Han Pijesak Bölgesinde Yıl Boyu İklim ve Hava Durumu Bosna-Hersek

Han Pijesak bölgesinde yazlar rahat, kışlar dondurucu ve karlı ve hava yıl boyu parçalı bulutlu. Yıl içerisinde sıcaklık normalde -8°C ila 22°C arasında değişiklik gösterir ve nadiren -15°C altında ve 27°C üzerinde olur.

Turizm skorunagöre, ılık hava aktiviteleri açısından Han Pijesak ziyaretinde zamanı Temmuz başından Ağustos sonuna.

Ilık mevsim 3,6 ay uzunluğundadır ve 26 Mayıs tarihinde başlayıp 13 Eylül tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık 17°C üzerindedir. Han Pijesak bölgesindeki en sıcak ay Temmuz ayıdır; bu ayda ortalama yüksek sıcaklık 21°C iken düşük sıcaklık 10°C düzeyindedir.

Soğuk mevsim 3,4 ay uzunluğundadır ve 23 Kasım tarihinde başlayıp 4 Mart tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık 4°C altındadır. Han Pijesak bölgesindeki en soğuk ay Ocak ayıdır; bu ayda ortalama düşük sıcaklık -7°C iken yüksek sıcaklık -0°C düzeyindedir.

Han Pijesak bölgesinde gökyüzünün bulutlarla kaplı olma durumu yüzdesinin ortalaması yıl boyunca önemli ölçüde mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Han Pijesak bölgesinde yılın gökyüzünün daha açık olduğu zamanı 8 Haziran civarında başlar ve 3,3 ay boyunca sürüp 17 Eylül civarında sona erer.

Han Pijesak bölgesinde yılın en açık ayı Temmuz ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %76 oranında açıktır, çoğunlukla açıktır veya parçalı bulutludur.

Yılın daha bulutlu olan zamanı 17 Eylül civarında başlayıp 8,7 ay boyunca sürer ve 8 Haziran civarında biter.

Han Pijesak bölgesinde yılın en bulutlu ayı Aralık ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %62 oranında kapalıdır veya çoğunlukla bulutludur.

Yağmurlu gün en az 1 milimetre sıvı veya sıvıya eşdeğer yağışın olduğu bir gündür. Han Pijesak bölgesinde yağmurlu gün ihtimali yıl boyunca değişiklik arz etmektedir.

Yağmurlu mevsim 2,8 ay boyunca 20 Nisan tarihinden 14 Temmuz tarihine kadar sürer ve herhangi bir günün yağmurlu olma ihtimali %30 oranından yüksektir. Han Pijesak bölgesinde en çok yağmurlu günün olduğu ay 10,8 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Haziran ayıdır.

Kurak sezon 14 Temmuz tarihinde başlayıp 20 Nisan tarihine kadar 9,2 ay sürer. Han Pijesak bölgesinde en az yağmurlu günün olduğu ay 6,8 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Mart ayıdır.

Yağışlı günler arasından, yalnızca yağmur, yalnızca kar veya bu ikisinin bir karışımını içeren günler arasında ayrım yapıyoruz. Bu kategorizasyona bağlı olarak Han Pijesak bölgesinde en yaygın yağış formu yıl boyunca değişiklik göstermektedir.

Yalnızca yağmur 12 Mart tarihinde başlayıp 26 Kasım tarihine kadar 8,5 ay boyunca en yaygın olandır. Han Pijesak bölgesinde yalnızca yağmurun en fazla sayıda gün olduğu ay Haziran olup, ortalama yağış 10,8 gün düzeyindedir.

Yalnızca kar 26 Kasım tarihinde başlayıp 12 Mart tarihine kadar 3,5 ay boyunca en yaygın olandır. Han Pijesak bölgesinde yalnızca karın en fazla sayıda gün olduğu ay Şubat olup, ortalama yağış 3,9 gün düzeyindedir.

