Altay sumu Bölgesinde Yıl Boyu İklim ve Hava Durumu Moğolistan

Altay sumu bölgesinde yazlar ılık ve kurak, kışlar aşırı soğuk ve karlı ve hava yıl boyu parçalı bulutlu. Yıl içerisinde sıcaklık normalde -17°C ila 28°C arasında değişiklik gösterir ve nadiren -23°C altında ve 33°C üzerinde olur.

Turizm skorunagöre, ılık hava aktiviteleri açısından Altay sumu ziyaretinde zamanı Haziran sonundan Ağustos ortasına.

Ilık mevsim 3,8 ay uzunluğundadır ve 18 Mayıs tarihinde başlayıp 12 Eylül tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık 21°C üzerindedir. Altay sumu bölgesindeki en sıcak ay Temmuz ayıdır; bu ayda ortalama yüksek sıcaklık 28°C iken düşük sıcaklık 15°C düzeyindedir.

Soğuk mevsim 3,5 ay uzunluğundadır ve 19 Kasım tarihinde başlayıp 1 Mart tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık 0°C altındadır. Altay sumu bölgesindeki en soğuk ay Ocak ayıdır; bu ayda ortalama düşük sıcaklık -16°C iken yüksek sıcaklık -7°C düzeyindedir.

Altay sumu bölgesinde gökyüzünün bulutlarla kaplı olma durumu yüzdesinin ortalaması yıl boyunca hafif mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Altay sumu bölgesinde yılın gökyüzünün daha açık olduğu zamanı 11 Temmuz civarında başlar ve 2,9 ay boyunca sürüp 8 Ekim civarında sona erer.

Altay sumu bölgesinde yılın en açık ayı Ağustos ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %73 oranında açıktır, çoğunlukla açıktır veya parçalı bulutludur.

Yılın daha bulutlu olan zamanı 8 Ekim civarında başlayıp 9,1 ay boyunca sürer ve 11 Temmuz civarında biter.

Altay sumu bölgesinde yılın en bulutlu ayı Nisan ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %41 oranında kapalıdır veya çoğunlukla bulutludur.

Yağmurlu gün en az 1 milimetre sıvı veya sıvıya eşdeğer yağışın olduğu bir gündür. Altay sumu bölgesinde yağmurlu gün ihtimali yıl boyunca değişiklik arz etmektedir.

Yağmurlu mevsim 2,6 ay boyunca 5 Haziran tarihinden 24 Ağustos tarihine kadar sürer ve herhangi bir günün yağmurlu olma ihtimali %5 oranından yüksektir. Altay sumu bölgesinde en çok yağmurlu günün olduğu ay 2,9 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Temmuz ayıdır.

Kurak sezon 24 Ağustos tarihinde başlayıp 5 Haziran tarihine kadar 9,4 ay sürer. Altay sumu bölgesinde en az yağmurlu günün olduğu ay 0,2 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Şubat ayıdır.

Yağışlı günler arasından, yalnızca yağmur, yalnızca kar veya bu ikisinin bir karışımını içeren günler arasında ayrım yapıyoruz. Bu kategorizasyona bağlı olarak Altay sumu bölgesinde en yaygın yağış formu yıl boyunca değişiklik göstermektedir.

Yalnızca yağmur 9 Mart tarihinde başlayıp 5 Kasım tarihine kadar 7,9 ay boyunca en yaygın olandır. Altay sumu bölgesinde yalnızca yağmurun en fazla sayıda gün olduğu ay Temmuz olup, ortalama yağış 2,9 gün düzeyindedir.

Yalnızca kar 5 Kasım tarihinde başlayıp 9 Mart tarihine kadar 4,1 ay boyunca en yaygın olandır. Altay sumu bölgesinde yalnızca karın en fazla sayıda gün olduğu ay Kasım olup, ortalama yağış 0,5 gün düzeyindedir.

Yağış miktarı

Yalnızca aylık toplamları değil, aylar içerisindeki varyasyonu da göstermek için yılın her bir gününü merkez alan hareketli 31 günlük dönemler üzerinden yağış miktarı gösterilmektedir. Altay sumu aylık yağış miktarında biraz mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Yılın yağmurlu dönemi en az 13 milimetre miktarında hareketli 31 günlük yağış miktarı ile 4,6 gün boyunca 8 Temmuz tarihinden 12 Temmuz tarihine sürmektedir. Altay sumu bölgesinde en yağmurlu ay Temmuz olup, ortalama yağış 12 milimetre düzeyindedir.

Yılın yağmursuz dönemi 12 Temmuz tarihinden 8 Temmuz tarihine kadar 12 ay boyunca sürmektedir. Altay sumu bölgesinde en az yağmurlu ay Ocak olup, ortalama yağış 0 milimetre düzeyindedir.

Altay sumu gün uzunluğu yıl boyunca önemli ölçüde değişiklik arz etmektedir. 2024 yılında en kısa gün 21 Aralık tarihinde 8 saat 40 dakika gün ışığıyla gerçekleşirken en uzun günü ise 21 Haziran tarihinde 15 saat 44 dakika gün ışığıyla gerçekleşir.

