Tsetserleg Bölgesinde Yıl Boyu İklim ve Hava Durumu Moğolistan

Tsetserleg bölgesinde yazlar rahat, kışlar aşırı soğuk ve kurak ve hava yıl boyu parçalı bulutlu. Yıl içerisinde sıcaklık normalde -22°C ila 23°C arasında değişiklik gösterir ve nadiren -28°C altında ve 29°C üzerinde olur.

Turizm skorunagöre, ılık hava aktiviteleri açısından Tsetserleg ziyaretinde zamanı Temmuz başından Ağustos başına.

Ilık mevsim 3,8 ay uzunluğundadır ve 17 Mayıs tarihinde başlayıp 11 Eylül tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık 16°C üzerindedir. Tsetserleg bölgesindeki en sıcak ay Temmuz ayıdır; bu ayda ortalama yüksek sıcaklık 23°C iken düşük sıcaklık 9°C düzeyindedir.

Soğuk mevsim 3,5 ay uzunluğundadır ve 19 Kasım tarihinde başlayıp 3 Mart tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık -4°C altındadır. Tsetserleg bölgesindeki en soğuk ay Ocak ayıdır; bu ayda ortalama düşük sıcaklık -22°C iken yüksek sıcaklık -10°C düzeyindedir.

Tsetserleg bölgesinde gökyüzünün bulutlarla kaplı olma durumu yüzdesinin ortalaması yıl boyunca hafif mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Tsetserleg bölgesinde yılın gökyüzünün daha açık olduğu zamanı 29 Temmuz civarında başlar ve 6,9 ay boyunca sürüp 23 Şubat civarında sona erer.

Tsetserleg bölgesinde yılın en açık ayı Ocak ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %63 oranında açıktır, çoğunlukla açıktır veya parçalı bulutludur.

Yılın daha bulutlu olan zamanı 23 Şubat civarında başlayıp 5,2 ay boyunca sürer ve 29 Temmuz civarında biter.

Tsetserleg bölgesinde yılın en bulutlu ayı Nisan ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %52 oranında kapalıdır veya çoğunlukla bulutludur.

Yağmurlu gün en az 1 milimetre sıvı veya sıvıya eşdeğer yağışın olduğu bir gündür. Tsetserleg bölgesinde yağmurlu gün ihtimali yıl boyunca oldukça değişiklik arz etmektedir.

Yağmurlu mevsim 3,2 ay boyunca 27 Mayıs tarihinden 2 Eylül tarihine kadar sürer ve herhangi bir günün yağmurlu olma ihtimali %20 oranından yüksektir. Tsetserleg bölgesinde en çok yağmurlu günün olduğu ay 11,8 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Temmuz ayıdır.

Kurak sezon 2 Eylül tarihinde başlayıp 27 Mayıs tarihine kadar 8,8 ay sürer. Tsetserleg bölgesinde en az yağmurlu günün olduğu ay 0,1 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Aralık ayıdır.

Yağışlı günler arasından, yalnızca yağmur, yalnızca kar veya bu ikisinin bir karışımını içeren günler arasında ayrım yapıyoruz. Bu kategorizasyona bağlı olarak Tsetserleg bölgesinde en yaygın yağış formu yıl boyunca değişiklik göstermektedir.

Yalnızca kar 9 Ekim tarihinde başlayıp 15 Nisan tarihine kadar 6,2 ay boyunca en yaygın olandır. Tsetserleg bölgesinde yalnızca karın en fazla sayıda gün olduğu ay Nisan olup, ortalama yağış 0,7 gün düzeyindedir.

Yalnızca yağmur 26 Nisan tarihinde başlayıp 9 Ekim tarihine kadar 5,5 ay boyunca en yaygın olandır. Tsetserleg bölgesinde yalnızca yağmurun en fazla sayıda gün olduğu ay Temmuz olup, ortalama yağış 11,8 gün düzeyindedir.

Karla karışık yağmur 15 Nisan tarihinde başlayıp 26 Nisan tarihine kadar 1,6 hafta boyunca en yaygın olandır. Tsetserleg bölgesinde karla karışık yağmurun en fazla sayıda gün olduğu ay Mayıs olup, ortalama yağış 0,8 gün düzeyindedir.

