Budapeşte Bölgesinde Yıl Boyu İklim ve Hava Durumu Macaristan

Budapeşte bölgesinde yazlar ılık, kışlar çok soğuk ve karlı ve hava yıl boyu parçalı bulutlu. Yıl içerisinde sıcaklık normalde -3°C ila 27°C arasında değişiklik gösterir ve nadiren -11°C altında ve 33°C üzerinde olur.

Turizm skorunagöre, ılık hava aktiviteleri açısından Budapeşte ziyaretinde zamanı Mayıs sonundan Eylül ortasına.

Ilık mevsim 3,6 ay uzunluğundadır ve 23 Mayıs tarihinde başlayıp 11 Eylül tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık 22°C üzerindedir. Budapeşte bölgesindeki en sıcak ay Temmuz ayıdır; bu ayda ortalama yüksek sıcaklık 27°C iken düşük sıcaklık 16°C düzeyindedir.

Soğuk mevsim 3,5 ay uzunluğundadır ve 20 Kasım tarihinde başlayıp 2 Mart tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık 8°C altındadır. Budapeşte bölgesindeki en soğuk ay Ocak ayıdır; bu ayda ortalama düşük sıcaklık -3°C iken yüksek sıcaklık 3°C düzeyindedir.

Budapeşte bölgesinde gökyüzünün bulutlarla kaplı olma durumu yüzdesinin ortalaması yıl boyunca önemli ölçüde mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Budapeşte bölgesinde yılın gökyüzünün daha açık olduğu zamanı 14 Mayıs civarında başlar ve 4,8 ay boyunca sürüp 7 Ekim civarında sona erer.

Budapeşte bölgesinde yılın en açık ayı Temmuz ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %68 oranında açıktır, çoğunlukla açıktır veya parçalı bulutludur.

Yılın daha bulutlu olan zamanı 7 Ekim civarında başlayıp 7,2 ay boyunca sürer ve 14 Mayıs civarında biter.

Budapeşte bölgesinde yılın en bulutlu ayı Aralık ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %64 oranında kapalıdır veya çoğunlukla bulutludur.

Yağmurlu gün en az 1 milimetre sıvı veya sıvıya eşdeğer yağışın olduğu bir gündür. Budapeşte bölgesinde yağmurlu gün ihtimali yıl boyunca değişiklik arz etmektedir.

Yağmurlu mevsim 3,9 ay boyunca 24 Nisan tarihinden 22 Ağustos tarihine kadar sürer ve herhangi bir günün yağmurlu olma ihtimali %22 oranından yüksektir. Budapeşte bölgesinde en çok yağmurlu günün olduğu ay 8,7 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Mayıs ayıdır.

Kurak sezon 22 Ağustos tarihinde başlayıp 24 Nisan tarihine kadar 8,1 ay sürer. Budapeşte bölgesinde en az yağmurlu günün olduğu ay 4,8 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Ocak ayıdır.

Yağışlı günler arasından, yalnızca yağmur, yalnızca kar veya bu ikisinin bir karışımını içeren günler arasında ayrım yapıyoruz. Budapeşte bölgesinde yalnızca yağmurun en fazla sayıda gün olduğu ay Mayıs olup, ortalama yağış 8,7 gün düzeyindedir. Bu kategorizasyona dayanarak yıl boyunca görülen en yaygın yağış formu yalnızca yağmur olup 22 Mayıs tarihinde %30 ile en yüksek olmaktadır.

Yağış miktarı

Yalnızca aylık toplamları değil, aylar içerisindeki varyasyonu da göstermek için yılın her bir gününü merkez alan hareketli 31 günlük dönemler üzerinden yağış miktarı gösterilmektedir. Budapeşte aylık yağış miktarında biraz mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Budapeşte bölgesinde yıl boyu yağan yağmur. Budapeşte bölgesinde en yağmurlu ay Temmuz olup, ortalama yağış 49 milimetre düzeyindedir.

