Sofya Bölgesinde Yıl Boyu İklim ve Hava Durumu Bulgaristan

Sofya bölgesinde yazlar ılık ve az bulutlu ve kışlar çok soğuk, karlı ve parçalı bulutlu. Yıl içerisinde sıcaklık normalde -5°C ila 28°C arasında değişiklik gösterir ve nadiren -12°C altında ve 34°C üzerinde olur.

Turizm skorunagöre, ılık hava aktiviteleri açısından Sofya ziyaretinde zamanı Haziran ortasından Eylül ortasına.

Ilık mevsim 3,4 ay uzunluğundadır ve 3 Haziran tarihinde başlayıp 16 Eylül tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık 23°C üzerindedir. Sofya bölgesindeki en sıcak ay Temmuz ayıdır; bu ayda ortalama yüksek sıcaklık 28°C iken düşük sıcaklık 14°C düzeyindedir.

Soğuk mevsim 3,3 ay uzunluğundadır ve 24 Kasım tarihinde başlayıp 3 Mart tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık 8°C altındadır. Sofya bölgesindeki en soğuk ay Ocak ayıdır; bu ayda ortalama düşük sıcaklık -5°C iken yüksek sıcaklık 3°C düzeyindedir.

Sofya bölgesinde gökyüzünün bulutlarla kaplı olma durumu yüzdesinin ortalaması yıl boyunca önemli ölçüde mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Sofya bölgesinde yılın gökyüzünün daha açık olduğu zamanı 9 Haziran civarında başlar ve 3,4 ay boyunca sürüp 21 Eylül civarında sona erer.

Sofya bölgesinde yılın en açık ayı Temmuz ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %87 oranında açıktır, çoğunlukla açıktır veya parçalı bulutludur.

Yılın daha bulutlu olan zamanı 21 Eylül civarında başlayıp 8,6 ay boyunca sürer ve 9 Haziran civarında biter.

Sofya bölgesinde yılın en bulutlu ayı Aralık ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %51 oranında kapalıdır veya çoğunlukla bulutludur.

Yağmurlu gün en az 1 milimetre sıvı veya sıvıya eşdeğer yağışın olduğu bir gündür. Sofya bölgesinde yağmurlu gün ihtimali yıl boyunca değişiklik arz etmektedir.

Yağmurlu mevsim 3,0 ay boyunca 6 Nisan tarihinden 6 Temmuz tarihine kadar sürer ve herhangi bir günün yağmurlu olma ihtimali %24 oranından yüksektir. Sofya bölgesinde en çok yağmurlu günün olduğu ay 9,8 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Mayıs ayıdır.

Kurak sezon 6 Temmuz tarihinde başlayıp 6 Nisan tarihine kadar 9,0 ay sürer. Sofya bölgesinde en az yağmurlu günün olduğu ay 5,1 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Ocak ayıdır.

Yağışlı günler arasından, yalnızca yağmur, yalnızca kar veya bu ikisinin bir karışımını içeren günler arasında ayrım yapıyoruz. Sofya bölgesinde yalnızca yağmurun en fazla sayıda gün olduğu ay Mayıs olup, ortalama yağış 9,8 gün düzeyindedir. Bu kategorizasyona dayanarak yıl boyunca görülen en yaygın yağış formu yalnızca yağmur olup 31 Mayıs tarihinde %34 ile en yüksek olmaktadır.

Yağış miktarı

Yalnızca aylık toplamları değil, aylar içerisindeki varyasyonu da göstermek için yılın her bir gününü merkez alan hareketli 31 günlük dönemler üzerinden yağış miktarı gösterilmektedir. Sofya aylık yağış miktarında biraz mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Sofya bölgesinde yıl boyu yağan yağmur. Sofya bölgesinde en yağmurlu ay Haziran olup, ortalama yağış 54 milimetre düzeyindedir.

Sofya bölgesinde en az yağmurlu ay Ocak olup, ortalama yağış 12 milimetre düzeyindedir.

Kar Yağışı

Yağmur miktarında olduğu gibi kar yağışını yılın her bir gününü merkez alan ve 31 günlük hareketli dönemlerle göz önünde bulunduruyoruz. Sofya aylık kar yağışında önemli düzeyde mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Yılın karlı dönemi en az 25 milimetre miktarında hareketli 31 günlük yağış miktarı ile 5,1 ay boyunca 1 Kasım tarihinden 4 Nisan tarihine sürmektedir. Sofya bölgesinde en kar yağışlı ay Ocak olup, ortalama kar yağışı 115 milimetre düzeyindedir.

Yılın karsız dönemi 4 Nisan tarihinden 1 Kasım tarihine kadar 6,9 ay boyunca sürmektedir. Yılın en az kar yağışı 0 milimetre ortalama toplam birikmesiyle 21 Temmuz günü civarına denk gelmektedir.

Sofya gün uzunluğu yıl boyunca önemli ölçüde değişiklik arz etmektedir. 2025 yılında en kısa gün 21 Aralık tarihinde 9 saat 2 dakika gün ışığıyla gerçekleşirken en uzun günü ise 21 Haziran tarihinde 15 saat 20 dakika gün ışığıyla gerçekleşir.

