Haliun Bölgesinde Yıl Boyu İklim ve Hava Durumu Moğolistan

Haliun bölgesinde yazlar ılık ve parçalı bulutlu, kışlar aşırı soğuk ve az bulutlu ve hava yıl boyu kurak. Yıl içerisinde sıcaklık normalde -17°C ila 27°C arasında değişiklik gösterir ve nadiren -24°C altında ve 32°C üzerinde olur.

Turizm skorunagöre, ılık hava aktiviteleri açısından Haliun ziyaretinde zamanı Haziran sonundan Ağustos ortasına.

Ilık mevsim 3,7 ay uzunluğundadır ve 20 Mayıs tarihinde başlayıp 10 Eylül tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık 21°C üzerindedir. Haliun bölgesindeki en sıcak ay Temmuz ayıdır; bu ayda ortalama yüksek sıcaklık 27°C iken düşük sıcaklık 14°C düzeyindedir.

Soğuk mevsim 3,5 ay uzunluğundadır ve 19 Kasım tarihinde başlayıp 2 Mart tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık 0°C altındadır. Haliun bölgesindeki en soğuk ay Ocak ayıdır; bu ayda ortalama düşük sıcaklık -17°C iken yüksek sıcaklık -6°C düzeyindedir.

Haliun bölgesinde gökyüzünün bulutlarla kaplı olma durumu yüzdesinin ortalaması yıl boyunca hafif mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Haliun bölgesinde yılın gökyüzünün daha açık olduğu zamanı 21 Temmuz civarında başlar ve 3,9 ay boyunca sürüp 17 Kasım civarında sona erer.

Haliun bölgesinde yılın en açık ayı Eylül ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %71 oranında açıktır, çoğunlukla açıktır veya parçalı bulutludur.

Yılın daha bulutlu olan zamanı 17 Kasım civarında başlayıp 8,1 ay boyunca sürer ve 21 Temmuz civarında biter.

Haliun bölgesinde yılın en bulutlu ayı Nisan ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %39 oranında kapalıdır veya çoğunlukla bulutludur.

Yağmurlu gün en az 1 milimetre sıvı veya sıvıya eşdeğer yağışın olduğu bir gündür. Haliun bölgesinde yağmurlu gün ihtimali yıl boyunca değişiklik arz etmektedir.

Yağmurlu mevsim 3,0 ay boyunca 5 Haziran tarihinden 6 Eylül tarihine kadar sürer ve herhangi bir günün yağmurlu olma ihtimali %10 oranından yüksektir. Haliun bölgesinde en çok yağmurlu günün olduğu ay 5,5 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Temmuz ayıdır.

Kurak sezon 6 Eylül tarihinde başlayıp 5 Haziran tarihine kadar 9,0 ay sürer. Haliun bölgesinde en az yağmurlu günün olduğu ay 0,0 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Aralık ayıdır.

Yağışlı günler arasından, yalnızca yağmur, yalnızca kar veya bu ikisinin bir karışımını içeren günler arasında ayrım yapıyoruz. Haliun bölgesinde yalnızca yağmurun en fazla sayıda gün olduğu ay Temmuz olup, ortalama yağış 5,5 gün düzeyindedir. Bu kategorizasyona dayanarak yıl boyunca görülen en yaygın yağış formu yalnızca yağmur olup 3 Temmuz tarihinde %20 ile en yüksek olmaktadır.

Yağış miktarı

Yalnızca aylık toplamları değil, aylar içerisindeki varyasyonu da göstermek için yılın her bir gününü merkez alan hareketli 31 günlük dönemler üzerinden yağış miktarı gösterilmektedir. Haliun aylık yağış miktarında biraz mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Yılın yağmurlu dönemi en az 13 milimetre miktarında hareketli 31 günlük yağış miktarı ile 3,3 ay boyunca 30 Mayıs tarihinden 8 Eylül tarihine sürmektedir. Haliun bölgesinde en yağmurlu ay Temmuz olup, ortalama yağış 31 milimetre düzeyindedir.

Yılın yağmursuz dönemi 8 Eylül tarihinden 30 Mayıs tarihine kadar 8,7 ay boyunca sürmektedir. Haliun bölgesinde en az yağmurlu ay Ocak olup, ortalama yağış 0 milimetre düzeyindedir.

Haliun gün uzunluğu yıl boyunca önemli ölçüde değişiklik arz etmektedir. 2024 yılında en kısa gün 21 Aralık tarihinde 8 saat 39 dakika gün ışığıyla gerçekleşirken en uzun günü ise 21 Haziran tarihinde 15 saat 45 dakika gün ışığıyla gerçekleşir.

