Same Bölgesinde Yıl Boyu İklim ve Hava Durumu Timor-Leste

Same bölgesinde yağmurlu sezon basık ve kapalı, kurak sezon bunaltıcı ve parçalı bulutlu ve hava yıl boyu sıcak. Yıl içerisinde sıcaklık normalde 16°C ila 33°C arasında değişiklik gösterir ve nadiren 14°C altında ve 36°C üzerinde olur.

Turizm skorunagöre, ılık hava aktiviteleri açısından Same ziyaretinde zamanı Nisan sonundan Ekim sonuna.

Sıcak mevsim 1,8 ay uzunluğundadır ve 15 Ekim tarihinde başlayıp 7 Aralık tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık 32°C üzerindedir. Same bölgesindeki en sıcak ay Kasım ayıdır; bu ayda ortalama yüksek sıcaklık 33°C iken düşük sıcaklık 21°C düzeyindedir.

Serin mevsim 3,0 ay uzunluğundadır ve 21 Mayıs tarihinde başlayıp 23 Ağustos tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık 29°C altındadır. Same bölgesindeki en soğuk ay Temmuz ayıdır; bu ayda ortalama düşük sıcaklık 16°C iken yüksek sıcaklık 28°C düzeyindedir.

Same bölgesinde gökyüzünün bulutlarla kaplı olma durumu yüzdesinin ortalaması yıl boyunca önemli ölçüde mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Same bölgesinde yılın gökyüzünün daha açık olduğu zamanı 21 Nisan civarında başlar ve 6,5 ay boyunca sürüp 6 Kasım civarında sona erer.

Same bölgesinde yılın en açık ayı Ağustos ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %48 oranında açıktır, çoğunlukla açıktır veya parçalı bulutludur.

Yılın daha bulutlu olan zamanı 6 Kasım civarında başlayıp 5,5 ay boyunca sürer ve 21 Nisan civarında biter.

Same bölgesinde yılın en bulutlu ayı Ocak ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %91 oranında kapalıdır veya çoğunlukla bulutludur.

Yağmurlu gün en az 1 milimetre sıvı veya sıvıya eşdeğer yağışın olduğu bir gündür. Same bölgesinde yağmurlu gün ihtimali yıl boyunca oldukça değişiklik arz etmektedir.

Yağmurlu mevsim 4,7 ay boyunca 19 Kasım tarihinden 9 Nisan tarihine kadar sürer ve herhangi bir günün yağmurlu olma ihtimali %22 oranından yüksektir. Same bölgesinde en çok yağmurlu günün olduğu ay 11,8 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Şubat ayıdır.

Kurak sezon 9 Nisan tarihinde başlayıp 19 Kasım tarihine kadar 7,3 ay sürer. Same bölgesinde en az yağmurlu günün olduğu ay 0,5 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Ağustos ayıdır.

Yağışlı günler arasından, yalnızca yağmur, yalnızca kar veya bu ikisinin bir karışımını içeren günler arasında ayrım yapıyoruz. Same bölgesinde yalnızca yağmurun en fazla sayıda gün olduğu ay Şubat olup, ortalama yağış 11,8 gün düzeyindedir. Bu kategorizasyona dayanarak yıl boyunca görülen en yaygın yağış formu yalnızca yağmur olup 2 Şubat tarihinde %43 ile en yüksek olmaktadır.

Yağış miktarı

Yalnızca aylık toplamları değil, aylar içerisindeki varyasyonu da göstermek için yılın her bir gününü merkez alan hareketli 31 günlük dönemler üzerinden yağış miktarı gösterilmektedir. Same aylık yağış miktarında aşırı mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Yılın yağmurlu dönemi en az 13 milimetre miktarında hareketli 31 günlük yağış miktarı ile 8,2 ay boyunca 19 Ekim tarihinden 26 Haziran tarihine sürmektedir. Same bölgesinde en yağmurlu ay Ocak olup, ortalama yağış 189 milimetre düzeyindedir.

Yılın yağmursuz dönemi 26 Haziran tarihinden 19 Ekim tarihine kadar 3,8 ay boyunca sürmektedir. Same bölgesinde en az yağmurlu ay Ağustos olup, ortalama yağış 3 milimetre düzeyindedir.

Günün uzunluğu Same bölgesinde yıl boyunca önemli bir değişiklik göstermez ve 39 dakika ila 12 saat arasında kalır. 2024 yılında en kısa gün 21 Haziran tarihinde 11 saat 36 dakika gün ışığıyla gerçekleşirken en uzun günü ise 21 Aralık tarihinde 12 saat 39 dakika gün ışığıyla gerçekleşir.

En erken gün doğumu 16 Kasım tarihinde 06:06 saatindedir ve en geç gün doğumu ise 14 Temmuz tarihinde 48 dakika sonra 06:54 saatindedir. En erken gün batımı 27 Mayıs tarihinde 18:24 saatinde ve en geç gün batımı 28 Ocak tarihinde 42 dakika sonra 19:05 saatindedir.

2024 yılında Same bölgesinde Yaz saati uygulaması (YSU) yapılmamaktadır.

