Yaygın Bölgesinde Yıl Boyu İklim ve Hava Durumu Türkiye

Yaygın bölgesinde yazlar sıcak, kurak ve açık ve kışlar dondurucu, karlı ve parçalı bulutlu. Yıl içerisinde sıcaklık normalde -9°C ila 33°C arasında değişiklik gösterir ve nadiren -16°C altında ve 36°C üzerinde olur.

Kumsal/havuz skoruna göre, sıcak hava aktiviteleri açısından Yaygın ziyaretinde yılın en iyi zamanı Temmuz başından Ağustos sonuna

Sıcak mevsim 3,1 ay uzunluğundadır ve 13 Haziran tarihinde başlayıp 18 Eylül tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık 27°C üzerindedir. Yaygın bölgesindeki en sıcak ay Temmuz ayıdır; bu ayda ortalama yüksek sıcaklık 32°C iken düşük sıcaklık 17°C düzeyindedir.

Soğuk mevsim 3,5 ay uzunluğundadır ve 29 Kasım tarihinde başlayıp 12 Mart tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık 7°C altındadır. Yaygın bölgesindeki en soğuk ay Ocak ayıdır; bu ayda ortalama düşük sıcaklık -8°C iken yüksek sıcaklık 0°C düzeyindedir.

Yaygın bölgesinde gökyüzünün bulutlarla kaplı olma durumu yüzdesinin ortalaması yıl boyunca aşırı mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Yaygın bölgesinde yılın gökyüzünün daha açık olduğu zamanı 23 Mayıs civarında başlar ve 4,5 ay boyunca sürüp 7 Ekim civarında sona erer.

Yaygın bölgesinde yılın en açık ayı Temmuz ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %99 oranında açıktır, çoğunlukla açıktır veya parçalı bulutludur.

Yılın daha bulutlu olan zamanı 7 Ekim civarında başlayıp 7,5 ay boyunca sürer ve 23 Mayıs civarında biter.

Yaygın bölgesinde yılın en bulutlu ayı Şubat ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %51 oranında kapalıdır veya çoğunlukla bulutludur.

Yağmurlu gün en az 1 milimetre sıvı veya sıvıya eşdeğer yağışın olduğu bir gündür. Yaygın bölgesinde yağmurlu gün ihtimali yıl boyunca değişiklik arz etmektedir.

Yağmurlu mevsim 7,7 ay boyunca 11 Ekim tarihinden 2 Haziran tarihine kadar sürer ve herhangi bir günün yağmurlu olma ihtimali %16 oranından yüksektir. Yaygın bölgesinde en çok yağmurlu günün olduğu ay 8,4 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Nisan ayıdır.

Kurak sezon 2 Haziran tarihinde başlayıp 11 Ekim tarihine kadar 4,3 ay sürer. Yaygın bölgesinde en az yağmurlu günün olduğu ay 0,9 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Ağustos ayıdır.

Yağışlı günler arasından, yalnızca yağmur, yalnızca kar veya bu ikisinin bir karışımını içeren günler arasında ayrım yapıyoruz. Bu kategorizasyona bağlı olarak Yaygın bölgesinde en yaygın yağış formu yıl boyunca değişiklik göstermektedir.

Yalnızca yağmur 7 Şubat tarihinde başlayıp 5 Ocak tarihine kadar 11 ay boyunca en yaygın olandır. Yaygın bölgesinde yalnızca yağmurun en fazla sayıda gün olduğu ay Nisan olup, ortalama yağış 8,3 gün düzeyindedir.

Yalnızca kar 5 Ocak tarihinde başlayıp 1 Şubat tarihine kadar 3,9 hafta boyunca en yaygın olandır. Yaygın bölgesinde yalnızca karın en fazla sayıda gün olduğu ay Ocak olup, ortalama yağış 2,3 gün düzeyindedir.

Karla karışık yağmur 1 Şubat tarihinde başlayıp 7 Şubat tarihine kadar 6,0 gün boyunca en yaygın olandır. Yaygın bölgesinde karla karışık yağmurun en fazla sayıda gün olduğu ay Şubat olup, ortalama yağış 2,2 gün düzeyindedir.

Yağış miktarı

Yalnızca aylık toplamları değil, aylar içerisindeki varyasyonu da göstermek için yılın her bir gününü merkez alan hareketli 31 günlük dönemler üzerinden yağış miktarı gösterilmektedir. Yaygın aylık yağış miktarında önemli düzeyde mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Yılın yağmurlu dönemi en az 13 milimetre miktarında hareketli 31 günlük yağış miktarı ile 8,9 ay boyunca 20 Eylül tarihinden 17 Haziran tarihine sürmektedir. Yaygın bölgesinde en yağmurlu ay Nisan olup, ortalama yağış 56 milimetre düzeyindedir.

Yılın yağmursuz dönemi 17 Haziran tarihinden 20 Eylül tarihine kadar 3,1 ay boyunca sürmektedir. Yaygın bölgesinde en az yağmurlu ay Ağustos olup, ortalama yağış 3 milimetre düzeyindedir.

