Tartu Bölgesinde Yıl Boyu İklim ve Hava Durumu Estonya

Tartu bölgesinde yazlar rahat ve parçalı bulutlu ve kışlar uzun, dondurucu, karlı, rüzgarlı ve kapalı. Yıl içerisinde sıcaklık normalde -9°C ila 22°C arasında değişiklik gösterir ve nadiren -21°C altında ve 28°C üzerinde olur.

Turizm skorunagöre, ılık hava aktiviteleri açısından Tartu ziyaretinde zamanı Haziran sonundan Ağustos ortasına.

Ilık mevsim 3,4 ay uzunluğundadır ve 22 Mayıs tarihinde başlayıp 3 Eylül tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık 17°C üzerindedir. Tartu bölgesindeki en sıcak ay Temmuz ayıdır; bu ayda ortalama yüksek sıcaklık 22°C iken düşük sıcaklık 13°C düzeyindedir.

Soğuk mevsim 3,8 ay uzunluğundadır ve 19 Kasım tarihinde başlayıp 14 Mart tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık 2°C altındadır. Tartu bölgesindeki en soğuk ay Şubat ayıdır; bu ayda ortalama düşük sıcaklık -8°C iken yüksek sıcaklık -2°C düzeyindedir.

Tartu bölgesinde gökyüzünün bulutlarla kaplı olma durumu yüzdesinin ortalaması yıl boyunca önemli ölçüde mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Tartu bölgesinde yılın gökyüzünün daha açık olduğu zamanı 10 Nisan civarında başlar ve 5,7 ay boyunca sürüp 2 Ekim civarında sona erer.

Tartu bölgesinde yılın en açık ayı Temmuz ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %56 oranında açıktır, çoğunlukla açıktır veya parçalı bulutludur.

Yılın daha bulutlu olan zamanı 2 Ekim civarında başlayıp 6,3 ay boyunca sürer ve 10 Nisan civarında biter.

Tartu bölgesinde yılın en bulutlu ayı Ocak ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %79 oranında kapalıdır veya çoğunlukla bulutludur.

Yağmurlu gün en az 1 milimetre sıvı veya sıvıya eşdeğer yağışın olduğu bir gündür. Tartu bölgesinde yağmurlu gün ihtimali yıl boyunca değişiklik arz etmektedir.

Yağmurlu mevsim 6,1 ay boyunca 27 Mayıs tarihinden 29 Kasım tarihine kadar sürer ve herhangi bir günün yağmurlu olma ihtimali %27 oranından yüksektir. Tartu bölgesinde en çok yağmurlu günün olduğu ay 10,4 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Haziran ayıdır.

Kurak sezon 29 Kasım tarihinde başlayıp 27 Mayıs tarihine kadar 5,9 ay sürer. Tartu bölgesinde en az yağmurlu günün olduğu ay 5,6 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Şubat ayıdır.

Yağışlı günler arasından, yalnızca yağmur, yalnızca kar veya bu ikisinin bir karışımını içeren günler arasında ayrım yapıyoruz. Bu kategorizasyona bağlı olarak Tartu bölgesinde en yaygın yağış formu yıl boyunca değişiklik göstermektedir.

Yalnızca yağmur 10 Şubat tarihinde başlayıp 12 Aralık tarihine kadar 10 ay boyunca en yaygın olandır. Tartu bölgesinde yalnızca yağmurun en fazla sayıda gün olduğu ay Haziran olup, ortalama yağış 10,4 gün düzeyindedir.

Yalnızca kar 12 Aralık tarihinde başlayıp 10 Şubat tarihine kadar 2,0 ay boyunca en yaygın olandır. Tartu bölgesinde yalnızca karın en fazla sayıda gün olduğu ay Aralık olup, ortalama yağış 3,1 gün düzeyindedir.