Budapeşte bölgesinde en az yağmurlu ay Ocak olup, ortalama yağış 18 milimetre düzeyindedir.

Kar Yağışı

Yağmur miktarında olduğu gibi kar yağışını yılın her bir gününü merkez alan ve 31 günlük hareketli dönemlerle göz önünde bulunduruyoruz. Budapeşte aylık kar yağışında biraz mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Yılın karlı dönemi en az 25 milimetre miktarında hareketli 31 günlük yağış miktarı ile 3,7 ay boyunca 16 Kasım tarihinden 6 Mart tarihine sürmektedir. Budapeşte bölgesinde en kar yağışlı ay Ocak olup, ortalama kar yağışı 57 milimetre düzeyindedir.

Yılın karsız dönemi 6 Mart tarihinden 16 Kasım tarihine kadar 8,3 ay boyunca sürmektedir. Yılın en az kar yağışı 0 milimetre ortalama toplam birikmesiyle 15 Temmuz günü civarına denk gelmektedir.

Budapeşte gün uzunluğu yıl boyunca önemli ölçüde değişiklik arz etmektedir. 2024 yılında en kısa gün 21 Aralık tarihinde 8 saat 26 dakika gün ışığıyla gerçekleşirken en uzun günü ise 20 Haziran tarihinde 15 saat 58 dakika gün ışığıyla gerçekleşir.

En erken gün doğumu 16 Haziran tarihinde 04:45 saatindedir ve en geç gün doğumu ise 1 Ocak tarihinde 2 saat 46 dakika sonra 07:31 saatindedir. En erken gün batımı 10 Aralık tarihinde 15:52 saatinde ve en geç gün batımı 25 Haziran tarihinde 4 saat 53 dakika sonra 20:45 saatindedir.

Yaz Saati Uygulaması (YSU) 2024 yılında Budapeşte bölgesinde baharda 31 Mart tarihinde başlayıp, 6,9 ay sürüp, sonbaharda 27 Ekim tarihinde bitecek şekilde uygulanmaktadır.

Aşağıdaki rakam 2024 yılı için olan kilit ay verilerinin kısa bir temsilini sunmaktadır. Yatay eksen günü, dikey eksen günün saatini göstermektedir. Renkli alanlar ise ayın ufuk çizgisinin üstünde olduğu zamanları ifade etmektedir. Dikey gri çubuklar (yeni Aylar) ve mavi çubuklar (dolunaylar) kilit Ay evrelerini göstermektedir.

Nem rahatlık düzeyleri için çiylenme noktasını baz alınmıştır zira terin tenden buharlaşıp buharlaşmayacağını ve böylece vücudu serinletip serinletmeyeceğini belirlemektedir. Düşük çiylenme noktaları daha kuru hissi verirken yüksek çiylenme noktaları daha nemli hissi vermektedir. Gece ve gündüz arasında normalde önemli oranda değişiklik arz eden sıcaklıktan farklı olarak çiylenme noktası daha yavaş değişim gösterir ve böylece sıcaklık gece düşebiliyorken genelde bunaltıcı bir günün ardından bunaltıcı bir gece gelir.

Budapeşte bölgesinde nem rahatlık düzeyinin bunaltıcı, basık veya dayanılmaz olduğu zaman yüzdesiyle ölçülen, hissedilen nem oranı yıl boyunca önemli ölçüde değişiklik göstermez ve bütün yıl boyu %5 düzeyinin %5 artı veya eksi civarında kalır.

Bu bölümde yerden 10 metre yükseklikteki geniş alan saatlik ortalama rüzgar hızları tartışılmaktadır. Herhangi bir lokasyonda deneyimlenen rüzgar yerel topografyaya ve diğer faktörlere çok bağımlıdır ve anlık rüzgar hızı ve yönü saatlik ortalamalardan çok daha fazla değişkenlik göstermektedir.