Yağış miktarı

Yalnızca aylık toplamları değil, aylar içerisindeki varyasyonu da göstermek için yılın her bir gününü merkez alan hareketli 31 günlük dönemler üzerinden yağış miktarı gösterilmektedir. Tsetserleg aylık yağış miktarında önemli düzeyde mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Yılın yağmurlu dönemi en az 13 milimetre miktarında hareketli 31 günlük yağış miktarı ile 4,5 ay boyunca 7 Mayıs tarihinden 21 Eylül tarihine sürmektedir. Tsetserleg bölgesinde en yağmurlu ay Temmuz olup, ortalama yağış 66 milimetre düzeyindedir.

Yılın yağmursuz dönemi 21 Eylül tarihinden 7 Mayıs tarihine kadar 7,5 ay boyunca sürmektedir. Tsetserleg bölgesinde en az yağmurlu ay Aralık olup, ortalama yağış -0 milimetre düzeyindedir.

Kar Yağışı

Yağmur miktarında olduğu gibi kar yağışını yılın her bir gününü merkez alan ve 31 günlük hareketli dönemlerle göz önünde bulunduruyoruz. Tsetserleg aylık kar yağışında biraz mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Yılın karlı dönemi en az 25 milimetre miktarında hareketli 31 günlük yağış miktarı ile 7,8 ay boyunca 20 Eylül tarihinden 15 Mayıs tarihine sürmektedir. Tsetserleg bölgesinde en kar yağışlı ay Nisan olup, ortalama kar yağışı 41 milimetre düzeyindedir.

Yılın karsız dönemi 15 Mayıs tarihinden 20 Eylül tarihine kadar 4,2 ay boyunca sürmektedir. Yılın en az kar yağışı 0 milimetre ortalama toplam birikmesiyle 12 Temmuz günü civarına denk gelmektedir.

Tsetserleg gün uzunluğu yıl boyunca önemli ölçüde değişiklik arz etmektedir. 2024 yılında en kısa gün 21 Aralık tarihinde 8 saat 27 dakika gün ışığıyla gerçekleşirken en uzun günü ise 21 Haziran tarihinde 15 saat 58 dakika gün ışığıyla gerçekleşir.

En erken gün doğumu 16 Haziran tarihinde 05:16 saatindedir ve en geç gün doğumu ise 2 Ocak tarihinde 3 saat 46 dakika sonra 09:01 saatindedir. En erken gün batımı 10 Aralık tarihinde 17:23 saatinde ve en geç gün batımı 25 Haziran tarihinde 3 saat 52 dakika sonra 21:15 saatindedir.

2024 yılında Tsetserleg bölgesinde Yaz saati uygulaması (YSU) yapılmamaktadır.

Aşağıdaki rakam 2024 yılı için olan kilit ay verilerinin kısa bir temsilini sunmaktadır. Yatay eksen günü, dikey eksen günün saatini göstermektedir. Renkli alanlar ise ayın ufuk çizgisinin üstünde olduğu zamanları ifade etmektedir. Dikey gri çubuklar (yeni Aylar) ve mavi çubuklar (dolunaylar) kilit Ay evrelerini göstermektedir.

Nem rahatlık düzeyleri için çiylenme noktasını baz alınmıştır zira terin tenden buharlaşıp buharlaşmayacağını ve böylece vücudu serinletip serinletmeyeceğini belirlemektedir. Düşük çiylenme noktaları daha kuru hissi verirken yüksek çiylenme noktaları daha nemli hissi vermektedir. Gece ve gündüz arasında normalde önemli oranda değişiklik arz eden sıcaklıktan farklı olarak çiylenme noktası daha yavaş değişim gösterir ve böylece sıcaklık gece düşebiliyorken genelde bunaltıcı bir günün ardından bunaltıcı bir gece gelir.

Tsetserleg bölgesinde nem rahatlık düzeyinin bunaltıcı, basık veya dayanılmaz olduğu zaman yüzdesiyle ölçülen, hissedilen nem oranı yıl boyunca önemli ölçüde değişiklik göstermez ve yıl boyu %0 düzeyiyle neredeyse sabit kalır.

