Haraat Bölgesinde Yıl Boyu İklim ve Hava Durumu Moğolistan

Haraat bölgesinde yazlar uzun, rahat ve parçalı bulutlu; kışlar aşırı soğuk, rüzgarlı ve az bulutlu ve hava yıl boyu kurak. Yıl içerisinde sıcaklık normalde -27°C ila 27°C arasında değişiklik gösterir ve nadiren -33°C altında ve 33°C üzerinde olur.

Turizm skorunagöre, ılık hava aktiviteleri açısından Haraat ziyaretinde zamanı Haziran sonundan Ağustos ortasına.

Ilık mevsim 4,0 ay uzunluğundadır ve 14 Mayıs tarihinde başlayıp 14 Eylül tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık 18°C üzerindedir. Haraat bölgesindeki en sıcak ay Temmuz ayıdır; bu ayda ortalama yüksek sıcaklık 26°C iken düşük sıcaklık 13°C düzeyindedir.

Soğuk mevsim 3,0 ay uzunluğundadır ve 21 Kasım tarihinde başlayıp 22 Şubat tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık -6°C altındadır. Haraat bölgesindeki en soğuk ay Ocak ayıdır; bu ayda ortalama düşük sıcaklık -27°C iken yüksek sıcaklık -14°C düzeyindedir.

Haraat bölgesinde gökyüzünün bulutlarla kaplı olma durumu yüzdesinin ortalaması yıl boyunca hafif mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Haraat bölgesinde yılın gökyüzünün daha açık olduğu zamanı 21 Temmuz civarında başlar ve 7,4 ay boyunca sürüp 1 Mart civarında sona erer.

Haraat bölgesinde yılın en açık ayı Eylül ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %66 oranında açıktır, çoğunlukla açıktır veya parçalı bulutludur.

Yılın daha bulutlu olan zamanı 1 Mart civarında başlayıp 4,6 ay boyunca sürer ve 21 Temmuz civarında biter.

Haraat bölgesinde yılın en bulutlu ayı Haziran ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %44 oranında kapalıdır veya çoğunlukla bulutludur.

Yağmurlu gün en az 1 milimetre sıvı veya sıvıya eşdeğer yağışın olduğu bir gündür. Haraat bölgesinde yağmurlu gün ihtimali yıl boyunca değişiklik arz etmektedir.

Yağmurlu mevsim 3,0 ay boyunca 5 Haziran tarihinden 5 Eylül tarihine kadar sürer ve herhangi bir günün yağmurlu olma ihtimali %12 oranından yüksektir. Haraat bölgesinde en çok yağmurlu günün olduğu ay 6,9 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Temmuz ayıdır.

Kurak sezon 5 Eylül tarihinde başlayıp 5 Haziran tarihine kadar 9,0 ay sürer. Haraat bölgesinde en az yağmurlu günün olduğu ay 0,0 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Ocak ayıdır.

Yağışlı günler arasından, yalnızca yağmur, yalnızca kar veya bu ikisinin bir karışımını içeren günler arasında ayrım yapıyoruz. Bu kategorizasyona bağlı olarak Haraat bölgesinde en yaygın yağış formu yıl boyunca değişiklik göstermektedir.

Yalnızca yağmur 1 Nisan tarihinde başlayıp 23 Ekim tarihine kadar 6,7 ay boyunca en yaygın olandır. Haraat bölgesinde yalnızca yağmurun en fazla sayıda gün olduğu ay Temmuz olup, ortalama yağış 6,9 gün düzeyindedir.

Yalnızca kar 23 Ekim tarihinde başlayıp 27 Mart tarihine kadar 5,1 ay boyunca en yaygın olandır. Haraat bölgesinde yalnızca karın en fazla sayıda gün olduğu ay Kasım olup, ortalama yağış 0,3 gün düzeyindedir.

Yağış miktarı

Yalnızca aylık toplamları değil, aylar içerisindeki varyasyonu da göstermek için yılın her bir gününü merkez alan hareketli 31 günlük dönemler üzerinden yağış miktarı gösterilmektedir. Haraat aylık yağış miktarında biraz mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Yılın yağmurlu dönemi en az 13 milimetre miktarında hareketli 31 günlük yağış miktarı ile 3,6 ay boyunca 27 Mayıs tarihinden 14 Eylül tarihine sürmektedir. Haraat bölgesinde en yağmurlu ay Temmuz olup, ortalama yağış 34 milimetre düzeyindedir.

Yılın yağmursuz dönemi 14 Eylül tarihinden 27 Mayıs tarihine kadar 8,4 ay boyunca sürmektedir. Haraat bölgesinde en az yağmurlu ay Aralık olup, ortalama yağış 0 milimetre düzeyindedir.

Haraat gün uzunluğu yıl boyunca önemli ölçüde değişiklik arz etmektedir. 2024 yılında en kısa gün 21 Aralık tarihinde 8 saat 35 dakika gün ışığıyla gerçekleşirken en uzun günü ise 21 Haziran tarihinde 15 saat 49 dakika gün ışığıyla gerçekleşir.

