Gällivare Bölgesinde Yıl Boyu İklim ve Hava Durumu İsveç

Gällivare bölgesinde yazlar serin ve çok bulutlu ve kışlar uzun, aşırı soğuk, karlı ve kapalı. Yıl içerisinde sıcaklık normalde -18°C ila 18°C arasında değişiklik gösterir ve nadiren -30°C altında ve 23°C üzerinde olur.

Turizm skorunagöre, ılık hava aktiviteleri açısından Gällivare ziyaretinde zamanı Temmuz başından Ağustos başına.

Ilık mevsim 3,0 ay uzunluğundadır ve 1 Haziran tarihinde başlayıp 1 Eylül tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık 13°C üzerindedir. Gällivare bölgesindeki en sıcak ay Temmuz ayıdır; bu ayda ortalama yüksek sıcaklık 18°C iken düşük sıcaklık 8°C düzeyindedir.

Soğuk mevsim 3,9 ay uzunluğundadır ve 12 Kasım tarihinde başlayıp 8 Mart tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık -4°C altındadır. Gällivare bölgesindeki en soğuk ay Ocak ayıdır; bu ayda ortalama düşük sıcaklık -18°C iken yüksek sıcaklık -9°C düzeyindedir.

Gällivare bölgesinde gökyüzünün bulutlarla kaplı olma durumu yüzdesinin ortalaması yıl boyunca önemli ölçüde mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Gällivare bölgesinde yılın gökyüzünün daha açık olduğu zamanı 14 Nisan civarında başlar ve 4,8 ay boyunca sürüp 7 Eylül civarında sona erer.

Gällivare bölgesinde yılın en açık ayı Temmuz ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %46 oranında açıktır, çoğunlukla açıktır veya parçalı bulutludur.

Yılın daha bulutlu olan zamanı 7 Eylül civarında başlayıp 7,2 ay boyunca sürer ve 14 Nisan civarında biter.

Gällivare bölgesinde yılın en bulutlu ayı Ocak ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %76 oranında kapalıdır veya çoğunlukla bulutludur.

Yağmurlu gün en az 1 milimetre sıvı veya sıvıya eşdeğer yağışın olduğu bir gündür. Gällivare bölgesinde yağmurlu gün ihtimali yıl boyunca değişiklik arz etmektedir.

Yağmurlu mevsim 4,3 ay boyunca 21 Mayıs tarihinden 30 Eylül tarihine kadar sürer ve herhangi bir günün yağmurlu olma ihtimali %28 oranından yüksektir. Gällivare bölgesinde en çok yağmurlu günün olduğu ay 12,2 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Temmuz ayıdır.

Kurak sezon 30 Eylül tarihinde başlayıp 21 Mayıs tarihine kadar 7,7 ay sürer. Gällivare bölgesinde en az yağmurlu günün olduğu ay 5,2 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Mart ayıdır.

Yağışlı günler arasından, yalnızca yağmur, yalnızca kar veya bu ikisinin bir karışımını içeren günler arasında ayrım yapıyoruz. Bu kategorizasyona bağlı olarak Gällivare bölgesinde en yaygın yağış formu yıl boyunca değişiklik göstermektedir.

Yalnızca yağmur 18 Nisan tarihinde başlayıp 21 Ekim tarihine kadar 6,1 ay boyunca en yaygın olandır. Gällivare bölgesinde yalnızca yağmurun en fazla sayıda gün olduğu ay Temmuz olup, ortalama yağış 12,2 gün düzeyindedir.

Yalnızca kar 21 Ekim tarihinde başlayıp 18 Nisan tarihine kadar 5,9 ay boyunca en yaygın olandır. Gällivare bölgesinde yalnızca karın en fazla sayıda gün olduğu ay Ocak olup, ortalama yağış 6,2 gün düzeyindedir.

