Mátraterenye Bölgesinde Yıl Boyu İklim ve Hava Durumu Macaristan

Mátraterenye bölgesinde yazlar ılık, kışlar dondurucu ve karlı ve hava yıl boyu parçalı bulutlu. Yıl içerisinde sıcaklık normalde -5°C ila 26°C arasında değişiklik gösterir ve nadiren -13°C altında ve 31°C üzerinde olur.

Turizm skorunagöre, ılık hava aktiviteleri açısından Mátraterenye ziyaretinde zamanı Haziran ortasından Eylül başına.

Ilık mevsim 3,8 ay uzunluğundadır ve 21 Mayıs tarihinde başlayıp 13 Eylül tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık 21°C üzerindedir. Mátraterenye bölgesindeki en sıcak ay Temmuz ayıdır; bu ayda ortalama yüksek sıcaklık 26°C iken düşük sıcaklık 14°C düzeyindedir.

Soğuk mevsim 3,2 ay uzunluğundadır ve 21 Kasım tarihinde başlayıp 27 Şubat tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık 5°C altındadır. Mátraterenye bölgesindeki en soğuk ay Ocak ayıdır; bu ayda ortalama düşük sıcaklık -5°C iken yüksek sıcaklık 0°C düzeyindedir.

Mátraterenye bölgesinde gökyüzünün bulutlarla kaplı olma durumu yüzdesinin ortalaması yıl boyunca önemli ölçüde mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Mátraterenye bölgesinde yılın gökyüzünün daha açık olduğu zamanı 23 Mayıs civarında başlar ve 4,5 ay boyunca sürüp 6 Ekim civarında sona erer.

Mátraterenye bölgesinde yılın en açık ayı Temmuz ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %67 oranında açıktır, çoğunlukla açıktır veya parçalı bulutludur.

Yılın daha bulutlu olan zamanı 6 Ekim civarında başlayıp 7,5 ay boyunca sürer ve 23 Mayıs civarında biter.

Mátraterenye bölgesinde yılın en bulutlu ayı Aralık ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %64 oranında kapalıdır veya çoğunlukla bulutludur.

Yağmurlu gün en az 1 milimetre sıvı veya sıvıya eşdeğer yağışın olduğu bir gündür. Mátraterenye bölgesinde yağmurlu gün ihtimali yıl boyunca değişiklik arz etmektedir.

Yağmurlu mevsim 3,8 ay boyunca 27 Nisan tarihinden 21 Ağustos tarihine kadar sürer ve herhangi bir günün yağmurlu olma ihtimali %24 oranından yüksektir. Mátraterenye bölgesinde en çok yağmurlu günün olduğu ay 9,6 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Mayıs ayıdır.

Kurak sezon 21 Ağustos tarihinde başlayıp 27 Nisan tarihine kadar 8,2 ay sürer. Mátraterenye bölgesinde en az yağmurlu günün olduğu ay 4,7 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Ocak ayıdır.

Yağışlı günler arasından, yalnızca yağmur, yalnızca kar veya bu ikisinin bir karışımını içeren günler arasında ayrım yapıyoruz. Mátraterenye bölgesinde yalnızca yağmurun en fazla sayıda gün olduğu ay Mayıs olup, ortalama yağış 9,6 gün düzeyindedir. Bu kategorizasyona dayanarak yıl boyunca görülen en yaygın yağış formu yalnızca yağmur olup 25 Mayıs tarihinde %34 ile en yüksek olmaktadır.

Yağış miktarı

Yalnızca aylık toplamları değil, aylar içerisindeki varyasyonu da göstermek için yılın her bir gününü merkez alan hareketli 31 günlük dönemler üzerinden yağış miktarı gösterilmektedir. Mátraterenye aylık yağış miktarında biraz mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Mátraterenye bölgesinde yıl boyu yağan yağmur. Mátraterenye bölgesinde en yağmurlu ay Mayıs olup, ortalama yağış 59 milimetre düzeyindedir.