En erken gün doğumu 15 Haziran tarihinde 05:00 saatindedir ve en geç gün doğumu ise 2 Ocak tarihinde 3 saat 32 dakika sonra 08:32 saatindedir. En erken gün batımı 10 Aralık tarihinde 17:06 saatinde ve en geç gün batımı 26 Haziran tarihinde 3 saat 39 dakika sonra 20:45 saatindedir.

2024 yılında Altay sumu bölgesinde Yaz saati uygulaması (YSU) yapılmamaktadır.

Aşağıdaki rakam 2024 yılı için olan kilit ay verilerinin kısa bir temsilini sunmaktadır. Yatay eksen günü, dikey eksen günün saatini göstermektedir. Renkli alanlar ise ayın ufuk çizgisinin üstünde olduğu zamanları ifade etmektedir. Dikey gri çubuklar (yeni Aylar) ve mavi çubuklar (dolunaylar) kilit Ay evrelerini göstermektedir.

Nem rahatlık düzeyleri için çiylenme noktasını baz alınmıştır zira terin tenden buharlaşıp buharlaşmayacağını ve böylece vücudu serinletip serinletmeyeceğini belirlemektedir. Düşük çiylenme noktaları daha kuru hissi verirken yüksek çiylenme noktaları daha nemli hissi vermektedir. Gece ve gündüz arasında normalde önemli oranda değişiklik arz eden sıcaklıktan farklı olarak çiylenme noktası daha yavaş değişim gösterir ve böylece sıcaklık gece düşebiliyorken genelde bunaltıcı bir günün ardından bunaltıcı bir gece gelir.

Altay sumu bölgesinde nem rahatlık düzeyinin bunaltıcı, basık veya dayanılmaz olduğu zaman yüzdesiyle ölçülen, hissedilen nem oranı yıl boyunca önemli ölçüde değişiklik göstermez ve yıl boyu %0 düzeyiyle neredeyse sabit kalır.

Bu bölümde yerden 10 metre yükseklikteki geniş alan saatlik ortalama rüzgar hızları tartışılmaktadır. Herhangi bir lokasyonda deneyimlenen rüzgar yerel topografyaya ve diğer faktörlere çok bağımlıdır ve anlık rüzgar hızı ve yönü saatlik ortalamalardan çok daha fazla değişkenlik göstermektedir.

Altay sumu ortalama saatlik rüzgar hızı yıl boyunca önemli oranda mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Yılın daha rüzgarlı olan dönemi 13,7 kilometre/saat düzeyinin üstünde ortalama rüzgar hızıyla 5 Mart tarihinden 21 Eylül tarihine kadar 6,5 ay boyunca sürer. Altay sumu bölgesinde yılın en rüzgarlı ayı Mayıs ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 17,9 kilometre/saat olmaktadır.

Yılın en sakin zamanı 21 Eylül tarihinden 5 Mart tarihine kadar 5,5 ay boyunca sürmektedir. Altay sumu bölgesinde yılın en sakin ayı Aralık ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 9,7 kilometre/saat olmaktadır.

Altay sumu bölgesindeki hakim ortalama saatlik rüzgar yönü yıl boyunca değişiklik göstermektedir.

Rüzgar genelde batı yönünden 18 Şubat tarihinden 28 Kasım tarihine 9,3 ay boyunca en yüksek %65 ile 10 Temmuz tarihinde esmektedir. Rüzgar genelde doğu yönünden 28 Kasım tarihinden 18 Şubat tarihine 2,6 ay boyunca en yüksek %45 ile 1 Ocak tarihinde esmektedir.

Havanın Altay sumu bölgesinde yıl boyunca ne kadar iyi olduğunu ölçmek için iki seyahat skoru hesaplaması yapıyoruz.

Turizm skoru açık, yağmursuz günleri ve 18°C ila 27°C arasındaki hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak Altay sumu bölgesini genel açık hava turist aktiviteleri açısından ziyaret etmek için en iyi zaman Haziran sonundan Ağustos ortasına, en yüksek skoru alan ise Temmuz ayının son haftası.

Kumsal/havuz skoru açık, yağmursuz günleri ve 24°C ila 32°C arasında hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak, sıcak hava faaliyetleri açısından Altay sumu ziyaretinin en iyi zamanı Temmuz başından Ağustos başına, en yüksek skoru alan ise Temmuz ayının son haftası.

Metodoloji

Analiz yapılan dönemde (1980 ila 2016 arasında) 08:00 ila 21:00 arasındaki her saatte hissedilen sıcaklık, bulut örtüsü ve toplam yağış için bağımsız skorlar hesaplanır. Bu skorlar tek bir saatlik bileşik skor olarak birleştirilmekte ve daha sonra günlere toplanmakta ve analiz dönemindeki tüm yıllar için ortalaması alınıp düzleştirilmektedir.

