Ulaan Khat Bölgesinde Yıl Boyu İklim ve Hava Durumu Moğolistan

Ulaan Khat bölgesinde yazlar serin ve kurak; kışlar uzun, aşırı soğuk ve karlı ve hava yıl boyu parçalı bulutlu. Yıl içerisinde sıcaklık normalde -26°C ila 17°C arasında değişiklik gösterir ve nadiren -33°C altında ve 22°C üzerinde olur.

Turizm skorunagöre, ılık hava aktiviteleri açısından Ulaan Khat ziyaretinde zamanı Temmuz başından Ağustos başına.

Ilık mevsim 3,5 ay uzunluğundadır ve 24 Mayıs tarihinde başlayıp 10 Eylül tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık 11°C üzerindedir. Ulaan Khat bölgesindeki en sıcak ay Temmuz ayıdır; bu ayda ortalama yüksek sıcaklık 17°C iken düşük sıcaklık 4°C düzeyindedir.

Soğuk mevsim 3,8 ay uzunluğundadır ve 18 Kasım tarihinde başlayıp 10 Mart tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık -9°C altındadır. Ulaan Khat bölgesindeki en soğuk ay Ocak ayıdır; bu ayda ortalama düşük sıcaklık -25°C iken yüksek sıcaklık -15°C düzeyindedir.

Ulaan Khat bölgesinde gökyüzünün bulutlarla kaplı olma durumu yüzdesinin ortalaması yıl boyunca hafif mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Ulaan Khat bölgesinde yılın gökyüzünün daha açık olduğu zamanı 7 Temmuz civarında başlar ve 3,0 ay boyunca sürüp 8 Ekim civarında sona erer.

Ulaan Khat bölgesinde yılın en açık ayı Ağustos ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %68 oranında açıktır, çoğunlukla açıktır veya parçalı bulutludur.

Yılın daha bulutlu olan zamanı 8 Ekim civarında başlayıp 9,0 ay boyunca sürer ve 7 Temmuz civarında biter.

Ulaan Khat bölgesinde yılın en bulutlu ayı Aralık ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %48 oranında kapalıdır veya çoğunlukla bulutludur.

Yağmurlu gün en az 1 milimetre sıvı veya sıvıya eşdeğer yağışın olduğu bir gündür. Ulaan Khat bölgesinde yağmurlu gün ihtimali yıl boyunca değişiklik arz etmektedir.

Yağmurlu mevsim 2,8 ay boyunca 28 Mayıs tarihinden 22 Ağustos tarihine kadar sürer ve herhangi bir günün yağmurlu olma ihtimali %10 oranından yüksektir. Ulaan Khat bölgesinde en çok yağmurlu günün olduğu ay 5,2 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Temmuz ayıdır.

Kurak sezon 22 Ağustos tarihinde başlayıp 28 Mayıs tarihine kadar 9,2 ay sürer. Ulaan Khat bölgesinde en az yağmurlu günün olduğu ay 0,2 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Şubat ayıdır.

Yağışlı günler arasından, yalnızca yağmur, yalnızca kar veya bu ikisinin bir karışımını içeren günler arasında ayrım yapıyoruz. Bu kategorizasyona bağlı olarak Ulaan Khat bölgesinde en yaygın yağış formu yıl boyunca değişiklik göstermektedir.

Yalnızca kar 2 Ekim tarihinde başlayıp 22 Nisan tarihine kadar 6,6 ay boyunca en yaygın olandır. Ulaan Khat bölgesinde yalnızca karın en fazla sayıda gün olduğu ay Kasım olup, ortalama yağış 0,8 gün düzeyindedir.

Yalnızca yağmur 22 Nisan tarihinde başlayıp 2 Ekim tarihine kadar 5,4 ay boyunca en yaygın olandır. Ulaan Khat bölgesinde yalnızca yağmurun en fazla sayıda gün olduğu ay Temmuz olup, ortalama yağış 5,1 gün düzeyindedir.

