Çelikhan Bölgesinde Yıl Boyu İklim ve Hava Durumu Türkiye

Çelikhan bölgesinde yazlar ılık, kurak ve açık ve kışlar dondurucu, karlı ve parçalı bulutlu. Yıl içerisinde sıcaklık normalde -5°C ila 31°C arasında değişiklik gösterir ve nadiren -11°C altında ve 34°C üzerinde olur.

Kumsal/havuz skoruna göre, sıcak hava aktiviteleri açısından Çelikhan ziyaretinde yılın en iyi zamanı Temmuz başından Ağustos sonuna

Sıcak mevsim 3,2 ay uzunluğundadır ve 10 Haziran tarihinde başlayıp 16 Eylül tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık 25°C üzerindedir. Çelikhan bölgesindeki en sıcak ay Temmuz ayıdır; bu ayda ortalama yüksek sıcaklık 31°C iken düşük sıcaklık 18°C düzeyindedir.

Soğuk mevsim 3,6 ay uzunluğundadır ve 24 Kasım tarihinde başlayıp 12 Mart tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık 7°C altındadır. Çelikhan bölgesindeki en soğuk ay Ocak ayıdır; bu ayda ortalama düşük sıcaklık -5°C iken yüksek sıcaklık 1°C düzeyindedir.

Çelikhan bölgesinde gökyüzünün bulutlarla kaplı olma durumu yüzdesinin ortalaması yıl boyunca aşırı mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Çelikhan bölgesinde yılın gökyüzünün daha açık olduğu zamanı 19 Mayıs civarında başlar ve 4,6 ay boyunca sürüp 7 Ekim civarında sona erer.

Çelikhan bölgesinde yılın en açık ayı Temmuz ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %99 oranında açıktır, çoğunlukla açıktır veya parçalı bulutludur.

Yılın daha bulutlu olan zamanı 7 Ekim civarında başlayıp 7,4 ay boyunca sürer ve 19 Mayıs civarında biter.

Çelikhan bölgesinde yılın en bulutlu ayı Aralık ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %49 oranında kapalıdır veya çoğunlukla bulutludur.

Yağmurlu gün en az 1 milimetre sıvı veya sıvıya eşdeğer yağışın olduğu bir gündür. Çelikhan bölgesinde yağmurlu gün ihtimali yıl boyunca değişiklik arz etmektedir.

Yağmurlu mevsim 7,6 ay boyunca 8 Ekim tarihinden 26 Mayıs tarihine kadar sürer ve herhangi bir günün yağmurlu olma ihtimali %11 oranından yüksektir. Çelikhan bölgesinde en çok yağmurlu günün olduğu ay 5,9 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Şubat ayıdır.

Kurak sezon 26 Mayıs tarihinde başlayıp 8 Ekim tarihine kadar 4,4 ay sürer. Çelikhan bölgesinde en az yağmurlu günün olduğu ay 0,3 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Ağustos ayıdır.

Yağışlı günler arasından, yalnızca yağmur, yalnızca kar veya bu ikisinin bir karışımını içeren günler arasında ayrım yapıyoruz. Bu kategorizasyona bağlı olarak Çelikhan bölgesinde en yaygın yağış formu yıl boyunca değişiklik göstermektedir.

Yalnızca yağmur 10 Şubat tarihinde başlayıp 11 Ocak tarihine kadar 11 ay boyunca en yaygın olandır. Çelikhan bölgesinde yalnızca yağmurun en fazla sayıda gün olduğu ay Nisan olup, ortalama yağış 5,8 gün düzeyindedir.

Yalnızca kar 11 Ocak tarihinde başlayıp 10 Şubat tarihine kadar 4,3 hafta boyunca en yaygın olandır. Çelikhan bölgesinde yalnızca karın en fazla sayıda gün olduğu ay Ocak olup, ortalama yağış 2,2 gün düzeyindedir.