Bu bölümde yerden 10 metre yükseklikteki geniş alan saatlik ortalama rüzgar hızları tartışılmaktadır. Herhangi bir lokasyonda deneyimlenen rüzgar yerel topografyaya ve diğer faktörlere çok bağımlıdır ve anlık rüzgar hızı ve yönü saatlik ortalamalardan çok daha fazla değişkenlik göstermektedir.

Tsetserleg ortalama saatlik rüzgar hızı yıl boyunca önemli oranda mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Yılın daha rüzgarlı olan dönemi 13,4 kilometre/saat düzeyinin üstünde ortalama rüzgar hızıyla 18 Ekim tarihinden 3 Haziran tarihine kadar 7,5 ay boyunca sürer. Tsetserleg bölgesinde yılın en rüzgarlı ayı Nisan ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 16,2 kilometre/saat olmaktadır.

Yılın en sakin zamanı 3 Haziran tarihinden 18 Ekim tarihine kadar 4,5 ay boyunca sürmektedir. Tsetserleg bölgesinde yılın en sakin ayı Temmuz ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 10,5 kilometre/saat olmaktadır.

Tsetserleg bölgesindeki hakim ortalama saatlik rüzgar yönü yıl boyunca değişiklik göstermektedir.

Rüzgar genelde kuzey yönünden 8 Haziran tarihinden 8 Temmuz tarihine 1,0 ay boyunca en yüksek %32 ile 13 Haziran tarihinde esmektedir. Rüzgar genelde batı yönünden 8 Temmuz tarihinden 8 Haziran tarihine 11 ay boyunca en yüksek %76 ile 1 Ocak tarihinde esmektedir.

Havanın Tsetserleg bölgesinde yıl boyunca ne kadar iyi olduğunu ölçmek için iki seyahat skoru hesaplaması yapıyoruz.

Turizm skoru açık, yağmursuz günleri ve 18°C ila 27°C arasındaki hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak Tsetserleg bölgesini genel açık hava turist aktiviteleri açısından ziyaret etmek için en iyi zaman Temmuz başından Ağustos başına, en yüksek skoru alan ise Temmuz ayının üçüncü haftası.

Kumsal/havuz skoru açık, yağmursuz günleri ve 24°C ila 32°C arasında hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak, sıcak hava faaliyetleri açısından Tsetserleg ziyaretinin en iyi zamanı tüm Temmuz ayı boyunca, en yüksek skoru alan ise Temmuz ayının ikinci haftası.

Metodoloji

Analiz yapılan dönemde (1980 ila 2016 arasında) 08:00 ila 21:00 arasındaki her saatte hissedilen sıcaklık, bulut örtüsü ve toplam yağış için bağımsız skorlar hesaplanır. Bu skorlar tek bir saatlik bileşik skor olarak birleştirilmekte ve daha sonra günlere toplanmakta ve analiz dönemindeki tüm yıllar için ortalaması alınıp düzleştirilmektedir.

Bizim bulut örtüsü skorumuz tam açık gökyüzü için 10'dur ve neredeyse tamamen açık gökyüzü için 9 ve tamamen kapalı gökyüzü için 1 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Söz konusu saati merkez alan üç saatlik yağışa dayalı olan yağış skorumuz1 milimetre hiç yağış olmamasına 10 skoru vermektedir. Bu skor çok az yağış için 9 ve 1 milimetre ve daha fazlası yağış için 0 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Bizim turizm sıcaklık skorumuz 10°C altında hissedilen sıcaklıklar için 0, 18°C için doğrusal olarak 9'a, 24°C için 10'a yükseltmekte ve 27°C için doğrusal olarak 9'a ve 32°C daha sıcak dereceler için 1'e düşmektedir.

Bizim kumsal/havuz sıcaklık skorumuz 18°C altındaki hissedilen sıcaklıklar için 0, 24°C için doğrusal olarak 9'a ve 28°C için 10'a yükselmekte ve 32°C için doğrusal olarak 9'a ve 38°C ve daha yüksek dereceler için 1'e düşmektedir.

