Bayantöhöm Bölgesinde Yıl Boyu İklim ve Hava Durumu Moğolistan

Bayantöhöm bölgesinde yazlar uzun, rahat ve parçalı bulutlu; kışlar aşırı soğuk, rüzgarlı ve az bulutlu ve hava yıl boyu kurak. Yıl içerisinde sıcaklık normalde -25°C ila 26°C arasında değişiklik gösterir ve nadiren -31°C altında ve 33°C üzerinde olur.

Turizm skorunagöre, ılık hava aktiviteleri açısından Bayantöhöm ziyaretinde zamanı Haziran sonundan Ağustos ortasına.

Ilık mevsim 4,0 ay uzunluğundadır ve 14 Mayıs tarihinde başlayıp 14 Eylül tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık 18°C üzerindedir. Bayantöhöm bölgesindeki en sıcak ay Temmuz ayıdır; bu ayda ortalama yüksek sıcaklık 26°C iken düşük sıcaklık 13°C düzeyindedir.

Soğuk mevsim 3,1 ay uzunluğundadır ve 21 Kasım tarihinde başlayıp 23 Şubat tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık -5°C altındadır. Bayantöhöm bölgesindeki en soğuk ay Ocak ayıdır; bu ayda ortalama düşük sıcaklık -25°C iken yüksek sıcaklık -13°C düzeyindedir.

Bayantöhöm bölgesinde gökyüzünün bulutlarla kaplı olma durumu yüzdesinin ortalaması yıl boyunca hafif mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Bayantöhöm bölgesinde yılın gökyüzünün daha açık olduğu zamanı 27 Ağustos civarında başlar ve 5,9 ay boyunca sürüp 25 Şubat civarında sona erer.

Bayantöhöm bölgesinde yılın en açık ayı Ocak ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %65 oranında açıktır, çoğunlukla açıktır veya parçalı bulutludur.

Yılın daha bulutlu olan zamanı 25 Şubat civarında başlayıp 6,1 ay boyunca sürer ve 27 Ağustos civarında biter.

Bayantöhöm bölgesinde yılın en bulutlu ayı Haziran ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %45 oranında kapalıdır veya çoğunlukla bulutludur.

Yağmurlu gün en az 1 milimetre sıvı veya sıvıya eşdeğer yağışın olduğu bir gündür. Bayantöhöm bölgesinde yağmurlu gün ihtimali yıl boyunca değişiklik arz etmektedir.

Yağmurlu mevsim 3,0 ay boyunca 6 Haziran tarihinden 5 Eylül tarihine kadar sürer ve herhangi bir günün yağmurlu olma ihtimali %14 oranından yüksektir. Bayantöhöm bölgesinde en çok yağmurlu günün olduğu ay 8,3 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Temmuz ayıdır.

Kurak sezon 5 Eylül tarihinde başlayıp 6 Haziran tarihine kadar 9,0 ay sürer. Bayantöhöm bölgesinde en az yağmurlu günün olduğu ay 0,0 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Aralık ayıdır.

Yağışlı günler arasından, yalnızca yağmur, yalnızca kar veya bu ikisinin bir karışımını içeren günler arasında ayrım yapıyoruz. Bayantöhöm bölgesinde yalnızca yağmurun en fazla sayıda gün olduğu ay Temmuz olup, ortalama yağış 8,3 gün düzeyindedir. Bu kategorizasyona dayanarak yıl boyunca görülen en yaygın yağış formu yalnızca yağmur olup 19 Temmuz tarihinde %28 ile en yüksek olmaktadır.

Yağış miktarı

Yalnızca aylık toplamları değil, aylar içerisindeki varyasyonu da göstermek için yılın her bir gününü merkez alan hareketli 31 günlük dönemler üzerinden yağış miktarı gösterilmektedir. Bayantöhöm aylık yağış miktarında biraz mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Yılın yağmurlu dönemi en az 13 milimetre miktarında hareketli 31 günlük yağış miktarı ile 3,7 ay boyunca 25 Mayıs tarihinden 15 Eylül tarihine sürmektedir. Bayantöhöm bölgesinde en yağmurlu ay Temmuz olup, ortalama yağış 37 milimetre düzeyindedir.

Yılın yağmursuz dönemi 15 Eylül tarihinden 25 Mayıs tarihine kadar 8,3 ay boyunca sürmektedir. Bayantöhöm bölgesinde en az yağmurlu ay Ocak olup, ortalama yağış 0 milimetre düzeyindedir.

Bayantöhöm gün uzunluğu yıl boyunca önemli ölçüde değişiklik arz etmektedir. 2024 yılında en kısa gün 21 Aralık tarihinde 8 saat 31 dakika gün ışığıyla gerçekleşirken en uzun günü ise 21 Haziran tarihinde 15 saat 53 dakika gün ışığıyla gerçekleşir.