Yağış miktarı

Yalnızca aylık toplamları değil, aylar içerisindeki varyasyonu da göstermek için yılın her bir gününü merkez alan hareketli 31 günlük dönemler üzerinden yağış miktarı gösterilmektedir. Çelikhan aylık yağış miktarında biraz mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Yılın yağmurlu dönemi en az 13 milimetre miktarında hareketli 31 günlük yağış miktarı ile 8,2 ay boyunca 27 Eylül tarihinden 4 Haziran tarihine sürmektedir. Çelikhan bölgesinde en yağmurlu ay Nisan olup, ortalama yağış 35 milimetre düzeyindedir.

Yılın yağmursuz dönemi 4 Haziran tarihinden 27 Eylül tarihine kadar 3,8 ay boyunca sürmektedir. Çelikhan bölgesinde en az yağmurlu ay Ağustos olup, ortalama yağış 1 milimetre düzeyindedir.

Kar Yağışı

Yağmur miktarında olduğu gibi kar yağışını yılın her bir gününü merkez alan ve 31 günlük hareketli dönemlerle göz önünde bulunduruyoruz. Çelikhan aylık kar yağışında önemli düzeyde mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Yılın karlı dönemi en az 25 milimetre miktarında hareketli 31 günlük yağış miktarı ile 4,6 ay boyunca 9 Kasım tarihinden 28 Mart tarihine sürmektedir. Çelikhan bölgesinde en kar yağışlı ay Ocak olup, ortalama kar yağışı 176 milimetre düzeyindedir.

Yılın karsız dönemi 28 Mart tarihinden 9 Kasım tarihine kadar 7,4 ay boyunca sürmektedir. Yılın en az kar yağışı 0 milimetre ortalama toplam birikmesiyle 31 Temmuz günü civarına denk gelmektedir.

Çelikhan gün uzunluğu yıl boyunca önemli ölçüde değişiklik arz etmektedir. 2024 yılında en kısa gün 21 Aralık tarihinde 9 saat 31 dakika gün ışığıyla gerçekleşirken en uzun günü ise 20 Haziran tarihinde 14 saat 49 dakika gün ışığıyla gerçekleşir.

En erken gün doğumu 13 Haziran tarihinde 05:03 saatindedir ve en geç gün doğumu ise 5 Ocak tarihinde 2 saat 40 dakika sonra 07:43 saatindedir. En erken gün batımı 6 Aralık tarihinde 17:07 saatinde ve en geç gün batımı 27 Haziran tarihinde 2 saat 47 dakika sonra 19:53 saatindedir.

2024 yılında Çelikhan bölgesinde Yaz saati uygulaması (YSU) yapılmamaktadır.

Aşağıdaki rakam 2024 yılı için olan kilit ay verilerinin kısa bir temsilini sunmaktadır. Yatay eksen günü, dikey eksen günün saatini göstermektedir. Renkli alanlar ise ayın ufuk çizgisinin üstünde olduğu zamanları ifade etmektedir. Dikey gri çubuklar (yeni Aylar) ve mavi çubuklar (dolunaylar) kilit Ay evrelerini göstermektedir.

Nem rahatlık düzeyleri için çiylenme noktasını baz alınmıştır zira terin tenden buharlaşıp buharlaşmayacağını ve böylece vücudu serinletip serinletmeyeceğini belirlemektedir. Düşük çiylenme noktaları daha kuru hissi verirken yüksek çiylenme noktaları daha nemli hissi vermektedir. Gece ve gündüz arasında normalde önemli oranda değişiklik arz eden sıcaklıktan farklı olarak çiylenme noktası daha yavaş değişim gösterir ve böylece sıcaklık gece düşebiliyorken genelde bunaltıcı bir günün ardından bunaltıcı bir gece gelir.

Çelikhan bölgesinde nem rahatlık düzeyinin bunaltıcı, basık veya dayanılmaz olduğu zaman yüzdesiyle ölçülen, hissedilen nem oranı yıl boyunca önemli ölçüde değişiklik göstermez ve yıl boyu %0 düzeyiyle neredeyse sabit kalır.

