Taldyqorghan Bölgesinde Yıl Boyu İklim ve Hava Durumu Kazakistan

Taldyqorghan bölgesinde yazlar sıcak, kurak ve az bulutlu ve kışlar dondurucu, karlı ve parçalı bulutlu. Yıl içerisinde sıcaklık normalde -12°C ila 33°C arasında değişiklik gösterir ve nadiren -21°C altında ve 38°C üzerinde olur.

Turizm skorunagöre, ılık hava aktiviteleri açısından Taldyqorghan ziyaretinde zamanı Haziran başından Eylül başına.

Sıcak mevsim 3,9 ay uzunluğundadır ve 17 Mayıs tarihinde başlayıp 13 Eylül tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık 25°C üzerindedir. Taldyqorghan bölgesindeki en sıcak ay Temmuz ayıdır; bu ayda ortalama yüksek sıcaklık 33°C iken düşük sıcaklık 18°C düzeyindedir.

Soğuk mevsim 3,4 ay uzunluğundadır ve 21 Kasım tarihinde başlayıp 2 Mart tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık 3°C altındadır. Taldyqorghan bölgesindeki en soğuk ay Ocak ayıdır; bu ayda ortalama düşük sıcaklık -12°C iken yüksek sıcaklık -4°C düzeyindedir.

Taldyqorghan bölgesinde gökyüzünün bulutlarla kaplı olma durumu yüzdesinin ortalaması yıl boyunca önemli ölçüde mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Taldyqorghan bölgesinde yılın gökyüzünün daha açık olduğu zamanı 31 Mayıs civarında başlar ve 4,2 ay boyunca sürüp 6 Ekim civarında sona erer.

Taldyqorghan bölgesinde yılın en açık ayı Ağustos ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %84 oranında açıktır, çoğunlukla açıktır veya parçalı bulutludur.

Yılın daha bulutlu olan zamanı 6 Ekim civarında başlayıp 7,8 ay boyunca sürer ve 31 Mayıs civarında biter.

Taldyqorghan bölgesinde yılın en bulutlu ayı Ocak ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %57 oranında kapalıdır veya çoğunlukla bulutludur.

Yağmurlu gün en az 1 milimetre sıvı veya sıvıya eşdeğer yağışın olduğu bir gündür. Taldyqorghan bölgesinde yağmurlu gün ihtimali yıl boyunca değişiklik arz etmektedir.

Yağmurlu mevsim 9,6 ay boyunca 29 Eylül tarihinden 15 Temmuz tarihine kadar sürer ve herhangi bir günün yağmurlu olma ihtimali %11 oranından yüksektir. Taldyqorghan bölgesinde en çok yağmurlu günün olduğu ay 4,8 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Mayıs ayıdır.

Kurak sezon 15 Temmuz tarihinde başlayıp 29 Eylül tarihine kadar 2,4 ay sürer. Taldyqorghan bölgesinde en az yağmurlu günün olduğu ay 2,0 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Ağustos ayıdır.

Yağışlı günler arasından, yalnızca yağmur, yalnızca kar veya bu ikisinin bir karışımını içeren günler arasında ayrım yapıyoruz. Bu kategorizasyona bağlı olarak Taldyqorghan bölgesinde en yaygın yağış formu yıl boyunca değişiklik göstermektedir.

Yalnızca yağmur 7 Mart tarihinde başlayıp 25 Kasım tarihine kadar 8,6 ay boyunca en yaygın olandır. Taldyqorghan bölgesinde yalnızca yağmurun en fazla sayıda gün olduğu ay Mayıs olup, ortalama yağış 4,7 gün düzeyindedir.

Yalnızca kar 25 Kasım tarihinde başlayıp 7 Mart tarihine kadar 3,4 ay boyunca en yaygın olandır. Taldyqorghan bölgesinde yalnızca karın en fazla sayıda gün olduğu ay Ocak olup, ortalama yağış 2,1 gün düzeyindedir.

