Bileća Bölgesinde Yıl Boyu İklim ve Hava Durumu Bosna-Hersek

Bileća bölgesinde yazlar kısa, ılık ve az bulutlu ve kışlar uzun, çok soğuk, yağışlı, rüzgarlı ve parçalı bulutlu. Yıl içerisinde sıcaklık normalde -1°C ila 28°C arasında değişiklik gösterir ve nadiren -6°C altında ve 33°C üzerinde olur.

Kumsal/havuz skoruna göre, sıcak hava aktiviteleri açısından Bileća ziyaretinde yılın en iyi zamanı Temmuz başından Ağustos ortasına

Ilık mevsim 2,9 ay uzunluğundadır ve 13 Haziran tarihinde başlayıp 9 Eylül tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık 24°C üzerindedir. Bileća bölgesindeki en sıcak ay Temmuz ayıdır; bu ayda ortalama yüksek sıcaklık 27°C iken düşük sıcaklık 16°C düzeyindedir.

Soğuk mevsim 3,8 ay uzunluğundadır ve 21 Kasım tarihinde başlayıp 15 Mart tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık 11°C altındadır. Bileća bölgesindeki en soğuk ay Ocak ayıdır; bu ayda ortalama düşük sıcaklık -1°C iken yüksek sıcaklık 7°C düzeyindedir.

Bileća bölgesinde gökyüzünün bulutlarla kaplı olma durumu yüzdesinin ortalaması yıl boyunca önemli ölçüde mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Bileća bölgesinde yılın gökyüzünün daha açık olduğu zamanı 6 Haziran civarında başlar ve 3,5 ay boyunca sürüp 21 Eylül civarında sona erer.

Bileća bölgesinde yılın en açık ayı Temmuz ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %84 oranında açıktır, çoğunlukla açıktır veya parçalı bulutludur.

Yılın daha bulutlu olan zamanı 21 Eylül civarında başlayıp 8,5 ay boyunca sürer ve 6 Haziran civarında biter.

Bileća bölgesinde yılın en bulutlu ayı Aralık ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %55 oranında kapalıdır veya çoğunlukla bulutludur.

Yağmurlu gün en az 1 milimetre sıvı veya sıvıya eşdeğer yağışın olduğu bir gündür. Bileća bölgesinde yağmurlu gün ihtimali yıl boyunca değişiklik arz etmektedir.

Yağmurlu mevsim 8,1 ay boyunca 26 Eylül tarihinden 30 Mayıs tarihine kadar sürer ve herhangi bir günün yağmurlu olma ihtimali %27 oranından yüksektir. Bileća bölgesinde en çok yağmurlu günün olduğu ay 10,6 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Kasım ayıdır.

Kurak sezon 30 Mayıs tarihinde başlayıp 26 Eylül tarihine kadar 3,9 ay sürer. Bileća bölgesinde en az yağmurlu günün olduğu ay 5,0 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Temmuz ayıdır.

Yağışlı günler arasından, yalnızca yağmur, yalnızca kar veya bu ikisinin bir karışımını içeren günler arasında ayrım yapıyoruz. Bileća bölgesinde yalnızca yağmurun en fazla sayıda gün olduğu ay Kasım olup, ortalama yağış 10,2 gün düzeyindedir. Bu kategorizasyona dayanarak yıl boyunca görülen en yaygın yağış formu yalnızca yağmur olup 20 Kasım tarihinde %37 ile en yüksek olmaktadır.

Yağış miktarı

Yalnızca aylık toplamları değil, aylar içerisindeki varyasyonu da göstermek için yılın her bir gününü merkez alan hareketli 31 günlük dönemler üzerinden yağış miktarı gösterilmektedir. Bileća aylık yağış miktarında aşırı mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Bileća bölgesinde yıl boyu yağan yağmur. Bileća bölgesinde en yağmurlu ay Kasım olup, ortalama yağış 139 milimetre düzeyindedir.

Bileća bölgesinde en az yağmurlu ay Temmuz olup, ortalama yağış 29 milimetre düzeyindedir.