Bu bölümde yerden 10 metre yükseklikteki geniş alan saatlik ortalama rüzgar hızları tartışılmaktadır. Herhangi bir lokasyonda deneyimlenen rüzgar yerel topografyaya ve diğer faktörlere çok bağımlıdır ve anlık rüzgar hızı ve yönü saatlik ortalamalardan çok daha fazla değişkenlik göstermektedir.

Çelikhan ortalama saatlik rüzgar hızı yıl boyunca önemli oranda mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Yılın daha rüzgarlı olan dönemi 14,2 kilometre/saat düzeyinin üstünde ortalama rüzgar hızıyla 7 Haziran tarihinden 1 Eylül tarihine kadar 2,8 ay boyunca sürer. Çelikhan bölgesinde yılın en rüzgarlı ayı Temmuz ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 17,2 kilometre/saat olmaktadır.

Yılın en sakin zamanı 1 Eylül tarihinden 7 Haziran tarihine kadar 9,2 ay boyunca sürmektedir. Çelikhan bölgesinde yılın en sakin ayı Kasım ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 11,1 kilometre/saat olmaktadır.

Çelikhan bölgesindeki hakim ortalama saatlik rüzgar yönü yıl boyunca değişiklik göstermektedir.

Rüzgar genelde güney yönünden 30 Mart tarihinden 15 Nisan tarihine 2,3 hafta boyunca en yüksek %38 ile 4 Nisan tarihinde esmektedir. Rüzgar genelde kuzey yönünden 15 Nisan tarihinden 30 Mart tarihine 11 ay boyunca en yüksek %45 ile 1 Ocak tarihinde esmektedir.

Havanın Çelikhan bölgesinde yıl boyunca ne kadar iyi olduğunu ölçmek için iki seyahat skoru hesaplaması yapıyoruz.

Turizm skoru açık, yağmursuz günleri ve 18°C ila 27°C arasındaki hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak Çelikhan bölgesini genel açık hava turist aktiviteleri açısından ziyaret etmek için en iyi zaman Haziran başından Eylül sonuna, en yüksek skoru alan ise Eylül ayının ilk haftası.

Kumsal/havuz skoru açık, yağmursuz günleri ve 24°C ila 32°C arasında hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak, sıcak hava faaliyetleri açısından Çelikhan ziyaretinin en iyi zamanı Temmuz başından Ağustos sonuna, en yüksek skoru alan ise Temmuz ayının son haftası.

Metodoloji

Analiz yapılan dönemde (1980 ila 2016 arasında) 08:00 ila 21:00 arasındaki her saatte hissedilen sıcaklık, bulut örtüsü ve toplam yağış için bağımsız skorlar hesaplanır. Bu skorlar tek bir saatlik bileşik skor olarak birleştirilmekte ve daha sonra günlere toplanmakta ve analiz dönemindeki tüm yıllar için ortalaması alınıp düzleştirilmektedir.

Bizim bulut örtüsü skorumuz tam açık gökyüzü için 10'dur ve neredeyse tamamen açık gökyüzü için 9 ve tamamen kapalı gökyüzü için 1 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Söz konusu saati merkez alan üç saatlik yağışa dayalı olan yağış skorumuz1 milimetre hiç yağış olmamasına 10 skoru vermektedir. Bu skor çok az yağış için 9 ve 1 milimetre ve daha fazlası yağış için 0 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Bizim turizm sıcaklık skorumuz 10°C altında hissedilen sıcaklıklar için 0, 18°C için doğrusal olarak 9'a, 24°C için 10'a yükseltmekte ve 27°C için doğrusal olarak 9'a ve 32°C daha sıcak dereceler için 1'e düşmektedir.

Bizim kumsal/havuz sıcaklık skorumuz 18°C altındaki hissedilen sıcaklıklar için 0, 24°C için doğrusal olarak 9'a ve 28°C için 10'a yükselmekte ve 32°C için doğrusal olarak 9'a ve 38°C ve daha yüksek dereceler için 1'e düşmektedir.