Yağış miktarı

Yalnızca aylık toplamları değil, aylar içerisindeki varyasyonu da göstermek için yılın her bir gününü merkez alan hareketli 31 günlük dönemler üzerinden yağış miktarı gösterilmektedir. Han Pijesak aylık yağış miktarında önemli düzeyde mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Yılın yağmurlu dönemi en az 13 milimetre miktarında hareketli 31 günlük yağış miktarı ile 10 ay boyunca 14 Şubat tarihinden 27 Aralık tarihine sürmektedir. Han Pijesak bölgesinde en yağmurlu ay Haziran olup, ortalama yağış 74 milimetre düzeyindedir.

Yılın yağmursuz dönemi 27 Aralık tarihinden 14 Şubat tarihine kadar 1,6 ay boyunca sürmektedir. Han Pijesak bölgesinde en az yağmurlu ay Ocak olup, ortalama yağış 10 milimetre düzeyindedir.

Kar Yağışı

Yağmur miktarında olduğu gibi kar yağışını yılın her bir gününü merkez alan ve 31 günlük hareketli dönemlerle göz önünde bulunduruyoruz. Han Pijesak aylık kar yağışında aşırı mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Yılın karlı dönemi en az 25 milimetre miktarında hareketli 31 günlük yağış miktarı ile 7,4 ay boyunca 29 Eylül tarihinden 10 Mayıs tarihine sürmektedir. Han Pijesak bölgesinde en kar yağışlı ay Aralık olup, ortalama kar yağışı 311 milimetre düzeyindedir.

Yılın karsız dönemi 10 Mayıs tarihinden 29 Eylül tarihine kadar 4,6 ay boyunca sürmektedir. Yılın en az kar yağışı 0 milimetre ortalama toplam birikmesiyle 27 Temmuz günü civarına denk gelmektedir.

Han Pijesak gün uzunluğu yıl boyunca önemli ölçüde değişiklik arz etmektedir. 2024 yılında en kısa gün 21 Aralık tarihinde 8 saat 53 dakika gün ışığıyla gerçekleşirken en uzun günü ise 20 Haziran tarihinde 15 saat 30 dakika gün ışığıyla gerçekleşir.

En erken gün doğumu 15 Haziran tarihinde 05:00 saatindedir ve en geç gün doğumu ise 3 Ocak tarihinde 2 saat 19 dakika sonra 07:19 saatindedir. En erken gün batımı 8 Aralık tarihinde 16:05 saatinde ve en geç gün batımı 26 Haziran tarihinde 4 saat 26 dakika sonra 20:31 saatindedir.

Yaz Saati Uygulaması (YSU) 2024 yılında Han Pijesak bölgesinde baharda 31 Mart tarihinde başlayıp, 6,9 ay sürüp, sonbaharda 27 Ekim tarihinde bitecek şekilde uygulanmaktadır.

Aşağıdaki rakam 2024 yılı için olan kilit ay verilerinin kısa bir temsilini sunmaktadır. Yatay eksen günü, dikey eksen günün saatini göstermektedir. Renkli alanlar ise ayın ufuk çizgisinin üstünde olduğu zamanları ifade etmektedir. Dikey gri çubuklar (yeni Aylar) ve mavi çubuklar (dolunaylar) kilit Ay evrelerini göstermektedir.

Nem rahatlık düzeyleri için çiylenme noktasını baz alınmıştır zira terin tenden buharlaşıp buharlaşmayacağını ve böylece vücudu serinletip serinletmeyeceğini belirlemektedir. Düşük çiylenme noktaları daha kuru hissi verirken yüksek çiylenme noktaları daha nemli hissi vermektedir. Gece ve gündüz arasında normalde önemli oranda değişiklik arz eden sıcaklıktan farklı olarak çiylenme noktası daha yavaş değişim gösterir ve böylece sıcaklık gece düşebiliyorken genelde bunaltıcı bir günün ardından bunaltıcı bir gece gelir.

Han Pijesak bölgesinde nem rahatlık düzeyinin bunaltıcı, basık veya dayanılmaz olduğu zaman yüzdesiyle ölçülen, hissedilen nem oranı yıl boyunca önemli ölçüde değişiklik göstermez ve bütün yıl boyu %2 düzeyinin %2 artı veya eksi civarında kalır.

