Alta Bölgesinde Yıl Boyu İklim ve Hava Durumu Norveç

Alta bölgesinde yazlar kısa, serin ve çok bulutlu ve kışlar uzun, dondurucu, karlı, rüzgarlı ve kapalı. Yıl içerisinde sıcaklık normalde -11°C ila 17°C arasında değişiklik gösterir ve nadiren -20°C altında ve 23°C üzerinde olur.

Turizm skorunagöre, ılık hava aktiviteleri açısından Alta ziyaretinde zamanı Temmuz başından Ağustos başına.

Ilık mevsim 2,7 ay uzunluğundadır ve 13 Haziran tarihinde başlayıp 3 Eylül tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık 13°C üzerindedir. Alta bölgesindeki en sıcak ay Temmuz ayıdır; bu ayda ortalama yüksek sıcaklık 16°C iken düşük sıcaklık 10°C düzeyindedir.

Soğuk mevsim 4,2 ay uzunluğundadır ve 13 Kasım tarihinde başlayıp 20 Mart tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık -0°C altındadır. Alta bölgesindeki en soğuk ay Ocak ayıdır; bu ayda ortalama düşük sıcaklık -10°C iken yüksek sıcaklık -4°C düzeyindedir.

Alta bölgesinde gökyüzünün bulutlarla kaplı olma durumu yüzdesinin ortalaması yıl boyunca önemli ölçüde mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Alta bölgesinde yılın gökyüzünün daha açık olduğu zamanı 12 Nisan civarında başlar ve 5,2 ay boyunca sürüp 18 Eylül civarında sona erer.

Alta bölgesinde yılın en açık ayı Haziran ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %40 oranında açıktır, çoğunlukla açıktır veya parçalı bulutludur.

Yılın daha bulutlu olan zamanı 18 Eylül civarında başlayıp 6,8 ay boyunca sürer ve 12 Nisan civarında biter.

Alta bölgesinde yılın en bulutlu ayı Ocak ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %81 oranında kapalıdır veya çoğunlukla bulutludur.

Yağmurlu gün en az 1 milimetre sıvı veya sıvıya eşdeğer yağışın olduğu bir gündür. Alta bölgesinde yağmurlu gün ihtimali yıl boyunca değişiklik arz etmektedir.

Yağmurlu mevsim 5,4 ay boyunca 26 Mayıs tarihinden 8 Kasım tarihine kadar sürer ve herhangi bir günün yağmurlu olma ihtimali %31 oranından yüksektir. Alta bölgesinde en çok yağmurlu günün olduğu ay 11,5 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Ekim ayıdır.

Kurak sezon 8 Kasım tarihinde başlayıp 26 Mayıs tarihine kadar 6,5 ay sürer. Alta bölgesinde en az yağmurlu günün olduğu ay 7,3 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Mart ayıdır.

Yağışlı günler arasından, yalnızca yağmur, yalnızca kar veya bu ikisinin bir karışımını içeren günler arasında ayrım yapıyoruz. Bu kategorizasyona bağlı olarak Alta bölgesinde en yaygın yağış formu yıl boyunca değişiklik göstermektedir.

Yalnızca yağmur 6 Nisan tarihinde başlayıp 8 Kasım tarihine kadar 7,1 ay boyunca en yaygın olandır. Alta bölgesinde yalnızca yağmurun en fazla sayıda gün olduğu ay Temmuz olup, ortalama yağış 11,2 gün düzeyindedir.

Yalnızca kar 8 Kasım tarihinde başlayıp 6 Nisan tarihine kadar 4,9 ay boyunca en yaygın olandır. Alta bölgesinde yalnızca karın en fazla sayıda gün olduğu ay Ocak olup, ortalama yağış 5,6 gün düzeyindedir.

Yağış miktarı

Yalnızca aylık toplamları değil, aylar içerisindeki varyasyonu da göstermek için yılın her bir gününü merkez alan hareketli 31 günlük dönemler üzerinden yağış miktarı gösterilmektedir. Alta aylık yağış miktarında önemli düzeyde mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Yılın yağmurlu dönemi en az 13 milimetre miktarında hareketli 31 günlük yağış miktarı ile 8,0 ay boyunca 29 Mart tarihinden 30 Kasım tarihine sürmektedir. Alta bölgesinde en yağmurlu ay Temmuz olup, ortalama yağış 68 milimetre düzeyindedir.

