Çatalhöyük Bölgesinde Yıl Boyu İklim ve Hava Durumu TürkiyeÇatalhöyük bölgesinde yazlar ılık, kurak ve açık ve kışlar çok soğuk, karlı ve parçalı bulutlu. Yıl içerisinde sıcaklık normalde -4°C ila 31°C arasında değişiklik gösterir ve nadiren -11°C altında ve 35°C üzerinde olur. Kumsal/havuz skoruna göre, sıcak hava aktiviteleri açısından Çatalhöyük ziyaretinde yılın en iyi zamanı Haziran sonundan Ağustos sonuna Çatalhöyük Bölgesinde Ortalama SıcaklıkSıcak mevsim 3,3 ay uzunluğundadır ve 7 Haziran tarihinde başlayıp 17 Eylül tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık 26°C üzerindedir. Çatalhöyük bölgesindeki en sıcak ay Temmuz ayıdır; bu ayda ortalama yüksek sıcaklık 30°C iken düşük sıcaklık 18°C düzeyindedir. Soğuk mevsim 3,4 ay uzunluğundadır ve 25 Kasım tarihinde başlayıp 6 Mart tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık 10°C altındadır. Çatalhöyük bölgesindeki en soğuk ay Ocak ayıdır; bu ayda ortalama düşük sıcaklık -4°C iken yüksek sıcaklık 5°C düzeyindedir.
Aşağıdaki şekilde tüm yıl için saatlik ortalama sıcaklıkların bir özeti gösterilmektedir. Yatay eksen yılın gününü, dikey eksen günün saatini göstermektedir. Renk ise o saat ve gün için olan ortalama sıcaklığı ifade etmektedir. Cumberland, Maryland, Amerika Birleşik Devletleri (8.957 kilometre uzağında) Çatalhöyük bölgesine sıcaklıkları en çok benzeyen uzak yabancı yerdir (karşılaştırmaya bakınız). BulutlarÇatalhöyük bölgesinde gökyüzünün bulutlarla kaplı olma durumu yüzdesinin ortalaması yıl boyunca önemli ölçüde mevsimsel varyasyonlar gösterir. Çatalhöyük bölgesinde yılın gökyüzünün daha açık olduğu zamanı 24 Mayıs civarında başlar ve 4,4 ay boyunca sürüp 4 Ekim civarında sona erer. Çatalhöyük bölgesinde yılın en açık ayı Temmuz ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %99 oranında açıktır, çoğunlukla açıktır veya parçalı bulutludur. Yılın daha bulutlu olan zamanı 4 Ekim civarında başlayıp 7,6 ay boyunca sürer ve 24 Mayıs civarında biter. Çatalhöyük bölgesinde yılın en bulutlu ayı Aralık ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %43 oranında kapalıdır veya çoğunlukla bulutludur.
YağışYağmurlu gün en az 1 milimetre sıvı veya sıvıya eşdeğer yağışın olduğu bir gündür. Çatalhöyük bölgesinde yağmurlu gün ihtimali yıl boyunca değişiklik arz etmektedir. Yağmurlu mevsim 7,5 ay boyunca 12 Ekim tarihinden 29 Mayıs tarihine kadar sürer ve herhangi bir günün yağmurlu olma ihtimali %13 oranından yüksektir. Çatalhöyük bölgesinde en çok yağmurlu günün olduğu ay 6,9 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Aralık ayıdır. Kurak sezon 29 Mayıs tarihinde başlayıp 12 Ekim tarihine kadar 4,5 ay sürer. Çatalhöyük bölgesinde en az yağmurlu günün olduğu ay 0,7 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Ağustos ayıdır. Yağışlı günler arasından, yalnızca yağmur, yalnızca kar veya bu ikisinin bir karışımını içeren günler arasında ayrım yapıyoruz. Çatalhöyük bölgesinde yalnızca yağmurun en fazla sayıda gün olduğu ay Nisan olup, ortalama yağış 5,0 gün düzeyindedir. Bu kategorizasyona dayanarak yıl boyunca görülen en yaygın yağış formu yalnızca yağmur olup 6 Kasım tarihinde %18 ile en yüksek olmaktadır.