Mátraterenye bölgesinde en az yağmurlu ay Ocak olup, ortalama yağış 14 milimetre düzeyindedir.

Kar Yağışı

Yağmur miktarında olduğu gibi kar yağışını yılın her bir gününü merkez alan ve 31 günlük hareketli dönemlerle göz önünde bulunduruyoruz. Mátraterenye aylık kar yağışında biraz mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Yılın karlı dönemi en az 25 milimetre miktarında hareketli 31 günlük yağış miktarı ile 4,5 ay boyunca 4 Kasım tarihinden 19 Mart tarihine sürmektedir. Mátraterenye bölgesinde en kar yağışlı ay Ocak olup, ortalama kar yağışı 96 milimetre düzeyindedir.

Yılın karsız dönemi 19 Mart tarihinden 4 Kasım tarihine kadar 7,5 ay boyunca sürmektedir. Yılın en az kar yağışı 0 milimetre ortalama toplam birikmesiyle 10 Temmuz günü civarına denk gelmektedir.

Mátraterenye gün uzunluğu yıl boyunca çok önemli ölçüde değişiklik arz etmektedir. 2024 yılında en kısa gün 21 Aralık tarihinde 8 saat 22 dakika gün ışığıyla gerçekleşirken en uzun günü ise 20 Haziran tarihinde 16 saat 3 dakika gün ışığıyla gerçekleşir.

En erken gün doğumu 15 Haziran tarihinde 04:39 saatindedir ve en geç gün doğumu ise 2 Ocak tarihinde 2 saat 50 dakika sonra 07:30 saatindedir. En erken gün batımı 11 Aralık tarihinde 15:46 saatinde ve en geç gün batımı 25 Haziran tarihinde 4 saat 57 dakika sonra 20:44 saatindedir.

Yaz Saati Uygulaması (YSU) 2024 yılında Mátraterenye bölgesinde baharda 31 Mart tarihinde başlayıp, 6,9 ay sürüp, sonbaharda 27 Ekim tarihinde bitecek şekilde uygulanmaktadır.

Aşağıdaki rakam 2024 yılı için olan kilit ay verilerinin kısa bir temsilini sunmaktadır. Yatay eksen günü, dikey eksen günün saatini göstermektedir. Renkli alanlar ise ayın ufuk çizgisinin üstünde olduğu zamanları ifade etmektedir. Dikey gri çubuklar (yeni Aylar) ve mavi çubuklar (dolunaylar) kilit Ay evrelerini göstermektedir.

Nem rahatlık düzeyleri için çiylenme noktasını baz alınmıştır zira terin tenden buharlaşıp buharlaşmayacağını ve böylece vücudu serinletip serinletmeyeceğini belirlemektedir. Düşük çiylenme noktaları daha kuru hissi verirken yüksek çiylenme noktaları daha nemli hissi vermektedir. Gece ve gündüz arasında normalde önemli oranda değişiklik arz eden sıcaklıktan farklı olarak çiylenme noktası daha yavaş değişim gösterir ve böylece sıcaklık gece düşebiliyorken genelde bunaltıcı bir günün ardından bunaltıcı bir gece gelir.

Mátraterenye bölgesinde nem rahatlık düzeyinin bunaltıcı, basık veya dayanılmaz olduğu zaman yüzdesiyle ölçülen, hissedilen nem oranı yıl boyunca önemli ölçüde değişiklik göstermez ve bütün yıl boyu %3 düzeyinin %3 artı veya eksi civarında kalır.

Bu bölümde yerden 10 metre yükseklikteki geniş alan saatlik ortalama rüzgar hızları tartışılmaktadır. Herhangi bir lokasyonda deneyimlenen rüzgar yerel topografyaya ve diğer faktörlere çok bağımlıdır ve anlık rüzgar hızı ve yönü saatlik ortalamalardan çok daha fazla değişkenlik göstermektedir.

