yağışın olduğu bir gündür. Chayek bölgesinde yağmurlu gün ihtimali yıl boyunca değişiklik arz etmektedir.

Yağmurlu mevsim 8,3 ay boyunca 13 Ekim tarihinden 21 Haziran tarihine kadar sürer ve herhangi bir günün yağmurlu olma ihtimali %13 oranından yüksektir. Chayek bölgesinde en çok yağmurlu günün olduğu ay 6,4 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Mayıs ayıdır.

Kurak sezon 21 Haziran tarihinde başlayıp 13 Ekim tarihine kadar 3,7 ay sürer. Chayek bölgesinde en az yağmurlu günün olduğu ay 1,8 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Ağustos ayıdır.

Yağışlı günler arasından, yalnızca yağmur, yalnızca kar veya bu ikisinin bir karışımını içeren günler arasında ayrım yapıyoruz. Bu kategorizasyona bağlı olarak Chayek bölgesinde en yaygın yağış formu yıl boyunca değişiklik göstermektedir.

Yalnızca yağmur 28 Şubat tarihinde başlayıp 26 Kasım tarihine kadar 8,9 ay boyunca en yaygın olandır. Chayek bölgesinde yalnızca yağmurun en fazla sayıda gün olduğu ay Mayıs olup, ortalama yağış 6,3 gün düzeyindedir.

Yalnızca kar 26 Kasım tarihinde başlayıp 28 Şubat tarihine kadar 3,1 ay boyunca en yaygın olandır. Chayek bölgesinde yalnızca karın en fazla sayıda gün olduğu ay Aralık olup, ortalama yağış 1,6 gün düzeyindedir.

Yağış miktarı

Yalnızca aylık toplamları değil, aylar içerisindeki varyasyonu da göstermek için yılın her bir gününü merkez alan hareketli 31 günlük dönemler üzerinden yağış miktarı gösterilmektedir. Chayek aylık yağış miktarında biraz mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Yılın yağmurlu dönemi en az 13 milimetre miktarında hareketli 31 günlük yağış miktarı ile 8,1 ay boyunca 11 Mart tarihinden 16 Kasım tarihine sürmektedir. Chayek bölgesinde en yağmurlu ay Mayıs olup, ortalama yağış 28 milimetre düzeyindedir.

Yılın yağmursuz dönemi 16 Kasım tarihinden 11 Mart tarihine kadar 3,9 ay boyunca sürmektedir. Chayek bölgesinde en az yağmurlu ay Ocak olup, ortalama yağış 1 milimetre düzeyindedir.

Kar Yağışı

Yağmur miktarında olduğu gibi kar yağışını yılın her bir gününü merkez alan ve 31 günlük hareketli dönemlerle göz önünde bulunduruyoruz. Chayek aylık kar yağışında biraz mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Yılın karlı dönemi en az 25 milimetre miktarında hareketli 31 günlük yağış miktarı ile 4,5 ay boyunca 6 Kasım tarihinden 22 Mart tarihine sürmektedir. Chayek bölgesinde en kar yağışlı ay Aralık olup, ortalama kar yağışı 61 milimetre düzeyindedir.

Yılın karsız dönemi 22 Mart tarihinden 6 Kasım tarihine kadar 7,5 ay boyunca sürmektedir. Yılın en az kar yağışı 0 milimetre ortalama toplam birikmesiyle 23 Temmuz günü civarına denk gelmektedir.

Chayek gün uzunluğu yıl boyunca önemli ölçüde değişiklik arz etmektedir. 2024 yılında en kısa gün 21 Aralık tarihinde 9 saat 7 dakika gün ışığıyla gerçekleşirken en uzun günü ise 21 Haziran tarihinde 15 saat 14 dakika gün ışığıyla gerçekleşir.

En erken gün doğumu 14 Haziran tarihinde 05:26 saatindedir ve en geç gün doğumu ise 5 Ocak tarihinde 3 saat 4 dakika sonra 08:29 saatindedir. En erken gün batımı 9 Aralık tarihinde 17:30 saatinde ve en geç gün batımı 27 Haziran tarihinde 3 saat 11 dakika sonra 20:41 saatindedir.

2024 yılında Chayek bölgesinde Yaz saati uygulaması (YSU) yapılmamaktadır.

Aşağıdaki rakam 2024 yılı için olan kilit ay verilerinin kısa bir temsilini sunmaktadır. Yatay eksen günü, dikey eksen günün saatini göstermektedir. Renkli alanlar ise ayın ufuk çizgisinin üstünde olduğu zamanları ifade etmektedir. Dikey gri çubuklar (yeni Aylar) ve mavi çubuklar (dolunaylar) kilit Ay evrelerini göstermektedir.

