Tsagaan-Olom Bölgesinde Yıl Boyu İklim ve Hava Durumu Moğolistan

Tsagaan-Olom bölgesinde yazlar rahat ve parçalı bulutlu, kışlar aşırı soğuk ve az bulutlu ve hava yıl boyu kurak. Yıl içerisinde sıcaklık normalde -21°C ila 26°C arasında değişiklik gösterir ve nadiren -27°C altında ve 31°C üzerinde olur.

Turizm skorunagöre, ılık hava aktiviteleri açısından Tsagaan-Olom ziyaretinde zamanı Haziran sonundan Ağustos başına.

Ilık mevsim 3,7 ay uzunluğundadır ve 19 Mayıs tarihinde başlayıp 11 Eylül tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık 19°C üzerindedir. Tsagaan-Olom bölgesindeki en sıcak ay Temmuz ayıdır; bu ayda ortalama yüksek sıcaklık 25°C iken düşük sıcaklık 12°C düzeyindedir.

Soğuk mevsim 3,3 ay uzunluğundadır ve 20 Kasım tarihinde başlayıp 29 Şubat tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık -3°C altındadır. Tsagaan-Olom bölgesindeki en soğuk ay Ocak ayıdır; bu ayda ortalama düşük sıcaklık -21°C iken yüksek sıcaklık -9°C düzeyindedir.

Tsagaan-Olom bölgesinde gökyüzünün bulutlarla kaplı olma durumu yüzdesinin ortalaması yıl boyunca hafif mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Tsagaan-Olom bölgesinde yılın gökyüzünün daha açık olduğu zamanı 28 Temmuz civarında başlar ve 6,9 ay boyunca sürüp 24 Şubat civarında sona erer.

Tsagaan-Olom bölgesinde yılın en açık ayı Ocak ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %72 oranında açıktır, çoğunlukla açıktır veya parçalı bulutludur.

Yılın daha bulutlu olan zamanı 24 Şubat civarında başlayıp 5,1 ay boyunca sürer ve 28 Temmuz civarında biter.

Tsagaan-Olom bölgesinde yılın en bulutlu ayı Nisan ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %38 oranında kapalıdır veya çoğunlukla bulutludur.

Yağmurlu gün en az 1 milimetre sıvı veya sıvıya eşdeğer yağışın olduğu bir gündür. Tsagaan-Olom bölgesinde yağmurlu gün ihtimali yıl boyunca değişiklik arz etmektedir.

Yağmurlu mevsim 3,0 ay boyunca 4 Haziran tarihinden 5 Eylül tarihine kadar sürer ve herhangi bir günün yağmurlu olma ihtimali %11 oranından yüksektir. Tsagaan-Olom bölgesinde en çok yağmurlu günün olduğu ay 6,3 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Temmuz ayıdır.

Kurak sezon 5 Eylül tarihinde başlayıp 4 Haziran tarihine kadar 9,0 ay sürer. Tsagaan-Olom bölgesinde en az yağmurlu günün olduğu ay 0,1 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Şubat ayıdır.

Yağışlı günler arasından, yalnızca yağmur, yalnızca kar veya bu ikisinin bir karışımını içeren günler arasında ayrım yapıyoruz. Tsagaan-Olom bölgesinde yalnızca yağmurun en fazla sayıda gün olduğu ay Temmuz olup, ortalama yağış 6,3 gün düzeyindedir. Bu kategorizasyona dayanarak yıl boyunca görülen en yaygın yağış formu yalnızca yağmur olup 3 Temmuz tarihinde %21 ile en yüksek olmaktadır.

Yağış miktarı

Yalnızca aylık toplamları değil, aylar içerisindeki varyasyonu da göstermek için yılın her bir gününü merkez alan hareketli 31 günlük dönemler üzerinden yağış miktarı gösterilmektedir. Tsagaan-Olom aylık yağış miktarında biraz mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Yılın yağmurlu dönemi en az 13 milimetre miktarında hareketli 31 günlük yağış miktarı ile 3,2 ay boyunca 30 Mayıs tarihinden 6 Eylül tarihine sürmektedir. Tsagaan-Olom bölgesinde en yağmurlu ay Temmuz olup, ortalama yağış 33 milimetre düzeyindedir.

Yılın yağmursuz dönemi 6 Eylül tarihinden 30 Mayıs tarihine kadar 8,8 ay boyunca sürmektedir. Tsagaan-Olom bölgesinde en az yağmurlu ay Aralık olup, ortalama yağış 0 milimetre düzeyindedir.

Tsagaan-Olom gün uzunluğu yıl boyunca önemli ölçüde değişiklik arz etmektedir. 2024 yılında en kısa gün 21 Aralık tarihinde 8 saat 33 dakika gün ışığıyla gerçekleşirken en uzun günü ise 21 Haziran tarihinde 15 saat 51 dakika gün ışığıyla gerçekleşir.