Kar Yağışı

Yağmur miktarında olduğu gibi kar yağışını yılın her bir gününü merkez alan ve 31 günlük hareketli dönemlerle göz önünde bulunduruyoruz. Yaygın aylık kar yağışında önemli düzeyde mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Yılın karlı dönemi en az 25 milimetre miktarında hareketli 31 günlük yağış miktarı ile 4,2 ay boyunca 17 Kasım tarihinden 25 Mart tarihine sürmektedir. Yaygın bölgesinde en kar yağışlı ay Şubat olup, ortalama kar yağışı 189 milimetre düzeyindedir.

Yılın karsız dönemi 25 Mart tarihinden 17 Kasım tarihine kadar 7,8 ay boyunca sürmektedir. Yılın en az kar yağışı 0 milimetre ortalama toplam birikmesiyle 28 Temmuz günü civarına denk gelmektedir.

Yaygın gün uzunluğu yıl boyunca önemli ölçüde değişiklik arz etmektedir. 2024 yılında en kısa gün 21 Aralık tarihinde 9 saat 26 dakika gün ışığıyla gerçekleşirken en uzun günü ise 20 Haziran tarihinde 14 saat 54 dakika gün ışığıyla gerçekleşir.

En erken gün doğumu 13 Haziran tarihinde 04:48 saatindedir ve en geç gün doğumu ise 5 Ocak tarihinde 2 saat 45 dakika sonra 07:33 saatindedir. En erken gün batımı 7 Aralık tarihinde 16:52 saatinde ve en geç gün batımı 28 Haziran tarihinde 2 saat 52 dakika sonra 19:44 saatindedir.

2024 yılında Yaygın bölgesinde Yaz saati uygulaması (YSU) yapılmamaktadır.

Aşağıdaki rakam 2024 yılı için olan kilit ay verilerinin kısa bir temsilini sunmaktadır. Yatay eksen günü, dikey eksen günün saatini göstermektedir. Renkli alanlar ise ayın ufuk çizgisinin üstünde olduğu zamanları ifade etmektedir. Dikey gri çubuklar (yeni Aylar) ve mavi çubuklar (dolunaylar) kilit Ay evrelerini göstermektedir.

Nem rahatlık düzeyleri için çiylenme noktasını baz alınmıştır zira terin tenden buharlaşıp buharlaşmayacağını ve böylece vücudu serinletip serinletmeyeceğini belirlemektedir. Düşük çiylenme noktaları daha kuru hissi verirken yüksek çiylenme noktaları daha nemli hissi vermektedir. Gece ve gündüz arasında normalde önemli oranda değişiklik arz eden sıcaklıktan farklı olarak çiylenme noktası daha yavaş değişim gösterir ve böylece sıcaklık gece düşebiliyorken genelde bunaltıcı bir günün ardından bunaltıcı bir gece gelir.

Yaygın bölgesinde nem rahatlık düzeyinin bunaltıcı, basık veya dayanılmaz olduğu zaman yüzdesiyle ölçülen, hissedilen nem oranı yıl boyunca önemli ölçüde değişiklik göstermez ve yıl boyu %0 düzeyiyle neredeyse sabit kalır.

Bu bölümde yerden 10 metre yükseklikteki geniş alan saatlik ortalama rüzgar hızları tartışılmaktadır. Herhangi bir lokasyonda deneyimlenen rüzgar yerel topografyaya ve diğer faktörlere çok bağımlıdır ve anlık rüzgar hızı ve yönü saatlik ortalamalardan çok daha fazla değişkenlik göstermektedir.

Yaygın ortalama saatlik rüzgar hızı yıl boyunca hafif mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Yılın daha rüzgarlı olan dönemi 11,3 kilometre/saat düzeyinin üstünde ortalama rüzgar hızıyla 7 Haziran tarihinden 21 Eylül tarihine kadar 3,4 ay boyunca sürer. Yaygın bölgesinde yılın en rüzgarlı ayı Temmuz ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 12,9 kilometre/saat olmaktadır.

Yılın en sakin zamanı 21 Eylül tarihinden 7 Haziran tarihine kadar 8,6 ay boyunca sürmektedir. Yaygın bölgesinde yılın en sakin ayı Aralık ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 9,9 kilometre/saat olmaktadır.

Yaygın bölgesindeki hakim ortalama saatlik rüzgar yönü yıl boyunca değişiklik göstermektedir.

Rüzgar genelde güney yönünden 4 Şubat tarihinden 31 Mayıs tarihine 3,9 ay boyunca, 17 Ağustos tarihinden 20 Eylül tarihine 1,1 ay boyunca, 28 Eylül tarihinden 14 Kasım tarihine 1,5 ay boyunca ve 25 Kasım tarihinden 2 Aralık tarihine 1,0 hafta boyunca en yüksek %45 ile 16 Nisan tarihinde esmektedir. Rüzgar genelde kuzey yönünden 31 Mayıs tarihinden 17 Ağustos tarihine 2,5 ay boyunca, 20 Eylül tarihinden 28 Eylül tarihine 1,1 hafta boyunca, 14 Kasım tarihinden 25 Kasım tarihine 1,6 hafta boyunca ve 2 Aralık tarihinden 4 Şubat tarihine 2,1 ay boyunca en yüksek %43 ile 26 Haziran tarihinde esmektedir.