Nem rahatlık düzeyleri için çiylenme noktasını baz alınmıştır zira terin tenden buharlaşıp buharlaşmayacağını ve böylece vücudu serinletip serinletmeyeceğini belirlemektedir. Düşük çiylenme noktaları daha kuru hissi verirken yüksek çiylenme noktaları daha nemli hissi vermektedir. Gece ve gündüz arasında normalde önemli oranda değişiklik arz eden sıcaklıktan farklı olarak çiylenme noktası daha yavaş değişim gösterir ve böylece sıcaklık gece düşebiliyorken genelde bunaltıcı bir günün ardından bunaltıcı bir gece gelir.

Chayek bölgesinde nem rahatlık düzeyinin bunaltıcı, basık veya dayanılmaz olduğu zaman yüzdesiyle ölçülen, hissedilen nem oranı yıl boyunca önemli ölçüde değişiklik göstermez ve yıl boyu %0 düzeyiyle neredeyse sabit kalır.

Bu bölümde yerden 10 metre yükseklikteki geniş alan saatlik ortalama rüzgar hızları tartışılmaktadır. Herhangi bir lokasyonda deneyimlenen rüzgar yerel topografyaya ve diğer faktörlere çok bağımlıdır ve anlık rüzgar hızı ve yönü saatlik ortalamalardan çok daha fazla değişkenlik göstermektedir.

Chayek ortalama saatlik rüzgar hızı yıl boyunca hafif mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Yılın daha rüzgarlı olan dönemi 8,2 kilometre/saat düzeyinin üstünde ortalama rüzgar hızıyla 28 Şubat tarihinden 7 Haziran tarihine kadar 3,3 ay boyunca sürer. Chayek bölgesinde yılın en rüzgarlı ayı Nisan ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 9,2 kilometre/saat olmaktadır.

Yılın en sakin zamanı 7 Haziran tarihinden 28 Şubat tarihine kadar 8,7 ay boyunca sürmektedir. Chayek bölgesinde yılın en sakin ayı Ocak ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 7,3 kilometre/saat olmaktadır.

Chayek bölgesindeki hakim ortalama saatlik rüzgar yönü yıl boyunca değişiklik göstermektedir.

Rüzgar genelde batı yönünden 18 Nisan tarihinden 13 Eylül tarihine 4,8 ay boyunca en yüksek %46 ile 31 Mayıs tarihinde esmektedir. Rüzgar genelde güney yönünden 13 Eylül tarihinden 18 Nisan tarihine 7,2 ay boyunca en yüksek %72 ile 1 Ocak tarihinde esmektedir.

Havanın Chayek bölgesinde yıl boyunca ne kadar iyi olduğunu ölçmek için iki seyahat skoru hesaplaması yapıyoruz.

Turizm skoru açık, yağmursuz günleri ve 18°C ila 27°C arasındaki hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak Chayek bölgesini genel açık hava turist aktiviteleri açısından ziyaret etmek için en iyi zaman Haziran sonundan Ağustos sonuna, en yüksek skoru alan ise Ağustos ayının ilk haftası.

Kumsal/havuz skoru açık, yağmursuz günleri ve 24°C ila 32°C arasında hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak, sıcak hava faaliyetleri açısından Chayek ziyaretinin en iyi zamanı Temmuz ortasından Ağustos ortasına, en yüksek skoru alan ise Temmuz ayının son haftası.

Metodoloji

Analiz yapılan dönemde (1980 ila 2016 arasında) 08:00 ila 21:00 arasındaki her saatte hissedilen sıcaklık, bulut örtüsü ve toplam yağış için bağımsız skorlar hesaplanır. Bu skorlar tek bir saatlik bileşik skor olarak birleştirilmekte ve daha sonra günlere toplanmakta ve analiz dönemindeki tüm yıllar için ortalaması alınıp düzleştirilmektedir.

Bizim bulut örtüsü skorumuz tam açık gökyüzü için 10'dur ve neredeyse tamamen açık gökyüzü için 9 ve tamamen kapalı gökyüzü için 1 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Söz konusu saati merkez alan üç saatlik yağışa dayalı olan yağış skorumuz1 milimetre hiç yağış olmamasına 10 skoru vermektedir. Bu skor çok az yağış için 9 ve 1 milimetre ve daha fazlası yağış için 0 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Bizim turizm sıcaklık skorumuz 10°C altında hissedilen sıcaklıklar için 0, 18°C için doğrusal olarak 9'a, 24°C için 10'a yükseltmekte ve 27°C için doğrusal olarak 9'a ve 32°C daha sıcak dereceler için 1'e düşmektedir.

