Tupiza Bölgesinde Yıl Boyu İklim ve Hava Durumu Bolivya

Tupiza bölgesinde yazlar kısa, rahat ve parçalı bulutlu ve kışlar kısa, soğuk, karlı ve az bulutlu. Yıl içerisinde sıcaklık normalde -2°C ila 23°C arasında değişiklik gösterir ve nadiren -4°C altında ve 27°C üzerinde olur.

Turizm skorunagöre, ılık hava aktiviteleri açısından Tupiza ziyaretinde zamanları Mart başından Nisan başına ve Ekim başından Aralık sonuna.

Ilık mevsim 2,6 ay uzunluğundadır ve 6 Ekim tarihinde başlayıp 26 Aralık tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık 22°C üzerindedir. Tupiza bölgesindeki en sıcak ay Aralık ayıdır; bu ayda ortalama yüksek sıcaklık 23°C iken düşük sıcaklık 11°C düzeyindedir.

Soğuk mevsim 2,2 ay uzunluğundadır ve 26 Mayıs tarihinde başlayıp 2 Ağustos tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık 18°C altındadır. Tupiza bölgesindeki en soğuk ay Temmuz ayıdır; bu ayda ortalama düşük sıcaklık -2°C iken yüksek sıcaklık 18°C düzeyindedir.

Tupiza bölgesinde gökyüzünün bulutlarla kaplı olma durumu yüzdesinin ortalaması yıl boyunca önemli ölçüde mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Tupiza bölgesinde yılın gökyüzünün daha açık olduğu zamanı 28 Mart civarında başlar ve 7,7 ay boyunca sürüp 20 Kasım civarında sona erer.

Tupiza bölgesinde yılın en açık ayı Ağustos ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %76 oranında açıktır, çoğunlukla açıktır veya parçalı bulutludur.

Yılın daha bulutlu olan zamanı 20 Kasım civarında başlayıp 4,3 ay boyunca sürer ve 28 Mart civarında biter.

Tupiza bölgesinde yılın en bulutlu ayı Ocak ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %65 oranında kapalıdır veya çoğunlukla bulutludur.

Yağmurlu gün en az 1 milimetre sıvı veya sıvıya eşdeğer yağışın olduğu bir gündür. Tupiza bölgesinde yağmurlu gün ihtimali yıl boyunca oldukça değişiklik arz etmektedir.

Yağmurlu mevsim 4,0 ay boyunca 22 Kasım tarihinden 21 Mart tarihine kadar sürer ve herhangi bir günün yağmurlu olma ihtimali %32 oranından yüksektir. Tupiza bölgesinde en çok yağmurlu günün olduğu ay 16,3 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Ocak ayıdır.

Kurak sezon 21 Mart tarihinde başlayıp 22 Kasım tarihine kadar 8,0 ay sürer. Tupiza bölgesinde en az yağmurlu günün olduğu ay 3,5 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Haziran ayıdır.

Yağışlı günler arasından, yalnızca yağmur, yalnızca kar veya bu ikisinin bir karışımını içeren günler arasında ayrım yapıyoruz. Bu kategorizasyona bağlı olarak Tupiza bölgesinde en yaygın yağış formu yıl boyunca değişiklik göstermektedir.

Yalnızca yağmur 1 Ağustos tarihinde başlayıp 5 Haziran tarihine kadar 10 ay boyunca en yaygın olandır. Tupiza bölgesinde yalnızca yağmurun en fazla sayıda gün olduğu ay Ocak olup, ortalama yağış 16,3 gün düzeyindedir.

Karla karışık yağmur 5 Haziran tarihinde başlayıp 1 Ağustos tarihine kadar 1,9 ay boyunca en yaygın olandır. Tupiza bölgesinde karla karışık yağmurun en fazla sayıda gün olduğu ay Temmuz olup, ortalama yağış 2,3 gün düzeyindedir.