Yılın yağmursuz dönemi 30 Kasım tarihinden 29 Mart tarihine kadar 4,0 ay boyunca sürmektedir. Alta bölgesinde en az yağmurlu ay Şubat olup, ortalama yağış 8 milimetre düzeyindedir.

Kar Yağışı

Yağmur miktarında olduğu gibi kar yağışını yılın her bir gününü merkez alan ve 31 günlük hareketli dönemlerle göz önünde bulunduruyoruz. Alta aylık kar yağışında aşırı mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Yılın karlı dönemi en az 25 milimetre miktarında hareketli 31 günlük yağış miktarı ile 7,2 ay boyunca 1 Ekim tarihinden 7 Mayıs tarihine sürmektedir. Alta bölgesinde en kar yağışlı ay Ocak olup, ortalama kar yağışı 243 milimetre düzeyindedir.

Yılın karsız dönemi 7 Mayıs tarihinden 1 Ekim tarihine kadar 4,8 ay boyunca sürmektedir. Yılın en az kar yağışı 0 milimetre ortalama toplam birikmesiyle 22 Temmuz günü civarına denk gelmektedir.

Aşırı enlemine bağlı olarak Alta bölgesinde kutupsal gün (diğer bir adıyla geceyarısı Güneşi) yaz döneminde ve kutupsal gece ise kış döneminde yaşanır. Bunlar güneşin bir günden uzun bir süre boyunca sürekli ufuk çizgisinin üzerinde veya altında olduğu zamanlardır. Kutupsal günün ve gecenin kesin başlama ve bitiş tarihleri yıldan yıla değişiklik arz eder ve gözlemcinin tam lokasyonuna ve bulunduğu yüksekliğe ve yerel topografyaya dayanır.

Alta bölgesinde 2024 boyunca yazın Güneş 2,3 ay boyunca ufuk çizgisinin üstündedir ve 16 Mayıs tarihinde 00:35 saatinde doğar ve 27 Temmuz tarihinde 00:22 saatine kadar da hiç batmaz.

2024 yılında Alta bölgesinde kışın Güneş 1,8 ay boyunca sürekli ufuk çizgisinden aşağıdadır ve 24 Kasım tarihinde 11:44 saatinde batar ve 17 Ocak tarihinde 11:20 saatine kadar doğmaz.

Yaz Saati Uygulaması (YSU) 2024 yılında Alta bölgesinde baharda 31 Mart tarihinde başlayıp, 6,9 ay sürüp, sonbaharda 27 Ekim tarihinde bitecek şekilde uygulanmaktadır.

Aşağıdaki rakam 2024 yılı için olan kilit ay verilerinin kısa bir temsilini sunmaktadır. Yatay eksen günü, dikey eksen günün saatini göstermektedir. Renkli alanlar ise ayın ufuk çizgisinin üstünde olduğu zamanları ifade etmektedir. Dikey gri çubuklar (yeni Aylar) ve mavi çubuklar (dolunaylar) kilit Ay evrelerini göstermektedir.

Nem rahatlık düzeyleri için çiylenme noktasını baz alınmıştır zira terin tenden buharlaşıp buharlaşmayacağını ve böylece vücudu serinletip serinletmeyeceğini belirlemektedir. Düşük çiylenme noktaları daha kuru hissi verirken yüksek çiylenme noktaları daha nemli hissi vermektedir. Gece ve gündüz arasında normalde önemli oranda değişiklik arz eden sıcaklıktan farklı olarak çiylenme noktası daha yavaş değişim gösterir ve böylece sıcaklık gece düşebiliyorken genelde bunaltıcı bir günün ardından bunaltıcı bir gece gelir.

Alta bölgesinde nem rahatlık düzeyinin bunaltıcı, basık veya dayanılmaz olduğu zaman yüzdesiyle ölçülen, hissedilen nem oranı yıl boyunca önemli ölçüde değişiklik göstermez ve yıl boyu %0 düzeyiyle neredeyse sabit kalır.

Bu bölümde yerden 10 metre yükseklikteki geniş alan saatlik ortalama rüzgar hızları tartışılmaktadır. Herhangi bir lokasyonda deneyimlenen rüzgar yerel topografyaya ve diğer faktörlere çok bağımlıdır ve anlık rüzgar hızı ve yönü saatlik ortalamalardan çok daha fazla değişkenlik göstermektedir.

