Bayan-Ulaan Bölgesinde Yıl Boyu İklim ve Hava Durumu Moğolistan

Bayan-Ulaan bölgesinde yazlar rahat ve parçalı bulutlu ve kışlar aşırı soğuk, kurak, rüzgarlı ve az bulutlu. Yıl içerisinde sıcaklık normalde -22°C ila 23°C arasında değişiklik gösterir ve nadiren -28°C altında ve 28°C üzerinde olur.

Turizm skorunagöre, ılık hava aktiviteleri açısından Bayan-Ulaan ziyaretinde zamanı Temmuz başından Ağustos başına.

Ilık mevsim 3,7 ay uzunluğundadır ve 19 Mayıs tarihinde başlayıp 9 Eylül tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık 16°C üzerindedir. Bayan-Ulaan bölgesindeki en sıcak ay Temmuz ayıdır; bu ayda ortalama yüksek sıcaklık 22°C iken düşük sıcaklık 9°C düzeyindedir.

Soğuk mevsim 3,5 ay uzunluğundadır ve 19 Kasım tarihinde başlayıp 3 Mart tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık -4°C altındadır. Bayan-Ulaan bölgesindeki en soğuk ay Ocak ayıdır; bu ayda ortalama düşük sıcaklık -22°C iken yüksek sıcaklık -11°C düzeyindedir.

Bayan-Ulaan bölgesinde gökyüzünün bulutlarla kaplı olma durumu yüzdesinin ortalaması yıl boyunca hafif mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Bayan-Ulaan bölgesinde yılın gökyüzünün daha açık olduğu zamanı 29 Temmuz civarında başlar ve 6,9 ay boyunca sürüp 24 Şubat civarında sona erer.

Bayan-Ulaan bölgesinde yılın en açık ayı Ocak ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %67 oranında açıktır, çoğunlukla açıktır veya parçalı bulutludur.

Yılın daha bulutlu olan zamanı 24 Şubat civarında başlayıp 5,2 ay boyunca sürer ve 29 Temmuz civarında biter.

Bayan-Ulaan bölgesinde yılın en bulutlu ayı Nisan ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %48 oranında kapalıdır veya çoğunlukla bulutludur.

Yağmurlu gün en az 1 milimetre sıvı veya sıvıya eşdeğer yağışın olduğu bir gündür. Bayan-Ulaan bölgesinde yağmurlu gün ihtimali yıl boyunca oldukça değişiklik arz etmektedir.

Yağmurlu mevsim 3,0 ay boyunca 5 Haziran tarihinden 3 Eylül tarihine kadar sürer ve herhangi bir günün yağmurlu olma ihtimali %17 oranından yüksektir. Bayan-Ulaan bölgesinde en çok yağmurlu günün olduğu ay 10,2 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Temmuz ayıdır.

Kurak sezon 3 Eylül tarihinde başlayıp 5 Haziran tarihine kadar 9,0 ay sürer. Bayan-Ulaan bölgesinde en az yağmurlu günün olduğu ay 0,0 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Aralık ayıdır.

Yağışlı günler arasından, yalnızca yağmur, yalnızca kar veya bu ikisinin bir karışımını içeren günler arasında ayrım yapıyoruz. Bu kategorizasyona bağlı olarak Bayan-Ulaan bölgesinde en yaygın yağış formu yıl boyunca değişiklik göstermektedir.

Yalnızca yağmur 24 Nisan tarihinde başlayıp 6 Ekim tarihine kadar ve 18 Aralık tarihinden 31 Aralık tarihine kadar 5,8 ay boyunca en yaygın olandır. Bayan-Ulaan bölgesinde yalnızca yağmurun en fazla sayıda gün olduğu ay Temmuz olup, ortalama yağış 10,2 gün düzeyindedir.

Yalnızca kar 1 Ocak tarihinde başlayıp 22 Nisan tarihine kadar ve 14 Ekim tarihinden 18 Aralık tarihine kadar 5,8 ay boyunca en yaygın olandır. Bayan-Ulaan bölgesinde yalnızca karın en fazla sayıda gün olduğu ay Nisan olup, ortalama yağış 0,5 gün düzeyindedir.

