Kiruna Bölgesinde Yıl Boyu İklim ve Hava Durumu İsveç

Kiruna bölgesinde yazlar kısa ve serin; kışlar uzun, aşırı soğuk ve karlı ve hava yıl boyu çok bulutlu. Yıl içerisinde sıcaklık normalde -17°C ila 16°C arasında değişiklik gösterir ve nadiren -28°C altında ve 22°C üzerinde olur.

Turizm skorunagöre, ılık hava aktiviteleri açısından Kiruna ziyaretinde zamanı Temmuz başından Ağustos başına.

Ilık mevsim 2,8 ay uzunluğundadır ve 5 Haziran tarihinde başlayıp 31 Ağustos tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık 11°C üzerindedir. Kiruna bölgesindeki en sıcak ay Temmuz ayıdır; bu ayda ortalama yüksek sıcaklık 16°C iken düşük sıcaklık 8°C düzeyindedir.

Soğuk mevsim 4,2 ay uzunluğundadır ve 11 Kasım tarihinde başlayıp 16 Mart tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık -4°C altındadır. Kiruna bölgesindeki en soğuk ay Ocak ayıdır; bu ayda ortalama düşük sıcaklık -16°C iken yüksek sıcaklık -8°C düzeyindedir.

Kiruna bölgesinde gökyüzünün bulutlarla kaplı olma durumu yüzdesinin ortalaması yıl boyunca önemli ölçüde mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Kiruna bölgesinde yılın gökyüzünün daha açık olduğu zamanı 7 Nisan civarında başlar ve 5,2 ay boyunca sürüp 14 Eylül civarında sona erer.

Kiruna bölgesinde yılın en açık ayı Haziran ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %46 oranında açıktır, çoğunlukla açıktır veya parçalı bulutludur.

Yılın daha bulutlu olan zamanı 14 Eylül civarında başlayıp 6,8 ay boyunca sürer ve 7 Nisan civarında biter.

Kiruna bölgesinde yılın en bulutlu ayı Ocak ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %75 oranında kapalıdır veya çoğunlukla bulutludur.

Yağmurlu gün en az 1 milimetre sıvı veya sıvıya eşdeğer yağışın olduğu bir gündür. Kiruna bölgesinde yağmurlu gün ihtimali yıl boyunca değişiklik arz etmektedir.

Yağmurlu mevsim 4,0 ay boyunca 25 Mayıs tarihinden 24 Eylül tarihine kadar sürer ve herhangi bir günün yağmurlu olma ihtimali %26 oranından yüksektir. Kiruna bölgesinde en çok yağmurlu günün olduğu ay 12,3 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Temmuz ayıdır.

Kurak sezon 24 Eylül tarihinde başlayıp 25 Mayıs tarihine kadar 8,0 ay sürer. Kiruna bölgesinde en az yağmurlu günün olduğu ay 4,2 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Mart ayıdır.

Yağışlı günler arasından, yalnızca yağmur, yalnızca kar veya bu ikisinin bir karışımını içeren günler arasında ayrım yapıyoruz. Bu kategorizasyona bağlı olarak Kiruna bölgesinde en yaygın yağış formu yıl boyunca değişiklik göstermektedir.

Yalnızca kar 19 Ekim tarihinde başlayıp 24 Nisan tarihine kadar 6,1 ay boyunca en yaygın olandır. Kiruna bölgesinde yalnızca karın en fazla sayıda gün olduğu ay Kasım olup, ortalama yağış 4,9 gün düzeyindedir.

Yalnızca yağmur 24 Nisan tarihinde başlayıp 19 Ekim tarihine kadar 5,8 ay boyunca en yaygın olandır. Kiruna bölgesinde yalnızca yağmurun en fazla sayıda gün olduğu ay Temmuz olup, ortalama yağış 12,3 gün düzeyindedir.