Aşağıdaki rakam 2024 yılı için olan kilit ay verilerinin kısa bir temsilini sunmaktadır. Yatay eksen günü, dikey eksen günün saatini göstermektedir. Renkli alanlar ise ayın ufuk çizgisinin üstünde olduğu zamanları ifade etmektedir. Dikey gri çubuklar (yeni Aylar) ve mavi çubuklar (dolunaylar) kilit Ay evrelerini göstermektedir.

Nem rahatlık düzeyleri için çiylenme noktasını baz alınmıştır zira terin tenden buharlaşıp buharlaşmayacağını ve böylece vücudu serinletip serinletmeyeceğini belirlemektedir. Düşük çiylenme noktaları daha kuru hissi verirken yüksek çiylenme noktaları daha nemli hissi vermektedir. Gece ve gündüz arasında normalde önemli oranda değişiklik arz eden sıcaklıktan farklı olarak çiylenme noktası daha yavaş değişim gösterir ve böylece sıcaklık gece düşebiliyorken genelde bunaltıcı bir günün ardından bunaltıcı bir gece gelir.

Same hissedilen nem oranında aşırı mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Yılın en bunaltıcı dönemi 9,4 ay boyunca 27 Eylül tarihinden 8 Temmuz tarihine kadar sürmektedir ve bu zaman zarfında rahatlık düzeyi en az %53 civarında bunaltıcı, basık veya dayanılmaz olmaktadır. Same bölgesindeki en bunaltıcı günler Ocak ayındadır ve bu dönemde hava 30,6 gün kadar bunaltıcı veya daha kötü durumdadır.

Same bölgesindeki en az sayıdaki bunaltıcı gün Ağustos ayındadır ve bu dönemde hava 12,5 gün kadar bunaltıcı veya daha kötü durumdadır.

Bu bölümde yerden 10 metre yükseklikteki geniş alan saatlik ortalama rüzgar hızları tartışılmaktadır. Herhangi bir lokasyonda deneyimlenen rüzgar yerel topografyaya ve diğer faktörlere çok bağımlıdır ve anlık rüzgar hızı ve yönü saatlik ortalamalardan çok daha fazla değişkenlik göstermektedir.

Same ortalama saatlik rüzgar hızı yıl boyunca hafif mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Yılın daha rüzgarlı olan dönemi 6,7 kilometre/saat düzeyinin üstünde ortalama rüzgar hızıyla 25 Nisan tarihinden 9 Ekim tarihine kadar 5,5 ay boyunca sürer. Same bölgesinde yılın en rüzgarlı ayı Temmuz ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 8,1 kilometre/saat olmaktadır.

Yılın en sakin zamanı 9 Ekim tarihinden 25 Nisan tarihine kadar 6,5 ay boyunca sürmektedir. Same bölgesinde yılın en sakin ayı Mart ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 5,4 kilometre/saat olmaktadır.

Same bölgesindeki hakim ortalama saatlik rüzgar yönü yıl boyunca değişiklik göstermektedir.

Rüzgar genelde doğu yönünden 17 Mart tarihinden 9 Aralık tarihine 8,7 ay boyunca en yüksek %90 ile 28 Mayıs tarihinde esmektedir. Rüzgar genelde batı yönünden 9 Aralık tarihinden 17 Mart tarihine 3,3 ay boyunca en yüksek %53 ile 1 Ocak tarihinde esmektedir.

Same büyük bir su kitlesine yakın konumdadır (örneğin okyanus, deniz veya büyük bir göl gibi). Bu bölüm o su kütlesinin geniş alan ortalama yüzey sıcaklığına ilişkin rapor sunmaktadır.

Ortalama su sıcaklığı yıl boyunca önemli oranda mevsimsel değişiklikler göstermektedir.

Yılın su sıcaklığının daha ılık olduğu dönemi ortalama sıcaklığın 30°C düzeyinin üzerinde olduğu 6 Kasım tarihinden 8 Nisan tarihine kadar 5,1 ay boyunca sürer. Same bölgesinde suyun en sıcak olduğu ay Aralık ayıdır ve bu dönemde ortalama sıcaklık 30°C olmaktadır.

Yılın su sıcaklığının daha serin olduğu dönemi ortalama sıcaklığın 27°C düzeyinin altında olduğu 22 Haziran tarihinden 11 Eylül tarihine kadar 2,7 ay boyunca sürer. Same bölgesinde suyun en serin olduğu ay Ağustos ayıdır ve bu dönemde ortalama sıcaklık 27°C olmaktadır.

Havanın Same bölgesinde yıl boyunca ne kadar iyi olduğunu ölçmek için iki seyahat skoru hesaplaması yapıyoruz.

Turizm skoru açık, yağmursuz günleri ve 18°C ila 27°C arasındaki hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak Same bölgesini genel açık hava turist aktiviteleri açısından ziyaret etmek için en iyi zaman Nisan sonundan Ekim sonuna, en yüksek skoru alan ise Eylül ayının ikinci haftası.

Kumsal/havuz skoru açık, yağmursuz günleri ve 24°C ila 32°C arasında hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak, sıcak hava faaliyetleri açısından Same ziyaretinin en iyi zamanı Ekim ortasından Aralık ortasına, en yüksek skoru alan ise Kasım ayının üçüncü haftası.