Karla karışık yağmur 22 Nisan tarihinde başlayıp 24 Nisan tarihine kadar ve 6 Ekim tarihinden 14 Ekim tarihine kadar 1,4 hafta boyunca en yaygın olandır. Bayan-Ulaan bölgesinde karla karışık yağmurun en fazla sayıda gün olduğu ay Mayıs olup, ortalama yağış 0,6 gün düzeyindedir.

Yağış miktarı

Yalnızca aylık toplamları değil, aylar içerisindeki varyasyonu da göstermek için yılın her bir gününü merkez alan hareketli 31 günlük dönemler üzerinden yağış miktarı gösterilmektedir. Bayan-Ulaan aylık yağış miktarında önemli düzeyde mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Yılın yağmurlu dönemi en az 13 milimetre miktarında hareketli 31 günlük yağış miktarı ile 3,9 ay boyunca 19 Mayıs tarihinden 17 Eylül tarihine sürmektedir. Bayan-Ulaan bölgesinde en yağmurlu ay Temmuz olup, ortalama yağış 57 milimetre düzeyindedir.

Yılın yağmursuz dönemi 17 Eylül tarihinden 19 Mayıs tarihine kadar 8,1 ay boyunca sürmektedir. Bayan-Ulaan bölgesinde en az yağmurlu ay Aralık olup, ortalama yağış 0 milimetre düzeyindedir.

Bayan-Ulaan gün uzunluğu yıl boyunca önemli ölçüde değişiklik arz etmektedir. 2024 yılında en kısa gün 21 Aralık tarihinde 8 saat 34 dakika gün ışığıyla gerçekleşirken en uzun günü ise 21 Haziran tarihinde 15 saat 50 dakika gün ışığıyla gerçekleşir.

En erken gün doğumu 16 Haziran tarihinde 05:16 saatindedir ve en geç gün doğumu ise 2 Ocak tarihinde 3 saat 38 dakika sonra 08:53 saatindedir. En erken gün batımı 10 Aralık tarihinde 17:22 saatinde ve en geç gün batımı 26 Haziran tarihinde 3 saat 45 dakika sonra 21:06 saatindedir.

2024 yılında Bayan-Ulaan bölgesinde Yaz saati uygulaması (YSU) yapılmamaktadır.

Aşağıdaki rakam 2024 yılı için olan kilit ay verilerinin kısa bir temsilini sunmaktadır. Yatay eksen günü, dikey eksen günün saatini göstermektedir. Renkli alanlar ise ayın ufuk çizgisinin üstünde olduğu zamanları ifade etmektedir. Dikey gri çubuklar (yeni Aylar) ve mavi çubuklar (dolunaylar) kilit Ay evrelerini göstermektedir.

Nem rahatlık düzeyleri için çiylenme noktasını baz alınmıştır zira terin tenden buharlaşıp buharlaşmayacağını ve böylece vücudu serinletip serinletmeyeceğini belirlemektedir. Düşük çiylenme noktaları daha kuru hissi verirken yüksek çiylenme noktaları daha nemli hissi vermektedir. Gece ve gündüz arasında normalde önemli oranda değişiklik arz eden sıcaklıktan farklı olarak çiylenme noktası daha yavaş değişim gösterir ve böylece sıcaklık gece düşebiliyorken genelde bunaltıcı bir günün ardından bunaltıcı bir gece gelir.

Bayan-Ulaan bölgesinde nem rahatlık düzeyinin bunaltıcı, basık veya dayanılmaz olduğu zaman yüzdesiyle ölçülen, hissedilen nem oranı yıl boyunca önemli ölçüde değişiklik göstermez ve yıl boyu %0 düzeyiyle neredeyse sabit kalır.