En erken gün doğumu 15 Haziran tarihinde 05:48 saatindedir ve en geç gün doğumu ise 3 Ocak tarihinde 2 saat 9 dakika sonra 07:57 saatindedir. En erken gün batımı 9 Aralık tarihinde 16:52 saatinde ve en geç gün batımı 27 Haziran tarihinde 4 saat 16 dakika sonra 21:08 saatindedir.

Yaz Saati Uygulaması (YSU) 2025 yılında Sofya bölgesinde baharda 30 Mart tarihinde başlayıp, 6,9 ay sürüp, sonbaharda 26 Ekim tarihinde bitecek şekilde uygulanmaktadır.

Aşağıdaki rakam 2025 yılı için olan kilit ay verilerinin kısa bir temsilini sunmaktadır. Yatay eksen günü, dikey eksen günün saatini göstermektedir. Renkli alanlar ise ayın ufuk çizgisinin üstünde olduğu zamanları ifade etmektedir. Dikey gri çubuklar (yeni Aylar) ve mavi çubuklar (dolunaylar) kilit Ay evrelerini göstermektedir.

Nem rahatlık düzeyleri için çiylenme noktasını baz alınmıştır zira terin tenden buharlaşıp buharlaşmayacağını ve böylece vücudu serinletip serinletmeyeceğini belirlemektedir. Düşük çiylenme noktaları daha kuru hissi verirken yüksek çiylenme noktaları daha nemli hissi vermektedir. Gece ve gündüz arasında normalde önemli oranda değişiklik arz eden sıcaklıktan farklı olarak çiylenme noktası daha yavaş değişim gösterir ve böylece sıcaklık gece düşebiliyorken genelde bunaltıcı bir günün ardından bunaltıcı bir gece gelir.

Sofya bölgesinde nem rahatlık düzeyinin bunaltıcı, basık veya dayanılmaz olduğu zaman yüzdesiyle ölçülen, hissedilen nem oranı yıl boyunca önemli ölçüde değişiklik göstermez ve bütün yıl boyu %1 düzeyinin %1 artı veya eksi civarında kalır.

Bu bölümde yerden 10 metre yükseklikteki geniş alan saatlik ortalama rüzgar hızları tartışılmaktadır. Herhangi bir lokasyonda deneyimlenen rüzgar yerel topografyaya ve diğer faktörlere çok bağımlıdır ve anlık rüzgar hızı ve yönü saatlik ortalamalardan çok daha fazla değişkenlik göstermektedir.

Sofya ortalama saatlik rüzgar hızı yıl boyunca hafif mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Yılın daha rüzgarlı olan dönemi 9,8 kilometre/saat düzeyinin üstünde ortalama rüzgar hızıyla 10 Kasım tarihinden 28 Nisan tarihine kadar 5,6 ay boyunca sürer. Sofya bölgesinde yılın en rüzgarlı ayı Şubat ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 11,2 kilometre/saat olmaktadır.

Yılın en sakin zamanı 28 Nisan tarihinden 10 Kasım tarihine kadar 6,4 ay boyunca sürmektedir. Sofya bölgesinde yılın en sakin ayı Ağustos ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 8,4 kilometre/saat olmaktadır.

Sofya bölgesindeki hakim ortalama saatlik rüzgar yönü yıl boyunca değişiklik göstermektedir.

Rüzgar genelde kuzey yönünden 30 Mayıs tarihinden 1 Ekim tarihine 4,1 ay boyunca en yüksek %46 ile 16 Temmuz tarihinde esmektedir. Rüzgar genelde güney yönünden 1 Ekim tarihinden 30 Kasım tarihine 2,0 ay boyunca en yüksek %35 ile 14 Kasım tarihinde esmektedir. Rüzgar genelde batı yönünden 30 Kasım tarihinden 30 Mayıs tarihine 6,0 ay boyunca en yüksek %38 ile 1 Ocak tarihinde esmektedir.

Havanın Sofya bölgesinde yıl boyunca ne kadar iyi olduğunu ölçmek için iki seyahat skoru hesaplaması yapıyoruz.

Turizm skoru açık, yağmursuz günleri ve 18°C ila 27°C arasındaki hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak Sofya bölgesini genel açık hava turist aktiviteleri açısından ziyaret etmek için en iyi zaman Haziran ortasından Eylül ortasına, en yüksek skoru alan ise Temmuz ayının üçüncü haftası.

Kumsal/havuz skoru açık, yağmursuz günleri ve 24°C ila 32°C arasında hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak, sıcak hava faaliyetleri açısından Sofya ziyaretinin en iyi zamanı Temmuz başından Ağustos ortasına, en yüksek skoru alan ise Ağustos ayının ilk haftası.

Metodoloji

Analiz yapılan dönemde (1980 ila 2016 arasında) 08:00 ila 21:00 arasındaki her saatte hissedilen sıcaklık, bulut örtüsü ve toplam yağış için bağımsız skorlar hesaplanır. Bu skorlar tek bir saatlik bileşik skor olarak birleştirilmekte ve daha sonra günlere toplanmakta ve analiz dönemindeki tüm yıllar için ortalaması alınıp düzleştirilmektedir.