Kar Yağışı

Yağmur miktarında olduğu gibi kar yağışını yılın her bir gününü merkez alan ve 31 günlük hareketli dönemlerle göz önünde bulunduruyoruz. Bileća aylık kar yağışında biraz mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Yılın karlı dönemi en az 25 milimetre miktarında hareketli 31 günlük yağış miktarı ile 3,4 ay boyunca 30 Kasım tarihinden 11 Mart tarihine sürmektedir. Bileća bölgesinde en kar yağışlı ay Şubat olup, ortalama kar yağışı 75 milimetre düzeyindedir.

Yılın karsız dönemi 11 Mart tarihinden 30 Kasım tarihine kadar 8,6 ay boyunca sürmektedir. Yılın en az kar yağışı 0 milimetre ortalama toplam birikmesiyle 25 Temmuz günü civarına denk gelmektedir.

Bileća gün uzunluğu yıl boyunca önemli ölçüde değişiklik arz etmektedir. 2024 yılında en kısa gün 21 Aralık tarihinde 9 saat 1 dakika gün ışığıyla gerçekleşirken en uzun günü ise 20 Haziran tarihinde 15 saat 21 dakika gün ışığıyla gerçekleşir.

En erken gün doğumu 14 Haziran tarihinde 05:06 saatindedir ve en geç gün doğumu ise 4 Ocak tarihinde 2 saat 10 dakika sonra 07:17 saatindedir. En erken gün batımı 8 Aralık tarihinde 16:11 saatinde ve en geç gün batımı 27 Haziran tarihinde 4 saat 17 dakika sonra 20:29 saatindedir.

Yaz Saati Uygulaması (YSU) 2024 yılında Bileća bölgesinde baharda 31 Mart tarihinde başlayıp, 6,9 ay sürüp, sonbaharda 27 Ekim tarihinde bitecek şekilde uygulanmaktadır.

Aşağıdaki rakam 2024 yılı için olan kilit ay verilerinin kısa bir temsilini sunmaktadır. Yatay eksen günü, dikey eksen günün saatini göstermektedir. Renkli alanlar ise ayın ufuk çizgisinin üstünde olduğu zamanları ifade etmektedir. Dikey gri çubuklar (yeni Aylar) ve mavi çubuklar (dolunaylar) kilit Ay evrelerini göstermektedir.

Nem rahatlık düzeyleri için çiylenme noktasını baz alınmıştır zira terin tenden buharlaşıp buharlaşmayacağını ve böylece vücudu serinletip serinletmeyeceğini belirlemektedir. Düşük çiylenme noktaları daha kuru hissi verirken yüksek çiylenme noktaları daha nemli hissi vermektedir. Gece ve gündüz arasında normalde önemli oranda değişiklik arz eden sıcaklıktan farklı olarak çiylenme noktası daha yavaş değişim gösterir ve böylece sıcaklık gece düşebiliyorken genelde bunaltıcı bir günün ardından bunaltıcı bir gece gelir.

Bileća bölgesinde nem rahatlık düzeyinin bunaltıcı, basık veya dayanılmaz olduğu zaman yüzdesiyle ölçülen, hissedilen nem oranı yıl boyunca önemli ölçüde değişiklik göstermez ve bütün yıl boyu %1 düzeyinin %1 artı veya eksi civarında kalır.

Bu bölümde yerden 10 metre yükseklikteki geniş alan saatlik ortalama rüzgar hızları tartışılmaktadır. Herhangi bir lokasyonda deneyimlenen rüzgar yerel topografyaya ve diğer faktörlere çok bağımlıdır ve anlık rüzgar hızı ve yönü saatlik ortalamalardan çok daha fazla değişkenlik göstermektedir.

Bileća ortalama saatlik rüzgar hızı yıl boyunca önemli oranda mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Yılın daha rüzgarlı olan dönemi 13,0 kilometre/saat düzeyinin üstünde ortalama rüzgar hızıyla 21 Ekim tarihinden 13 Nisan tarihine kadar 5,7 ay boyunca sürer. Bileća bölgesinde yılın en rüzgarlı ayı Şubat ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 15,7 kilometre/saat olmaktadır.

Yılın en sakin zamanı 13 Nisan tarihinden 21 Ekim tarihine kadar 6,3 ay boyunca sürmektedir. Bileća bölgesinde yılın en sakin ayı Ağustos ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 10,2 kilometre/saat olmaktadır.