Yağış miktarı

Yalnızca aylık toplamları değil, aylar içerisindeki varyasyonu da göstermek için yılın her bir gününü merkez alan hareketli 31 günlük dönemler üzerinden yağış miktarı gösterilmektedir. Gällivare aylık yağış miktarında önemli düzeyde mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Yılın yağmurlu dönemi en az 13 milimetre miktarında hareketli 31 günlük yağış miktarı ile 6,5 ay boyunca 17 Nisan tarihinden 31 Ekim tarihine sürmektedir. Gällivare bölgesinde en yağmurlu ay Temmuz olup, ortalama yağış 88 milimetre düzeyindedir.

Yılın yağmursuz dönemi 31 Ekim tarihinden 17 Nisan tarihine kadar 5,6 ay boyunca sürmektedir. Gällivare bölgesinde en az yağmurlu ay Ocak olup, ortalama yağış 0 milimetre düzeyindedir.

Kar Yağışı

Yağmur miktarında olduğu gibi kar yağışını yılın her bir gününü merkez alan ve 31 günlük hareketli dönemlerle göz önünde bulunduruyoruz. Gällivare aylık kar yağışında aşırı mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Yılın karlı dönemi en az 25 milimetre miktarında hareketli 31 günlük yağış miktarı ile 8,1 ay boyunca 20 Eylül tarihinden 25 Mayıs tarihine sürmektedir. Gällivare bölgesinde en kar yağışlı ay Kasım olup, ortalama kar yağışı 253 milimetre düzeyindedir.

Yılın karsız dönemi 25 Mayıs tarihinden 20 Eylül tarihine kadar 3,9 ay boyunca sürmektedir. Yılın en az kar yağışı 0 milimetre ortalama toplam birikmesiyle 28 Temmuz günü civarına denk gelmektedir.

Aşırı enlemine bağlı olarak Gällivare bölgesinde kutupsal gün (diğer bir adıyla geceyarısı güneşi) yaz boyunca yaşanır. Kutupsal günün ve gecenin kesin başlama ve bitiş tarihleri yıldan yıla değişiklik arz eder ve gözlemcinin tam lokasyonuna ve bulunduğu yüksekliğe ve yerel topografyaya dayanır.

Gällivare bölgesinde 2024 boyunca yazın Güneş 1,4 ay boyunca ufuk çizgisinin üstündedir ve 31 Mayıs tarihinde 00:53 saatinde doğar ve 12 Temmuz tarihinde 00:23 saatine kadar da hiç batmaz.

Yaz Saati Uygulaması (YSU) 2024 yılında Gällivare bölgesinde baharda 31 Mart tarihinde başlayıp, 6,9 ay sürüp, sonbaharda 27 Ekim tarihinde bitecek şekilde uygulanmaktadır.

Aşağıdaki rakam 2024 yılı için olan kilit ay verilerinin kısa bir temsilini sunmaktadır. Yatay eksen günü, dikey eksen günün saatini göstermektedir. Renkli alanlar ise ayın ufuk çizgisinin üstünde olduğu zamanları ifade etmektedir. Dikey gri çubuklar (yeni Aylar) ve mavi çubuklar (dolunaylar) kilit Ay evrelerini göstermektedir.

Nem rahatlık düzeyleri için çiylenme noktasını baz alınmıştır zira terin tenden buharlaşıp buharlaşmayacağını ve böylece vücudu serinletip serinletmeyeceğini belirlemektedir. Düşük çiylenme noktaları daha kuru hissi verirken yüksek çiylenme noktaları daha nemli hissi vermektedir. Gece ve gündüz arasında normalde önemli oranda değişiklik arz eden sıcaklıktan farklı olarak çiylenme noktası daha yavaş değişim gösterir ve böylece sıcaklık gece düşebiliyorken genelde bunaltıcı bir günün ardından bunaltıcı bir gece gelir.

Gällivare bölgesinde nem rahatlık düzeyinin bunaltıcı, basık veya dayanılmaz olduğu zaman yüzdesiyle ölçülen, hissedilen nem oranı yıl boyunca önemli ölçüde değişiklik göstermez ve yıl boyu %0 düzeyiyle neredeyse sabit kalır.