Yağış miktarı

Yalnızca aylık toplamları değil, aylar içerisindeki varyasyonu da göstermek için yılın her bir gününü merkez alan hareketli 31 günlük dönemler üzerinden yağış miktarı gösterilmektedir. Taldyqorghan aylık yağış miktarında biraz mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Yılın yağmurlu dönemi en az 13 milimetre miktarında hareketli 31 günlük yağış miktarı ile 7,5 ay boyunca 30 Mart tarihinden 16 Kasım tarihine sürmektedir. Taldyqorghan bölgesinde en yağmurlu ay Mayıs olup, ortalama yağış 20 milimetre düzeyindedir.

Yılın yağmursuz dönemi 16 Kasım tarihinden 30 Mart tarihine kadar 4,5 ay boyunca sürmektedir. Taldyqorghan bölgesinde en az yağmurlu ay Ocak olup, ortalama yağış 1 milimetre düzeyindedir.

Kar Yağışı

Yağmur miktarında olduğu gibi kar yağışını yılın her bir gününü merkez alan ve 31 günlük hareketli dönemlerle göz önünde bulunduruyoruz. Taldyqorghan aylık kar yağışında biraz mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Yılın karlı dönemi en az 25 milimetre miktarında hareketli 31 günlük yağış miktarı ile 5,0 ay boyunca 23 Ekim tarihinden 22 Mart tarihine sürmektedir. Taldyqorghan bölgesinde en kar yağışlı ay Ocak olup, ortalama kar yağışı 80 milimetre düzeyindedir.

Yılın karsız dönemi 22 Mart tarihinden 23 Ekim tarihine kadar 7,0 ay boyunca sürmektedir. Yılın en az kar yağışı 0 milimetre ortalama toplam birikmesiyle 26 Temmuz günü civarına denk gelmektedir.

Taldyqorghan gün uzunluğu yıl boyunca önemli ölçüde değişiklik arz etmektedir. 2024 yılında en kısa gün 21 Aralık tarihinde 8 saat 46 dakika gün ışığıyla gerçekleşirken en uzun günü ise 21 Haziran tarihinde 15 saat 37 dakika gün ışığıyla gerçekleşir.

En erken gün doğumu 15 Haziran tarihinde 05:00 saatindedir ve en geç gün doğumu ise 3 Ocak tarihinde 3 saat 26 dakika sonra 08:26 saatindedir. En erken gün batımı 9 Aralık tarihinde 17:06 saatinde ve en geç gün batımı 26 Haziran tarihinde 3 saat 33 dakika sonra 20:39 saatindedir.

2024 yılında Taldyqorghan bölgesinde Yaz saati uygulaması (YSU) yapılmamaktadır.

Aşağıdaki rakam 2024 yılı için olan kilit ay verilerinin kısa bir temsilini sunmaktadır. Yatay eksen günü, dikey eksen günün saatini göstermektedir. Renkli alanlar ise ayın ufuk çizgisinin üstünde olduğu zamanları ifade etmektedir. Dikey gri çubuklar (yeni Aylar) ve mavi çubuklar (dolunaylar) kilit Ay evrelerini göstermektedir.

Nem rahatlık düzeyleri için çiylenme noktasını baz alınmıştır zira terin tenden buharlaşıp buharlaşmayacağını ve böylece vücudu serinletip serinletmeyeceğini belirlemektedir. Düşük çiylenme noktaları daha kuru hissi verirken yüksek çiylenme noktaları daha nemli hissi vermektedir. Gece ve gündüz arasında normalde önemli oranda değişiklik arz eden sıcaklıktan farklı olarak çiylenme noktası daha yavaş değişim gösterir ve böylece sıcaklık gece düşebiliyorken genelde bunaltıcı bir günün ardından bunaltıcı bir gece gelir.

Taldyqorghan bölgesinde nem rahatlık düzeyinin bunaltıcı, basık veya dayanılmaz olduğu zaman yüzdesiyle ölçülen, hissedilen nem oranı yıl boyunca önemli ölçüde değişiklik göstermez ve yıl boyu %0 düzeyiyle neredeyse sabit kalır.