Bileća bölgesindeki hakim ortalama saatlik rüzgar yönü yıl boyunca değişiklik göstermektedir.

Rüzgar genelde güney yönünden 24 Mart tarihinden 10 Mayıs tarihine 1,5 ay boyunca en yüksek %36 ile 5 Nisan tarihinde esmektedir. Rüzgar genelde doğu yönünden 10 Mayıs tarihinden 27 Haziran tarihine 1,6 ay boyunca ve 9 Temmuz tarihinden 24 Mart tarihine 8,5 ay boyunca en yüksek %33 ile 12 Mayıs tarihinde esmektedir. Rüzgar genelde kuzey yönünden 27 Haziran tarihinden 9 Temmuz tarihine 1,7 hafta boyunca en yüksek %33 ile 8 Temmuz tarihinde esmektedir.

Bileća büyük bir su kitlesine yakın konumdadır (örneğin okyanus, deniz veya büyük bir göl gibi). Bu bölüm o su kütlesinin geniş alan ortalama yüzey sıcaklığına ilişkin rapor sunmaktadır.

Ortalama su sıcaklığı yıl boyunca aşırı mevsimsel değişiklikler göstermektedir.

Yılın su sıcaklığının daha ılık olduğu dönemi ortalama sıcaklığın 23°C düzeyinin üzerinde olduğu 22 Haziran tarihinden 20 Eylül tarihine kadar 2,9 ay boyunca sürer. Bileća bölgesinde suyun en sıcak olduğu ay Ağustos ayıdır ve bu dönemde ortalama sıcaklık 25°C olmaktadır.

Yılın su sıcaklığının daha serin olduğu dönemi ortalama sıcaklığın 16°C düzeyinin altında olduğu 16 Aralık tarihinden 25 Nisan tarihine kadar 4,3 ay boyunca sürer. Bileća bölgesinde suyun en serin olduğu ay Şubat ayıdır ve bu dönemde ortalama sıcaklık 13°C olmaktadır.

Havanın Bileća bölgesinde yıl boyunca ne kadar iyi olduğunu ölçmek için iki seyahat skoru hesaplaması yapıyoruz.

Turizm skoru açık, yağmursuz günleri ve 18°C ila 27°C arasındaki hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak Bileća bölgesini genel açık hava turist aktiviteleri açısından ziyaret etmek için en iyi zaman Haziran ortasından Eylül başına, en yüksek skoru alan ise Temmuz ayının ilk haftası.

Kumsal/havuz skoru açık, yağmursuz günleri ve 24°C ila 32°C arasında hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak, sıcak hava faaliyetleri açısından Bileća ziyaretinin en iyi zamanı Temmuz başından Ağustos ortasına, en yüksek skoru alan ise Temmuz ayının son haftası.

Metodoloji

Analiz yapılan dönemde (1980 ila 2016 arasında) 08:00 ila 21:00 arasındaki her saatte hissedilen sıcaklık, bulut örtüsü ve toplam yağış için bağımsız skorlar hesaplanır. Bu skorlar tek bir saatlik bileşik skor olarak birleştirilmekte ve daha sonra günlere toplanmakta ve analiz dönemindeki tüm yıllar için ortalaması alınıp düzleştirilmektedir.

Bizim bulut örtüsü skorumuz tam açık gökyüzü için 10'dur ve neredeyse tamamen açık gökyüzü için 9 ve tamamen kapalı gökyüzü için 1 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Söz konusu saati merkez alan üç saatlik yağışa dayalı olan yağış skorumuz1 milimetre hiç yağış olmamasına 10 skoru vermektedir. Bu skor çok az yağış için 9 ve 1 milimetre ve daha fazlası yağış için 0 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Bizim turizm sıcaklık skorumuz 10°C altında hissedilen sıcaklıklar için 0, 18°C için doğrusal olarak 9'a, 24°C için 10'a yükseltmekte ve 27°C için doğrusal olarak 9'a ve 32°C daha sıcak dereceler için 1'e düşmektedir.