Bu bölümde yerden 10 metre yükseklikteki geniş alan saatlik ortalama rüzgar hızları tartışılmaktadır. Herhangi bir lokasyonda deneyimlenen rüzgar yerel topografyaya ve diğer faktörlere çok bağımlıdır ve anlık rüzgar hızı ve yönü saatlik ortalamalardan çok daha fazla değişkenlik göstermektedir.

Bayan-Ulaan ortalama saatlik rüzgar hızı yıl boyunca önemli oranda mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Yılın daha rüzgarlı olan dönemi 15,9 kilometre/saat düzeyinin üstünde ortalama rüzgar hızıyla 16 Şubat tarihinden 5 Haziran tarihine kadar 3,7 ay boyunca sürer. Bayan-Ulaan bölgesinde yılın en rüzgarlı ayı Nisan ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 19,0 kilometre/saat olmaktadır.

Yılın en sakin zamanı 5 Haziran tarihinden 16 Şubat tarihine kadar 8,4 ay boyunca sürmektedir. Bayan-Ulaan bölgesinde yılın en sakin ayı Ağustos ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 12,6 kilometre/saat olmaktadır.

Bayan-Ulaan bölgesindeki hakim ortalama saatlik rüzgar yönü yıl boyunca değişiklik göstermektedir.

Rüzgar genelde batı yönünden 24 Ağustos tarihinden 11 Aralık tarihine 3,6 ay boyunca en yüksek %50 ile 16 Kasım tarihinde esmektedir. Rüzgar genelde kuzey yönünden 11 Aralık tarihinden 24 Ağustos tarihine 8,4 ay boyunca en yüksek %48 ile 1 Ocak tarihinde esmektedir.

Havanın Bayan-Ulaan bölgesinde yıl boyunca ne kadar iyi olduğunu ölçmek için iki seyahat skoru hesaplaması yapıyoruz.

Turizm skoru açık, yağmursuz günleri ve 18°C ila 27°C arasındaki hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak Bayan-Ulaan bölgesini genel açık hava turist aktiviteleri açısından ziyaret etmek için en iyi zaman Temmuz başından Ağustos başına, en yüksek skoru alan ise Temmuz ayının son haftası.

Kumsal/havuz skoru açık, yağmursuz günleri ve 24°C ila 32°C arasında hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak, sıcak hava faaliyetleri açısından Bayan-Ulaan ziyaretinin en iyi zamanı Temmuz başından Ağustos başına, en yüksek skoru alan ise Temmuz ayının üçüncü haftası.

Metodoloji

Analiz yapılan dönemde (1980 ila 2016 arasında) 08:00 ila 21:00 arasındaki her saatte hissedilen sıcaklık, bulut örtüsü ve toplam yağış için bağımsız skorlar hesaplanır. Bu skorlar tek bir saatlik bileşik skor olarak birleştirilmekte ve daha sonra günlere toplanmakta ve analiz dönemindeki tüm yıllar için ortalaması alınıp düzleştirilmektedir.

Bizim bulut örtüsü skorumuz tam açık gökyüzü için 10'dur ve neredeyse tamamen açık gökyüzü için 9 ve tamamen kapalı gökyüzü için 1 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Söz konusu saati merkez alan üç saatlik yağışa dayalı olan yağış skorumuz1 milimetre hiç yağış olmamasına 10 skoru vermektedir. Bu skor çok az yağış için 9 ve 1 milimetre ve daha fazlası yağış için 0 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Bizim turizm sıcaklık skorumuz 10°C altında hissedilen sıcaklıklar için 0, 18°C için doğrusal olarak 9'a, 24°C için 10'a yükseltmekte ve 27°C için doğrusal olarak 9'a ve 32°C daha sıcak dereceler için 1'e düşmektedir.

Bizim kumsal/havuz sıcaklık skorumuz 18°C altındaki hissedilen sıcaklıklar için 0, 24°C için doğrusal olarak 9'a ve 28°C için 10'a yükselmekte ve 32°C için doğrusal olarak 9'a ve 38°C ve daha yüksek dereceler için 1'e düşmektedir.