En erken gün doğumu 15 Haziran tarihinde 04:44 saatindedir ve en geç gün doğumu ise 2 Ocak tarihinde 3 saat 33 dakika sonra 08:17 saatindedir. En erken gün batımı 10 Aralık tarihinde 16:50 saatinde ve en geç gün batımı 25 Haziran tarihinde 3 saat 40 dakika sonra 20:30 saatindedir.

2024 yılında Haliun bölgesinde Yaz saati uygulaması (YSU) yapılmamaktadır.

Aşağıdaki rakam 2024 yılı için olan kilit ay verilerinin kısa bir temsilini sunmaktadır. Yatay eksen günü, dikey eksen günün saatini göstermektedir. Renkli alanlar ise ayın ufuk çizgisinin üstünde olduğu zamanları ifade etmektedir. Dikey gri çubuklar (yeni Aylar) ve mavi çubuklar (dolunaylar) kilit Ay evrelerini göstermektedir.

Nem rahatlık düzeyleri için çiylenme noktasını baz alınmıştır zira terin tenden buharlaşıp buharlaşmayacağını ve böylece vücudu serinletip serinletmeyeceğini belirlemektedir. Düşük çiylenme noktaları daha kuru hissi verirken yüksek çiylenme noktaları daha nemli hissi vermektedir. Gece ve gündüz arasında normalde önemli oranda değişiklik arz eden sıcaklıktan farklı olarak çiylenme noktası daha yavaş değişim gösterir ve böylece sıcaklık gece düşebiliyorken genelde bunaltıcı bir günün ardından bunaltıcı bir gece gelir.

Haliun bölgesinde nem rahatlık düzeyinin bunaltıcı, basık veya dayanılmaz olduğu zaman yüzdesiyle ölçülen, hissedilen nem oranı yıl boyunca önemli ölçüde değişiklik göstermez ve yıl boyu %0 düzeyiyle neredeyse sabit kalır.

Bu bölümde yerden 10 metre yükseklikteki geniş alan saatlik ortalama rüzgar hızları tartışılmaktadır. Herhangi bir lokasyonda deneyimlenen rüzgar yerel topografyaya ve diğer faktörlere çok bağımlıdır ve anlık rüzgar hızı ve yönü saatlik ortalamalardan çok daha fazla değişkenlik göstermektedir.

Haliun ortalama saatlik rüzgar hızı yıl boyunca önemli oranda mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Yılın daha rüzgarlı olan dönemi 15,3 kilometre/saat düzeyinin üstünde ortalama rüzgar hızıyla 10 Mart tarihinden 19 Haziran tarihine kadar 3,3 ay boyunca sürer. Haliun bölgesinde yılın en rüzgarlı ayı Nisan ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 18,0 kilometre/saat olmaktadır.

Yılın en sakin zamanı 19 Haziran tarihinden 10 Mart tarihine kadar 8,7 ay boyunca sürmektedir. Haliun bölgesinde yılın en sakin ayı Ocak ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 12,4 kilometre/saat olmaktadır.

Haliun bölgesindeki hakim ortalama saatlik rüzgar yönü yıl boyunca değişiklik göstermektedir.

Rüzgar genelde güney yönünden 16 Ocak tarihinden 30 Ocak tarihine 2,0 hafta boyunca en yüksek %41 ile 18 Ocak tarihinde esmektedir. Rüzgar genelde batı yönünden 30 Ocak tarihinden 16 Ocak tarihine 12 ay boyunca en yüksek %43 ile 1 Ocak tarihinde esmektedir.

Havanın Haliun bölgesinde yıl boyunca ne kadar iyi olduğunu ölçmek için iki seyahat skoru hesaplaması yapıyoruz.

Turizm skoru açık, yağmursuz günleri ve 18°C ila 27°C arasındaki hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak Haliun bölgesini genel açık hava turist aktiviteleri açısından ziyaret etmek için en iyi zaman Haziran sonundan Ağustos ortasına, en yüksek skoru alan ise Temmuz ayının üçüncü haftası.

Kumsal/havuz skoru açık, yağmursuz günleri ve 24°C ila 32°C arasında hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak, sıcak hava faaliyetleri açısından Haliun ziyaretinin en iyi zamanı Temmuz başından Ağustos başına, en yüksek skoru alan ise Temmuz ayının üçüncü haftası.

Metodoloji

Analiz yapılan dönemde (1980 ila 2016 arasında) 08:00 ila 21:00 arasındaki her saatte hissedilen sıcaklık, bulut örtüsü ve toplam yağış için bağımsız skorlar hesaplanır. Bu skorlar tek bir saatlik bileşik skor olarak birleştirilmekte ve daha sonra günlere toplanmakta ve analiz dönemindeki tüm yıllar için ortalaması alınıp düzleştirilmektedir.