Budapeşte ortalama saatlik rüzgar hızı yıl boyunca hafif mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Yılın daha rüzgarlı olan dönemi 13,2 kilometre/saat düzeyinin üstünde ortalama rüzgar hızıyla 20 Ekim tarihinden 30 Nisan tarihine kadar 6,3 ay boyunca sürer. Budapeşte bölgesinde yılın en rüzgarlı ayı Şubat ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 15,0 kilometre/saat olmaktadır.

Yılın en sakin zamanı 30 Nisan tarihinden 20 Ekim tarihine kadar 5,7 ay boyunca sürmektedir. Budapeşte bölgesinde yılın en sakin ayı Ağustos ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 11,8 kilometre/saat olmaktadır.

Budapeşte bölgesindeki hakim ortalama saatlik rüzgar yönü yıl boyunca değişiklik göstermektedir.

Rüzgar genelde kuzey yönünden 4 Nisan tarihinden 30 Nisan tarihine 3,7 hafta boyunca ve 12 Mayıs tarihinden 20 Ağustos tarihine 3,3 ay boyunca en yüksek %37 ile 22 Temmuz tarihinde esmektedir. Rüzgar genelde güney yönünden 30 Nisan tarihinden 12 Mayıs tarihine 1,7 hafta boyunca ve 29 Eylül tarihinden 24 Kasım tarihine 1,8 ay boyunca en yüksek %34 ile 29 Ekim tarihinde esmektedir. Rüzgar genelde batı yönünden 20 Ağustos tarihinden 29 Eylül tarihine 1,3 ay boyunca ve 24 Kasım tarihinden 4 Nisan tarihine 4,3 ay boyunca en yüksek %31 ile 2 Eylül tarihinde esmektedir.

Havanın Budapeşte bölgesinde yıl boyunca ne kadar iyi olduğunu ölçmek için iki seyahat skoru hesaplaması yapıyoruz.

Turizm skoru açık, yağmursuz günleri ve 18°C ila 27°C arasındaki hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak Budapeşte bölgesini genel açık hava turist aktiviteleri açısından ziyaret etmek için en iyi zaman Mayıs sonundan Eylül ortasına, en yüksek skoru alan ise Ağustos ayının ikinci haftası.

Kumsal/havuz skoru açık, yağmursuz günleri ve 24°C ila 32°C arasında hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak, sıcak hava faaliyetleri açısından Budapeşte ziyaretinin en iyi zamanı Temmuz başından Ağustos ortasına, en yüksek skoru alan ise Ağustos ayının ilk haftası.

Metodoloji

Analiz yapılan dönemde (1980 ila 2016 arasında) 08:00 ila 21:00 arasındaki her saatte hissedilen sıcaklık, bulut örtüsü ve toplam yağış için bağımsız skorlar hesaplanır. Bu skorlar tek bir saatlik bileşik skor olarak birleştirilmekte ve daha sonra günlere toplanmakta ve analiz dönemindeki tüm yıllar için ortalaması alınıp düzleştirilmektedir.

Bizim bulut örtüsü skorumuz tam açık gökyüzü için 10'dur ve neredeyse tamamen açık gökyüzü için 9 ve tamamen kapalı gökyüzü için 1 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Söz konusu saati merkez alan üç saatlik yağışa dayalı olan yağış skorumuz1 milimetre hiç yağış olmamasına 10 skoru vermektedir. Bu skor çok az yağış için 9 ve 1 milimetre ve daha fazlası yağış için 0 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Bizim turizm sıcaklık skorumuz 10°C altında hissedilen sıcaklıklar için 0, 18°C için doğrusal olarak 9'a, 24°C için 10'a yükseltmekte ve 27°C için doğrusal olarak 9'a ve 32°C daha sıcak dereceler için 1'e düşmektedir.

Bizim kumsal/havuz sıcaklık skorumuz 18°C altındaki hissedilen sıcaklıklar için 0, 24°C için doğrusal olarak 9'a ve 28°C için 10'a yükselmekte ve 32°C için doğrusal olarak 9'a ve 38°C ve daha yüksek dereceler için 1'e düşmektedir.