Yağış miktarıYalnızca aylık toplamları değil, aylar içerisindeki varyasyonu da göstermek için yılın her bir gününü merkez alan hareketli 31 günlük dönemler üzerinden yağış miktarı gösterilmektedir. Çatalhöyük aylık yağış miktarında biraz mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır. Yılın yağmurlu dönemi en az 13 milimetre miktarında hareketli 31 günlük yağış miktarı ile 9,0 ay boyunca 19 Eylül tarihinden 17 Haziran tarihine sürmektedir. Çatalhöyük bölgesinde en yağmurlu ay Aralık olup, ortalama yağış 43 milimetre düzeyindedir. Yılın yağmursuz dönemi 17 Haziran tarihinden 19 Eylül tarihine kadar 3,0 ay boyunca sürmektedir. Çatalhöyük bölgesinde en az yağmurlu ay Ağustos olup, ortalama yağış 3 milimetre düzeyindedir.
Kar YağışıYağmur miktarında olduğu gibi kar yağışını yılın her bir gününü merkez alan ve 31 günlük hareketli dönemlerle göz önünde bulunduruyoruz. Çatalhöyük aylık kar yağışında biraz mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır. Yılın karlı dönemi en az 25 milimetre miktarında hareketli 31 günlük yağış miktarı ile 3,6 ay boyunca 26 Kasım tarihinden 15 Mart tarihine sürmektedir. Çatalhöyük bölgesinde en kar yağışlı ay Ocak olup, ortalama kar yağışı 83 milimetre düzeyindedir. Yılın karsız dönemi 15 Mart tarihinden 26 Kasım tarihine kadar 8,4 ay boyunca sürmektedir. Yılın en az kar yağışı 0 milimetre ortalama toplam birikmesiyle 27 Temmuz günü civarına denk gelmektedir.
GüneşÇatalhöyük gün uzunluğu yıl boyunca önemli ölçüde değişiklik arz etmektedir. 2024 yılında en kısa gün 21 Aralık tarihinde 9 saat 33 dakika gün ışığıyla gerçekleşirken en uzun günü ise 20 Haziran tarihinde 14 saat 46 dakika gün ışığıyla gerçekleşir.
En erken gün doğumu 13 Haziran tarihinde 05:26 saatindedir ve en geç gün doğumu ise 5 Ocak tarihinde 2 saat 38 dakika sonra 08:04 saatindedir. En erken gün batımı 6 Aralık tarihinde 17:29 saatinde ve en geç gün batımı 28 Haziran tarihinde 2 saat 45 dakika sonra 20:14 saatindedir. 2024 yılında Çatalhöyük bölgesinde Yaz saati uygulaması (YSU) yapılmamaktadır. Aşağıdaki sayı, raporlama dönemindeki her günün her saati için güneş yükselmesini (güneşin ufuk çizgisi üzerindeki açısını) ve azimutu (pusula yönünü) temsil etmektedir. Yatay eksek günü, dikey eksen ise günün saatini göstermektedir. Arka plan rengi, belli bir gün ve günün belli bir saati için güneşin o anki azimutunu ifade eder. Siyah eşdeğer çizgiler daimi güneş yükselmesinin konturlarıdır. AyAşağıdaki rakam 2024 yılı için olan kilit ay verilerinin kısa bir temsilini sunmaktadır. Yatay eksen günü, dikey eksen günün saatini göstermektedir. Renkli alanlar ise ayın ufuk çizgisinin üstünde olduğu zamanları ifade etmektedir. Dikey gri çubuklar (yeni Aylar) ve mavi çubuklar (dolunaylar) kilit Ay evrelerini göstermektedir. NemNem rahatlık düzeyleri için çiylenme noktasını baz alınmıştır zira terin tenden buharlaşıp buharlaşmayacağını ve böylece vücudu serinletip serinletmeyeceğini belirlemektedir. Düşük çiylenme noktaları daha kuru hissi verirken yüksek çiylenme noktaları daha nemli hissi vermektedir. Gece ve gündüz arasında normalde önemli oranda değişiklik arz eden sıcaklıktan farklı olarak çiylenme noktası daha yavaş değişim gösterir ve böylece sıcaklık gece düşebiliyorken genelde bunaltıcı bir günün ardından bunaltıcı bir gece gelir. Çatalhöyük bölgesinde nem rahatlık düzeyinin bunaltıcı, basık veya dayanılmaz olduğu zaman yüzdesiyle ölçülen, hissedilen nem oranı yıl boyunca önemli ölçüde değişiklik göstermez ve yıl boyu %0 düzeyiyle neredeyse sabit kalır.