En erken gün doğumu 15 Haziran tarihinde 05:04 saatindedir ve en geç gün doğumu ise 2 Ocak tarihinde 3 saat 41 dakika sonra 08:45 saatindedir. En erken gün batımı 11 Aralık tarihinde 17:10 saatinde ve en geç gün batımı 25 Haziran tarihinde 3 saat 48 dakika sonra 20:58 saatindedir.

2024 yılında Bayantöhöm bölgesinde Yaz saati uygulaması (YSU) yapılmamaktadır.

Aşağıdaki rakam 2024 yılı için olan kilit ay verilerinin kısa bir temsilini sunmaktadır. Yatay eksen günü, dikey eksen günün saatini göstermektedir. Renkli alanlar ise ayın ufuk çizgisinin üstünde olduğu zamanları ifade etmektedir. Dikey gri çubuklar (yeni Aylar) ve mavi çubuklar (dolunaylar) kilit Ay evrelerini göstermektedir.

Nem rahatlık düzeyleri için çiylenme noktasını baz alınmıştır zira terin tenden buharlaşıp buharlaşmayacağını ve böylece vücudu serinletip serinletmeyeceğini belirlemektedir. Düşük çiylenme noktaları daha kuru hissi verirken yüksek çiylenme noktaları daha nemli hissi vermektedir. Gece ve gündüz arasında normalde önemli oranda değişiklik arz eden sıcaklıktan farklı olarak çiylenme noktası daha yavaş değişim gösterir ve böylece sıcaklık gece düşebiliyorken genelde bunaltıcı bir günün ardından bunaltıcı bir gece gelir.

Bayantöhöm bölgesinde nem rahatlık düzeyinin bunaltıcı, basık veya dayanılmaz olduğu zaman yüzdesiyle ölçülen, hissedilen nem oranı yıl boyunca önemli ölçüde değişiklik göstermez ve yıl boyu %0 düzeyiyle neredeyse sabit kalır.

Bu bölümde yerden 10 metre yükseklikteki geniş alan saatlik ortalama rüzgar hızları tartışılmaktadır. Herhangi bir lokasyonda deneyimlenen rüzgar yerel topografyaya ve diğer faktörlere çok bağımlıdır ve anlık rüzgar hızı ve yönü saatlik ortalamalardan çok daha fazla değişkenlik göstermektedir.

Bayantöhöm ortalama saatlik rüzgar hızı yıl boyunca önemli oranda mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Yılın daha rüzgarlı olan dönemi 16,9 kilometre/saat düzeyinin üstünde ortalama rüzgar hızıyla 20 Şubat tarihinden 9 Haziran tarihine kadar 3,6 ay boyunca sürer. Bayantöhöm bölgesinde yılın en rüzgarlı ayı Nisan ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 19,8 kilometre/saat olmaktadır.

Yılın en sakin zamanı 9 Haziran tarihinden 20 Şubat tarihine kadar 8,4 ay boyunca sürmektedir. Bayantöhöm bölgesinde yılın en sakin ayı Ağustos ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 13,8 kilometre/saat olmaktadır.

Bayantöhöm bölgesindeki hakim ortalama saatlik rüzgar yönü yıl boyunca değişiklik göstermektedir.

Rüzgar genelde kuzey yönünden 25 Şubat tarihinden 10 Ekim tarihine 7,5 ay boyunca en yüksek %49 ile 30 Nisan tarihinde esmektedir. Rüzgar genelde batı yönünden 10 Ekim tarihinden 25 Şubat tarihine 4,5 ay boyunca en yüksek %56 ile 1 Ocak tarihinde esmektedir.

Havanın Bayantöhöm bölgesinde yıl boyunca ne kadar iyi olduğunu ölçmek için iki seyahat skoru hesaplaması yapıyoruz.

Turizm skoru açık, yağmursuz günleri ve 18°C ila 27°C arasındaki hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak Bayantöhöm bölgesini genel açık hava turist aktiviteleri açısından ziyaret etmek için en iyi zaman Haziran sonundan Ağustos ortasına, en yüksek skoru alan ise Temmuz ayının üçüncü haftası.

Kumsal/havuz skoru açık, yağmursuz günleri ve 24°C ila 32°C arasında hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak, sıcak hava faaliyetleri açısından Bayantöhöm ziyaretinin en iyi zamanı Temmuz başından Ağustos başına, en yüksek skoru alan ise Temmuz ayının üçüncü haftası.

Metodoloji

Analiz yapılan dönemde (1980 ila 2016 arasında) 08:00 ila 21:00 arasındaki her saatte hissedilen sıcaklık, bulut örtüsü ve toplam yağış için bağımsız skorlar hesaplanır. Bu skorlar tek bir saatlik bileşik skor olarak birleştirilmekte ve daha sonra günlere toplanmakta ve analiz dönemindeki tüm yıllar için ortalaması alınıp düzleştirilmektedir.

