Cetinje Bölgesinde Yıl Boyu İklim ve Hava Durumu Karadağ

Cetinje bölgesinde yazlar kısa, ılık ve az bulutlu ve kışlar uzun, çok soğuk, karlı ve parçalı bulutlu. Yıl içerisinde sıcaklık normalde -3°C ila 26°C arasında değişiklik gösterir ve nadiren -8°C altında ve 30°C üzerinde olur.

Turizm skorunagöre, ılık hava aktiviteleri açısından Cetinje ziyaretinde zamanı Haziran ortasından Ağustos sonuna.

Ilık mevsim 2,8 ay uzunluğundadır ve 14 Haziran tarihinde başlayıp 8 Eylül tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık 22°C üzerindedir. Cetinje bölgesindeki en sıcak ay Temmuz ayıdır; bu ayda ortalama yüksek sıcaklık 25°C iken düşük sıcaklık 14°C düzeyindedir.

Soğuk mevsim 3,9 ay uzunluğundadır ve 20 Kasım tarihinde başlayıp 16 Mart tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık 10°C altındadır. Cetinje bölgesindeki en soğuk ay Ocak ayıdır; bu ayda ortalama düşük sıcaklık -3°C iken yüksek sıcaklık 6°C düzeyindedir.

Cetinje bölgesinde gökyüzünün bulutlarla kaplı olma durumu yüzdesinin ortalaması yıl boyunca önemli ölçüde mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Cetinje bölgesinde yılın gökyüzünün daha açık olduğu zamanı 5 Haziran civarında başlar ve 3,5 ay boyunca sürüp 21 Eylül civarında sona erer.

Cetinje bölgesinde yılın en açık ayı Temmuz ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %87 oranında açıktır, çoğunlukla açıktır veya parçalı bulutludur.

Yılın daha bulutlu olan zamanı 21 Eylül civarında başlayıp 8,5 ay boyunca sürer ve 5 Haziran civarında biter.

Cetinje bölgesinde yılın en bulutlu ayı Aralık ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %54 oranında kapalıdır veya çoğunlukla bulutludur.

Yağmurlu gün en az 1 milimetre sıvı veya sıvıya eşdeğer yağışın olduğu bir gündür. Cetinje bölgesinde yağmurlu gün ihtimali yıl boyunca değişiklik arz etmektedir.

Yağmurlu mevsim 7,8 ay boyunca 21 Eylül tarihinden 14 Mayıs tarihine kadar sürer ve herhangi bir günün yağmurlu olma ihtimali %26 oranından yüksektir. Cetinje bölgesinde en çok yağmurlu günün olduğu ay 10,6 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Kasım ayıdır.

Kurak sezon 14 Mayıs tarihinde başlayıp 21 Eylül tarihine kadar 4,2 ay sürer. Cetinje bölgesinde en az yağmurlu günün olduğu ay 4,1 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Temmuz ayıdır.

Yağışlı günler arasından, yalnızca yağmur, yalnızca kar veya bu ikisinin bir karışımını içeren günler arasında ayrım yapıyoruz. Cetinje bölgesinde yalnızca yağmurun en fazla sayıda gün olduğu ay Kasım olup, ortalama yağış 10,1 gün düzeyindedir. Bu kategorizasyona dayanarak yıl boyunca görülen en yaygın yağış formu yalnızca yağmur olup 18 Kasım tarihinde %37 ile en yüksek olmaktadır.

Yağış miktarı

Yalnızca aylık toplamları değil, aylar içerisindeki varyasyonu da göstermek için yılın her bir gününü merkez alan hareketli 31 günlük dönemler üzerinden yağış miktarı gösterilmektedir. Cetinje aylık yağış miktarında aşırı mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Cetinje bölgesinde yıl boyu yağan yağmur. Cetinje bölgesinde en yağmurlu ay Kasım olup, ortalama yağış 154 milimetre düzeyindedir.

Cetinje bölgesinde en az yağmurlu ay Temmuz olup, ortalama yağış 26 milimetre düzeyindedir.