Bizim bulut örtüsü skorumuz tam açık gökyüzü için 10'dur ve neredeyse tamamen açık gökyüzü için 9 ve tamamen kapalı gökyüzü için 1 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Söz konusu saati merkez alan üç saatlik yağışa dayalı olan yağış skorumuz1 milimetre hiç yağış olmamasına 10 skoru vermektedir. Bu skor çok az yağış için 9 ve 1 milimetre ve daha fazlası yağış için 0 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Bizim turizm sıcaklık skorumuz 10°C altında hissedilen sıcaklıklar için 0, 18°C için doğrusal olarak 9'a, 24°C için 10'a yükseltmekte ve 27°C için doğrusal olarak 9'a ve 32°C daha sıcak dereceler için 1'e düşmektedir.

Bizim kumsal/havuz sıcaklık skorumuz 18°C altındaki hissedilen sıcaklıklar için 0, 24°C için doğrusal olarak 9'a ve 28°C için 10'a yükselmekte ve 32°C için doğrusal olarak 9'a ve 38°C ve daha yüksek dereceler için 1'e düşmektedir.

Yetiştirme sezonu tanımları dünya çapında farklılık gösterir ancak bu raporda yıl içerisinde (Kuzey Yarımküre için takvim yılı, Güney Yarımküre için ise 1 Temmuz tarihinden 30 Haziran tarihine kadar) en uzun ve sürekli donma dışı sıcaklı dönemleri (≥0°C) olarak tanımlanmaktadır.

Sofya bölgesindeki yetiştirme sezonu normalde 6,1 ay boyunca (185 gün) yaklaşık 18 Nisan tarihinden 20 Ekim tarihine kadar sürer ve nadiren 31 Mart tarihinden önce veya 4 Mayıs tarihinden sonra başlayıp nadiren 3 Ekim tarihinden önce veya 7 Kasım tarihinden sonra sona erer.

Yetiştirme derecesi günleri bitki ve hayvan gelişimini tahmin etmede kullanılan yıllık bir ısı birikme ölçeğidir ve maksimum bir sıcaklık düzeyinin üzerindeki herhangi bir fazlalığı göz ardı ederek baz bir sıcaklık üzerindeki sıcaklık entegrali olarak tanımlanmaktadır. Bu raporda taban 10°C tavan ise 30°C olarak kabul edilmektedir.

Yalnızca yetiştirme derecesi günlerine dayanarak, Sofya bölgesinde bahar çiçekleri ilk 9 Nisan civarında ortaya çıkarken nadiren 23 Mart tarihinden önce veya 28 Nisan tarihinden sonra çıkar.

Bu bölüm geniş bir alan üzerinde yüzeye ulaşan toplam günlük kısa dalga güneş enerjisini ele almaktadır ve bunu yaparken günün uzunluğu, Güneşin ufuk çizgisi üstündeki yüksekliği, bulut ve diğer atmosferik bileşenler tarafından emilim üzerinde mevsimsel etkileri göz önünde bulundurmaktadır. Kısa dalga radyasyonu görünür ışın ve ultraviyole radyasyon içermektedir.

Ortalama günlük kısa dalga güneş enerjisi yıl boyunca aşırı mevsimsel değişiklikler gösterir.

Yılın daha güneşli olan dönemi metrekare başına 6,3 kWh düzeyinin üstünde günlük ortalama olay kısa dalga enerjisiyle 19 Mayıs tarihinden 21 Ağustos tarihine kadar 3,1 ay boyunca sürer. Sofya bölgesinde en güneşli ay Temmuz ayıdır ve bu dönemde ortalama 7,3 kWh olmaktadır.

Yılın daha karanlık olan dönemi metrekare başına 2,9 kWh düzeyinin altında günlük ortalama kısa dalga enerjisiyle 31 Ekim tarihinden 14 Şubat tarihine kadar 3,5 ay boyunca sürer. Sofya bölgesinde en karanlık ay Aralık ayıdır ve bu dönemde ortalama 1,8 kWh olmaktadır.

Bu rapor için Sofya bölgesi coğrafi koordinatları 42,698° enlem, 23,324° boylam ve 562 m yüksekliktir.

Sofya bölgesinin 3 kilometre çapındaki topoğrafyada yükseklik açısından yalnızca az miktarda varyasyon bulunur ve maksimum yükseklik değişimi 98 metre iken ve deniz seviyesinden ortalama yüksekliği ise 554 metre kadardır. 16 kilometre çapında yükseklikte yalnızca az miktarda varyasyon gösterir (1.777 metre). 80 kilometre çapında ayrıca aşırı varyasyon gösterir (2.797 metre).

Sofya bölgesinin 3 kilometre yakınındaki alan yapay yüzeyler (%99) ile kaplıyken, 16 kilometre yakınındaki alan ekili arazi (%44) ve yapay yüzeyler (%32) ile ve 80 kilometre yakınındaki alan ise ağaçlar (%54) ve ekili arazi (%28) ile kaplıdır.