Yağış miktarı

Yalnızca aylık toplamları değil, aylar içerisindeki varyasyonu da göstermek için yılın her bir gününü merkez alan hareketli 31 günlük dönemler üzerinden yağış miktarı gösterilmektedir. Kiruna aylık yağış miktarında önemli düzeyde mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Yılın yağmurlu dönemi en az 13 milimetre miktarında hareketli 31 günlük yağış miktarı ile 6,0 ay boyunca 24 Nisan tarihinden 23 Ekim tarihine sürmektedir. Kiruna bölgesinde en yağmurlu ay Temmuz olup, ortalama yağış 89 milimetre düzeyindedir.

Yılın yağmursuz dönemi 23 Ekim tarihinden 24 Nisan tarihine kadar 6,0 ay boyunca sürmektedir. Kiruna bölgesinde en az yağmurlu ay Ocak olup, ortalama yağış 0 milimetre düzeyindedir.

Kar Yağışı

Yağmur miktarında olduğu gibi kar yağışını yılın her bir gününü merkez alan ve 31 günlük hareketli dönemlerle göz önünde bulunduruyoruz. Kiruna aylık kar yağışında önemli düzeyde mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Yılın karlı dönemi en az 25 milimetre miktarında hareketli 31 günlük yağış miktarı ile 8,5 ay boyunca 15 Eylül tarihinden 1 Haziran tarihine sürmektedir. Kiruna bölgesinde en kar yağışlı ay Kasım olup, ortalama kar yağışı 202 milimetre düzeyindedir.

Yılın karsız dönemi 1 Haziran tarihinden 15 Eylül tarihine kadar 3,5 ay boyunca sürmektedir. Yılın en az kar yağışı 0 milimetre ortalama toplam birikmesiyle 20 Temmuz günü civarına denk gelmektedir.

Aşırı enlemine bağlı olarak Kiruna bölgesinde kutupsal gün (diğer bir adıyla geceyarısı Güneşi) yaz döneminde ve kutupsal gece ise kış döneminde yaşanır. Bunlar güneşin bir günden uzun bir süre boyunca sürekli ufuk çizgisinin üzerinde veya altında olduğu zamanlardır. Kutupsal günün ve gecenin kesin başlama ve bitiş tarihleri yıldan yıla değişiklik arz eder ve gözlemcinin tam lokasyonuna ve bulunduğu yüksekliğe ve yerel topografyaya dayanır.

Kiruna bölgesinde 2024 boyunca yazın Güneş 1,7 ay boyunca ufuk çizgisinin üstündedir ve 26 Mayıs tarihinde 01:02 saatinde doğar ve 17 Temmuz tarihinde 00:18 saatine kadar da hiç batmaz.

2024 yılında Kiruna bölgesinde kışın Güneş 3,3 hafta boyunca sürekli ufuk çizgisinden aşağıdadır ve 10 Aralık tarihinde 11:33 saatinde batar ve 2 Ocak tarihinde 11:32 saatine kadar doğmaz.

Yaz Saati Uygulaması (YSU) 2024 yılında Kiruna bölgesinde baharda 31 Mart tarihinde başlayıp, 6,9 ay sürüp, sonbaharda 27 Ekim tarihinde bitecek şekilde uygulanmaktadır.

Aşağıdaki rakam 2024 yılı için olan kilit ay verilerinin kısa bir temsilini sunmaktadır. Yatay eksen günü, dikey eksen günün saatini göstermektedir. Renkli alanlar ise ayın ufuk çizgisinin üstünde olduğu zamanları ifade etmektedir. Dikey gri çubuklar (yeni Aylar) ve mavi çubuklar (dolunaylar) kilit Ay evrelerini göstermektedir.

Nem rahatlık düzeyleri için çiylenme noktasını baz alınmıştır zira terin tenden buharlaşıp buharlaşmayacağını ve böylece vücudu serinletip serinletmeyeceğini belirlemektedir. Düşük çiylenme noktaları daha kuru hissi verirken yüksek çiylenme noktaları daha nemli hissi vermektedir. Gece ve gündüz arasında normalde önemli oranda değişiklik arz eden sıcaklıktan farklı olarak çiylenme noktası daha yavaş değişim gösterir ve böylece sıcaklık gece düşebiliyorken genelde bunaltıcı bir günün ardından bunaltıcı bir gece gelir.