Kar Yağışı

Yağmur miktarında olduğu gibi kar yağışını yılın her bir gününü merkez alan ve 31 günlük hareketli dönemlerle göz önünde bulunduruyoruz. Cetinje aylık kar yağışında önemli düzeyde mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Yılın karlı dönemi en az 25 milimetre miktarında hareketli 31 günlük yağış miktarı ile 4,2 ay boyunca 19 Kasım tarihinden 24 Mart tarihine sürmektedir. Cetinje bölgesinde en kar yağışlı ay Şubat olup, ortalama kar yağışı 150 milimetre düzeyindedir.

Yılın karsız dönemi 24 Mart tarihinden 19 Kasım tarihine kadar 7,8 ay boyunca sürmektedir. Yılın en az kar yağışı 0 milimetre ortalama toplam birikmesiyle 30 Temmuz günü civarına denk gelmektedir.

Cetinje gün uzunluğu yıl boyunca önemli ölçüde değişiklik arz etmektedir. 2024 yılında en kısa gün 21 Aralık tarihinde 9 saat 4 dakika gün ışığıyla gerçekleşirken en uzun günü ise 20 Haziran tarihinde 15 saat 17 dakika gün ışığıyla gerçekleşir.

En erken gün doğumu 14 Haziran tarihinde 05:06 saatindedir ve en geç gün doğumu ise 4 Ocak tarihinde 2 saat 7 dakika sonra 07:13 saatindedir. En erken gün batımı 7 Aralık tarihinde 16:11 saatinde ve en geç gün batımı 26 Haziran tarihinde 4 saat 14 dakika sonra 20:25 saatindedir.

Yaz Saati Uygulaması (YSU) 2024 yılında Cetinje bölgesinde baharda 31 Mart tarihinde başlayıp, 6,9 ay sürüp, sonbaharda 27 Ekim tarihinde bitecek şekilde uygulanmaktadır.

Aşağıdaki rakam 2024 yılı için olan kilit ay verilerinin kısa bir temsilini sunmaktadır. Yatay eksen günü, dikey eksen günün saatini göstermektedir. Renkli alanlar ise ayın ufuk çizgisinin üstünde olduğu zamanları ifade etmektedir. Dikey gri çubuklar (yeni Aylar) ve mavi çubuklar (dolunaylar) kilit Ay evrelerini göstermektedir.

Nem rahatlık düzeyleri için çiylenme noktasını baz alınmıştır zira terin tenden buharlaşıp buharlaşmayacağını ve böylece vücudu serinletip serinletmeyeceğini belirlemektedir. Düşük çiylenme noktaları daha kuru hissi verirken yüksek çiylenme noktaları daha nemli hissi vermektedir. Gece ve gündüz arasında normalde önemli oranda değişiklik arz eden sıcaklıktan farklı olarak çiylenme noktası daha yavaş değişim gösterir ve böylece sıcaklık gece düşebiliyorken genelde bunaltıcı bir günün ardından bunaltıcı bir gece gelir.

Cetinje bölgesinde nem rahatlık düzeyinin bunaltıcı, basık veya dayanılmaz olduğu zaman yüzdesiyle ölçülen, hissedilen nem oranı yıl boyunca önemli ölçüde değişiklik göstermez ve bütün yıl boyu %3 düzeyinin %3 artı veya eksi civarında kalır.

Bu bölümde yerden 10 metre yükseklikteki geniş alan saatlik ortalama rüzgar hızları tartışılmaktadır. Herhangi bir lokasyonda deneyimlenen rüzgar yerel topografyaya ve diğer faktörlere çok bağımlıdır ve anlık rüzgar hızı ve yönü saatlik ortalamalardan çok daha fazla değişkenlik göstermektedir.

Cetinje ortalama saatlik rüzgar hızı yıl boyunca önemli oranda mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Yılın daha rüzgarlı olan dönemi 12,2 kilometre/saat düzeyinin üstünde ortalama rüzgar hızıyla 19 Ekim tarihinden 8 Nisan tarihine kadar 5,7 ay boyunca sürer. Cetinje bölgesinde yılın en rüzgarlı ayı Şubat ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 14,8 kilometre/saat olmaktadır.