Bizim bulut örtüsü skorumuz tam açık gökyüzü için 10'dur ve neredeyse tamamen açık gökyüzü için 9 ve tamamen kapalı gökyüzü için 1 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Söz konusu saati merkez alan üç saatlik yağışa dayalı olan yağış skorumuz1 milimetre hiç yağış olmamasına 10 skoru vermektedir. Bu skor çok az yağış için 9 ve 1 milimetre ve daha fazlası yağış için 0 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Bizim turizm sıcaklık skorumuz 10°C altında hissedilen sıcaklıklar için 0, 18°C için doğrusal olarak 9'a, 24°C için 10'a yükseltmekte ve 27°C için doğrusal olarak 9'a ve 32°C daha sıcak dereceler için 1'e düşmektedir.

Bizim kumsal/havuz sıcaklık skorumuz 18°C altındaki hissedilen sıcaklıklar için 0, 24°C için doğrusal olarak 9'a ve 28°C için 10'a yükselmekte ve 32°C için doğrusal olarak 9'a ve 38°C ve daha yüksek dereceler için 1'e düşmektedir.

Yetiştirme sezonu tanımları dünya çapında farklılık gösterir ancak bu raporda yıl içerisinde (Kuzey Yarımküre için takvim yılı, Güney Yarımküre için ise 1 Temmuz tarihinden 30 Haziran tarihine kadar) en uzun ve sürekli donma dışı sıcaklı dönemleri (≥0°C) olarak tanımlanmaktadır.

Bayantöhöm bölgesindeki yetiştirme sezonu normalde 3,9 ay boyunca (118 gün) yaklaşık 18 Mayıs tarihinden 13 Eylül tarihine kadar sürer ve nadiren 2 Mayıs tarihinden önce veya 3 Haziran tarihinden sonra başlayıp nadiren 28 Ağustos tarihinden önce veya 29 Eylül tarihinden sonra sona erer.

Yetiştirme derecesi günleri bitki ve hayvan gelişimini tahmin etmede kullanılan yıllık bir ısı birikme ölçeğidir ve maksimum bir sıcaklık düzeyinin üzerindeki herhangi bir fazlalığı göz ardı ederek baz bir sıcaklık üzerindeki sıcaklık entegrali olarak tanımlanmaktadır. Bu raporda taban 10°C tavan ise 30°C olarak kabul edilmektedir.

Yalnızca yetiştirme derecesi günlerine dayanarak, Bayantöhöm bölgesinde bahar çiçekleri ilk 6 Mayıs civarında ortaya çıkarken nadiren 27 Nisan tarihinden önce veya 14 Mayıs tarihinden sonra çıkar.

Bu bölüm geniş bir alan üzerinde yüzeye ulaşan toplam günlük kısa dalga güneş enerjisini ele almaktadır ve bunu yaparken günün uzunluğu, Güneşin ufuk çizgisi üstündeki yüksekliği, bulut ve diğer atmosferik bileşenler tarafından emilim üzerinde mevsimsel etkileri göz önünde bulundurmaktadır. Kısa dalga radyasyonu görünür ışın ve ultraviyole radyasyon içermektedir.

Ortalama günlük kısa dalga güneş enerjisi yıl boyunca aşırı mevsimsel değişiklikler gösterir.

Yılın daha güneşli olan dönemi metrekare başına 6,2 kWh düzeyinin üstünde günlük ortalama olay kısa dalga enerjisiyle 21 Nisan tarihinden 7 Ağustos tarihine kadar 3,5 ay boyunca sürer. Bayantöhöm bölgesinde en güneşli ay Haziran ayıdır ve bu dönemde ortalama 7,2 kWh olmaktadır.

Yılın daha karanlık olan dönemi metrekare başına 2,7 kWh düzeyinin altında günlük ortalama kısa dalga enerjisiyle 1 Kasım tarihinden 7 Şubat tarihine kadar 3,2 ay boyunca sürer. Bayantöhöm bölgesinde en karanlık ay Aralık ayıdır ve bu dönemde ortalama 1,7 kWh olmaktadır.

Bu rapor için Bayantöhöm bölgesi coğrafi koordinatları 46,917° enlem, 105,050° boylam ve 1.275 m yüksekliktir.

Bayantöhöm bölgesinin 3 kilometre çapındaki topoğrafyada yükseklik açısından yalnızca az miktarda varyasyon bulunur ve maksimum yükseklik değişimi 73 metre iken ve deniz seviyesinden ortalama yüksekliği ise 1.279 metre kadardır. 16 kilometre çapında yükseklikte yalnızca az miktarda varyasyon gösterir (481 metre). 80 kilometre çapında çok önemli miktarda varyasyon gösterir (1.163 metre).

Bayantöhöm bölgesinin 3 kilometre yakınındaki alan çıplak arazi (%55), seyrek bitki örtüsü (%31) ve çayır (%12) ile kaplıyken, 16 kilometre yakınındaki alan seyrek bitki örtüsü (%61) ve çıplak arazi (%27) ile ve 80 kilometre yakınındaki alan ise seyrek bitki örtüsü (%59) ve çıplak arazi (%37) ile kaplıdır.