Bizim kumsal/havuz sıcaklık skorumuz 18°C altındaki hissedilen sıcaklıklar için 0, 24°C için doğrusal olarak 9'a ve 28°C için 10'a yükselmekte ve 32°C için doğrusal olarak 9'a ve 38°C ve daha yüksek dereceler için 1'e düşmektedir.

Yetiştirme sezonu tanımları dünya çapında farklılık gösterir ancak bu raporda yıl içerisinde (Kuzey Yarımküre için takvim yılı, Güney Yarımküre için ise 1 Temmuz tarihinden 30 Haziran tarihine kadar) en uzun ve sürekli donma dışı sıcaklı dönemleri (≥0°C) olarak tanımlanmaktadır.

Chayek bölgesindeki yetiştirme sezonu normalde 5,6 ay boyunca (172 gün) yaklaşık 25 Nisan tarihinden 14 Ekim tarihine kadar sürer ve nadiren 5 Nisan tarihinden önce veya 15 Mayıs tarihinden sonra başlayıp nadiren 25 Eylül tarihinden önce veya 2 Kasım tarihinden sonra sona erer.

Yetiştirme derecesi günleri bitki ve hayvan gelişimini tahmin etmede kullanılan yıllık bir ısı birikme ölçeğidir ve maksimum bir sıcaklık düzeyinin üzerindeki herhangi bir fazlalığı göz ardı ederek baz bir sıcaklık üzerindeki sıcaklık entegrali olarak tanımlanmaktadır. Bu raporda taban 10°C tavan ise 30°C olarak kabul edilmektedir.

Yalnızca yetiştirme derecesi günlerine dayanarak, Chayek bölgesinde bahar çiçekleri ilk 29 Nisan civarında ortaya çıkarken nadiren 21 Nisan tarihinden önce veya 11 Mayıs tarihinden sonra çıkar.

Bu bölüm geniş bir alan üzerinde yüzeye ulaşan toplam günlük kısa dalga güneş enerjisini ele almaktadır ve bunu yaparken günün uzunluğu, Güneşin ufuk çizgisi üstündeki yüksekliği, bulut ve diğer atmosferik bileşenler tarafından emilim üzerinde mevsimsel etkileri göz önünde bulundurmaktadır. Kısa dalga radyasyonu görünür ışın ve ultraviyole radyasyon içermektedir.

Ortalama günlük kısa dalga güneş enerjisi yıl boyunca aşırı mevsimsel değişiklikler gösterir.

Yılın daha güneşli olan dönemi metrekare başına 6,7 kWh düzeyinin üstünde günlük ortalama olay kısa dalga enerjisiyle 16 Mayıs tarihinden 31 Ağustos tarihine kadar 3,5 ay boyunca sürer. Chayek bölgesinde en güneşli ay Temmuz ayıdır ve bu dönemde ortalama 7,8 kWh olmaktadır.

Yılın daha karanlık olan dönemi metrekare başına 3,3 kWh düzeyinin altında günlük ortalama kısa dalga enerjisiyle 31 Ekim tarihinden 12 Şubat tarihine kadar 3,4 ay boyunca sürer. Chayek bölgesinde en karanlık ay Aralık ayıdır ve bu dönemde ortalama 2,2 kWh olmaktadır.

Bu rapor için Chayek bölgesi coğrafi koordinatları 41,928° enlem, 74,517° boylam ve 1.653 m yüksekliktir.

Chayek bölgesinin 3 kilometre çapındaki topoğrafyada yükseklik açısından çok önemli miktarda varyasyon bulunur ve maksimum yükseklik değişimi 259 metre iken ve deniz seviyesinden ortalama yüksekliği ise 1.721 metre kadardır. 16 kilometre çapında çok önemli miktarda varyasyon gösterir (2.141 metre). 80 kilometre çapında ayrıca aşırı varyasyon gösterir (3.879 metre).

Chayek bölgesinin 3 kilometre yakınındaki alan çıplak arazi (%39), seyrek bitki örtüsü (%36) ve ekili arazi (%11) ile kaplıyken, 16 kilometre yakınındaki alan seyrek bitki örtüsü (%43) ve çıplak arazi (%24) ile ve 80 kilometre yakınındaki alan ise çayır (%31) ve çıplak arazi (%29) ile kaplıdır.