Bu bölümde yerden 10 metre yükseklikteki geniş alan saatlik ortalama rüzgar hızları tartışılmaktadır. Herhangi bir lokasyonda deneyimlenen rüzgar yerel topografyaya ve diğer faktörlere çok bağımlıdır ve anlık rüzgar hızı ve yönü saatlik ortalamalardan çok daha fazla değişkenlik göstermektedir.

Han Pijesak ortalama saatlik rüzgar hızı yıl boyunca hafif mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Yılın daha rüzgarlı olan dönemi 7,1 kilometre/saat düzeyinin üstünde ortalama rüzgar hızıyla 9 Kasım tarihinden 23 Nisan tarihine kadar 5,5 ay boyunca sürer. Han Pijesak bölgesinde yılın en rüzgarlı ayı Şubat ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 8,7 kilometre/saat olmaktadır.

Yılın en sakin zamanı 23 Nisan tarihinden 9 Kasım tarihine kadar 6,5 ay boyunca sürmektedir. Han Pijesak bölgesinde yılın en sakin ayı Ağustos ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 5,5 kilometre/saat olmaktadır.

Han Pijesak bölgesindeki hakim ortalama saatlik rüzgar yönü yıl boyunca değişiklik göstermektedir.

Rüzgar genelde kuzey yönünden 24 Şubat tarihinden 21 Mart tarihine 3,7 hafta boyunca ve 16 Mayıs tarihinden 6 Eylül tarihine 3,7 ay boyunca en yüksek %40 ile 1 Temmuz tarihinde esmektedir. Rüzgar genelde güney yönünden 21 Mart tarihinden 16 Mayıs tarihine 1,8 ay boyunca ve 6 Eylül tarihinden 24 Şubat tarihine 5,6 ay boyunca en yüksek %33 ile 5 Nisan tarihinde esmektedir.

Havanın Han Pijesak bölgesinde yıl boyunca ne kadar iyi olduğunu ölçmek için iki seyahat skoru hesaplaması yapıyoruz.

Turizm skoru açık, yağmursuz günleri ve 18°C ila 27°C arasındaki hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak Han Pijesak bölgesini genel açık hava turist aktiviteleri açısından ziyaret etmek için en iyi zaman Temmuz başından Ağustos sonuna, en yüksek skoru alan ise Ağustos ayının ilk haftası.

Kumsal/havuz skoru açık, yağmursuz günleri ve 24°C ila 32°C arasında hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak, sıcak hava faaliyetleri açısından Han Pijesak ziyaretinin en iyi zamanı Temmuz ortasından Ağustos ortasına, en yüksek skoru alan ise Ağustos ayının ilk haftası.

Metodoloji

Analiz yapılan dönemde (1980 ila 2016 arasında) 08:00 ila 21:00 arasındaki her saatte hissedilen sıcaklık, bulut örtüsü ve toplam yağış için bağımsız skorlar hesaplanır. Bu skorlar tek bir saatlik bileşik skor olarak birleştirilmekte ve daha sonra günlere toplanmakta ve analiz dönemindeki tüm yıllar için ortalaması alınıp düzleştirilmektedir.

Bizim bulut örtüsü skorumuz tam açık gökyüzü için 10'dur ve neredeyse tamamen açık gökyüzü için 9 ve tamamen kapalı gökyüzü için 1 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Söz konusu saati merkez alan üç saatlik yağışa dayalı olan yağış skorumuz1 milimetre hiç yağış olmamasına 10 skoru vermektedir. Bu skor çok az yağış için 9 ve 1 milimetre ve daha fazlası yağış için 0 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Bizim turizm sıcaklık skorumuz 10°C altında hissedilen sıcaklıklar için 0, 18°C için doğrusal olarak 9'a, 24°C için 10'a yükseltmekte ve 27°C için doğrusal olarak 9'a ve 32°C daha sıcak dereceler için 1'e düşmektedir.

Bizim kumsal/havuz sıcaklık skorumuz 18°C altındaki hissedilen sıcaklıklar için 0, 24°C için doğrusal olarak 9'a ve 28°C için 10'a yükselmekte ve 32°C için doğrusal olarak 9'a ve 38°C ve daha yüksek dereceler için 1'e düşmektedir.

