Haparanda Bölgesinde Yıl Boyu İklim ve Hava Durumu İsveç

Haparanda bölgesinde yazlar serin ve parçalı bulutlu ve kışlar uzun, dondurucu, karlı ve kapalı. Yıl içerisinde sıcaklık normalde -15°C ila 19°C arasında değişiklik gösterir ve nadiren -26°C altında ve 24°C üzerinde olur.

Turizm skorunagöre, ılık hava aktiviteleri açısından Haparanda ziyaretinde zamanı Temmuz başından Ağustos başına.

Ilık mevsim 3,0 ay uzunluğundadır ve 3 Haziran tarihinde başlayıp 2 Eylül tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık 14°C üzerindedir. Haparanda bölgesindeki en sıcak ay Temmuz ayıdır; bu ayda ortalama yüksek sıcaklık 19°C iken düşük sıcaklık 11°C düzeyindedir.

Soğuk mevsim 3,8 ay uzunluğundadır ve 23 Kasım tarihinde başlayıp 15 Mart tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık -2°C altındadır. Haparanda bölgesindeki en soğuk ay Ocak ayıdır; bu ayda ortalama düşük sıcaklık -14°C iken yüksek sıcaklık -7°C düzeyindedir.

Haparanda bölgesinde gökyüzünün bulutlarla kaplı olma durumu yüzdesinin ortalaması yıl boyunca önemli ölçüde mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Haparanda bölgesinde yılın gökyüzünün daha açık olduğu zamanı 15 Nisan civarında başlar ve 5,3 ay boyunca sürüp 25 Eylül civarında sona erer.

Haparanda bölgesinde yılın en açık ayı Temmuz ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %52 oranında açıktır, çoğunlukla açıktır veya parçalı bulutludur.

Yılın daha bulutlu olan zamanı 25 Eylül civarında başlayıp 6,7 ay boyunca sürer ve 15 Nisan civarında biter.

Haparanda bölgesinde yılın en bulutlu ayı Ocak ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %80 oranında kapalıdır veya çoğunlukla bulutludur.

Yağmurlu gün en az 1 milimetre sıvı veya sıvıya eşdeğer yağışın olduğu bir gündür. Haparanda bölgesinde yağmurlu gün ihtimali yıl boyunca değişiklik arz etmektedir.

Yağmurlu mevsim 7,2 ay boyunca 26 Mayıs tarihinden 1 Ocak tarihine kadar sürer ve herhangi bir günün yağmurlu olma ihtimali %24 oranından yüksektir. Haparanda bölgesinde en çok yağmurlu günün olduğu ay 9,0 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Ağustos ayıdır.

Kurak sezon 1 Ocak tarihinde başlayıp 26 Mayıs tarihine kadar 4,8 ay sürer. Haparanda bölgesinde en az yağmurlu günün olduğu ay 6,0 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Mart ayıdır.

Yağışlı günler arasından, yalnızca yağmur, yalnızca kar veya bu ikisinin bir karışımını içeren günler arasında ayrım yapıyoruz. Bu kategorizasyona bağlı olarak Haparanda bölgesinde en yaygın yağış formu yıl boyunca değişiklik göstermektedir.

Yalnızca yağmur 27 Mart tarihinde başlayıp 17 Aralık tarihine kadar 8,7 ay boyunca en yaygın olandır. Haparanda bölgesinde yalnızca yağmurun en fazla sayıda gün olduğu ay Ağustos olup, ortalama yağış 9,0 gün düzeyindedir.

Yalnızca kar 17 Aralık tarihinde başlayıp 27 Mart tarihine kadar 3,3 ay boyunca en yaygın olandır. Haparanda bölgesinde yalnızca karın en fazla sayıda gün olduğu ay Ocak olup, ortalama yağış 4,5 gün düzeyindedir.

Yağış miktarı

Yalnızca aylık toplamları değil, aylar içerisindeki varyasyonu da göstermek için yılın her bir gününü merkez alan hareketli 31 günlük dönemler üzerinden yağış miktarı gösterilmektedir. Haparanda aylık yağış miktarında önemli düzeyde mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Yılın yağmurlu dönemi en az 13 milimetre miktarında hareketli 31 günlük yağış miktarı ile 9,2 ay boyunca 22 Mart tarihinden 29 Aralık tarihine sürmektedir. Haparanda bölgesinde en yağmurlu ay Ağustos olup, ortalama yağış 58 milimetre düzeyindedir.