En erken gün doğumu 15 Haziran tarihinde 04:56 saatindedir ve en geç gün doğumu ise 2 Ocak tarihinde 3 saat 37 dakika sonra 08:32 saatindedir. En erken gün batımı 10 Aralık tarihinde 17:02 saatinde ve en geç gün batımı 26 Haziran tarihinde 3 saat 44 dakika sonra 20:46 saatindedir.

2024 yılında Haraat bölgesinde Yaz saati uygulaması (YSU) yapılmamaktadır.

Aşağıdaki rakam 2024 yılı için olan kilit ay verilerinin kısa bir temsilini sunmaktadır. Yatay eksen günü, dikey eksen günün saatini göstermektedir. Renkli alanlar ise ayın ufuk çizgisinin üstünde olduğu zamanları ifade etmektedir. Dikey gri çubuklar (yeni Aylar) ve mavi çubuklar (dolunaylar) kilit Ay evrelerini göstermektedir.

Nem rahatlık düzeyleri için çiylenme noktasını baz alınmıştır zira terin tenden buharlaşıp buharlaşmayacağını ve böylece vücudu serinletip serinletmeyeceğini belirlemektedir. Düşük çiylenme noktaları daha kuru hissi verirken yüksek çiylenme noktaları daha nemli hissi vermektedir. Gece ve gündüz arasında normalde önemli oranda değişiklik arz eden sıcaklıktan farklı olarak çiylenme noktası daha yavaş değişim gösterir ve böylece sıcaklık gece düşebiliyorken genelde bunaltıcı bir günün ardından bunaltıcı bir gece gelir.

Haraat bölgesinde nem rahatlık düzeyinin bunaltıcı, basık veya dayanılmaz olduğu zaman yüzdesiyle ölçülen, hissedilen nem oranı yıl boyunca önemli ölçüde değişiklik göstermez ve yıl boyu %0 düzeyiyle neredeyse sabit kalır.

Bu bölümde yerden 10 metre yükseklikteki geniş alan saatlik ortalama rüzgar hızları tartışılmaktadır. Herhangi bir lokasyonda deneyimlenen rüzgar yerel topografyaya ve diğer faktörlere çok bağımlıdır ve anlık rüzgar hızı ve yönü saatlik ortalamalardan çok daha fazla değişkenlik göstermektedir.

Haraat ortalama saatlik rüzgar hızı yıl boyunca önemli oranda mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Yılın daha rüzgarlı olan dönemi 17,6 kilometre/saat düzeyinin üstünde ortalama rüzgar hızıyla 5 Mart tarihinden 12 Haziran tarihine kadar 3,2 ay boyunca sürer. Haraat bölgesinde yılın en rüzgarlı ayı Nisan ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 20,4 kilometre/saat olmaktadır.

Yılın en sakin zamanı 12 Haziran tarihinden 5 Mart tarihine kadar 8,8 ay boyunca sürmektedir. Haraat bölgesinde yılın en sakin ayı Ağustos ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 14,3 kilometre/saat olmaktadır.

Haraat bölgesindeki hakim ortalama saatlik rüzgar yönü yıl boyunca değişiklik göstermektedir.

Rüzgar genelde kuzey yönünden 9 Şubat tarihinden 23 Eylül tarihine 7,5 ay boyunca en yüksek %43 ile 18 Nisan tarihinde esmektedir. Rüzgar genelde batı yönünden 23 Eylül tarihinden 9 Şubat tarihine 4,5 ay boyunca en yüksek %48 ile 1 Ocak tarihinde esmektedir.

Havanın Haraat bölgesinde yıl boyunca ne kadar iyi olduğunu ölçmek için iki seyahat skoru hesaplaması yapıyoruz.

Turizm skoru açık, yağmursuz günleri ve 18°C ila 27°C arasındaki hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak Haraat bölgesini genel açık hava turist aktiviteleri açısından ziyaret etmek için en iyi zaman Haziran sonundan Ağustos ortasına, en yüksek skoru alan ise Temmuz ayının üçüncü haftası.

Kumsal/havuz skoru açık, yağmursuz günleri ve 24°C ila 32°C arasında hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak, sıcak hava faaliyetleri açısından Haraat ziyaretinin en iyi zamanı Temmuz başından Ağustos başına, en yüksek skoru alan ise Temmuz ayının üçüncü haftası.

Metodoloji

Analiz yapılan dönemde (1980 ila 2016 arasında) 08:00 ila 21:00 arasındaki her saatte hissedilen sıcaklık, bulut örtüsü ve toplam yağış için bağımsız skorlar hesaplanır. Bu skorlar tek bir saatlik bileşik skor olarak birleştirilmekte ve daha sonra günlere toplanmakta ve analiz dönemindeki tüm yıllar için ortalaması alınıp düzleştirilmektedir.