Yetiştirme sezonu tanımları dünya çapında farklılık gösterir ancak bu raporda yıl içerisinde (Kuzey Yarımküre için takvim yılı, Güney Yarımküre için ise 1 Temmuz tarihinden 30 Haziran tarihine kadar) en uzun ve sürekli donma dışı sıcaklı dönemleri (≥0°C) olarak tanımlanmaktadır.

Han Pijesak bölgesindeki yetiştirme sezonu normalde 5,2 ay boyunca (159 gün) yaklaşık 1 Mayıs tarihinden 7 Ekim tarihine kadar sürer ve nadiren 11 Nisan tarihinden önce veya 23 Mayıs tarihinden sonra başlayıp nadiren 17 Eylül tarihinden önce veya 25 Ekim tarihinden sonra sona erer.

Yetiştirme derecesi günleri bitki ve hayvan gelişimini tahmin etmede kullanılan yıllık bir ısı birikme ölçeğidir ve maksimum bir sıcaklık düzeyinin üzerindeki herhangi bir fazlalığı göz ardı ederek baz bir sıcaklık üzerindeki sıcaklık entegrali olarak tanımlanmaktadır. Bu raporda taban 10°C tavan ise 30°C olarak kabul edilmektedir.

Yalnızca yetiştirme derecesi günlerine dayanarak, Han Pijesak bölgesinde bahar çiçekleri ilk 7 Mayıs civarında ortaya çıkarken nadiren 25 Nisan tarihinden önce veya 21 Mayıs tarihinden sonra çıkar.

Bu bölüm geniş bir alan üzerinde yüzeye ulaşan toplam günlük kısa dalga güneş enerjisini ele almaktadır ve bunu yaparken günün uzunluğu, Güneşin ufuk çizgisi üstündeki yüksekliği, bulut ve diğer atmosferik bileşenler tarafından emilim üzerinde mevsimsel etkileri göz önünde bulundurmaktadır. Kısa dalga radyasyonu görünür ışın ve ultraviyole radyasyon içermektedir.

Ortalama günlük kısa dalga güneş enerjisi yıl boyunca aşırı mevsimsel değişiklikler gösterir.

Yılın daha güneşli olan dönemi metrekare başına 5,9 kWh düzeyinin üstünde günlük ortalama olay kısa dalga enerjisiyle 11 Mayıs tarihinden 20 Ağustos tarihine kadar 3,3 ay boyunca sürer. Han Pijesak bölgesinde en güneşli ay Temmuz ayıdır ve bu dönemde ortalama 6,9 kWh olmaktadır.

Yılın daha karanlık olan dönemi metrekare başına 2,6 kWh düzeyinin altında günlük ortalama kısa dalga enerjisiyle 29 Ekim tarihinden 14 Şubat tarihine kadar 3,5 ay boyunca sürer. Han Pijesak bölgesinde en karanlık ay Aralık ayıdır ve bu dönemde ortalama 1,5 kWh olmaktadır.

Bu rapor için Han Pijesak bölgesi coğrafi koordinatları 44,082° enlem, 18,953° boylam ve 1.086 m yüksekliktir.

Han Pijesak bölgesinin 3 kilometre çapındaki topoğrafyada yükseklik açısından önemli miktarda varyasyon bulunur ve maksimum yükseklik değişimi 235 metre iken ve deniz seviyesinden ortalama yüksekliği ise 1.095 metre kadardır. 16 kilometre çapında önemli miktarda varyasyon gösterir (1.302 metre). 80 kilometre çapında ayrıca aşırı varyasyon gösterir (1.983 metre).

Han Pijesak bölgesinin 3 kilometre yakınındaki alan ağaçlar (%80) ve çayır (%11) ile kaplıyken, 16 kilometre yakınındaki alan ağaçlar (%76) ve çayır (%12) ile ve 80 kilometre yakınındaki alan ise ağaçlar (%64) ve ekili arazi (%26) ile kaplıdır.