Yılın yağmursuz dönemi 29 Aralık tarihinden 22 Mart tarihine kadar 2,8 ay boyunca sürmektedir. Haparanda bölgesinde en az yağmurlu ay Şubat olup, ortalama yağış 5 milimetre düzeyindedir.

Kar Yağışı

Yağmur miktarında olduğu gibi kar yağışını yılın her bir gününü merkez alan ve 31 günlük hareketli dönemlerle göz önünde bulunduruyoruz. Haparanda aylık kar yağışında önemli düzeyde mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Yılın karlı dönemi en az 25 milimetre miktarında hareketli 31 günlük yağış miktarı ile 6,7 ay boyunca 9 Ekim tarihinden 29 Nisan tarihine sürmektedir. Haparanda bölgesinde en kar yağışlı ay Ocak olup, ortalama kar yağışı 225 milimetre düzeyindedir.

Yılın karsız dönemi 29 Nisan tarihinden 9 Ekim tarihine kadar 5,4 ay boyunca sürmektedir. Yılın en az kar yağışı 0 milimetre ortalama toplam birikmesiyle 19 Temmuz günü civarına denk gelmektedir.

Aşırı enlemine bağlı olarak Haparanda bölgesinde kutupsal gün (diğer bir adıyla geceyarısı güneşi) yaz boyunca yaşanır. Kutupsal günün ve gecenin kesin başlama ve bitiş tarihleri yıldan yıla değişiklik arz eder ve gözlemcinin tam lokasyonuna ve bulunduğu yüksekliğe ve yerel topografyaya dayanır.

Haparanda bölgesinde 2024 boyunca yazın Güneş 1,7 hafta boyunca ufuk çizgisinin üstündedir ve 15 Haziran tarihinde 00:27 saatinde doğar ve 27 Haziran tarihinde 00:21 saatine kadar da hiç batmaz.

Yaz Saati Uygulaması (YSU) 2024 yılında Haparanda bölgesinde baharda 31 Mart tarihinde başlayıp, 6,9 ay sürüp, sonbaharda 27 Ekim tarihinde bitecek şekilde uygulanmaktadır.

Aşağıdaki rakam 2024 yılı için olan kilit ay verilerinin kısa bir temsilini sunmaktadır. Yatay eksen günü, dikey eksen günün saatini göstermektedir. Renkli alanlar ise ayın ufuk çizgisinin üstünde olduğu zamanları ifade etmektedir. Dikey gri çubuklar (yeni Aylar) ve mavi çubuklar (dolunaylar) kilit Ay evrelerini göstermektedir.

Nem rahatlık düzeyleri için çiylenme noktasını baz alınmıştır zira terin tenden buharlaşıp buharlaşmayacağını ve böylece vücudu serinletip serinletmeyeceğini belirlemektedir. Düşük çiylenme noktaları daha kuru hissi verirken yüksek çiylenme noktaları daha nemli hissi vermektedir. Gece ve gündüz arasında normalde önemli oranda değişiklik arz eden sıcaklıktan farklı olarak çiylenme noktası daha yavaş değişim gösterir ve böylece sıcaklık gece düşebiliyorken genelde bunaltıcı bir günün ardından bunaltıcı bir gece gelir.

Haparanda bölgesinde nem rahatlık düzeyinin bunaltıcı, basık veya dayanılmaz olduğu zaman yüzdesiyle ölçülen, hissedilen nem oranı yıl boyunca önemli ölçüde değişiklik göstermez ve bütün yıl boyu %1 düzeyinin %1 artı veya eksi civarında kalır.

Bu bölümde yerden 10 metre yükseklikteki geniş alan saatlik ortalama rüzgar hızları tartışılmaktadır. Herhangi bir lokasyonda deneyimlenen rüzgar yerel topografyaya ve diğer faktörlere çok bağımlıdır ve anlık rüzgar hızı ve yönü saatlik ortalamalardan çok daha fazla değişkenlik göstermektedir.