Bizim bulut örtüsü skorumuz tam açık gökyüzü için 10'dur ve neredeyse tamamen açık gökyüzü için 9 ve tamamen kapalı gökyüzü için 1 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Söz konusu saati merkez alan üç saatlik yağışa dayalı olan yağış skorumuz1 milimetre hiç yağış olmamasına 10 skoru vermektedir. Bu skor çok az yağış için 9 ve 1 milimetre ve daha fazlası yağış için 0 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Bizim turizm sıcaklık skorumuz 10°C altında hissedilen sıcaklıklar için 0, 18°C için doğrusal olarak 9'a, 24°C için 10'a yükseltmekte ve 27°C için doğrusal olarak 9'a ve 32°C daha sıcak dereceler için 1'e düşmektedir.

Bizim kumsal/havuz sıcaklık skorumuz 18°C altındaki hissedilen sıcaklıklar için 0, 24°C için doğrusal olarak 9'a ve 28°C için 10'a yükselmekte ve 32°C için doğrusal olarak 9'a ve 38°C ve daha yüksek dereceler için 1'e düşmektedir.

Yetiştirme sezonu tanımları dünya çapında farklılık gösterir ancak bu raporda yıl içerisinde (Kuzey Yarımküre için takvim yılı, Güney Yarımküre için ise 1 Temmuz tarihinden 30 Haziran tarihine kadar) en uzun ve sürekli donma dışı sıcaklı dönemleri (≥0°C) olarak tanımlanmaktadır.

Haraat bölgesindeki yetiştirme sezonu normalde 3,7 ay boyunca (114 gün) yaklaşık 19 Mayıs tarihinden 10 Eylül tarihine kadar sürer ve nadiren 2 Mayıs tarihinden önce veya 4 Haziran tarihinden sonra başlayıp nadiren 25 Ağustos tarihinden önce veya 26 Eylül tarihinden sonra sona erer.

Yetiştirme derecesi günleri bitki ve hayvan gelişimini tahmin etmede kullanılan yıllık bir ısı birikme ölçeğidir ve maksimum bir sıcaklık düzeyinin üzerindeki herhangi bir fazlalığı göz ardı ederek baz bir sıcaklık üzerindeki sıcaklık entegrali olarak tanımlanmaktadır. Bu raporda taban 10°C tavan ise 30°C olarak kabul edilmektedir.

Yalnızca yetiştirme derecesi günlerine dayanarak, Haraat bölgesinde bahar çiçekleri ilk 8 Mayıs civarında ortaya çıkarken nadiren 29 Nisan tarihinden önce veya 15 Mayıs tarihinden sonra çıkar.

Bu bölüm geniş bir alan üzerinde yüzeye ulaşan toplam günlük kısa dalga güneş enerjisini ele almaktadır ve bunu yaparken günün uzunluğu, Güneşin ufuk çizgisi üstündeki yüksekliği, bulut ve diğer atmosferik bileşenler tarafından emilim üzerinde mevsimsel etkileri göz önünde bulundurmaktadır. Kısa dalga radyasyonu görünür ışın ve ultraviyole radyasyon içermektedir.

Ortalama günlük kısa dalga güneş enerjisi yıl boyunca aşırı mevsimsel değişiklikler gösterir.

Yılın daha güneşli olan dönemi metrekare başına 6,3 kWh düzeyinin üstünde günlük ortalama olay kısa dalga enerjisiyle 20 Nisan tarihinden 7 Ağustos tarihine kadar 3,6 ay boyunca sürer. Haraat bölgesinde en güneşli ay Haziran ayıdır ve bu dönemde ortalama 7,3 kWh olmaktadır.

Yılın daha karanlık olan dönemi metrekare başına 2,8 kWh düzeyinin altında günlük ortalama kısa dalga enerjisiyle 1 Kasım tarihinden 7 Şubat tarihine kadar 3,2 ay boyunca sürer. Haraat bölgesinde en karanlık ay Aralık ayıdır ve bu dönemde ortalama 1,7 kWh olmaktadır.

Bu rapor için Haraat bölgesi coğrafi koordinatları 46,417° enlem, 107,650° boylam ve 1.381 m yüksekliktir.

Haraat bölgesinin 3 kilometre çapındaki topoğrafyada yükseklik açısından yalnızca az miktarda varyasyon bulunur ve maksimum yükseklik değişimi 116 metre iken ve deniz seviyesinden ortalama yüksekliği ise 1.356 metre kadardır. 16 kilometre çapında yükseklikte yalnızca az miktarda varyasyon gösterir (203 metre). 80 kilometre çapında önemli miktarda varyasyon gösterir (611 metre).

Haraat bölgesinin 3 kilometre yakınındaki alan çıplak arazi (%51) ve seyrek bitki örtüsü (%49) ile kaplıyken, 16 kilometre yakınındaki alan çıplak arazi (%55) ve seyrek bitki örtüsü (%43) ile ve 80 kilometre yakınındaki alan ise çıplak arazi (%67) ve seyrek bitki örtüsü (%29) ile kaplıdır.