Yılın en sakin zamanı 8 Nisan tarihinden 19 Ekim tarihine kadar 6,3 ay boyunca sürmektedir. Cetinje bölgesinde yılın en sakin ayı Haziran ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 9,5 kilometre/saat olmaktadır.

Cetinje bölgesinde yıl boyunca baskın ortalama saatlik rüzgar doğu yönünden gelmektedir.

Cetinje büyük bir su kitlesine yakın konumdadır (örneğin okyanus, deniz veya büyük bir göl gibi). Bu bölüm o su kütlesinin geniş alan ortalama yüzey sıcaklığına ilişkin rapor sunmaktadır.

Ortalama su sıcaklığı yıl boyunca aşırı mevsimsel değişiklikler göstermektedir.

Yılın su sıcaklığının daha ılık olduğu dönemi ortalama sıcaklığın 23°C düzeyinin üzerinde olduğu 22 Haziran tarihinden 17 Eylül tarihine kadar 2,9 ay boyunca sürer. Cetinje bölgesinde suyun en sıcak olduğu ay Ağustos ayıdır ve bu dönemde ortalama sıcaklık 25°C olmaktadır.

Yılın su sıcaklığının daha serin olduğu dönemi ortalama sıcaklığın 16°C düzeyinin altında olduğu 11 Aralık tarihinden 24 Nisan tarihine kadar 4,4 ay boyunca sürer. Cetinje bölgesinde suyun en serin olduğu ay Şubat ayıdır ve bu dönemde ortalama sıcaklık 14°C olmaktadır.

Havanın Cetinje bölgesinde yıl boyunca ne kadar iyi olduğunu ölçmek için iki seyahat skoru hesaplaması yapıyoruz.

Turizm skoru açık, yağmursuz günleri ve 18°C ila 27°C arasındaki hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak Cetinje bölgesini genel açık hava turist aktiviteleri açısından ziyaret etmek için en iyi zaman Haziran ortasından Ağustos sonuna, en yüksek skoru alan ise Temmuz ayının üçüncü haftası.

Kumsal/havuz skoru açık, yağmursuz günleri ve 24°C ila 32°C arasında hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak, sıcak hava faaliyetleri açısından Cetinje ziyaretinin en iyi zamanı Temmuz başından Ağustos ortasına, en yüksek skoru alan ise Temmuz ayının son haftası.

Metodoloji

Analiz yapılan dönemde (1980 ila 2016 arasında) 08:00 ila 21:00 arasındaki her saatte hissedilen sıcaklık, bulut örtüsü ve toplam yağış için bağımsız skorlar hesaplanır. Bu skorlar tek bir saatlik bileşik skor olarak birleştirilmekte ve daha sonra günlere toplanmakta ve analiz dönemindeki tüm yıllar için ortalaması alınıp düzleştirilmektedir.

Bizim bulut örtüsü skorumuz tam açık gökyüzü için 10'dur ve neredeyse tamamen açık gökyüzü için 9 ve tamamen kapalı gökyüzü için 1 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Söz konusu saati merkez alan üç saatlik yağışa dayalı olan yağış skorumuz1 milimetre hiç yağış olmamasına 10 skoru vermektedir. Bu skor çok az yağış için 9 ve 1 milimetre ve daha fazlası yağış için 0 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Bizim turizm sıcaklık skorumuz 10°C altında hissedilen sıcaklıklar için 0, 18°C için doğrusal olarak 9'a, 24°C için 10'a yükseltmekte ve 27°C için doğrusal olarak 9'a ve 32°C daha sıcak dereceler için 1'e düşmektedir.

Bizim kumsal/havuz sıcaklık skorumuz 18°C altındaki hissedilen sıcaklıklar için 0, 24°C için doğrusal olarak 9'a ve 28°C için 10'a yükselmekte ve 32°C için doğrusal olarak 9'a ve 38°C ve daha yüksek dereceler için 1'e düşmektedir.