Yetiştirme sezonu tanımları dünya çapında farklılık gösterir ancak bu raporda yıl içerisinde (Kuzey Yarımküre için takvim yılı, Güney Yarımküre için ise 1 Temmuz tarihinden 30 Haziran tarihine kadar) en uzun ve sürekli donma dışı sıcaklı dönemleri (≥0°C) olarak tanımlanmaktadır.

Çelikhan bölgesindeki yetiştirme sezonu normalde 7,3 ay boyunca (222 gün) yaklaşık 5 Nisan tarihinden 13 Kasım tarihine kadar sürer ve nadiren 14 Mart tarihinden önce veya 29 Nisan tarihinden sonra başlayıp nadiren 26 Ekim tarihinden önce veya 3 Aralık tarihinden sonra sona erer.

Yetiştirme derecesi günleri bitki ve hayvan gelişimini tahmin etmede kullanılan yıllık bir ısı birikme ölçeğidir ve maksimum bir sıcaklık düzeyinin üzerindeki herhangi bir fazlalığı göz ardı ederek baz bir sıcaklık üzerindeki sıcaklık entegrali olarak tanımlanmaktadır. Bu raporda taban 10°C tavan ise 30°C olarak kabul edilmektedir.

Yalnızca yetiştirme derecesi günlerine dayanarak, Çelikhan bölgesinde bahar çiçekleri ilk 25 Nisan civarında ortaya çıkarken nadiren 12 Nisan tarihinden önce veya 8 Mayıs tarihinden sonra çıkar.

Bu bölüm geniş bir alan üzerinde yüzeye ulaşan toplam günlük kısa dalga güneş enerjisini ele almaktadır ve bunu yaparken günün uzunluğu, Güneşin ufuk çizgisi üstündeki yüksekliği, bulut ve diğer atmosferik bileşenler tarafından emilim üzerinde mevsimsel etkileri göz önünde bulundurmaktadır. Kısa dalga radyasyonu görünür ışın ve ultraviyole radyasyon içermektedir.

Ortalama günlük kısa dalga güneş enerjisi yıl boyunca aşırı mevsimsel değişiklikler gösterir.

Yılın daha güneşli olan dönemi metrekare başına 7,5 kWh düzeyinin üstünde günlük ortalama olay kısa dalga enerjisiyle 20 Mayıs tarihinden 24 Ağustos tarihine kadar 3,1 ay boyunca sürer. Çelikhan bölgesinde en güneşli ay Temmuz ayıdır ve bu dönemde ortalama 8,6 kWh olmaktadır.

Yılın daha karanlık olan dönemi metrekare başına 3,5 kWh düzeyinin altında günlük ortalama kısa dalga enerjisiyle 31 Ekim tarihinden 16 Şubat tarihine kadar 3,6 ay boyunca sürer. Çelikhan bölgesinde en karanlık ay Aralık ayıdır ve bu dönemde ortalama 2,3 kWh olmaktadır.

Bu rapor için Çelikhan bölgesi coğrafi koordinatları 38,026° enlem, 38,237° boylam ve 1.394 m yüksekliktir.

Çelikhan bölgesinin 3 kilometre çapındaki topoğrafyada yükseklik açısından büyük miktarda varyasyon bulunur ve maksimum yükseklik değişimi 757 metre iken ve deniz seviyesinden ortalama yüksekliği ise 1.509 metre kadardır. 16 kilometre çapında büyük miktarda varyasyon gösterir (1.728 metre). 80 kilometre çapında ayrıca aşırı varyasyon gösterir (2.712 metre).

Çelikhan bölgesinin 3 kilometre yakınındaki alan seyrek bitki örtüsü (%32), ekili arazi (%27), ağaçlar (%21) ve çıplak arazi (%13) ile kaplıyken, 16 kilometre yakınındaki alan çıplak arazi (%34) ve seyrek bitki örtüsü (%34) ile ve 80 kilometre yakınındaki alan ise ekili arazi (%39) ve seyrek bitki örtüsü (%20) ile kaplıdır.