Yağış miktarı

Yalnızca aylık toplamları değil, aylar içerisindeki varyasyonu da göstermek için yılın her bir gününü merkez alan hareketli 31 günlük dönemler üzerinden yağış miktarı gösterilmektedir. Tartu aylık yağış miktarında önemli düzeyde mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Tartu bölgesinde yıl boyu yağan yağmur. Tartu bölgesinde en yağmurlu ay Haziran olup, ortalama yağış 73 milimetre düzeyindedir.

Tartu bölgesinde en az yağmurlu ay Şubat olup, ortalama yağış 12 milimetre düzeyindedir.

Kar Yağışı

Yağmur miktarında olduğu gibi kar yağışını yılın her bir gününü merkez alan ve 31 günlük hareketli dönemlerle göz önünde bulunduruyoruz. Tartu aylık kar yağışında önemli düzeyde mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Yılın karlı dönemi en az 25 milimetre miktarında hareketli 31 günlük yağış miktarı ile 5,9 ay boyunca 22 Ekim tarihinden 18 Nisan tarihine sürmektedir. Tartu bölgesinde en kar yağışlı ay Aralık olup, ortalama kar yağışı 159 milimetre düzeyindedir.

Yılın karsız dönemi 18 Nisan tarihinden 22 Ekim tarihine kadar 6,1 ay boyunca sürmektedir. Yılın en az kar yağışı 0 milimetre ortalama toplam birikmesiyle 25 Temmuz günü civarına denk gelmektedir.

Tartu gün uzunluğu yıl boyunca çok önemli ölçüde değişiklik arz etmektedir. 2024 yılında en kısa gün 21 Aralık tarihinde 6 saat 21 dakika gün ışığıyla gerçekleşirken en uzun günü ise 20 Haziran tarihinde 18 saat 18 dakika gün ışığıyla gerçekleşir.

En erken gün doğumu 18 Haziran tarihinde 04:05 saatindedir ve en geç gün doğumu ise 27 Aralık tarihinde 4 saat 57 dakika sonra 09:02 saatindedir. En erken gün batımı 15 Aralık tarihinde 15:20 saatinde ve en geç gün batımı 23 Haziran tarihinde 7 saat 4 dakika sonra 22:24 saatindedir.

Yaz Saati Uygulaması (YSU) 2024 yılında Tartu bölgesinde baharda 31 Mart tarihinde başlayıp, 6,9 ay sürüp, sonbaharda 27 Ekim tarihinde bitecek şekilde uygulanmaktadır.

Aşağıdaki rakam 2024 yılı için olan kilit ay verilerinin kısa bir temsilini sunmaktadır. Yatay eksen günü, dikey eksen günün saatini göstermektedir. Renkli alanlar ise ayın ufuk çizgisinin üstünde olduğu zamanları ifade etmektedir. Dikey gri çubuklar (yeni Aylar) ve mavi çubuklar (dolunaylar) kilit Ay evrelerini göstermektedir.

Nem rahatlık düzeyleri için çiylenme noktasını baz alınmıştır zira terin tenden buharlaşıp buharlaşmayacağını ve böylece vücudu serinletip serinletmeyeceğini belirlemektedir. Düşük çiylenme noktaları daha kuru hissi verirken yüksek çiylenme noktaları daha nemli hissi vermektedir. Gece ve gündüz arasında normalde önemli oranda değişiklik arz eden sıcaklıktan farklı olarak çiylenme noktası daha yavaş değişim gösterir ve böylece sıcaklık gece düşebiliyorken genelde bunaltıcı bir günün ardından bunaltıcı bir gece gelir.

Tartu bölgesinde nem rahatlık düzeyinin bunaltıcı, basık veya dayanılmaz olduğu zaman yüzdesiyle ölçülen, hissedilen nem oranı yıl boyunca önemli ölçüde değişiklik göstermez ve bütün yıl boyu %2 düzeyinin %2 artı veya eksi civarında kalır.