Bizim bulut örtüsü skorumuz tam açık gökyüzü için 10'dur ve neredeyse tamamen açık gökyüzü için 9 ve tamamen kapalı gökyüzü için 1 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Söz konusu saati merkez alan üç saatlik yağışa dayalı olan yağış skorumuz1 milimetre hiç yağış olmamasına 10 skoru vermektedir. Bu skor çok az yağış için 9 ve 1 milimetre ve daha fazlası yağış için 0 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Bizim turizm sıcaklık skorumuz 10°C altında hissedilen sıcaklıklar için 0, 18°C için doğrusal olarak 9'a, 24°C için 10'a yükseltmekte ve 27°C için doğrusal olarak 9'a ve 32°C daha sıcak dereceler için 1'e düşmektedir.

Bizim kumsal/havuz sıcaklık skorumuz 18°C altındaki hissedilen sıcaklıklar için 0, 24°C için doğrusal olarak 9'a ve 28°C için 10'a yükselmekte ve 32°C için doğrusal olarak 9'a ve 38°C ve daha yüksek dereceler için 1'e düşmektedir.

Yetiştirme sezonu tanımları dünya çapında farklılık gösterir ancak bu raporda yıl içerisinde (Kuzey Yarımküre için takvim yılı, Güney Yarımküre için ise 1 Temmuz tarihinden 30 Haziran tarihine kadar) en uzun ve sürekli donma dışı sıcaklı dönemleri (≥0°C) olarak tanımlanmaktadır.

Altay sumu bölgesindeki yetiştirme sezonu normalde 4,5 ay boyunca (139 gün) yaklaşık 9 Mayıs tarihinden 25 Eylül tarihine kadar sürer ve nadiren 22 Nisan tarihinden önce veya 26 Mayıs tarihinden sonra başlayıp nadiren 8 Eylül tarihinden önce veya 12 Ekim tarihinden sonra sona erer.

Yetiştirme derecesi günleri bitki ve hayvan gelişimini tahmin etmede kullanılan yıllık bir ısı birikme ölçeğidir ve maksimum bir sıcaklık düzeyinin üzerindeki herhangi bir fazlalığı göz ardı ederek baz bir sıcaklık üzerindeki sıcaklık entegrali olarak tanımlanmaktadır. Bu raporda taban 10°C tavan ise 30°C olarak kabul edilmektedir.

Yalnızca yetiştirme derecesi günlerine dayanarak, Altay sumu bölgesinde bahar çiçekleri ilk 29 Nisan civarında ortaya çıkarken nadiren 21 Nisan tarihinden önce veya 8 Mayıs tarihinden sonra çıkar.

Bu bölüm geniş bir alan üzerinde yüzeye ulaşan toplam günlük kısa dalga güneş enerjisini ele almaktadır ve bunu yaparken günün uzunluğu, Güneşin ufuk çizgisi üstündeki yüksekliği, bulut ve diğer atmosferik bileşenler tarafından emilim üzerinde mevsimsel etkileri göz önünde bulundurmaktadır. Kısa dalga radyasyonu görünür ışın ve ultraviyole radyasyon içermektedir.

Ortalama günlük kısa dalga güneş enerjisi yıl boyunca aşırı mevsimsel değişiklikler gösterir.

Yılın daha güneşli olan dönemi metrekare başına 6,5 kWh düzeyinin üstünde günlük ortalama olay kısa dalga enerjisiyle 20 Nisan tarihinden 19 Ağustos tarihine kadar 4,0 ay boyunca sürer. Altay sumu bölgesinde en güneşli ay Haziran ayıdır ve bu dönemde ortalama 7,6 kWh olmaktadır.

Yılın daha karanlık olan dönemi metrekare başına 2,9 kWh düzeyinin altında günlük ortalama kısa dalga enerjisiyle 31 Ekim tarihinden 9 Şubat tarihine kadar 3,4 ay boyunca sürer. Altay sumu bölgesinde en karanlık ay Aralık ayıdır ve bu dönemde ortalama 1,8 kWh olmaktadır.

Bu rapor için Altay sumu bölgesi coğrafi koordinatları 45,800° enlem, 92,283° boylam ve 1.307 m yüksekliktir.

Altay sumu bölgesinin 3 kilometre çapındaki topoğrafyada yükseklik açısından yalnızca az miktarda varyasyon bulunur ve maksimum yükseklik değişimi 105 metre iken ve deniz seviyesinden ortalama yüksekliği ise 1.323 metre kadardır. 16 kilometre çapında yükseklikte yalnızca az miktarda varyasyon gösterir (789 metre). 80 kilometre çapında büyük miktarda varyasyon gösterir (2.725 metre).

Altay sumu bölgesinin 3 kilometre yakınındaki alan çıplak arazi (%96) ile kaplıyken, 16 kilometre yakınındaki alan çıplak arazi (%100) ile ve 80 kilometre yakınındaki alan ise çıplak arazi (%96) ile kaplıdır.