Yağış miktarı

Yalnızca aylık toplamları değil, aylar içerisindeki varyasyonu da göstermek için yılın her bir gününü merkez alan hareketli 31 günlük dönemler üzerinden yağış miktarı gösterilmektedir. Tupiza aylık yağış miktarında önemli düzeyde mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Tupiza bölgesinde yıl boyu yağan yağmur. Tupiza bölgesinde en yağmurlu ay Ocak olup, ortalama yağış 109 milimetre düzeyindedir.

Tupiza bölgesinde en az yağmurlu ay Temmuz olup, ortalama yağış 13 milimetre düzeyindedir.

Kar Yağışı

Yağmur miktarında olduğu gibi kar yağışını yılın her bir gününü merkez alan ve 31 günlük hareketli dönemlerle göz önünde bulunduruyoruz. Tupiza aylık kar yağışında biraz mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Yılın karlı dönemi en az 25 milimetre miktarında hareketli 31 günlük yağış miktarı ile 3,7 ay boyunca 5 Mayıs tarihinden 28 Ağustos tarihine sürmektedir. Tupiza bölgesinde en kar yağışlı ay Haziran olup, ortalama kar yağışı 76 milimetre düzeyindedir.

Yılın karsız dönemi 28 Ağustos tarihinden 5 Mayıs tarihine kadar 8,3 ay boyunca sürmektedir. Yılın en az kar yağışı 0 milimetre ortalama toplam birikmesiyle 30 Aralık günü civarına denk gelmektedir.

Tupiza gün uzunluğu yıl boyunca değişiklik arz etmektedir. 2024 yılında en kısa gün 20 Haziran tarihinde 10 saat 50 dakika gün ışığıyla gerçekleşirken en uzun günü ise 21 Aralık tarihinde 13 saat 27 dakika gün ışığıyla gerçekleşir.

En erken gün doğumu 26 Kasım tarihinde 05:31 saatindedir ve en geç gün doğumu ise 5 Temmuz tarihinde 1 saat 30 dakika sonra 07:01 saatindedir. En erken gün batımı 6 Haziran tarihinde 17:47 saatinde ve en geç gün batımı 16 Ocak tarihinde 1 saat 23 dakika sonra 19:10 saatindedir.

2024 yılında Tupiza bölgesinde Yaz saati uygulaması (YSU) yapılmamaktadır.

Aşağıdaki rakam 2024 yılı için olan kilit ay verilerinin kısa bir temsilini sunmaktadır. Yatay eksen günü, dikey eksen günün saatini göstermektedir. Renkli alanlar ise ayın ufuk çizgisinin üstünde olduğu zamanları ifade etmektedir. Dikey gri çubuklar (yeni Aylar) ve mavi çubuklar (dolunaylar) kilit Ay evrelerini göstermektedir.

Nem rahatlık düzeyleri için çiylenme noktasını baz alınmıştır zira terin tenden buharlaşıp buharlaşmayacağını ve böylece vücudu serinletip serinletmeyeceğini belirlemektedir. Düşük çiylenme noktaları daha kuru hissi verirken yüksek çiylenme noktaları daha nemli hissi vermektedir. Gece ve gündüz arasında normalde önemli oranda değişiklik arz eden sıcaklıktan farklı olarak çiylenme noktası daha yavaş değişim gösterir ve böylece sıcaklık gece düşebiliyorken genelde bunaltıcı bir günün ardından bunaltıcı bir gece gelir.

Tupiza bölgesinde nem rahatlık düzeyinin bunaltıcı, basık veya dayanılmaz olduğu zaman yüzdesiyle ölçülen, hissedilen nem oranı yıl boyunca önemli ölçüde değişiklik göstermez ve yıl boyu %0 düzeyiyle neredeyse sabit kalır.

Bu bölümde yerden 10 metre yükseklikteki geniş alan saatlik ortalama rüzgar hızları tartışılmaktadır. Herhangi bir lokasyonda deneyimlenen rüzgar yerel topografyaya ve diğer faktörlere çok bağımlıdır ve anlık rüzgar hızı ve yönü saatlik ortalamalardan çok daha fazla değişkenlik göstermektedir.