RüzgarBu bölümde yerden 10 metre yükseklikteki geniş alan saatlik ortalama rüzgar hızları tartışılmaktadır. Herhangi bir lokasyonda deneyimlenen rüzgar yerel topografyaya ve diğer faktörlere çok bağımlıdır ve anlık rüzgar hızı ve yönü saatlik ortalamalardan çok daha fazla değişkenlik göstermektedir. Çatalhöyük ortalama saatlik rüzgar hızı yıl boyunca hafif mevsimsel varyasyonlar gösterir. Yılın daha rüzgarlı olan dönemi 11,9 kilometre/saat düzeyinin üstünde ortalama rüzgar hızıyla 19 Haziran tarihinden 24 Ağustos tarihine kadar 2,1 ay boyunca sürer. Çatalhöyük bölgesinde yılın en rüzgarlı ayı Temmuz ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 13,1 kilometre/saat olmaktadır. Yılın en sakin zamanı 24 Ağustos tarihinden 19 Haziran tarihine kadar 9,9 ay boyunca sürmektedir. Çatalhöyük bölgesinde yılın en sakin ayı Ekim ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 10,5 kilometre/saat olmaktadır.
Çatalhöyük bölgesindeki hakim ortalama saatlik rüzgar yönü yıl boyunca değişiklik göstermektedir. Rüzgar genelde kuzey yönünden 5 Mart tarihinden 18 Mart tarihine 1,9 hafta boyunca, 20 Mart tarihinden 25 Mart tarihine 5,0 gün boyunca ve 15 Nisan tarihinden 14 Kasım tarihine 7,0 ay boyunca en yüksek %80 ile 27 Temmuz tarihinde esmektedir. Rüzgar genelde güney yönünden 18 Mart tarihinden 20 Mart tarihine 2,0 gün boyunca, 25 Mart tarihinden 15 Nisan tarihine 3,0 hafta boyunca ve 14 Kasım tarihinden 5 Mart tarihine 3,7 ay boyunca en yüksek %35 ile 4 Nisan tarihinde esmektedir. Ziyaret Etmek İçin Yılın En İyi ZamanıHavanın Çatalhöyük bölgesinde yıl boyunca ne kadar iyi olduğunu ölçmek için iki seyahat skoru hesaplaması yapıyoruz. Turizm skoru açık, yağmursuz günleri ve 18°C ila 27°C arasındaki hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak Çatalhöyük bölgesini genel açık hava turist aktiviteleri açısından ziyaret etmek için en iyi zaman Mayıs sonundan Eylül sonuna, en yüksek skoru alan ise Eylül ayının ilk haftası. Çatalhöyük Turizm SkoruKumsal/havuz skoru açık, yağmursuz günleri ve 24°C ila 32°C arasında hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak, sıcak hava faaliyetleri açısından Çatalhöyük ziyaretinin en iyi zamanı Haziran sonundan Ağustos sonuna, en yüksek skoru alan ise Temmuz ayının son haftası. Çatalhöyük Kumsal/Havuz SkoruMetodolojiAnaliz yapılan dönemde (1980 ila 2016 arasında) 08:00 ila 21:00 arasındaki her saatte hissedilen sıcaklık, bulut örtüsü ve toplam yağış için bağımsız skorlar hesaplanır. Bu skorlar tek bir saatlik bileşik skor olarak birleştirilmekte ve daha sonra günlere toplanmakta ve analiz dönemindeki tüm yıllar için ortalaması alınıp düzleştirilmektedir. Bizim bulut örtüsü skorumuz tam açık gökyüzü için 10'dur ve neredeyse tamamen açık gökyüzü için 9 ve tamamen kapalı gökyüzü için 1 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır. Söz