Yağış miktarı

Yalnızca aylık toplamları değil, aylar içerisindeki varyasyonu da göstermek için yılın her bir gününü merkez alan hareketli 31 günlük dönemler üzerinden yağış miktarı gösterilmektedir. Ulaan Khat aylık yağış miktarında biraz mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Yılın yağmurlu dönemi en az 13 milimetre miktarında hareketli 31 günlük yağış miktarı ile 2,4 ay boyunca 4 Haziran tarihinden 16 Ağustos tarihine sürmektedir. Ulaan Khat bölgesinde en yağmurlu ay Temmuz olup, ortalama yağış 21 milimetre düzeyindedir.

Yılın yağmursuz dönemi 16 Ağustos tarihinden 4 Haziran tarihine kadar 9,6 ay boyunca sürmektedir. Ulaan Khat bölgesinde en az yağmurlu ay Aralık olup, ortalama yağış -0 milimetre düzeyindedir.

Kar Yağışı

Yağmur miktarında olduğu gibi kar yağışını yılın her bir gününü merkez alan ve 31 günlük hareketli dönemlerle göz önünde bulunduruyoruz. Ulaan Khat aylık kar yağışında biraz mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Yılın karlı dönemi en az 25 milimetre miktarında hareketli 31 günlük yağış miktarı ile 2,2 hafta boyunca 26 Ekim tarihinden 11 Kasım tarihine sürmektedir. Ulaan Khat bölgesinde en kar yağışlı ay Kasım olup, ortalama kar yağışı 24 milimetre düzeyindedir.

Yılın karsız dönemi 11 Kasım tarihinden 26 Ekim tarihine kadar 11 ay boyunca sürmektedir. Yılın en az kar yağışı 0 milimetre ortalama toplam birikmesiyle 5 Temmuz günü civarına denk gelmektedir.

Ulaan Khat gün uzunluğu yıl boyunca çok önemli ölçüde değişiklik arz etmektedir. 2024 yılında en kısa gün 21 Aralık tarihinde 8 saat 22 dakika gün ışığıyla gerçekleşirken en uzun günü ise 21 Haziran tarihinde 16 saat 3 dakika gün ışığıyla gerçekleşir.

En erken gün doğumu 16 Haziran tarihinde 05:00 saatindedir ve en geç gün doğumu ise 2 Ocak tarihinde 3 saat 50 dakika sonra 08:50 saatindedir. En erken gün batımı 11 Aralık tarihinde 17:07 saatinde ve en geç gün batımı 25 Haziran tarihinde 3 saat 57 dakika sonra 21:04 saatindedir.

2024 yılında Ulaan Khat bölgesinde Yaz saati uygulaması (YSU) yapılmamaktadır.

Aşağıdaki rakam 2024 yılı için olan kilit ay verilerinin kısa bir temsilini sunmaktadır. Yatay eksen günü, dikey eksen günün saatini göstermektedir. Renkli alanlar ise ayın ufuk çizgisinin üstünde olduğu zamanları ifade etmektedir. Dikey gri çubuklar (yeni Aylar) ve mavi çubuklar (dolunaylar) kilit Ay evrelerini göstermektedir.

Nem rahatlık düzeyleri için çiylenme noktasını baz alınmıştır zira terin tenden buharlaşıp buharlaşmayacağını ve böylece vücudu serinletip serinletmeyeceğini belirlemektedir. Düşük çiylenme noktaları daha kuru hissi verirken yüksek çiylenme noktaları daha nemli hissi vermektedir. Gece ve gündüz arasında normalde önemli oranda değişiklik arz eden sıcaklıktan farklı olarak çiylenme noktası daha yavaş değişim gösterir ve böylece sıcaklık gece düşebiliyorken genelde bunaltıcı bir günün ardından bunaltıcı bir gece gelir.

Ulaan Khat bölgesinde nem rahatlık düzeyinin bunaltıcı, basık veya dayanılmaz olduğu zaman yüzdesiyle ölçülen, hissedilen nem oranı yıl boyunca önemli ölçüde değişiklik göstermez ve yıl boyu %0 düzeyiyle neredeyse sabit kalır.