En erken gün doğumu 16 Haziran tarihinde 04:39 saatindedir ve en geç gün doğumu ise 2 Ocak tarihinde 3 saat 39 dakika sonra 08:18 saatindedir. En erken gün batımı 10 Aralık tarihinde 16:45 saatinde ve en geç gün batımı 26 Haziran tarihinde 3 saat 46 dakika sonra 20:31 saatindedir.

2024 yılında Tsagaan-Olom bölgesinde Yaz saati uygulaması (YSU) yapılmamaktadır.

Aşağıdaki rakam 2024 yılı için olan kilit ay verilerinin kısa bir temsilini sunmaktadır. Yatay eksen günü, dikey eksen günün saatini göstermektedir. Renkli alanlar ise ayın ufuk çizgisinin üstünde olduğu zamanları ifade etmektedir. Dikey gri çubuklar (yeni Aylar) ve mavi çubuklar (dolunaylar) kilit Ay evrelerini göstermektedir.

Nem rahatlık düzeyleri için çiylenme noktasını baz alınmıştır zira terin tenden buharlaşıp buharlaşmayacağını ve böylece vücudu serinletip serinletmeyeceğini belirlemektedir. Düşük çiylenme noktaları daha kuru hissi verirken yüksek çiylenme noktaları daha nemli hissi vermektedir. Gece ve gündüz arasında normalde önemli oranda değişiklik arz eden sıcaklıktan farklı olarak çiylenme noktası daha yavaş değişim gösterir ve böylece sıcaklık gece düşebiliyorken genelde bunaltıcı bir günün ardından bunaltıcı bir gece gelir.

Tsagaan-Olom bölgesinde nem rahatlık düzeyinin bunaltıcı, basık veya dayanılmaz olduğu zaman yüzdesiyle ölçülen, hissedilen nem oranı yıl boyunca önemli ölçüde değişiklik göstermez ve yıl boyu %0 düzeyiyle neredeyse sabit kalır.

Bu bölümde yerden 10 metre yükseklikteki geniş alan saatlik ortalama rüzgar hızları tartışılmaktadır. Herhangi bir lokasyonda deneyimlenen rüzgar yerel topografyaya ve diğer faktörlere çok bağımlıdır ve anlık rüzgar hızı ve yönü saatlik ortalamalardan çok daha fazla değişkenlik göstermektedir.

Tsagaan-Olom ortalama saatlik rüzgar hızı yıl boyunca önemli oranda mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Yılın daha rüzgarlı olan dönemi 14,6 kilometre/saat düzeyinin üstünde ortalama rüzgar hızıyla 13 Mart tarihinden 23 Haziran tarihine kadar 3,3 ay boyunca sürer. Tsagaan-Olom bölgesinde yılın en rüzgarlı ayı Mayıs ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 17,4 kilometre/saat olmaktadır.

Yılın en sakin zamanı 23 Haziran tarihinden 13 Mart tarihine kadar 8,7 ay boyunca sürmektedir. Tsagaan-Olom bölgesinde yılın en sakin ayı Ocak ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 11,4 kilometre/saat olmaktadır.

Tsagaan-Olom bölgesindeki hakim ortalama saatlik rüzgar yönü yıl boyunca değişiklik göstermektedir.

Rüzgar genelde batı yönünden 16 Şubat tarihinden 4 Aralık tarihine 9,6 ay boyunca en yüksek %44 ile 7 Mayıs tarihinde esmektedir. Rüzgar genelde güney yönünden 4 Aralık tarihinden 16 Şubat tarihine 2,4 ay boyunca en yüksek %37 ile 1 Ocak tarihinde esmektedir.

Havanın Tsagaan-Olom bölgesinde yıl boyunca ne kadar iyi olduğunu ölçmek için iki seyahat skoru hesaplaması yapıyoruz.

Turizm skoru açık, yağmursuz günleri ve 18°C ila 27°C arasındaki hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak Tsagaan-Olom bölgesini genel açık hava turist aktiviteleri açısından ziyaret etmek için en iyi zaman Haziran sonundan Ağustos başına, en yüksek skoru alan ise Temmuz ayının üçüncü haftası.

Kumsal/havuz skoru açık, yağmursuz günleri ve 24°C ila 32°C arasında hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak, sıcak hava faaliyetleri açısından Tsagaan-Olom ziyaretinin en iyi zamanı Temmuz başından Ağustos başına, en yüksek skoru alan ise Temmuz ayının ikinci haftası.

Metodoloji

Analiz yapılan dönemde (1980 ila 2016 arasında) 08:00 ila 21:00 arasındaki her saatte hissedilen sıcaklık, bulut örtüsü ve toplam yağış için bağımsız skorlar hesaplanır. Bu skorlar tek bir saatlik bileşik skor olarak birleştirilmekte ve daha sonra günlere toplanmakta ve analiz dönemindeki tüm yıllar için ortalaması alınıp düzleştirilmektedir.