Mátraterenye ortalama saatlik rüzgar hızı yıl boyunca hafif mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Yılın daha rüzgarlı olan dönemi 10,8 kilometre/saat düzeyinin üstünde ortalama rüzgar hızıyla 6 Ocak tarihinden 1 Mayıs tarihine kadar 3,9 ay boyunca sürer. Mátraterenye bölgesinde yılın en rüzgarlı ayı Mart ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 12,4 kilometre/saat olmaktadır.

Yılın en sakin zamanı 1 Mayıs tarihinden 6 Ocak tarihine kadar 8,1 ay boyunca sürmektedir. Mátraterenye bölgesinde yılın en sakin ayı Ağustos ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 9,4 kilometre/saat olmaktadır.

Mátraterenye bölgesindeki hakim ortalama saatlik rüzgar yönü yıl boyunca değişiklik göstermektedir.

Rüzgar genelde kuzey yönünden 14 Nisan tarihinden 23 Nisan tarihine 1,3 hafta boyunca, 21 Temmuz tarihinden 28 Temmuz tarihine 1,0 hafta boyunca ve 3 Ağustos tarihinden 9 Ağustos tarihine 6,0 gün boyunca en yüksek %32 ile 27 Temmuz tarihinde esmektedir. Rüzgar genelde doğu yönünden 23 Nisan tarihinden 26 Mayıs tarihine 1,1 ay boyunca en yüksek %29 ile 12 Mayıs tarihinde esmektedir. Rüzgar genelde batı yönünden 26 Mayıs tarihinden 21 Temmuz tarihine 1,8 ay boyunca, 28 Temmuz tarihinden 3 Ağustos tarihine 6,0 gün boyunca ve 9 Ağustos tarihinden 14 Nisan tarihine 8,2 ay boyunca en yüksek %37 ile 6 Temmuz tarihinde esmektedir.

Havanın Mátraterenye bölgesinde yıl boyunca ne kadar iyi olduğunu ölçmek için iki seyahat skoru hesaplaması yapıyoruz.

Turizm skoru açık, yağmursuz günleri ve 18°C ila 27°C arasındaki hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak Mátraterenye bölgesini genel açık hava turist aktiviteleri açısından ziyaret etmek için en iyi zaman Haziran ortasından Eylül başına, en yüksek skoru alan ise Ağustos ayının ikinci haftası.

Kumsal/havuz skoru açık, yağmursuz günleri ve 24°C ila 32°C arasında hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak, sıcak hava faaliyetleri açısından Mátraterenye ziyaretinin en iyi zamanı Temmuz başından Ağustos ortasına, en yüksek skoru alan ise Ağustos ayının ilk haftası.

Metodoloji

Analiz yapılan dönemde (1980 ila 2016 arasında) 08:00 ila 21:00 arasındaki her saatte hissedilen sıcaklık, bulut örtüsü ve toplam yağış için bağımsız skorlar hesaplanır. Bu skorlar tek bir saatlik bileşik skor olarak birleştirilmekte ve daha sonra günlere toplanmakta ve analiz dönemindeki tüm yıllar için ortalaması alınıp düzleştirilmektedir.

Bizim bulut örtüsü skorumuz tam açık gökyüzü için 10'dur ve neredeyse tamamen açık gökyüzü için 9 ve tamamen kapalı gökyüzü için 1 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Söz konusu saati merkez alan üç saatlik yağışa dayalı olan yağış skorumuz1 milimetre hiç yağış olmamasına 10 skoru vermektedir. Bu skor çok az yağış için 9 ve 1 milimetre ve daha fazlası yağış için 0 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Bizim turizm sıcaklık skorumuz 10°C altında hissedilen sıcaklıklar için 0, 18°C için doğrusal olarak 9'a, 24°C için 10'a yükseltmekte ve 27°C için doğrusal olarak 9'a ve 32°C daha sıcak dereceler için 1'e düşmektedir.

Bizim kumsal/havuz sıcaklık skorumuz 18°C altındaki hissedilen sıcaklıklar için 0, 24°C için doğrusal olarak 9'a ve 28°C için 10'a yükselmekte ve 32°C için doğrusal olarak 9'a ve 38°C ve daha yüksek dereceler için 1'e düşmektedir.