Metodoloji

Analiz yapılan dönemde (1980 ila 2016 arasında) 08:00 ila 21:00 arasındaki her saatte hissedilen sıcaklık, bulut örtüsü ve toplam yağış için bağımsız skorlar hesaplanır. Bu skorlar tek bir saatlik bileşik skor olarak birleştirilmekte ve daha sonra günlere toplanmakta ve analiz dönemindeki tüm yıllar için ortalaması alınıp düzleştirilmektedir.

Bizim bulut örtüsü skorumuz tam açık gökyüzü için 10'dur ve neredeyse tamamen açık gökyüzü için 9 ve tamamen kapalı gökyüzü için 1 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Söz konusu saati merkez alan üç saatlik yağışa dayalı olan yağış skorumuz1 milimetre hiç yağış olmamasına 10 skoru vermektedir. Bu skor çok az yağış için 9 ve 1 milimetre ve daha fazlası yağış için 0 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Bizim turizm sıcaklık skorumuz 10°C altında hissedilen sıcaklıklar için 0, 18°C için doğrusal olarak 9'a, 24°C için 10'a yükseltmekte ve 27°C için doğrusal olarak 9'a ve 32°C daha sıcak dereceler için 1'e düşmektedir.

Bizim kumsal/havuz sıcaklık skorumuz 18°C altındaki hissedilen sıcaklıklar için 0, 24°C için doğrusal olarak 9'a ve 28°C için 10'a yükselmekte ve 32°C için doğrusal olarak 9'a ve 38°C ve daha yüksek dereceler için 1'e düşmektedir.

Yetiştirme sezonu tanımları dünya çapında farklılık gösterir ancak bu raporda yıl içerisinde (Kuzey Yarımküre için takvim yılı, Güney Yarımküre için ise 1 Temmuz tarihinden 30 Haziran tarihine kadar) en uzun ve sürekli donma dışı sıcaklı dönemleri (≥0°C) olarak tanımlanmaktadır.

Same bölgesindeki sıcaklıklar yıl boyu yeterince ılık olduğundan bu koşullarda yetiştirme döneminden bahsetmek anlamlı değildir. Yine de çizelge yıl boyunca görülen sıcaklıkların bir göstergesi olması için aşağıya bırakılmıştır.

Yetiştirme derecesi günleri bitki ve hayvan gelişimini tahmin etmede kullanılan yıllık bir ısı birikme ölçeğidir ve maksimum bir sıcaklık düzeyinin üzerindeki herhangi bir fazlalığı göz ardı ederek baz bir sıcaklık üzerindeki sıcaklık entegrali olarak tanımlanmaktadır. Bu raporda taban 10°C tavan ise 30°C olarak kabul edilmektedir.

Bu bölüm geniş bir alan üzerinde yüzeye ulaşan toplam günlük kısa dalga güneş enerjisini ele almaktadır ve bunu yaparken günün uzunluğu, Güneşin ufuk çizgisi üstündeki yüksekliği, bulut ve diğer atmosferik bileşenler tarafından emilim üzerinde mevsimsel etkileri göz önünde bulundurmaktadır. Kısa dalga radyasyonu görünür ışın ve ultraviyole radyasyon içermektedir.

Ortalama günlük kısa dalga güneş enerjisi yıl boyunca biraz mevsimsel değişiklikler gösterir.

Yılın daha güneşli olan dönemi metrekare başına 6,8 kWh düzeyinin üstünde günlük ortalama olay kısa dalga enerjisiyle 31 Ağustos tarihinden 9 Kasım tarihine kadar 2,3 ay boyunca sürer. Same bölgesinde en güneşli ay Ekim ayıdır ve bu dönemde ortalama 7,3 kWh olmaktadır.

Yılın daha karanlık olan dönemi metrekare başına 5,2 kWh düzeyinin altında günlük ortalama kısa dalga enerjisiyle 8 Aralık tarihinden 14 Mart tarihine kadar 3,2 ay boyunca sürer. Same bölgesinde en karanlık ay Şubat ayıdır ve bu dönemde ortalama 4,7 kWh olmaktadır.

Bu rapor için Same bölgesi coğrafi koordinatları -9,006° enlem, 125,646° boylam ve 492 m yüksekliktir.

Same bölgesinin 3 kilometre çapındaki topoğrafyada yükseklik açısından büyük miktarda varyasyon bulunur ve maksimum yükseklik değişimi 659 metre iken ve deniz seviyesinden ortalama yüksekliği ise 517 metre kadardır. 16 kilometre çapında büyük miktarda varyasyon gösterir (2.432 metre). 80 kilometre çapında ayrıca aşırı varyasyon gösterir (2.951 metre).

Same bölgesinin 3 kilometre yakınındaki alan ağaçlar (%55) ve ekili arazi (%35) ile kaplıyken, 16 kilometre yakınındaki alan ağaçlar (%51) ve ekili arazi (%33) ile ve 80 kilometre yakınındaki alan ise su (%51) ve ağaçlar (%21) ile kaplıdır.