Bu bölümde yerden 10 metre yükseklikteki geniş alan saatlik ortalama rüzgar hızları tartışılmaktadır. Herhangi bir lokasyonda deneyimlenen rüzgar yerel topografyaya ve diğer faktörlere çok bağımlıdır ve anlık rüzgar hızı ve yönü saatlik ortalamalardan çok daha fazla değişkenlik göstermektedir.

Gällivare ortalama saatlik rüzgar hızı yıl boyunca hafif mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Yılın daha rüzgarlı olan dönemi 8,5 kilometre/saat düzeyinin üstünde ortalama rüzgar hızıyla 16 Kasım tarihinden 4 Mayıs tarihine kadar 5,6 ay boyunca sürer. Gällivare bölgesinde yılın en rüzgarlı ayı Ocak ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 10,0 kilometre/saat olmaktadır.

Yılın en sakin zamanı 4 Mayıs tarihinden 16 Kasım tarihine kadar 6,4 ay boyunca sürmektedir. Gällivare bölgesinde yılın en sakin ayı Ağustos ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 6,9 kilometre/saat olmaktadır.

Gällivare bölgesindeki hakim ortalama saatlik rüzgar yönü yıl boyunca değişiklik göstermektedir.

Rüzgar genelde güney yönünden 17 Şubat tarihinden 12 Mayıs tarihine 2,8 ay boyunca ve 25 Haziran tarihinden 17 Ekim tarihine 3,7 ay boyunca en yüksek %37 ile 2 Mart tarihinde esmektedir. Rüzgar genelde kuzey yönünden 12 Mayıs tarihinden 25 Haziran tarihine 1,4 ay boyunca en yüksek %31 ile 13 Haziran tarihinde esmektedir. Rüzgar genelde batı yönünden 17 Ekim tarihinden 17 Şubat tarihine 4,0 ay boyunca en yüksek %31 ile 1 Ocak tarihinde esmektedir.

Havanın Gällivare bölgesinde yıl boyunca ne kadar iyi olduğunu ölçmek için iki seyahat skoru hesaplaması yapıyoruz.

Turizm skoru açık, yağmursuz günleri ve 18°C ila 27°C arasındaki hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak Gällivare bölgesini genel açık hava turist aktiviteleri açısından ziyaret etmek için en iyi zaman Temmuz başından Ağustos başına, en yüksek skoru alan ise Temmuz ayının üçüncü haftası.

Kumsal/havuz skoru açık, yağmursuz günleri ve 24°C ila 32°C arasında hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak, sıcak hava aktiviteleri açısından Gällivare ziyaretinin en iyi zamanı Temmuzortasından sonuna.

Metodoloji

Analiz yapılan dönemde (1980 ila 2016 arasında) 08:00 ila 21:00 arasındaki her saatte hissedilen sıcaklık, bulut örtüsü ve toplam yağış için bağımsız skorlar hesaplanır. Bu skorlar tek bir saatlik bileşik skor olarak birleştirilmekte ve daha sonra günlere toplanmakta ve analiz dönemindeki tüm yıllar için ortalaması alınıp düzleştirilmektedir.

Bizim bulut örtüsü skorumuz tam açık gökyüzü için 10'dur ve neredeyse tamamen açık gökyüzü için 9 ve tamamen kapalı gökyüzü için 1 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Söz konusu saati merkez alan üç saatlik yağışa dayalı olan yağış skorumuz1 milimetre hiç yağış olmamasına 10 skoru vermektedir. Bu skor çok az yağış için 9 ve 1 milimetre ve daha fazlası yağış için 0 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Bizim turizm sıcaklık skorumuz 10°C altında hissedilen sıcaklıklar için 0, 18°C için doğrusal olarak 9'a, 24°C için 10'a yükseltmekte ve 27°C için doğrusal olarak 9'a ve 32°C daha sıcak dereceler için 1'e düşmektedir.

Bizim kumsal/havuz sıcaklık skorumuz 18°C altındaki hissedilen sıcaklıklar için 0, 24°C için doğrusal olarak 9'a ve 28°C için 10'a yükselmekte ve 32°C için doğrusal olarak 9'a ve 38°C ve daha yüksek dereceler için 1'e düşmektedir.