Haparanda ortalama saatlik rüzgar hızı yıl boyunca hafif mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Yılın daha rüzgarlı olan dönemi 11,3 kilometre/saat düzeyinin üstünde ortalama rüzgar hızıyla 8 Eylül tarihinden 30 Mart tarihine kadar 6,7 ay boyunca sürer. Haparanda bölgesinde yılın en rüzgarlı ayı Aralık ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 13,3 kilometre/saat olmaktadır.

Yılın en sakin zamanı 30 Mart tarihinden 8 Eylül tarihine kadar 5,3 ay boyunca sürmektedir. Haparanda bölgesinde yılın en sakin ayı Temmuz ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 9,3 kilometre/saat olmaktadır.

Haparanda bölgesinde yıl boyunca baskın ortalama saatlik rüzgar güney yönünden gelmektedir.

Haparanda büyük bir su kitlesine yakın konumdadır (örneğin okyanus, deniz veya büyük bir göl gibi). Bu bölüm o su kütlesinin geniş alan ortalama yüzey sıcaklığına ilişkin rapor sunmaktadır.

Ortalama su sıcaklığı yıl boyunca aşırı mevsimsel değişiklikler göstermektedir.

Yılın su sıcaklığının daha ılık olduğu dönemi ortalama sıcaklığın 12°C düzeyinin üzerinde olduğu 4 Temmuz tarihinden 11 Eylül tarihine kadar 2,2 ay boyunca sürer. Haparanda bölgesinde suyun en sıcak olduğu ay Ağustos ayıdır ve bu dönemde ortalama sıcaklık 15°C olmaktadır.

Yılın su sıcaklığının daha serin olduğu dönemi ortalama sıcaklığın 2°C düzeyinin altında olduğu 29 Kasım tarihinden 16 Mayıs tarihine kadar 5,6 ay boyunca sürer. Haparanda bölgesinde suyun en serin olduğu ay Şubat ayıdır ve bu dönemde ortalama sıcaklık -1°C olmaktadır.

Havanın Haparanda bölgesinde yıl boyunca ne kadar iyi olduğunu ölçmek için iki seyahat skoru hesaplaması yapıyoruz.

Turizm skoru açık, yağmursuz günleri ve 18°C ila 27°C arasındaki hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak Haparanda bölgesini genel açık hava turist aktiviteleri açısından ziyaret etmek için en iyi zaman Temmuz başından Ağustos başına, en yüksek skoru alan ise Temmuz ayının üçüncü haftası.

Kumsal/havuz skoru açık, yağmursuz günleri ve 24°C ila 32°C arasında hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak, sıcak hava faaliyetleri açısından Haparanda ziyaretinin en iyi zamanı Temmuzortasından sonuna, en yüksek skoru alan ise Temmuz ayının üçüncü haftası.

Metodoloji

Analiz yapılan dönemde (1980 ila 2016 arasında) 08:00 ila 21:00 arasındaki her saatte hissedilen sıcaklık, bulut örtüsü ve toplam yağış için bağımsız skorlar hesaplanır. Bu skorlar tek bir saatlik bileşik skor olarak birleştirilmekte ve daha sonra günlere toplanmakta ve analiz dönemindeki tüm yıllar için ortalaması alınıp düzleştirilmektedir.

Bizim bulut örtüsü skorumuz tam açık gökyüzü için 10'dur ve neredeyse tamamen açık gökyüzü için 9 ve tamamen kapalı gökyüzü için 1 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Söz konusu saati merkez alan üç saatlik yağışa dayalı olan yağış skorumuz1 milimetre hiç yağış olmamasına 10 skoru vermektedir. Bu skor çok az yağış için 9 ve 1 milimetre ve daha fazlası yağış için 0 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Bizim turizm sıcaklık skorumuz 10°C altında hissedilen sıcaklıklar için 0, 18°C için doğrusal olarak 9'a, 24°C için 10'a yükseltmekte ve 27°C için doğrusal olarak 9'a ve 32°C daha sıcak dereceler için 1'e düşmektedir.