Yetiştirme sezonu tanımları dünya çapında farklılık gösterir ancak bu raporda yıl içerisinde (Kuzey Yarımküre için takvim yılı, Güney Yarımküre için ise 1 Temmuz tarihinden 30 Haziran tarihine kadar) en uzun ve sürekli donma dışı sıcaklı dönemleri (≥0°C) olarak tanımlanmaktadır.

Mátraterenye bölgesindeki yetiştirme sezonu normalde 6,1 ay boyunca (187 gün) yaklaşık 14 Nisan tarihinden 19 Ekim tarihine kadar sürer ve nadiren 26 Mart tarihinden önce veya 3 Mayıs tarihinden sonra başlayıp nadiren 2 Ekim tarihinden önce veya 5 Kasım tarihinden sonra sona erer.

Yetiştirme derecesi günleri bitki ve hayvan gelişimini tahmin etmede kullanılan yıllık bir ısı birikme ölçeğidir ve maksimum bir sıcaklık düzeyinin üzerindeki herhangi bir fazlalığı göz ardı ederek baz bir sıcaklık üzerindeki sıcaklık entegrali olarak tanımlanmaktadır. Bu raporda taban 10°C tavan ise 30°C olarak kabul edilmektedir.

Yalnızca yetiştirme derecesi günlerine dayanarak, Mátraterenye bölgesinde bahar çiçekleri ilk 18 Nisan civarında ortaya çıkarken nadiren 8 Nisan tarihinden önce veya 29 Nisan tarihinden sonra çıkar.

Bu bölüm geniş bir alan üzerinde yüzeye ulaşan toplam günlük kısa dalga güneş enerjisini ele almaktadır ve bunu yaparken günün uzunluğu, Güneşin ufuk çizgisi üstündeki yüksekliği, bulut ve diğer atmosferik bileşenler tarafından emilim üzerinde mevsimsel etkileri göz önünde bulundurmaktadır. Kısa dalga radyasyonu görünür ışın ve ultraviyole radyasyon içermektedir.

Ortalama günlük kısa dalga güneş enerjisi yıl boyunca aşırı mevsimsel değişiklikler gösterir.

Yılın daha güneşli olan dönemi metrekare başına 5,7 kWh düzeyinin üstünde günlük ortalama olay kısa dalga enerjisiyle 4 Mayıs tarihinden 18 Ağustos tarihine kadar 3,5 ay boyunca sürer. Mátraterenye bölgesinde en güneşli ay Haziran ayıdır ve bu dönemde ortalama 6,7 kWh olmaktadır.

Yılın daha karanlık olan dönemi metrekare başına 2,2 kWh düzeyinin altında günlük ortalama kısa dalga enerjisiyle 28 Ekim tarihinden 16 Şubat tarihine kadar 3,6 ay boyunca sürer. Mátraterenye bölgesinde en karanlık ay Aralık ayıdır ve bu dönemde ortalama 1,0 kWh olmaktadır.

Bu rapor için Mátraterenye bölgesi coğrafi koordinatları 48,033° enlem, 19,948° boylam ve 228 m yüksekliktir.

Mátraterenye bölgesinin 3 kilometre çapındaki topoğrafyada yükseklik açısından önemli miktarda varyasyon bulunur ve maksimum yükseklik değişimi 159 metre iken ve deniz seviyesinden ortalama yüksekliği ise 261 metre kadardır. 16 kilometre çapında önemli miktarda varyasyon gösterir (806 metre). 80 kilometre çapında büyük miktarda varyasyon gösterir (1.424 metre).

Mátraterenye bölgesinin 3 kilometre yakınındaki alan ağaçlar (%33), çayır (%31) ve ekili arazi (%26) ile kaplıyken, 16 kilometre yakınındaki alan ağaçlar (%63) ve ekili arazi (%20) ile ve 80 kilometre yakınındaki alan ise ekili arazi (%46) ve ağaçlar (%38) ile kaplıdır.