Alta ortalama saatlik rüzgar hızı yıl boyunca önemli oranda mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Yılın daha rüzgarlı olan dönemi 17,2 kilometre/saat düzeyinin üstünde ortalama rüzgar hızıyla 30 Ekim tarihinden 19 Nisan tarihine kadar 5,6 ay boyunca sürer. Alta bölgesinde yılın en rüzgarlı ayı Şubat ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 21,5 kilometre/saat olmaktadır.

Yılın en sakin zamanı 19 Nisan tarihinden 30 Ekim tarihine kadar 6,4 ay boyunca sürmektedir. Alta bölgesinde yılın en sakin ayı Ağustos ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 12,8 kilometre/saat olmaktadır.

Alta bölgesindeki hakim ortalama saatlik rüzgar yönü yıl boyunca değişiklik göstermektedir.

Rüzgar genelde batı yönünden 21 Mayıs tarihinden 7 Temmuz tarihine 1,5 ay boyunca en yüksek %32 ile 3 Haziran tarihinde esmektedir. Rüzgar genelde güney yönünden 7 Temmuz tarihinden 21 Mayıs tarihine 10 ay boyunca en yüksek %48 ile 1 Ocak tarihinde esmektedir.

Alta büyük bir su kitlesine yakın konumdadır (örneğin okyanus, deniz veya büyük bir göl gibi). Bu bölüm o su kütlesinin geniş alan ortalama yüzey sıcaklığına ilişkin rapor sunmaktadır.

Ortalama su sıcaklığı yıl boyunca aşırı mevsimsel değişiklikler göstermektedir.

Yılın su sıcaklığının daha ılık olduğu dönemi ortalama sıcaklığın 9°C düzeyinin üzerinde olduğu 6 Temmuz tarihinden 15 Eylül tarihine kadar 2,3 ay boyunca sürer. Alta bölgesinde suyun en sıcak olduğu ay Ağustos ayıdır ve bu dönemde ortalama sıcaklık 10°C olmaktadır.

Yılın su sıcaklığının daha serin olduğu dönemi ortalama sıcaklığın 5°C düzeyinin altında olduğu 30 Aralık tarihinden 17 Mayıs tarihine kadar 4,6 ay boyunca sürer. Alta bölgesinde suyun en serin olduğu ay Mart ayıdır ve bu dönemde ortalama sıcaklık 3°C olmaktadır.

Havanın Alta bölgesinde yıl boyunca ne kadar iyi olduğunu ölçmek için iki seyahat skoru hesaplaması yapıyoruz.

Turizm skoru açık, yağmursuz günleri ve 18°C ila 27°C arasındaki hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak Alta bölgesini genel açık hava turist aktiviteleri açısından ziyaret etmek için en iyi zaman Temmuz başından Ağustos başına, en yüksek skoru alan ise Temmuz ayının üçüncü haftası.

Kumsal/havuz skoru açık, yağmursuz günleri ve 24°C ila 32°C arasında hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak, sıcak hava aktiviteleri açısından Alta ziyaretinin en iyi zamanı Temmuzortasından sonuna.

Metodoloji

Analiz yapılan dönemde (1980 ila 2016 arasında) 08:00 ila 21:00 arasındaki her saatte hissedilen sıcaklık, bulut örtüsü ve toplam yağış için bağımsız skorlar hesaplanır. Bu skorlar tek bir saatlik bileşik skor olarak birleştirilmekte ve daha sonra günlere toplanmakta ve analiz dönemindeki tüm yıllar için ortalaması alınıp düzleştirilmektedir.

Bizim bulut örtüsü skorumuz tam açık gökyüzü için 10'dur ve neredeyse tamamen açık gökyüzü için 9 ve tamamen kapalı gökyüzü için 1 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Söz konusu saati merkez alan üç saatlik yağışa dayalı olan yağış skorumuz1 milimetre hiç yağış olmamasına 10 skoru vermektedir. Bu skor çok az yağış için 9 ve 1 milimetre ve daha fazlası yağış için 0 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Bizim turizm sıcaklık skorumuz 10°C altında hissedilen sıcaklıklar için 0, 18°C için doğrusal olarak 9'a, 24°C için 10'a yükseltmekte ve 27°C için doğrusal olarak 9'a ve 32°C daha sıcak dereceler için 1'e düşmektedir.