Bu bölümde yerden 10 metre yükseklikteki geniş alan saatlik ortalama rüzgar hızları tartışılmaktadır. Herhangi bir lokasyonda deneyimlenen rüzgar yerel topografyaya ve diğer faktörlere çok bağımlıdır ve anlık rüzgar hızı ve yönü saatlik ortalamalardan çok daha fazla değişkenlik göstermektedir.

Ulaan Khat ortalama saatlik rüzgar hızı yıl boyunca önemli oranda mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Yılın daha rüzgarlı olan dönemi 12,9 kilometre/saat düzeyinin üstünde ortalama rüzgar hızıyla 20 Mart tarihinden 18 Haziran tarihine kadar 2,9 ay boyunca sürer. Ulaan Khat bölgesinde yılın en rüzgarlı ayı Mayıs ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 15,4 kilometre/saat olmaktadır.

Yılın en sakin zamanı 18 Haziran tarihinden 20 Mart tarihine kadar 9,1 ay boyunca sürmektedir. Ulaan Khat bölgesinde yılın en sakin ayı Ocak ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 10,2 kilometre/saat olmaktadır.

Ulaan Khat bölgesindeki hakim ortalama saatlik rüzgar yönü yıl boyunca değişiklik göstermektedir.

Rüzgar genelde batı yönünden 19 Mart tarihinden 30 Ekim tarihine 7,4 ay boyunca en yüksek %65 ile 24 Temmuz tarihinde esmektedir. Rüzgar genelde güney yönünden 30 Ekim tarihinden 19 Mart tarihine 4,6 ay boyunca en yüksek %54 ile 1 Ocak tarihinde esmektedir.

Havanın Ulaan Khat bölgesinde yıl boyunca ne kadar iyi olduğunu ölçmek için iki seyahat skoru hesaplaması yapıyoruz.

Turizm skoru açık, yağmursuz günleri ve 18°C ila 27°C arasındaki hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak Ulaan Khat bölgesini genel açık hava turist aktiviteleri açısından ziyaret etmek için en iyi zaman Temmuz başından Ağustos başına, en yüksek skoru alan ise Temmuz ayının son haftası.

Kumsal/havuz skoru açık, yağmursuz günleri ve 24°C ila 32°C arasında hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak, sıcak hava faaliyetleri açısından Ulaan Khat ziyaretinin en iyi zamanı Temmuzortasından sonuna, en yüksek skoru alan ise Temmuz ayının son haftası.

Metodoloji

Analiz yapılan dönemde (1980 ila 2016 arasında) 08:00 ila 21:00 arasındaki her saatte hissedilen sıcaklık, bulut örtüsü ve toplam yağış için bağımsız skorlar hesaplanır. Bu skorlar tek bir saatlik bileşik skor olarak birleştirilmekte ve daha sonra günlere toplanmakta ve analiz dönemindeki tüm yıllar için ortalaması alınıp düzleştirilmektedir.

Bizim bulut örtüsü skorumuz tam açık gökyüzü için 10'dur ve neredeyse tamamen açık gökyüzü için 9 ve tamamen kapalı gökyüzü için 1 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Söz konusu saati merkez alan üç saatlik yağışa dayalı olan yağış skorumuz1 milimetre hiç yağış olmamasına 10 skoru vermektedir. Bu skor çok az yağış için 9 ve 1 milimetre ve daha fazlası yağış için 0 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Bizim turizm sıcaklık skorumuz 10°C altında hissedilen sıcaklıklar için 0, 18°C için doğrusal olarak 9'a, 24°C için 10'a yükseltmekte ve 27°C için doğrusal olarak 9'a ve 32°C daha sıcak dereceler için 1'e düşmektedir.

Bizim kumsal/havuz sıcaklık skorumuz 18°C altındaki hissedilen sıcaklıklar için 0, 24°C için doğrusal olarak 9'a ve 28°C için 10'a yükselmekte ve 32°C için doğrusal olarak 9'a ve 38°C ve daha yüksek dereceler için 1'e düşmektedir.