Bu bölümde yerden 10 metre yükseklikteki geniş alan saatlik ortalama rüzgar hızları tartışılmaktadır. Herhangi bir lokasyonda deneyimlenen rüzgar yerel topografyaya ve diğer faktörlere çok bağımlıdır ve anlık rüzgar hızı ve yönü saatlik ortalamalardan çok daha fazla değişkenlik göstermektedir.

Taldyqorghan ortalama saatlik rüzgar hızı yıl boyunca hafif mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Yılın daha rüzgarlı olan dönemi 11,9 kilometre/saat düzeyinin üstünde ortalama rüzgar hızıyla 25 Şubat tarihinden 30 Eylül tarihine kadar 7,1 ay boyunca sürer. Taldyqorghan bölgesinde yılın en rüzgarlı ayı Nisan ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 13,5 kilometre/saat olmaktadır.

Yılın en sakin zamanı 30 Eylül tarihinden 25 Şubat tarihine kadar 4,9 ay boyunca sürmektedir. Taldyqorghan bölgesinde yılın en sakin ayı Ocak ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 10,2 kilometre/saat olmaktadır.

Taldyqorghan bölgesindeki hakim ortalama saatlik rüzgar yönü yıl boyunca değişiklik göstermektedir.

Rüzgar genelde kuzey yönünden 28 Şubat tarihinden 7 Ekim tarihine 7,3 ay boyunca en yüksek %46 ile 8 Ağustos tarihinde esmektedir. Rüzgar genelde doğu yönünden 7 Ekim tarihinden 28 Şubat tarihine 4,8 ay boyunca en yüksek %40 ile 1 Ocak tarihinde esmektedir.

Havanın Taldyqorghan bölgesinde yıl boyunca ne kadar iyi olduğunu ölçmek için iki seyahat skoru hesaplaması yapıyoruz.

Turizm skoru açık, yağmursuz günleri ve 18°C ila 27°C arasındaki hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak Taldyqorghan bölgesini genel açık hava turist aktiviteleri açısından ziyaret etmek için en iyi zaman Haziran başından Eylül başına, en yüksek skoru alan ise Ağustos ayının ikinci haftası.

Kumsal/havuz skoru açık, yağmursuz günleri ve 24°C ila 32°C arasında hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak, sıcak hava faaliyetleri açısından Taldyqorghan ziyaretinin en iyi zamanı Haziran sonundan Ağustos ortasına, en yüksek skoru alan ise Temmuz ayının üçüncü haftası.

Metodoloji

Analiz yapılan dönemde (1980 ila 2016 arasında) 08:00 ila 21:00 arasındaki her saatte hissedilen sıcaklık, bulut örtüsü ve toplam yağış için bağımsız skorlar hesaplanır. Bu skorlar tek bir saatlik bileşik skor olarak birleştirilmekte ve daha sonra günlere toplanmakta ve analiz dönemindeki tüm yıllar için ortalaması alınıp düzleştirilmektedir.

Bizim bulut örtüsü skorumuz tam açık gökyüzü için 10'dur ve neredeyse tamamen açık gökyüzü için 9 ve tamamen kapalı gökyüzü için 1 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Söz konusu saati merkez alan üç saatlik yağışa dayalı olan yağış skorumuz1 milimetre hiç yağış olmamasına 10 skoru vermektedir. Bu skor çok az yağış için 9 ve 1 milimetre ve daha fazlası yağış için 0 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Bizim turizm sıcaklık skorumuz 10°C altında hissedilen sıcaklıklar için 0, 18°C için doğrusal olarak 9'a, 24°C için 10'a yükseltmekte ve 27°C için doğrusal olarak 9'a ve 32°C daha sıcak dereceler için 1'e düşmektedir.

Bizim kumsal/havuz sıcaklık skorumuz 18°C altındaki hissedilen sıcaklıklar için 0, 24°C için doğrusal olarak 9'a ve 28°C için 10'a yükselmekte ve 32°C için doğrusal olarak 9'a ve 38°C ve daha yüksek dereceler için 1'e düşmektedir.