Bizim kumsal/havuz sıcaklık skorumuz 18°C altındaki hissedilen sıcaklıklar için 0, 24°C için doğrusal olarak 9'a ve 28°C için 10'a yükselmekte ve 32°C için doğrusal olarak 9'a ve 38°C ve daha yüksek dereceler için 1'e düşmektedir.

Yetiştirme sezonu tanımları dünya çapında farklılık gösterir ancak bu raporda yıl içerisinde (Kuzey Yarımküre için takvim yılı, Güney Yarımküre için ise 1 Temmuz tarihinden 30 Haziran tarihine kadar) en uzun ve sürekli donma dışı sıcaklı dönemleri (≥0°C) olarak tanımlanmaktadır.

Alta bölgesindeki yetiştirme sezonu normalde 4,4 ay boyunca (136 gün) yaklaşık 15 Mayıs tarihinden 27 Eylül tarihine kadar sürer ve nadiren 27 Nisan tarihinden önce veya 31 Mayıs tarihinden sonra başlayıp nadiren 10 Eylül tarihinden önce veya 17 Ekim tarihinden sonra sona erer.

Yetiştirme derecesi günleri bitki ve hayvan gelişimini tahmin etmede kullanılan yıllık bir ısı birikme ölçeğidir ve maksimum bir sıcaklık düzeyinin üzerindeki herhangi bir fazlalığı göz ardı ederek baz bir sıcaklık üzerindeki sıcaklık entegrali olarak tanımlanmaktadır. Bu raporda taban 10°C tavan ise 30°C olarak kabul edilmektedir.

Yalnızca yetiştirme derecesi günlerine dayanarak, Alta bölgesinde bahar çiçekleri ilk 25 Haziran civarında ortaya çıkarken nadiren 9 Haziran tarihinden önce veya 14 Temmuz tarihinden sonra çıkar.

Bu bölüm geniş bir alan üzerinde yüzeye ulaşan toplam günlük kısa dalga güneş enerjisini ele almaktadır ve bunu yaparken günün uzunluğu, Güneşin ufuk çizgisi üstündeki yüksekliği, bulut ve diğer atmosferik bileşenler tarafından emilim üzerinde mevsimsel etkileri göz önünde bulundurmaktadır. Kısa dalga radyasyonu görünür ışın ve ultraviyole radyasyon içermektedir.

Ortalama günlük kısa dalga güneş enerjisi yıl boyunca aşırı mevsimsel değişiklikler gösterir.

Yılın daha güneşli olan dönemi metrekare başına 4,2 kWh düzeyinin üstünde günlük ortalama olay kısa dalga enerjisiyle 9 Mayıs tarihinden 28 Temmuz tarihine kadar 2,6 ay boyunca sürer. Alta bölgesinde en güneşli ay Haziran ayıdır ve bu dönemde ortalama 5,2 kWh olmaktadır.

Yılın daha karanlık olan dönemi metrekare başına 1,0 kWh düzeyinin altında günlük ortalama kısa dalga enerjisiyle 28 Eylül tarihinden 10 Mart tarihine kadar 5,4 ay boyunca sürer. Alta bölgesinde en karanlık ay Aralık ayıdır ve bu dönemde ortalama 0,0 kWh olmaktadır.

Bu rapor için Alta bölgesi coğrafi koordinatları 69,969° enlem, 23,272° boylam ve 66 m yüksekliktir.

Alta bölgesinin 3 kilometre çapındaki topoğrafyada yükseklik açısından önemli miktarda varyasyon bulunur ve maksimum yükseklik değişimi 204 metre iken ve deniz seviyesinden ortalama yüksekliği ise 22 metre kadardır. 16 kilometre çapında önemli miktarda varyasyon gösterir (1.000 metre). 80 kilometre çapında ayrıca aşırı varyasyon gösterir (1.333 metre).

Alta bölgesinin 3 kilometre yakınındaki alan yapay yüzeyler (%39), ekili arazi (%24), ağaçlar (%17) ve su (%14) ile kaplıyken, 16 kilometre yakınındaki alan ağaçlar (%40) ve seyrek bitki örtüsü (%22) ile ve 80 kilometre yakınındaki alan ise seyrek bitki örtüsü (%39) ve su (%18) ile kaplıdır.