Bizim bulut örtüsü skorumuz tam açık gökyüzü için 10'dur ve neredeyse tamamen açık gökyüzü için 9 ve tamamen kapalı gökyüzü için 1 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Söz konusu saati merkez alan üç saatlik yağışa dayalı olan yağış skorumuz1 milimetre hiç yağış olmamasına 10 skoru vermektedir. Bu skor çok az yağış için 9 ve 1 milimetre ve daha fazlası yağış için 0 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Bizim turizm sıcaklık skorumuz 10°C altında hissedilen sıcaklıklar için 0, 18°C için doğrusal olarak 9'a, 24°C için 10'a yükseltmekte ve 27°C için doğrusal olarak 9'a ve 32°C daha sıcak dereceler için 1'e düşmektedir.

Bizim kumsal/havuz sıcaklık skorumuz 18°C altındaki hissedilen sıcaklıklar için 0, 24°C için doğrusal olarak 9'a ve 28°C için 10'a yükselmekte ve 32°C için doğrusal olarak 9'a ve 38°C ve daha yüksek dereceler için 1'e düşmektedir.

Yetiştirme sezonu tanımları dünya çapında farklılık gösterir ancak bu raporda yıl içerisinde (Kuzey Yarımküre için takvim yılı, Güney Yarımküre için ise 1 Temmuz tarihinden 30 Haziran tarihine kadar) en uzun ve sürekli donma dışı sıcaklı dönemleri (≥0°C) olarak tanımlanmaktadır.

Tsagaan-Olom bölgesindeki yetiştirme sezonu normalde 3,7 ay boyunca (112 gün) yaklaşık 20 Mayıs tarihinden 9 Eylül tarihine kadar sürer ve nadiren 2 Mayıs tarihinden önce veya 6 Haziran tarihinden sonra başlayıp nadiren 25 Ağustos tarihinden önce veya 25 Eylül tarihinden sonra sona erer.

Yetiştirme derecesi günleri bitki ve hayvan gelişimini tahmin etmede kullanılan yıllık bir ısı birikme ölçeğidir ve maksimum bir sıcaklık düzeyinin üzerindeki herhangi bir fazlalığı göz ardı ederek baz bir sıcaklık üzerindeki sıcaklık entegrali olarak tanımlanmaktadır. Bu raporda taban 10°C tavan ise 30°C olarak kabul edilmektedir.

Yalnızca yetiştirme derecesi günlerine dayanarak, Tsagaan-Olom bölgesinde bahar çiçekleri ilk 11 Mayıs civarında ortaya çıkarken nadiren 3 Mayıs tarihinden önce veya 20 Mayıs tarihinden sonra çıkar.

Bu bölüm geniş bir alan üzerinde yüzeye ulaşan toplam günlük kısa dalga güneş enerjisini ele almaktadır ve bunu yaparken günün uzunluğu, Güneşin ufuk çizgisi üstündeki yüksekliği, bulut ve diğer atmosferik bileşenler tarafından emilim üzerinde mevsimsel etkileri göz önünde bulundurmaktadır. Kısa dalga radyasyonu görünür ışın ve ultraviyole radyasyon içermektedir.

Ortalama günlük kısa dalga güneş enerjisi yıl boyunca aşırı mevsimsel değişiklikler gösterir.

Yılın daha güneşli olan dönemi metrekare başına 6,5 kWh düzeyinin üstünde günlük ortalama olay kısa dalga enerjisiyle 20 Nisan tarihinden 12 Ağustos tarihine kadar 3,8 ay boyunca sürer. Tsagaan-Olom bölgesinde en güneşli ay Haziran ayıdır ve bu dönemde ortalama 7,6 kWh olmaktadır.

Yılın daha karanlık olan dönemi metrekare başına 2,9 kWh düzeyinin altında günlük ortalama kısa dalga enerjisiyle 31 Ekim tarihinden 8 Şubat tarihine kadar 3,3 ay boyunca sürer. Tsagaan-Olom bölgesinde en karanlık ay Aralık ayıdır ve bu dönemde ortalama 1,8 kWh olmaktadır.

Bu rapor için Tsagaan-Olom bölgesi coğrafi koordinatları 46,713° enlem, 96,526° boylam ve 1.645 m yüksekliktir.

Tsagaan-Olom bölgesinin 3 kilometre çapındaki topoğrafyada yükseklik açısından yalnızca az miktarda varyasyon bulunur ve maksimum yükseklik değişimi 139 metre iken ve deniz seviyesinden ortalama yüksekliği ise 1.662 metre kadardır. 16 kilometre çapında yükseklikte yalnızca az miktarda varyasyon gösterir (623 metre). 80 kilometre çapında büyük miktarda varyasyon gösterir (2.316 metre).

Tsagaan-Olom bölgesinin 3 kilometre yakınındaki alan çıplak arazi (%100) ile kaplıyken, 16 kilometre yakınındaki alan çıplak arazi (%100) ile ve 80 kilometre yakınındaki alan ise çıplak arazi (%94) ile kaplıdır.