Yetiştirme sezonu tanımları dünya çapında farklılık gösterir ancak bu raporda yıl içerisinde (Kuzey Yarımküre için takvim yılı, Güney Yarımküre için ise 1 Temmuz tarihinden 30 Haziran tarihine kadar) en uzun ve sürekli donma dışı sıcaklı dönemleri (≥0°C) olarak tanımlanmaktadır.

Taldyqorghan bölgesindeki yetiştirme sezonu normalde 5,5 ay boyunca (167 gün) yaklaşık 22 Nisan tarihinden 6 Ekim tarihine kadar sürer ve nadiren 2 Nisan tarihinden önce veya 14 Mayıs tarihinden sonra başlayıp nadiren 20 Eylül tarihinden önce veya 23 Ekim tarihinden sonra sona erer.

Yetiştirme derecesi günleri bitki ve hayvan gelişimini tahmin etmede kullanılan yıllık bir ısı birikme ölçeğidir ve maksimum bir sıcaklık düzeyinin üzerindeki herhangi bir fazlalığı göz ardı ederek baz bir sıcaklık üzerindeki sıcaklık entegrali olarak tanımlanmaktadır. Bu raporda taban 10°C tavan ise 30°C olarak kabul edilmektedir.

Yalnızca yetiştirme derecesi günlerine dayanarak, Taldyqorghan bölgesinde bahar çiçekleri ilk 12 Nisan civarında ortaya çıkarken nadiren 3 Nisan tarihinden önce veya 21 Nisan tarihinden sonra çıkar.

Bu bölüm geniş bir alan üzerinde yüzeye ulaşan toplam günlük kısa dalga güneş enerjisini ele almaktadır ve bunu yaparken günün uzunluğu, Güneşin ufuk çizgisi üstündeki yüksekliği, bulut ve diğer atmosferik bileşenler tarafından emilim üzerinde mevsimsel etkileri göz önünde bulundurmaktadır. Kısa dalga radyasyonu görünür ışın ve ultraviyole radyasyon içermektedir.

Ortalama günlük kısa dalga güneş enerjisi yıl boyunca aşırı mevsimsel değişiklikler gösterir.

Yılın daha güneşli olan dönemi metrekare başına 6,5 kWh düzeyinin üstünde günlük ortalama olay kısa dalga enerjisiyle 2 Mayıs tarihinden 24 Ağustos tarihine kadar 3,7 ay boyunca sürer. Taldyqorghan bölgesinde en güneşli ay Haziran ayıdır ve bu dönemde ortalama 7,7 kWh olmaktadır.

Yılın daha karanlık olan dönemi metrekare başına 2,8 kWh düzeyinin altında günlük ortalama kısa dalga enerjisiyle 27 Ekim tarihinden 14 Şubat tarihine kadar 3,5 ay boyunca sürer. Taldyqorghan bölgesinde en karanlık ay Aralık ayıdır ve bu dönemde ortalama 1,6 kWh olmaktadır.

Bu rapor için Taldyqorghan bölgesi coğrafi koordinatları 45,000° enlem, 77,917° boylam ve 458 m yüksekliktir.

Taldyqorghan bölgesinin 3 kilometre çapındaki topoğrafya neredeyse düzdür ve maksimum yükseklik değişimi 20 metre iken ve deniz seviyesinden ortalama yüksekliği ise 459 metre kadardır. 16 kilometre içerisinde düzlüktür (259 metre). 80 kilometre çapında çok önemli miktarda varyasyon gösterir (2.446 metre).

Taldyqorghan bölgesinin 3 kilometre yakınındaki alan ekili arazi (%75) ve seyrek bitki örtüsü (%21) ile kaplıyken, 16 kilometre yakınındaki alan ekili arazi (%36) ve seyrek bitki örtüsü (%34) ile ve 80 kilometre yakınındaki alan ise çıplak arazi (%48) ve seyrek bitki örtüsü (%28) ile kaplıdır.