Bu bölümde yerden 10 metre yükseklikteki geniş alan saatlik ortalama rüzgar hızları tartışılmaktadır. Herhangi bir lokasyonda deneyimlenen rüzgar yerel topografyaya ve diğer faktörlere çok bağımlıdır ve anlık rüzgar hızı ve yönü saatlik ortalamalardan çok daha fazla değişkenlik göstermektedir.

Tartu ortalama saatlik rüzgar hızı yıl boyunca önemli oranda mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Yılın daha rüzgarlı olan dönemi 17,2 kilometre/saat düzeyinin üstünde ortalama rüzgar hızıyla 21 Eylül tarihinden 8 Nisan tarihine kadar 6,6 ay boyunca sürer. Tartu bölgesinde yılın en rüzgarlı ayı Ocak ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 19,6 kilometre/saat olmaktadır.

Yılın en sakin zamanı 8 Nisan tarihinden 21 Eylül tarihine kadar 5,4 ay boyunca sürmektedir. Tartu bölgesinde yılın en sakin ayı Temmuz ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 14,8 kilometre/saat olmaktadır.

Tartu bölgesindeki hakim ortalama saatlik rüzgar yönü yıl boyunca değişiklik göstermektedir.

Rüzgar genelde güney yönünden 29 Ocak tarihinden 29 Mart tarihine 2,0 ay boyunca ve 5 Ekim tarihinden 25 Aralık tarihine 2,6 ay boyunca en yüksek %42 ile 24 Kasım tarihinde esmektedir. Rüzgar genelde batı yönünden 29 Mart tarihinden 5 Ekim tarihine 6,2 ay boyunca ve 25 Aralık tarihinden 29 Ocak tarihine 1,1 ay boyunca en yüksek %39 ile 7 Temmuz tarihinde esmektedir.

Havanın Tartu bölgesinde yıl boyunca ne kadar iyi olduğunu ölçmek için iki seyahat skoru hesaplaması yapıyoruz.

Turizm skoru açık, yağmursuz günleri ve 18°C ila 27°C arasındaki hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak Tartu bölgesini genel açık hava turist aktiviteleri açısından ziyaret etmek için en iyi zaman Haziran sonundan Ağustos ortasına, en yüksek skoru alan ise Temmuz ayının üçüncü haftası.

Kumsal/havuz skoru açık, yağmursuz günleri ve 24°C ila 32°C arasında hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak, sıcak hava faaliyetleri açısından Tartu ziyaretinin en iyi zamanı Temmuz başından Ağustos başına, en yüksek skoru alan ise Temmuz ayının üçüncü haftası.

Metodoloji

Analiz yapılan dönemde (1980 ila 2016 arasında) 08:00 ila 21:00 arasındaki her saatte hissedilen sıcaklık, bulut örtüsü ve toplam yağış için bağımsız skorlar hesaplanır. Bu skorlar tek bir saatlik bileşik skor olarak birleştirilmekte ve daha sonra günlere toplanmakta ve analiz dönemindeki tüm yıllar için ortalaması alınıp düzleştirilmektedir.

Bizim bulut örtüsü skorumuz tam açık gökyüzü için 10'dur ve neredeyse tamamen açık gökyüzü için 9 ve tamamen kapalı gökyüzü için 1 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Söz konusu saati merkez alan üç saatlik yağışa dayalı olan yağış skorumuz1 milimetre hiç yağış olmamasına 10 skoru vermektedir. Bu skor çok az yağış için 9 ve 1 milimetre ve daha fazlası yağış için 0 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Bizim turizm sıcaklık skorumuz 10°C altında hissedilen sıcaklıklar için 0, 18°C için doğrusal olarak 9'a, 24°C için 10'a yükseltmekte ve 27°C için doğrusal olarak 9'a ve 32°C daha sıcak dereceler için 1'e düşmektedir.

Bizim kumsal/havuz sıcaklık skorumuz 18°C altındaki hissedilen sıcaklıklar için 0, 24°C için doğrusal olarak 9'a ve 28°C için 10'a yükselmekte ve 32°C için doğrusal olarak 9'a ve 38°C ve daha yüksek dereceler için 1'e düşmektedir.