konusu saati merkez alan üç saatlik yağışa dayalı olan yağış skorumuz1 milimetre hiç yağış olmamasına 10 skoru vermektedir. Bu skor çok az yağış için 9 ve 1 milimetre ve daha fazlası yağış için 0 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır. Bizim turizm sıcaklık skorumuz 10°C altında hissedilen sıcaklıklar için 0, 18°C için doğrusal olarak 9'a, 24°C için 10'a yükseltmekte ve 27°C için doğrusal olarak 9'a ve 32°C daha sıcak dereceler için 1'e düşmektedir. Bizim kumsal/havuz sıcaklık skorumuz 18°C altındaki hissedilen sıcaklıklar için 0, 24°C için doğrusal olarak 9'a ve 28°C için 10'a yükselmekte ve 32°C için doğrusal olarak 9'a ve 38°C ve daha yüksek dereceler için 1'e düşmektedir. Yetiştirme SezonuYetiştirme sezonu tanımları dünya çapında farklılık gösterir ancak bu raporda yıl içerisinde (Kuzey Yarımküre için takvim yılı, Güney Yarımküre için ise 1 Temmuz tarihinden 30 Haziran tarihine kadar) en uzun ve sürekli donma dışı sıcaklı dönemleri (≥0°C) olarak tanımlanmaktadır. Çatalhöyük bölgesindeki yetiştirme sezonu normalde 6,8 ay boyunca (207 gün) yaklaşık 9 Nisan tarihinden 2 Kasım tarihine kadar sürer ve nadiren 18 Mart tarihinden önce veya 2 Mayıs tarihinden sonra başlayıp nadiren 15 Ekim tarihinden önce veya 23 Kasım tarihinden sonra sona erer. Yetiştirme derecesi günleri bitki ve hayvan gelişimini tahmin etmede kullanılan yıllık bir ısı birikme ölçeğidir ve maksimum bir sıcaklık düzeyinin üzerindeki herhangi bir fazlalığı göz ardı ederek baz bir sıcaklık üzerindeki sıcaklık entegrali olarak tanımlanmaktadır. Bu raporda taban 10°C tavan ise 30°C olarak kabul edilmektedir. Yalnızca yetiştirme derecesi günlerine dayanarak, Çatalhöyük bölgesinde bahar çiçekleri ilk 5 Nisan civarında ortaya çıkarken nadiren 18 Mart tarihinden önce veya 20 Nisan tarihinden sonra çıkar. Güneş EnerjisiBu bölüm geniş bir alan üzerinde yüzeye ulaşan toplam günlük kısa dalga güneş enerjisini ele almaktadır ve bunu yaparken günün uzunluğu, Güneşin ufuk çizgisi üstündeki yüksekliği, bulut ve diğer atmosferik bileşenler tarafından emilim üzerinde mevsimsel etkileri göz önünde bulundurmaktadır. Kısa dalga radyasyonu görünür ışın ve ultraviyole radyasyon içermektedir. Ortalama günlük kısa dalga güneş enerjisi yıl boyunca aşırı mevsimsel değişiklikler gösterir. Yılın daha güneşli olan dönemi metrekare başına 7,3 kWh düzeyinin üstünde günlük ortalama olay kısa dalga enerjisiyle 17 Mayıs tarihinden 25 Ağustos tarihine kadar 3,3 ay boyunca sürer. Çatalhöyük bölgesinde en güneşli ay Temmuz ayıdır ve bu dönemde ortalama 8,4 kWh olmaktadır. Yılın daha karanlık olan dönemi metrekare başına 3,6 kWh düzeyinin altında günlük ortalama kısa dalga enerjisiyle 31 Ekim tarihinden 14 Şubat tarihine kadar 3,5 ay boyunca sürer. Çatalhöyük bölgesinde en karanlık ay Aralık ayıdır ve bu dönemde ortalama 2,4 kWh olmaktadır.