Yetiştirme sezonu tanımları dünya çapında farklılık gösterir ancak bu raporda yıl içerisinde (Kuzey Yarımküre için takvim yılı, Güney Yarımküre için ise 1 Temmuz tarihinden 30 Haziran tarihine kadar) en uzun ve sürekli donma dışı sıcaklı dönemleri (≥0°C) olarak tanımlanmaktadır.

Gällivare bölgesindeki yetiştirme sezonu normalde 3,0 ay boyunca (91 gün) yaklaşık 29 Mayıs tarihinden 28 Ağustos tarihine kadar sürer ve nadiren 12 Mayıs tarihinden önce veya 15 Haziran tarihinden sonra başlayıp nadiren 9 Ağustos tarihinden önce veya 17 Eylül tarihinden sonra sona erer.

Yetiştirme derecesi günleri bitki ve hayvan gelişimini tahmin etmede kullanılan yıllık bir ısı birikme ölçeğidir ve maksimum bir sıcaklık düzeyinin üzerindeki herhangi bir fazlalığı göz ardı ederek baz bir sıcaklık üzerindeki sıcaklık entegrali olarak tanımlanmaktadır. Bu raporda taban 10°C tavan ise 30°C olarak kabul edilmektedir.

Yalnızca yetiştirme derecesi günlerine dayanarak, Gällivare bölgesinde bahar çiçekleri ilk 15 Haziran civarında ortaya çıkarken nadiren 29 Mayıs tarihinden önce veya 3 Temmuz tarihinden sonra çıkar.

Bu bölüm geniş bir alan üzerinde yüzeye ulaşan toplam günlük kısa dalga güneş enerjisini ele almaktadır ve bunu yaparken günün uzunluğu, Güneşin ufuk çizgisi üstündeki yüksekliği, bulut ve diğer atmosferik bileşenler tarafından emilim üzerinde mevsimsel etkileri göz önünde bulundurmaktadır. Kısa dalga radyasyonu görünür ışın ve ultraviyole radyasyon içermektedir.

Ortalama günlük kısa dalga güneş enerjisi yıl boyunca aşırı mevsimsel değişiklikler gösterir.

Yılın daha güneşli olan dönemi metrekare başına 4,4 kWh düzeyinin üstünde günlük ortalama olay kısa dalga enerjisiyle 7 Mayıs tarihinden 4 Ağustos tarihine kadar 2,9 ay boyunca sürer. Gällivare bölgesinde en güneşli ay Haziran ayıdır ve bu dönemde ortalama 5,4 kWh olmaktadır.

Yılın daha karanlık olan dönemi metrekare başına 1,1 kWh düzeyinin altında günlük ortalama kısa dalga enerjisiyle 3 Ekim tarihinden 3 Mart tarihine kadar 5,0 ay boyunca sürer. Gällivare bölgesinde en karanlık ay Aralık ayıdır ve bu dönemde ortalama 0,0 kWh olmaktadır.

Bu rapor için Gällivare bölgesi coğrafi koordinatları 67,134° enlem, 20,653° boylam ve 353 m yüksekliktir.

Gällivare bölgesinin 3 kilometre çapındaki topoğrafyada yükseklik açısından çok önemli miktarda varyasyon bulunur ve maksimum yükseklik değişimi 279 metre iken ve deniz seviyesinden ortalama yüksekliği ise 378 metre kadardır. 16 kilometre çapında ayrıca çok önemli miktarda varyasyon gösterir (557 metre). 80 kilometre çapında çok önemli miktarda varyasyon gösterir (959 metre).

Gällivare bölgesinin 3 kilometre yakınındaki alan ağaçlar (%50), yapay yüzeyler (%29) ve otsu bitki örtüsü (%12) ile kaplıyken, 16 kilometre yakınındaki alan ağaçlar (%70) ve otsu bitki örtüsü (%17) ile ve 80 kilometre yakınındaki alan ise ağaçlar (%68) ve otsu bitki örtüsü (%22) ile kaplıdır.