Tupiza ortalama saatlik rüzgar hızı yıl boyunca önemli oranda mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Yılın daha rüzgarlı olan dönemi 12,9 kilometre/saat düzeyinin üstünde ortalama rüzgar hızıyla 22 Mayıs tarihinden 3 Aralık tarihine kadar 6,4 ay boyunca sürer. Tupiza bölgesinde yılın en rüzgarlı ayı Temmuz ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 15,2 kilometre/saat olmaktadır.

Yılın en sakin zamanı 3 Aralık tarihinden 22 Mayıs tarihine kadar 5,6 ay boyunca sürmektedir. Tupiza bölgesinde yılın en sakin ayı Mart ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 10,7 kilometre/saat olmaktadır.

Tupiza bölgesindeki hakim ortalama saatlik rüzgar yönü yıl boyunca değişiklik göstermektedir.

Rüzgar genelde kuzey yönünden 3 Nisan tarihinden 17 Nisan tarihine 2,0 hafta boyunca ve 12 Ekim tarihinden 24 Ekim tarihine 1,7 hafta boyunca en yüksek %37 ile 9 Nisan tarihinde esmektedir. Rüzgar genelde batı yönünden 17 Nisan tarihinden 12 Ekim tarihine 5,8 ay boyunca en yüksek %76 ile 28 Haziran tarihinde esmektedir. Rüzgar genelde doğu yönünden 24 Ekim tarihinden 3 Nisan tarihine 5,3 ay boyunca en yüksek %58 ile 1 Ocak tarihinde esmektedir.

Havanın Tupiza bölgesinde yıl boyunca ne kadar iyi olduğunu ölçmek için iki seyahat skoru hesaplaması yapıyoruz.

Turizm skoru açık, yağmursuz günleri ve 18°C ila 27°C arasındaki hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak Tupiza bölgesini genel açık hava turist aktiviteleri açısından ziyaret etmek için en iyi zamanlar Mart başından Nisan başına ve Ekim başından Aralık sonuna, en yüksek skoru alan ise Kasım ayının üçüncü haftası.

Kumsal/havuz skoru açık, yağmursuz günleri ve 24°C ila 32°C arasında hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak, sıcak hava faaliyetleri açısından Tupiza ziyaretinin en iyi zamanı Ekim sonundan Aralık ortasına, en yüksek skoru alan ise Kasım ayının üçüncü haftası.

Metodoloji

Analiz yapılan dönemde (1980 ila 2016 arasında) 08:00 ila 21:00 arasındaki her saatte hissedilen sıcaklık, bulut örtüsü ve toplam yağış için bağımsız skorlar hesaplanır. Bu skorlar tek bir saatlik bileşik skor olarak birleştirilmekte ve daha sonra günlere toplanmakta ve analiz dönemindeki tüm yıllar için ortalaması alınıp düzleştirilmektedir.

Bizim bulut örtüsü skorumuz tam açık gökyüzü için 10'dur ve neredeyse tamamen açık gökyüzü için 9 ve tamamen kapalı gökyüzü için 1 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Söz konusu saati merkez alan üç saatlik yağışa dayalı olan yağış skorumuz1 milimetre hiç yağış olmamasına 10 skoru vermektedir. Bu skor çok az yağış için 9 ve 1 milimetre ve daha fazlası yağış için 0 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Bizim turizm sıcaklık skorumuz 10°C altında hissedilen sıcaklıklar için 0, 18°C için doğrusal olarak 9'a, 24°C için 10'a yükseltmekte ve 27°C için doğrusal olarak 9'a ve 32°C daha sıcak dereceler için 1'e düşmektedir.

Bizim kumsal/havuz sıcaklık skorumuz 18°C altındaki hissedilen sıcaklıklar için 0, 24°C için doğrusal olarak 9'a ve 28°C için 10'a yükselmekte ve 32°C için doğrusal olarak 9'a ve 38°C ve daha yüksek dereceler için 1'e düşmektedir.