Yetiştirme sezonu tanımları dünya çapında farklılık gösterir ancak bu raporda yıl içerisinde (Kuzey Yarımküre için takvim yılı, Güney Yarımküre için ise 1 Temmuz tarihinden 30 Haziran tarihine kadar) en uzun ve sürekli donma dışı sıcaklı dönemleri (≥0°C) olarak tanımlanmaktadır.

Tsetserleg bölgesindeki yetiştirme sezonu normalde 3,2 ay boyunca (97 gün) yaklaşık 31 Mayıs tarihinden 5 Eylül tarihine kadar sürer ve nadiren 14 Mayıs tarihinden önce veya 17 Haziran tarihinden sonra başlayıp nadiren 21 Ağustos tarihinden önce veya 21 Eylül tarihinden sonra sona erer.

Yetiştirme derecesi günleri bitki ve hayvan gelişimini tahmin etmede kullanılan yıllık bir ısı birikme ölçeğidir ve maksimum bir sıcaklık düzeyinin üzerindeki herhangi bir fazlalığı göz ardı ederek baz bir sıcaklık üzerindeki sıcaklık entegrali olarak tanımlanmaktadır. Bu raporda taban 10°C tavan ise 30°C olarak kabul edilmektedir.

Yalnızca yetiştirme derecesi günlerine dayanarak, Tsetserleg bölgesinde bahar çiçekleri ilk 17 Mayıs civarında ortaya çıkarken nadiren 10 Mayıs tarihinden önce veya 27 Mayıs tarihinden sonra çıkar.

Bu bölüm geniş bir alan üzerinde yüzeye ulaşan toplam günlük kısa dalga güneş enerjisini ele almaktadır ve bunu yaparken günün uzunluğu, Güneşin ufuk çizgisi üstündeki yüksekliği, bulut ve diğer atmosferik bileşenler tarafından emilim üzerinde mevsimsel etkileri göz önünde bulundurmaktadır. Kısa dalga radyasyonu görünür ışın ve ultraviyole radyasyon içermektedir.

Ortalama günlük kısa dalga güneş enerjisi yıl boyunca aşırı mevsimsel değişiklikler gösterir.

Yılın daha güneşli olan dönemi metrekare başına 5,9 kWh düzeyinin üstünde günlük ortalama olay kısa dalga enerjisiyle 22 Nisan tarihinden 10 Ağustos tarihine kadar 3,6 ay boyunca sürer. Tsetserleg bölgesinde en güneşli ay Haziran ayıdır ve bu dönemde ortalama 6,8 kWh olmaktadır.

Yılın daha karanlık olan dönemi metrekare başına 2,6 kWh düzeyinin altında günlük ortalama kısa dalga enerjisiyle 1 Kasım tarihinden 6 Şubat tarihine kadar 3,1 ay boyunca sürer. Tsetserleg bölgesinde en karanlık ay Aralık ayıdır ve bu dönemde ortalama 1,6 kWh olmaktadır.

Bu rapor için Tsetserleg bölgesi coğrafi koordinatları 47,475° enlem, 101,454° boylam ve 1.705 m yüksekliktir.

Tsetserleg bölgesinin 3 kilometre çapındaki topoğrafyada yükseklik açısından çok önemli miktarda varyasyon bulunur ve maksimum yükseklik değişimi 422 metre iken ve deniz seviyesinden ortalama yüksekliği ise 1.776 metre kadardır. 16 kilometre çapında çok önemli miktarda varyasyon gösterir (793 metre). 80 kilometre çapında büyük miktarda varyasyon gösterir (2.171 metre).

Tsetserleg bölgesinin 3 kilometre yakınındaki alan seyrek bitki örtüsü (%83) ve çıplak arazi (%11) ile kaplıyken, 16 kilometre yakınındaki alan seyrek bitki örtüsü (%53) ve çayır (%25) ile ve 80 kilometre yakınındaki alan ise seyrek bitki örtüsü (%58) ve çayır (%22) ile kaplıdır.