Yetiştirme sezonu tanımları dünya çapında farklılık gösterir ancak bu raporda yıl içerisinde (Kuzey Yarımküre için takvim yılı, Güney Yarımküre için ise 1 Temmuz tarihinden 30 Haziran tarihine kadar) en uzun ve sürekli donma dışı sıcaklı dönemleri (≥0°C) olarak tanımlanmaktadır.

Cetinje bölgesindeki yetiştirme sezonu normalde 6,6 ay boyunca (202 gün) yaklaşık 12 Nisan tarihinden 31 Ekim tarihine kadar sürer ve nadiren 20 Mart tarihinden önce veya 30 Nisan tarihinden sonra başlayıp nadiren 13 Ekim tarihinden önce veya 19 Kasım tarihinden sonra sona erer.

Yetiştirme derecesi günleri bitki ve hayvan gelişimini tahmin etmede kullanılan yıllık bir ısı birikme ölçeğidir ve maksimum bir sıcaklık düzeyinin üzerindeki herhangi bir fazlalığı göz ardı ederek baz bir sıcaklık üzerindeki sıcaklık entegrali olarak tanımlanmaktadır. Bu raporda taban 10°C tavan ise 30°C olarak kabul edilmektedir.

Yalnızca yetiştirme derecesi günlerine dayanarak, Cetinje bölgesinde bahar çiçekleri ilk 2 Mayıs civarında ortaya çıkarken nadiren 21 Nisan tarihinden önce veya 14 Mayıs tarihinden sonra çıkar.

Bu bölüm geniş bir alan üzerinde yüzeye ulaşan toplam günlük kısa dalga güneş enerjisini ele almaktadır ve bunu yaparken günün uzunluğu, Güneşin ufuk çizgisi üstündeki yüksekliği, bulut ve diğer atmosferik bileşenler tarafından emilim üzerinde mevsimsel etkileri göz önünde bulundurmaktadır. Kısa dalga radyasyonu görünür ışın ve ultraviyole radyasyon içermektedir.

Ortalama günlük kısa dalga güneş enerjisi yıl boyunca aşırı mevsimsel değişiklikler gösterir.

Yılın daha güneşli olan dönemi metrekare başına 6,5 kWh düzeyinin üstünde günlük ortalama olay kısa dalga enerjisiyle 15 Mayıs tarihinden 17 Ağustos tarihine kadar 3,1 ay boyunca sürer. Cetinje bölgesinde en güneşli ay Temmuz ayıdır ve bu dönemde ortalama 7,5 kWh olmaktadır.

Yılın daha karanlık olan dönemi metrekare başına 2,8 kWh düzeyinin altında günlük ortalama kısa dalga enerjisiyle 29 Ekim tarihinden 18 Şubat tarihine kadar 3,7 ay boyunca sürer. Cetinje bölgesinde en karanlık ay Aralık ayıdır ve bu dönemde ortalama 1,6 kWh olmaktadır.

Bu rapor için Cetinje bölgesi coğrafi koordinatları 42,391° enlem, 18,914° boylam ve 686 m yüksekliktir.

Cetinje bölgesinin 3 kilometre çapındaki topoğrafyada yükseklik açısından çok önemli miktarda varyasyon bulunur ve maksimum yükseklik değişimi 579 metre iken ve deniz seviyesinden ortalama yüksekliği ise 789 metre kadardır. 16 kilometre çapında çok önemli miktarda varyasyon gösterir (1.738 metre). 80 kilometre çapında ayrıca aşırı varyasyon gösterir (2.696 metre).

Cetinje bölgesinin 3 kilometre yakınındaki alan ağaçlar (%71), yapay yüzeyler (%12) ve ekili arazi (%11) ile kaplıyken, 16 kilometre yakınındaki alan ağaçlar (%75) ile ve 80 kilometre yakınındaki alan ise ağaçlar (%38) ve su (%38) ile kaplıdır.