Bizim kumsal/havuz sıcaklık skorumuz 18°C altındaki hissedilen sıcaklıklar için 0, 24°C için doğrusal olarak 9'a ve 28°C için 10'a yükselmekte ve 32°C için doğrusal olarak 9'a ve 38°C ve daha yüksek dereceler için 1'e düşmektedir.

Yetiştirme sezonu tanımları dünya çapında farklılık gösterir ancak bu raporda yıl içerisinde (Kuzey Yarımküre için takvim yılı, Güney Yarımküre için ise 1 Temmuz tarihinden 30 Haziran tarihine kadar) en uzun ve sürekli donma dışı sıcaklı dönemleri (≥0°C) olarak tanımlanmaktadır.

Haparanda bölgesindeki yetiştirme sezonu normalde 3,9 ay boyunca (120 gün) yaklaşık 17 Mayıs tarihinden 14 Eylül tarihine kadar sürer ve nadiren 1 Mayıs tarihinden önce veya 1 Haziran tarihinden sonra başlayıp nadiren 26 Ağustos tarihinden önce veya 3 Ekim tarihinden sonra sona erer.

Yetiştirme derecesi günleri bitki ve hayvan gelişimini tahmin etmede kullanılan yıllık bir ısı birikme ölçeğidir ve maksimum bir sıcaklık düzeyinin üzerindeki herhangi bir fazlalığı göz ardı ederek baz bir sıcaklık üzerindeki sıcaklık entegrali olarak tanımlanmaktadır. Bu raporda taban 10°C tavan ise 30°C olarak kabul edilmektedir.

Yalnızca yetiştirme derecesi günlerine dayanarak, Haparanda bölgesinde bahar çiçekleri ilk 9 Haziran civarında ortaya çıkarken nadiren 29 Mayıs tarihinden önce veya 23 Haziran tarihinden sonra çıkar.

Bu bölüm geniş bir alan üzerinde yüzeye ulaşan toplam günlük kısa dalga güneş enerjisini ele almaktadır ve bunu yaparken günün uzunluğu, Güneşin ufuk çizgisi üstündeki yüksekliği, bulut ve diğer atmosferik bileşenler tarafından emilim üzerinde mevsimsel etkileri göz önünde bulundurmaktadır. Kısa dalga radyasyonu görünür ışın ve ultraviyole radyasyon içermektedir.

Ortalama günlük kısa dalga güneş enerjisi yıl boyunca aşırı mevsimsel değişiklikler gösterir.

Yılın daha güneşli olan dönemi metrekare başına 4,8 kWh düzeyinin üstünde günlük ortalama olay kısa dalga enerjisiyle 14 Mayıs tarihinden 4 Ağustos tarihine kadar 2,7 ay boyunca sürer. Haparanda bölgesinde en güneşli ay Haziran ayıdır ve bu dönemde ortalama 5,8 kWh olmaktadır.

Yılın daha karanlık olan dönemi metrekare başına 1,2 kWh düzeyinin altında günlük ortalama kısa dalga enerjisiyle 4 Ekim tarihinden 4 Mart tarihine kadar 5,0 ay boyunca sürer. Haparanda bölgesinde en karanlık ay Aralık ayıdır ve bu dönemde ortalama 0,0 kWh olmaktadır.

Bu rapor için Haparanda bölgesi coğrafi koordinatları 65,835° enlem, 24,137° boylam ve 5 m yüksekliktir.

Haparanda bölgesinin 3 kilometre çapındaki topoğrafya neredeyse düzdür ve maksimum yükseklik değişimi 21 metre iken ve deniz seviyesinden ortalama yüksekliği ise 6 metre kadardır. 16 kilometre içerisinde düzlüktür (83 metre). 80 kilometre çapında yükseklikte yalnızca az miktarda varyasyon gösterir (303 metre).

Haparanda bölgesinin 3 kilometre yakınındaki alan yapay yüzeyler (%49), ağaçlar (%25) ve su (%17) ile kaplıyken, 16 kilometre yakınındaki alan ağaçlar (%51) ve su (%33) ile ve 80 kilometre yakınındaki alan ise ağaçlar (%51) ve su (%40) ile kaplıdır.