Yetiştirme sezonu tanımları dünya çapında farklılık gösterir ancak bu raporda yıl içerisinde (Kuzey Yarımküre için takvim yılı, Güney Yarımküre için ise 1 Temmuz tarihinden 30 Haziran tarihine kadar) en uzun ve sürekli donma dışı sıcaklı dönemleri (≥0°C) olarak tanımlanmaktadır.

Ulaan Khat bölgesindeki yetiştirme sezonu normalde 1,3 ay boyunca (38 gün) yaklaşık 27 Haziran tarihinden 4 Ağustos tarihine kadar sürer ve nadiren 3 Haziran tarihinden önce başlayıp 24 Ağustos tarihinden sonra sona erer.

Yetiştirme derecesi günleri bitki ve hayvan gelişimini tahmin etmede kullanılan yıllık bir ısı birikme ölçeğidir ve maksimum bir sıcaklık düzeyinin üzerindeki herhangi bir fazlalığı göz ardı ederek baz bir sıcaklık üzerindeki sıcaklık entegrali olarak tanımlanmaktadır. Bu raporda taban 10°C tavan ise 30°C olarak kabul edilmektedir.

Yalnızca yetiştirme derecesi günlerine dayanarak, Ulaan Khat bölgesinde bahar çiçekleri ilk 22 Haziran civarında ortaya çıkarken nadiren 11 Haziran tarihinden önce veya 6 Temmuz tarihinden sonra çıkar.

Bu bölüm geniş bir alan üzerinde yüzeye ulaşan toplam günlük kısa dalga güneş enerjisini ele almaktadır ve bunu yaparken günün uzunluğu, Güneşin ufuk çizgisi üstündeki yüksekliği, bulut ve diğer atmosferik bileşenler tarafından emilim üzerinde mevsimsel etkileri göz önünde bulundurmaktadır. Kısa dalga radyasyonu görünür ışın ve ultraviyole radyasyon içermektedir.

Ortalama günlük kısa dalga güneş enerjisi yıl boyunca aşırı mevsimsel değişiklikler gösterir.

Yılın daha güneşli olan dönemi metrekare başına 6,2 kWh düzeyinin üstünde günlük ortalama olay kısa dalga enerjisiyle 18 Nisan tarihinden 22 Ağustos tarihine kadar 4,1 ay boyunca sürer. Ulaan Khat bölgesinde en güneşli ay Haziran ayıdır ve bu dönemde ortalama 7,3 kWh olmaktadır.

Yılın daha karanlık olan dönemi metrekare başına 2,7 kWh düzeyinin altında günlük ortalama kısa dalga enerjisiyle 31 Ekim tarihinden 8 Şubat tarihine kadar 3,3 ay boyunca sürer. Ulaan Khat bölgesinde en karanlık ay Aralık ayıdır ve bu dönemde ortalama 1,6 kWh olmaktadır.

Bu rapor için Ulaan Khat bölgesi coğrafi koordinatları 47,983° enlem, 89,842° boylam ve 2.491 m yüksekliktir.

Ulaan Khat bölgesinin 3 kilometre çapındaki topoğrafyada yükseklik açısından büyük miktarda varyasyon bulunur ve maksimum yükseklik değişimi 736 metre iken ve deniz seviyesinden ortalama yüksekliği ise 2.562 metre kadardır. 16 kilometre çapında büyük miktarda varyasyon gösterir (1.473 metre). 80 kilometre çapında ayrıca aşırı varyasyon gösterir (3.064 metre).

Ulaan Khat bölgesinin 3 kilometre yakınındaki alan seyrek bitki örtüsü (%31), çayır (%28), çıplak arazi (%20) ve ağaçlar (%11) ile kaplıyken, 16 kilometre yakınındaki alan seyrek bitki örtüsü (%31) ve çıplak arazi (%27) ile ve 80 kilometre yakınındaki alan ise çıplak arazi (%40) ve çayır (%31) ile kaplıdır.