Kiruna bölgesinde nem rahatlık düzeyinin bunaltıcı, basık veya dayanılmaz olduğu zaman yüzdesiyle ölçülen, hissedilen nem oranı yıl boyunca önemli ölçüde değişiklik göstermez ve yıl boyu %0 düzeyiyle neredeyse sabit kalır.

Bu bölümde yerden 10 metre yükseklikteki geniş alan saatlik ortalama rüzgar hızları tartışılmaktadır. Herhangi bir lokasyonda deneyimlenen rüzgar yerel topografyaya ve diğer faktörlere çok bağımlıdır ve anlık rüzgar hızı ve yönü saatlik ortalamalardan çok daha fazla değişkenlik göstermektedir.

Kiruna ortalama saatlik rüzgar hızı yıl boyunca hafif mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Yılın daha rüzgarlı olan dönemi 11,6 kilometre/saat düzeyinin üstünde ortalama rüzgar hızıyla 23 Kasım tarihinden 7 Haziran tarihine kadar 6,5 ay boyunca sürer. Kiruna bölgesinde yılın en rüzgarlı ayı Ocak ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 13,3 kilometre/saat olmaktadır.

Yılın en sakin zamanı 7 Haziran tarihinden 23 Kasım tarihine kadar 5,5 ay boyunca sürmektedir. Kiruna bölgesinde yılın en sakin ayı Ağustos ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 9,8 kilometre/saat olmaktadır.

Kiruna bölgesindeki hakim ortalama saatlik rüzgar yönü yıl boyunca değişiklik göstermektedir.

Rüzgar genelde güney yönünden 29 Haziran tarihinden 27 Eylül tarihine 2,9 ay boyunca en yüksek %36 ile 24 Eylül tarihinde esmektedir. Rüzgar genelde batı yönünden 27 Eylül tarihinden 29 Haziran tarihine 9,1 ay boyunca en yüksek %37 ile 1 Ocak tarihinde esmektedir.

Havanın Kiruna bölgesinde yıl boyunca ne kadar iyi olduğunu ölçmek için iki seyahat skoru hesaplaması yapıyoruz.

Turizm skoru açık, yağmursuz günleri ve 18°C ila 27°C arasındaki hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak Kiruna bölgesini genel açık hava turist aktiviteleri açısından ziyaret etmek için en iyi zaman Temmuz başından Ağustos başına, en yüksek skoru alan ise Temmuz ayının üçüncü haftası.

Kumsal/havuz skoru açık, yağmursuz günleri ve 24°C ila 32°C arasında hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak, sıcak hava aktiviteleri açısından Kiruna ziyaretinin en iyi zamanı Temmuzortasından sonuna.

Metodoloji

Analiz yapılan dönemde (1980 ila 2016 arasında) 08:00 ila 21:00 arasındaki her saatte hissedilen sıcaklık, bulut örtüsü ve toplam yağış için bağımsız skorlar hesaplanır. Bu skorlar tek bir saatlik bileşik skor olarak birleştirilmekte ve daha sonra günlere toplanmakta ve analiz dönemindeki tüm yıllar için ortalaması alınıp düzleştirilmektedir.

Bizim bulut örtüsü skorumuz tam açık gökyüzü için 10'dur ve neredeyse tamamen açık gökyüzü için 9 ve tamamen kapalı gökyüzü için 1 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Söz konusu saati merkez alan üç saatlik yağışa dayalı olan yağış skorumuz1 milimetre hiç yağış olmamasına 10 skoru vermektedir. Bu skor çok az yağış için 9 ve 1 milimetre ve daha fazlası yağış için 0 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Bizim turizm sıcaklık skorumuz 10°C altında hissedilen sıcaklıklar için 0, 18°C için doğrusal olarak 9'a, 24°C için 10'a yükseltmekte ve 27°C için doğrusal olarak 9'a ve 32°C daha sıcak dereceler için 1'e düşmektedir.

Bizim kumsal/havuz sıcaklık skorumuz 18°C altındaki hissedilen sıcaklıklar için 0, 24°C için doğrusal olarak 9'a ve 28°C için 10'a yükselmekte ve 32°C için doğrusal olarak 9'a ve 38°C ve daha yüksek dereceler için 1'e düşmektedir.