Yetiştirme sezonu tanımları dünya çapında farklılık gösterir ancak bu raporda yıl içerisinde (Kuzey Yarımküre için takvim yılı, Güney Yarımküre için ise 1 Temmuz tarihinden 30 Haziran tarihine kadar) en uzun ve sürekli donma dışı sıcaklı dönemleri (≥0°C) olarak tanımlanmaktadır.

Budapeşte bölgesindeki yetiştirme sezonu normalde 6,6 ay boyunca (204 gün) yaklaşık 1 Nisan tarihinden 21 Ekim tarihine kadar sürer ve nadiren 13 Mart tarihinden önce veya 25 Nisan tarihinden sonra başlayıp nadiren 5 Ekim tarihinden önce veya 8 Kasım tarihinden sonra sona erer.

Yetiştirme derecesi günleri bitki ve hayvan gelişimini tahmin etmede kullanılan yıllık bir ısı birikme ölçeğidir ve maksimum bir sıcaklık düzeyinin üzerindeki herhangi bir fazlalığı göz ardı ederek baz bir sıcaklık üzerindeki sıcaklık entegrali olarak tanımlanmaktadır. Bu raporda taban 10°C tavan ise 30°C olarak kabul edilmektedir.

Yalnızca yetiştirme derecesi günlerine dayanarak, Budapeşte bölgesinde bahar çiçekleri ilk 9 Nisan civarında ortaya çıkarken nadiren 28 Mart tarihinden önce veya 21 Nisan tarihinden sonra çıkar.

Bu bölüm geniş bir alan üzerinde yüzeye ulaşan toplam günlük kısa dalga güneş enerjisini ele almaktadır ve bunu yaparken günün uzunluğu, Güneşin ufuk çizgisi üstündeki yüksekliği, bulut ve diğer atmosferik bileşenler tarafından emilim üzerinde mevsimsel etkileri göz önünde bulundurmaktadır. Kısa dalga radyasyonu görünür ışın ve ultraviyole radyasyon içermektedir.

Ortalama günlük kısa dalga güneş enerjisi yıl boyunca aşırı mevsimsel değişiklikler gösterir.

Yılın daha güneşli olan dönemi metrekare başına 5,8 kWh düzeyinin üstünde günlük ortalama olay kısa dalga enerjisiyle 3 Mayıs tarihinden 18 Ağustos tarihine kadar 3,5 ay boyunca sürer. Budapeşte bölgesinde en güneşli ay Haziran ayıdır ve bu dönemde ortalama 6,7 kWh olmaktadır.

Yılın daha karanlık olan dönemi metrekare başına 2,2 kWh düzeyinin altında günlük ortalama kısa dalga enerjisiyle 29 Ekim tarihinden 16 Şubat tarihine kadar 3,6 ay boyunca sürer. Budapeşte bölgesinde en karanlık ay Aralık ayıdır ve bu dönemde ortalama 1,1 kWh olmaktadır.

Bu rapor için Budapeşte bölgesi coğrafi koordinatları 47,498° enlem, 19,040° boylam ve 111 m yüksekliktir.

Budapeşte bölgesinin 3 kilometre çapındaki topoğrafyada yükseklik açısından önemli miktarda varyasyon bulunur ve maksimum yükseklik değişimi 216 metre iken ve deniz seviyesinden ortalama yüksekliği ise 135 metre kadardır. 16 kilometre çapında önemli miktarda varyasyon gösterir (475 metre). 80 kilometre çapında çok önemli miktarda varyasyon gösterir (887 metre).

Budapeşte bölgesinin 3 kilometre yakınındaki alan yapay yüzeyler (%89) ve su (%11) ile kaplıyken, 16 kilometre yakınındaki alan yapay yüzeyler (%55) ve ağaçlar (%18) ile ve 80 kilometre yakınındaki alan ise ekili arazi (%58) ve ağaçlar (%23) ile kaplıdır.