TopografiBu rapor için Çatalhöyük bölgesi coğrafi koordinatları 37,668° enlem, 32,827° boylam ve 1.008 m yüksekliktir. Çatalhöyük bölgesinin 3 kilometre çapındaki topoğrafya neredeyse düzdür ve maksimum yükseklik değişimi 17 metre iken ve deniz seviyesinden ortalama yüksekliği ise 1.006 metre kadardır. 16 kilometre içerisinde düzlüktür (47 metre). 80 kilometre çapında yükseklikte yalnızca az miktarda varyasyon gösterir (1.980 metre). Çatalhöyük bölgesinin 3 kilometre yakınındaki alan ekili arazi (%98) ile kaplıyken, 16 kilometre yakınındaki alan ekili arazi (%81) ve çayır (%12) ile ve 80 kilometre yakınındaki alan ise ekili arazi (%52) ve çayır (%18) ile kaplıdır. Veri KaynaklarıBu rapor Çatalhöyük bölgesi normal hava durumunu tarihi saatlik hava durumu raporlarının ve 1 Ocak 1980 tarihinden 31 Aralık 2016 tarihine olan model yeniden yapılandırmalarının istatiksel bir analizine dayanarak ortaya koymaktadır. Sıcaklık ve Çiyleşme NoktasıAğımızda Çatalhöyük bölgesi tarihi sıcaklık ve çiyleşme noktaları konusunda yedek olarak kullanılmaya uygun yalnızca tek bir hava durumu istasyonu mevcuttur, Konya Airport. Çatalhöyük bölgesinden bizim eşiğimiz olan 150 kilometre mesafesine göre daha yakın olan 42 kilometre uzaklığındaki bu istasyonun sıcaklık ve çiylenme kayıtları için ana kaynağımız olarak kullanılabilecek kadar yakın olduğu kanısına varılmıştır. İstasyon kayıtları istasyon ve Çatalhöyük arasındaki yükseklik farkı için International Standard Atmosphere uyarınca ve MERRA-2 satellite-era reanalysis içerisinde iki lokasyon arasında mevcut bulunan göreli değişikliğe göre düzeltilir. İstasyonların kendi kayıtlarının da diğer yakın istasyonların veya MERRA-2 yeniden analizlerini kullanarak doldurulmuş olabileceklerini lütfen aklınızda bulundurun. Diğer VerilerGüneşin pozisyonuna ilişkin tüm veriler (örneğin gündoğumu ve günbatımı) Astronomical Algoritms 2. Baskı kitabındaki astronomi formülleri kullanılarak Jean Meeus tarafından hesaplanmıştır. Tüm hava durumu verileri, bulut örtüsü, yağış, rüzgar hızı ve yönü, güneş hareketi de dahil olmak üzere, kaynak olarak NASA MERRA-2 Modern-Era Retrospective Analysis kaynağını kullanmaktadır. Bu yeniden analiz dünya üzerindeki yerlerin 50 kilometrelik bölgeler halinde hava durumunun saatlik tarihini yeniden oluşturmak amacıyla gelişmiş, küresel bir meteorolojik model içerisinde bir dizi geniş alan ölçümlerini bir araya getirmektedir. Arazi Kullanım verileri, Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Kuruluşu tarafından yayınlanan Global Land Cover SHARE database kaynaklıdır. Yükseklik verileri, NASA'ya ait Jet Propulsion Laboratory tarafından yayınlanan Shuttle Radar Topography Mission (SRTM) kaynaklıdır. Yer adları, lokasyonları ve zaman dilimleri GeoNames Geographical Veritabanından alınmıştır. Havaalanları ve hava durumu istasyonları için zaman dilimleri AskGeo.com tarafından sağlanmaktadır. Haritalar ©OpenStreetMap'e katkıda bulunmaktadır. Sorumluluk ReddiBu internet sitesinde yer alan bilgiler olduğu gibi verilmektedir ve doğruluğuna ve herhangi bir amaca uygunluğuna dair herhangi bir garanti verilmemektedir. Hava durumu verileri hataya, firelere ve diğer eksiklere yatkındır. Bu internet sitesinde sunulan içeriğe göre verilen herhangi bir karar hususunda kesinlikle sorumluluk kabul etmiyoruz. Bazı önemli veriler için MERRA-2 modelini baz alan yeniden yapılandırmalarımıza dayanıyoruz ve bu konuya özellikle dikkatinizi çekmek isteriz. Zamansal ve uzamsal bütünlük açısından çok büyük avantajları olmasına rağmen bu yeniden yapılandırmalar: (1) modele dayalı hataları olabilecek olan bilgisayar modellerine dayanmaktadır, (2) 50 km alanda kabaca örneklenmiş olduklarından pek çok mikroklimanın yerel varyasyonlarını yeniden yapılandıramamaktadır ve (3) bazı kıyı kesimlerinde, özellikle de küçük adalarda, bazı zorluklarla karşılaşmaktadır. Biz ayrıca seyahat skorlarımızın üzerine dayandıkları veriler kadar iyi oldukları, herhangi bir lokasyondaki ve zamandaki hava koşullarının tahmin edilemez ve değişken oldukları ve bu skorların tanımlarının okuyucuların kendi tanımlarıyla uyumlu olmayabilecek olan bir dizi tercihe dayandıkları konularında uyarıda bulunmak isteriz. Lütfen Hizmet Koşulları sayfamızda yer alan koşulların tamamını gözden geçirin. |