Yetiştirme sezonu tanımları dünya çapında farklılık gösterir ancak bu raporda yıl içerisinde (Kuzey Yarımküre için takvim yılı, Güney Yarımküre için ise 1 Temmuz tarihinden 30 Haziran tarihine kadar) en uzun ve sürekli donma dışı sıcaklı dönemleri (≥0°C) olarak tanımlanmaktadır.

Tupiza bölgesindeki yetiştirme sezonu normalde 7,8 ay boyunca (235 gün) yaklaşık 14 Eylül tarihinden 6 Mayıs tarihine kadar sürer ve nadiren 24 Ağustos tarihinden önce veya 10 Ekim tarihinden sonra başlayıp nadiren 18 Nisan tarihinden önce veya 23 Mayıs tarihinden sonra sona erer.

Yetiştirme derecesi günleri bitki ve hayvan gelişimini tahmin etmede kullanılan yıllık bir ısı birikme ölçeğidir ve maksimum bir sıcaklık düzeyinin üzerindeki herhangi bir fazlalığı göz ardı ederek baz bir sıcaklık üzerindeki sıcaklık entegrali olarak tanımlanmaktadır. Bu raporda taban 10°C tavan ise 30°C olarak kabul edilmektedir.

Yalnızca yetiştirme derecesi günlerine dayanarak, Tupiza bölgesinde bahar çiçekleri ilk 26 Temmuz civarında ortaya çıkarken nadiren 20 Temmuz tarihinden önce veya 5 Ağustos tarihinden sonra çıkar.

Bu bölüm geniş bir alan üzerinde yüzeye ulaşan toplam günlük kısa dalga güneş enerjisini ele almaktadır ve bunu yaparken günün uzunluğu, Güneşin ufuk çizgisi üstündeki yüksekliği, bulut ve diğer atmosferik bileşenler tarafından emilim üzerinde mevsimsel etkileri göz önünde bulundurmaktadır. Kısa dalga radyasyonu görünür ışın ve ultraviyole radyasyon içermektedir.

Ortalama günlük kısa dalga güneş enerjisi yıl boyunca önemli oranda mevsimsel değişiklikler gösterir.

Yılın daha güneşli olan dönemi metrekare başına 7,8 kWh düzeyinin üstünde günlük ortalama olay kısa dalga enerjisiyle 2 Ekim tarihinden 29 Aralık tarihine kadar 2,9 ay boyunca sürer. Tupiza bölgesinde en güneşli ay Kasım ayıdır ve bu dönemde ortalama 8,4 kWh olmaktadır.

Yılın daha karanlık olan dönemi metrekare başına 5,8 kWh düzeyinin altında günlük ortalama kısa dalga enerjisiyle 7 Mayıs tarihinden 29 Temmuz tarihine kadar 2,7 ay boyunca sürer. Tupiza bölgesinde en karanlık ay Haziran ayıdır ve bu dönemde ortalama 5,3 kWh olmaktadır.

Bu rapor için Tupiza bölgesi coğrafi koordinatları -21,443° enlem, -65,719° boylam ve 2.961 m yüksekliktir.

Tupiza bölgesinin 3 kilometre çapındaki topoğrafyada yükseklik açısından büyük miktarda varyasyon bulunur ve maksimum yükseklik değişimi 614 metre iken ve deniz seviyesinden ortalama yüksekliği ise 3.068 metre kadardır. 16 kilometre çapında büyük miktarda varyasyon gösterir (1.535 metre). 80 kilometre çapında ayrıca aşırı varyasyon gösterir (3.308 metre).

Tupiza bölgesinin 3 kilometre yakınındaki alan seyrek bitki örtüsü (%45), ağaçlar (%20), çayır (%17) ve çıplak arazi (%11) ile kaplıyken, 16 kilometre yakınındaki alan seyrek bitki örtüsü (%33) ve çayır (%22) ile ve 80 kilometre yakınındaki alan ise seyrek bitki örtüsü (%32) ve çayır (%20) ile kaplıdır.