Bizim kumsal/havuz sıcaklık skorumuz 18°C altındaki hissedilen sıcaklıklar için 0, 24°C için doğrusal olarak 9'a ve 28°C için 10'a yükselmekte ve 32°C için doğrusal olarak 9'a ve 38°C ve daha yüksek dereceler için 1'e düşmektedir.

Yetiştirme sezonu tanımları dünya çapında farklılık gösterir ancak bu raporda yıl içerisinde (Kuzey Yarımküre için takvim yılı, Güney Yarımküre için ise 1 Temmuz tarihinden 30 Haziran tarihine kadar) en uzun ve sürekli donma dışı sıcaklı dönemleri (≥0°C) olarak tanımlanmaktadır.

Bileća bölgesindeki yetiştirme sezonu normalde 7,6 ay boyunca (231 gün) yaklaşık 29 Mart tarihinden 15 Kasım tarihine kadar sürer ve nadiren 1 Mart tarihinden önce veya 21 Nisan tarihinden sonra başlayıp nadiren 24 Ekim tarihinden önce veya 3 Aralık tarihinden sonra sona erer.

Yetiştirme derecesi günleri bitki ve hayvan gelişimini tahmin etmede kullanılan yıllık bir ısı birikme ölçeğidir ve maksimum bir sıcaklık düzeyinin üzerindeki herhangi bir fazlalığı göz ardı ederek baz bir sıcaklık üzerindeki sıcaklık entegrali olarak tanımlanmaktadır. Bu raporda taban 10°C tavan ise 30°C olarak kabul edilmektedir.

Yalnızca yetiştirme derecesi günlerine dayanarak, Bileća bölgesinde bahar çiçekleri ilk 16 Nisan civarında ortaya çıkarken nadiren 31 Mart tarihinden önce veya 1 Mayıs tarihinden sonra çıkar.

Bu bölüm geniş bir alan üzerinde yüzeye ulaşan toplam günlük kısa dalga güneş enerjisini ele almaktadır ve bunu yaparken günün uzunluğu, Güneşin ufuk çizgisi üstündeki yüksekliği, bulut ve diğer atmosferik bileşenler tarafından emilim üzerinde mevsimsel etkileri göz önünde bulundurmaktadır. Kısa dalga radyasyonu görünür ışın ve ultraviyole radyasyon içermektedir.

Ortalama günlük kısa dalga güneş enerjisi yıl boyunca aşırı mevsimsel değişiklikler gösterir.

Yılın daha güneşli olan dönemi metrekare başına 6,4 kWh düzeyinin üstünde günlük ortalama olay kısa dalga enerjisiyle 15 Mayıs tarihinden 18 Ağustos tarihine kadar 3,1 ay boyunca sürer. Bileća bölgesinde en güneşli ay Temmuz ayıdır ve bu dönemde ortalama 7,4 kWh olmaktadır.

Yılın daha karanlık olan dönemi metrekare başına 2,8 kWh düzeyinin altında günlük ortalama kısa dalga enerjisiyle 28 Ekim tarihinden 17 Şubat tarihine kadar 3,6 ay boyunca sürer. Bileća bölgesinde en karanlık ay Aralık ayıdır ve bu dönemde ortalama 1,6 kWh olmaktadır.

Bu rapor için Bileća bölgesi coğrafi koordinatları 42,876° enlem, 18,430° boylam ve 468 m yüksekliktir.

Bileća bölgesinin 3 kilometre çapındaki topoğrafyada yükseklik açısından çok önemli miktarda varyasyon bulunur ve maksimum yükseklik değişimi 501 metre iken ve deniz seviyesinden ortalama yüksekliği ise 575 metre kadardır. 16 kilometre çapında çok önemli miktarda varyasyon gösterir (1.017 metre). 80 kilometre çapında ayrıca aşırı varyasyon gösterir (2.464 metre).

Bileća bölgesinin 3 kilometre yakınındaki alan ağaçlar (%48) ve ekili arazi (%26) ile kaplıyken, 16 kilometre yakınındaki alan ağaçlar (%69) ve ekili arazi (%13) ile ve 80 kilometre yakınındaki alan ise ağaçlar (%48) ve su (%22) ile kaplıdır.