Yetiştirme sezonu tanımları dünya çapında farklılık gösterir ancak bu raporda yıl içerisinde (Kuzey Yarımküre için takvim yılı, Güney Yarımküre için ise 1 Temmuz tarihinden 30 Haziran tarihine kadar) en uzun ve sürekli donma dışı sıcaklı dönemleri (≥0°C) olarak tanımlanmaktadır.

Tartu bölgesindeki yetiştirme sezonu normalde 5,2 ay boyunca (158 gün) yaklaşık 2 Mayıs tarihinden 7 Ekim tarihine kadar sürer ve nadiren 14 Nisan tarihinden önce veya 20 Mayıs tarihinden sonra başlayıp nadiren 16 Eylül tarihinden önce veya 27 Ekim tarihinden sonra sona erer.

Yetiştirme derecesi günleri bitki ve hayvan gelişimini tahmin etmede kullanılan yıllık bir ısı birikme ölçeğidir ve maksimum bir sıcaklık düzeyinin üzerindeki herhangi bir fazlalığı göz ardı ederek baz bir sıcaklık üzerindeki sıcaklık entegrali olarak tanımlanmaktadır. Bu raporda taban 10°C tavan ise 30°C olarak kabul edilmektedir.

Yalnızca yetiştirme derecesi günlerine dayanarak, Tartu bölgesinde bahar çiçekleri ilk 11 Mayıs civarında ortaya çıkarken nadiren 1 Mayıs tarihinden önce veya 23 Mayıs tarihinden sonra çıkar.

Bu bölüm geniş bir alan üzerinde yüzeye ulaşan toplam günlük kısa dalga güneş enerjisini ele almaktadır ve bunu yaparken günün uzunluğu, Güneşin ufuk çizgisi üstündeki yüksekliği, bulut ve diğer atmosferik bileşenler tarafından emilim üzerinde mevsimsel etkileri göz önünde bulundurmaktadır. Kısa dalga radyasyonu görünür ışın ve ultraviyole radyasyon içermektedir.

Ortalama günlük kısa dalga güneş enerjisi yıl boyunca aşırı mevsimsel değişiklikler gösterir.

Yılın daha güneşli olan dönemi metrekare başına 5,0 kWh düzeyinin üstünde günlük ortalama olay kısa dalga enerjisiyle 3 Mayıs tarihinden 10 Ağustos tarihine kadar 3,2 ay boyunca sürer. Tartu bölgesinde en güneşli ay Haziran ayıdır ve bu dönemde ortalama 6,1 kWh olmaktadır.

Yılın daha karanlık olan dönemi metrekare başına 1,4 kWh düzeyinin altında günlük ortalama kısa dalga enerjisiyle 13 Ekim tarihinden 24 Şubat tarihine kadar 4,4 ay boyunca sürer. Tartu bölgesinde en karanlık ay Aralık ayıdır ve bu dönemde ortalama 0,2 kWh olmaktadır.

Bu rapor için Tartu bölgesi coğrafi koordinatları 58,381° enlem, 26,725° boylam ve 39 m yüksekliktir.

Tartu bölgesinin 3 kilometre çapındaki topoğrafyada yükseklik açısından yalnızca az miktarda varyasyon bulunur ve maksimum yükseklik değişimi 57 metre iken ve deniz seviyesinden ortalama yüksekliği ise 53 metre kadardır. 16 kilometre çapında da yükseklikte yalnızca az miktarda varyasyon gösterir (109 metre). 80 kilometre çapında yükseklikte yalnızca az miktarda varyasyon gösterir (294 metre).

Tartu bölgesinin 3 kilometre yakınındaki alan yapay yüzeyler (%74) ile kaplıyken, 16 kilometre yakınındaki alan ekili arazi (%44) ve ağaçlar (%34) ile ve 80 kilometre yakınındaki alan ise ağaçlar (%49) ve ekili arazi (%24) ile kaplıdır.