Yetiştirme sezonu tanımları dünya çapında farklılık gösterir ancak bu raporda yıl içerisinde (Kuzey Yarımküre için takvim yılı, Güney Yarımküre için ise 1 Temmuz tarihinden 30 Haziran tarihine kadar) en uzun ve sürekli donma dışı sıcaklı dönemleri (≥0°C) olarak tanımlanmaktadır.

Bayan-Ulaan bölgesindeki yetiştirme sezonu normalde 3,0 ay boyunca (90 gün) yaklaşık 5 Haziran tarihinden 3 Eylül tarihine kadar sürer ve nadiren 19 Mayıs tarihinden önce veya 21 Haziran tarihinden sonra başlayıp nadiren 19 Ağustos tarihinden önce veya 18 Eylül tarihinden sonra sona erer.

Yetiştirme derecesi günleri bitki ve hayvan gelişimini tahmin etmede kullanılan yıllık bir ısı birikme ölçeğidir ve maksimum bir sıcaklık düzeyinin üzerindeki herhangi bir fazlalığı göz ardı ederek baz bir sıcaklık üzerindeki sıcaklık entegrali olarak tanımlanmaktadır. Bu raporda taban 10°C tavan ise 30°C olarak kabul edilmektedir.

Yalnızca yetiştirme derecesi günlerine dayanarak, Bayan-Ulaan bölgesinde bahar çiçekleri ilk 21 Mayıs civarında ortaya çıkarken nadiren 14 Mayıs tarihinden önce veya 30 Mayıs tarihinden sonra çıkar.

Bu bölüm geniş bir alan üzerinde yüzeye ulaşan toplam günlük kısa dalga güneş enerjisini ele almaktadır ve bunu yaparken günün uzunluğu, Güneşin ufuk çizgisi üstündeki yüksekliği, bulut ve diğer atmosferik bileşenler tarafından emilim üzerinde mevsimsel etkileri göz önünde bulundurmaktadır. Kısa dalga radyasyonu görünür ışın ve ultraviyole radyasyon içermektedir.

Ortalama günlük kısa dalga güneş enerjisi yıl boyunca aşırı mevsimsel değişiklikler gösterir.

Yılın daha güneşli olan dönemi metrekare başına 6,1 kWh düzeyinin üstünde günlük ortalama olay kısa dalga enerjisiyle 22 Nisan tarihinden 11 Ağustos tarihine kadar 3,7 ay boyunca sürer. Bayan-Ulaan bölgesinde en güneşli ay Haziran ayıdır ve bu dönemde ortalama 7,1 kWh olmaktadır.

Yılın daha karanlık olan dönemi metrekare başına 2,8 kWh düzeyinin altında günlük ortalama kısa dalga enerjisiyle 2 Kasım tarihinden 6 Şubat tarihine kadar 3,1 ay boyunca sürer. Bayan-Ulaan bölgesinde en karanlık ay Aralık ayıdır ve bu dönemde ortalama 1,8 kWh olmaktadır.

Bu rapor için Bayan-Ulaan bölgesi coğrafi koordinatları 46,522° enlem, 102,594° boylam ve 1.870 m yüksekliktir.

Bayan-Ulaan bölgesinin 3 kilometre çapındaki topoğrafyada yükseklik açısından çok önemli miktarda varyasyon bulunur ve maksimum yükseklik değişimi 347 metre iken ve deniz seviyesinden ortalama yüksekliği ise 1.910 metre kadardır. 16 kilometre çapında çok önemli miktarda varyasyon gösterir (698 metre). 80 kilometre çapında büyük miktarda varyasyon gösterir (1.775 metre).

Bayan-Ulaan bölgesinin 3 kilometre yakınındaki alan seyrek bitki örtüsü (%57) ve çıplak arazi (%42) ile kaplıyken, 16 kilometre yakınındaki alan seyrek bitki örtüsü (%55) ve çıplak arazi (%30) ile ve 80 kilometre yakınındaki alan ise seyrek bitki örtüsü (%41) ve çıplak arazi (%41) ile kaplıdır.