Yetiştirme sezonu tanımları dünya çapında farklılık gösterir ancak bu raporda yıl içerisinde (Kuzey Yarımküre için takvim yılı, Güney Yarımküre için ise 1 Temmuz tarihinden 30 Haziran tarihine kadar) en uzun ve sürekli donma dışı sıcaklı dönemleri (≥0°C) olarak tanımlanmaktadır.

Kiruna bölgesindeki yetiştirme sezonu normalde 2,8 ay boyunca (86 gün) yaklaşık 4 Haziran tarihinden 29 Ağustos tarihine kadar sürer ve nadiren 18 Mayıs tarihinden önce veya 20 Haziran tarihinden sonra başlayıp nadiren 8 Ağustos tarihinden önce veya 19 Eylül tarihinden sonra sona erer.

Yetiştirme derecesi günleri bitki ve hayvan gelişimini tahmin etmede kullanılan yıllık bir ısı birikme ölçeğidir ve maksimum bir sıcaklık düzeyinin üzerindeki herhangi bir fazlalığı göz ardı ederek baz bir sıcaklık üzerindeki sıcaklık entegrali olarak tanımlanmaktadır. Bu raporda taban 10°C tavan ise 30°C olarak kabul edilmektedir.

Yalnızca yetiştirme derecesi günlerine dayanarak, Kiruna bölgesinde bahar çiçekleri ilk 23 Haziran civarında ortaya çıkarken nadiren 5 Haziran tarihinden önce veya 13 Temmuz tarihinden sonra çıkar.

Bu bölüm geniş bir alan üzerinde yüzeye ulaşan toplam günlük kısa dalga güneş enerjisini ele almaktadır ve bunu yaparken günün uzunluğu, Güneşin ufuk çizgisi üstündeki yüksekliği, bulut ve diğer atmosferik bileşenler tarafından emilim üzerinde mevsimsel etkileri göz önünde bulundurmaktadır. Kısa dalga radyasyonu görünür ışın ve ultraviyole radyasyon içermektedir.

Ortalama günlük kısa dalga güneş enerjisi yıl boyunca aşırı mevsimsel değişiklikler gösterir.

Yılın daha güneşli olan dönemi metrekare başına 4,4 kWh düzeyinin üstünde günlük ortalama olay kısa dalga enerjisiyle 6 Mayıs tarihinden 3 Ağustos tarihine kadar 2,9 ay boyunca sürer. Kiruna bölgesinde en güneşli ay Haziran ayıdır ve bu dönemde ortalama 5,5 kWh olmaktadır.

Yılın daha karanlık olan dönemi metrekare başına 1,1 kWh düzeyinin altında günlük ortalama kısa dalga enerjisiyle 3 Ekim tarihinden 4 Mart tarihine kadar 5,0 ay boyunca sürer. Kiruna bölgesinde en karanlık ay Aralık ayıdır ve bu dönemde ortalama 0,0 kWh olmaktadır.

Bu rapor için Kiruna bölgesi coğrafi koordinatları 67,856° enlem, 20,225° boylam ve 531 m yüksekliktir.

Kiruna bölgesinin 3 kilometre çapındaki topoğrafyada yükseklik açısından çok önemli miktarda varyasyon bulunur ve maksimum yükseklik değişimi 271 metre iken ve deniz seviyesinden ortalama yüksekliği ise 524 metre kadardır. 16 kilometre çapında ayrıca çok önemli miktarda varyasyon gösterir (460 metre). 80 kilometre çapında çok önemli miktarda varyasyon gösterir (1.875 metre).

Kiruna bölgesinin 3 kilometre yakınındaki alan yapay yüzeyler (%58) ve ağaçlar (%19) ile kaplıyken, 16 kilometre yakınındaki alan ağaçlar (%62) ve otsu bitki örtüsü (%14) ile ve 80 kilometre yakınındaki alan ise ağaçlar (%44) ve çalılık (%26) ile kaplıdır.