Bizim bulut örtüsü skorumuz tam açık gökyüzü için 10'dur ve neredeyse tamamen açık gökyüzü için 9 ve tamamen kapalı gökyüzü için 1 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Söz konusu saati merkez alan üç saatlik yağışa dayalı olan yağış skorumuz1 milimetre hiç yağış olmamasına 10 skoru vermektedir. Bu skor çok az yağış için 9 ve 1 milimetre ve daha fazlası yağış için 0 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Bizim turizm sıcaklık skorumuz 10°C altında hissedilen sıcaklıklar için 0, 18°C için doğrusal olarak 9'a, 24°C için 10'a yükseltmekte ve 27°C için doğrusal olarak 9'a ve 32°C daha sıcak dereceler için 1'e düşmektedir.

Bizim kumsal/havuz sıcaklık skorumuz 18°C altındaki hissedilen sıcaklıklar için 0, 24°C için doğrusal olarak 9'a ve 28°C için 10'a yükselmekte ve 32°C için doğrusal olarak 9'a ve 38°C ve daha yüksek dereceler için 1'e düşmektedir.

Yetiştirme sezonu tanımları dünya çapında farklılık gösterir ancak bu raporda yıl içerisinde (Kuzey Yarımküre için takvim yılı, Güney Yarımküre için ise 1 Temmuz tarihinden 30 Haziran tarihine kadar) en uzun ve sürekli donma dışı sıcaklı dönemleri (≥0°C) olarak tanımlanmaktadır.

Haliun bölgesindeki yetiştirme sezonu normalde 4,3 ay boyunca (131 gün) yaklaşık 12 Mayıs tarihinden 20 Eylül tarihine kadar sürer ve nadiren 23 Nisan tarihinden önce veya 30 Mayıs tarihinden sonra başlayıp nadiren 4 Eylül tarihinden önce veya 6 Ekim tarihinden sonra sona erer.

Yetiştirme derecesi günleri bitki ve hayvan gelişimini tahmin etmede kullanılan yıllık bir ısı birikme ölçeğidir ve maksimum bir sıcaklık düzeyinin üzerindeki herhangi bir fazlalığı göz ardı ederek baz bir sıcaklık üzerindeki sıcaklık entegrali olarak tanımlanmaktadır. Bu raporda taban 10°C tavan ise 30°C olarak kabul edilmektedir.

Yalnızca yetiştirme derecesi günlerine dayanarak, Haliun bölgesinde bahar çiçekleri ilk 3 Mayıs civarında ortaya çıkarken nadiren 25 Nisan tarihinden önce veya 14 Mayıs tarihinden sonra çıkar.

Bu bölüm geniş bir alan üzerinde yüzeye ulaşan toplam günlük kısa dalga güneş enerjisini ele almaktadır ve bunu yaparken günün uzunluğu, Güneşin ufuk çizgisi üstündeki yüksekliği, bulut ve diğer atmosferik bileşenler tarafından emilim üzerinde mevsimsel etkileri göz önünde bulundurmaktadır. Kısa dalga radyasyonu görünür ışın ve ultraviyole radyasyon içermektedir.

Ortalama günlük kısa dalga güneş enerjisi yıl boyunca aşırı mevsimsel değişiklikler gösterir.

Yılın daha güneşli olan dönemi metrekare başına 6,5 kWh düzeyinin üstünde günlük ortalama olay kısa dalga enerjisiyle 19 Nisan tarihinden 15 Ağustos tarihine kadar 3,9 ay boyunca sürer. Haliun bölgesinde en güneşli ay Haziran ayıdır ve bu dönemde ortalama 7,6 kWh olmaktadır.

Yılın daha karanlık olan dönemi metrekare başına 3,0 kWh düzeyinin altında günlük ortalama kısa dalga enerjisiyle 31 Ekim tarihinden 8 Şubat tarihine kadar 3,3 ay boyunca sürer. Haliun bölgesinde en karanlık ay Aralık ayıdır ve bu dönemde ortalama 1,9 kWh olmaktadır.

Bu rapor için Haliun bölgesi coğrafi koordinatları 45,930° enlem, 96,162° boylam ve 1.441 m yüksekliktir.

Haliun bölgesinin 3 kilometre çapındaki topoğrafyada yükseklik açısından önemli miktarda varyasyon bulunur ve maksimum yükseklik değişimi 226 metre iken ve deniz seviyesinden ortalama yüksekliği ise 1.460 metre kadardır. 16 kilometre çapında önemli miktarda varyasyon gösterir (1.575 metre). 80 kilometre çapında ayrıca aşırı varyasyon gösterir (2.748 metre).

Haliun bölgesinin 3 kilometre yakınındaki alan çıplak arazi (%100) ile kaplıyken, 16 kilometre yakınındaki alan çıplak arazi (%99) ile ve 80 kilometre yakınındaki alan ise çıplak arazi (%99) ile kaplıdır.