Havanın Yaygın bölgesinde yıl boyunca ne kadar iyi olduğunu ölçmek için iki seyahat skoru hesaplaması yapıyoruz.

Turizm skoru açık, yağmursuz günleri ve 18°C ila 27°C arasındaki hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak Yaygın bölgesini genel açık hava turist aktiviteleri açısından ziyaret etmek için en iyi zamanlar Mayıs sonundan Temmuz ortasına ve Ağustos başından Eylül sonuna, en yüksek skoru alan ise Eylül ayının ilk haftası.

Kumsal/havuz skoru açık, yağmursuz günleri ve 24°C ila 32°C arasında hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak, sıcak hava faaliyetleri açısından Yaygın ziyaretinin en iyi zamanı Temmuz başından Ağustos sonuna, en yüksek skoru alan ise Ağustos ayının ilk haftası.

Metodoloji

Analiz yapılan dönemde (1980 ila 2016 arasında) 08:00 ila 21:00 arasındaki her saatte hissedilen sıcaklık, bulut örtüsü ve toplam yağış için bağımsız skorlar hesaplanır. Bu skorlar tek bir saatlik bileşik skor olarak birleştirilmekte ve daha sonra günlere toplanmakta ve analiz dönemindeki tüm yıllar için ortalaması alınıp düzleştirilmektedir.

Bizim bulut örtüsü skorumuz tam açık gökyüzü için 10'dur ve neredeyse tamamen açık gökyüzü için 9 ve tamamen kapalı gökyüzü için 1 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Söz konusu saati merkez alan üç saatlik yağışa dayalı olan yağış skorumuz1 milimetre hiç yağış olmamasına 10 skoru vermektedir. Bu skor çok az yağış için 9 ve 1 milimetre ve daha fazlası yağış için 0 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Bizim turizm sıcaklık skorumuz 10°C altında hissedilen sıcaklıklar için 0, 18°C için doğrusal olarak 9'a, 24°C için 10'a yükseltmekte ve 27°C için doğrusal olarak 9'a ve 32°C daha sıcak dereceler için 1'e düşmektedir.

Bizim kumsal/havuz sıcaklık skorumuz 18°C altındaki hissedilen sıcaklıklar için 0, 24°C için doğrusal olarak 9'a ve 28°C için 10'a yükselmekte ve 32°C için doğrusal olarak 9'a ve 38°C ve daha yüksek dereceler için 1'e düşmektedir.

Yetiştirme sezonu tanımları dünya çapında farklılık gösterir ancak bu raporda yıl içerisinde (Kuzey Yarımküre için takvim yılı, Güney Yarımküre için ise 1 Temmuz tarihinden 30 Haziran tarihine kadar) en uzun ve sürekli donma dışı sıcaklı dönemleri (≥0°C) olarak tanımlanmaktadır.

Yaygın bölgesindeki yetiştirme sezonu normalde 6,7 ay boyunca (205 gün) yaklaşık 8 Nisan tarihinden 31 Ekim tarihine kadar sürer ve nadiren 21 Mart tarihinden önce veya 28 Nisan tarihinden sonra başlayıp nadiren 15 Ekim tarihinden önce veya 17 Kasım tarihinden sonra sona erer.

Yetiştirme derecesi günleri bitki ve hayvan gelişimini tahmin etmede kullanılan yıllık bir ısı birikme ölçeğidir ve maksimum bir sıcaklık düzeyinin üzerindeki herhangi bir fazlalığı göz ardı ederek baz bir sıcaklık üzerindeki sıcaklık entegrali olarak tanımlanmaktadır. Bu raporda taban 10°C tavan ise 30°C olarak kabul edilmektedir.

Yalnızca yetiştirme derecesi günlerine dayanarak, Yaygın bölgesinde bahar çiçekleri ilk 25 Nisan civarında ortaya çıkarken nadiren 14 Nisan tarihinden önce veya 8 Mayıs tarihinden sonra çıkar.

Bu bölüm geniş bir alan üzerinde yüzeye ulaşan toplam günlük kısa dalga güneş enerjisini ele almaktadır ve bunu yaparken günün uzunluğu, Güneşin ufuk çizgisi üstündeki yüksekliği, bulut ve diğer atmosferik bileşenler tarafından emilim üzerinde mevsimsel etkileri göz önünde bulundurmaktadır. Kısa dalga radyasyonu görünür ışın ve ultraviyole radyasyon içermektedir.

Ortalama günlük kısa dalga güneş enerjisi yıl boyunca aşırı mevsimsel değişiklikler gösterir.

Yılın daha güneşli olan dönemi metrekare başına 7,4 kWh düzeyinin üstünde günlük ortalama olay kısa dalga enerjisiyle 23 Mayıs tarihinden 24 Ağustos tarihine kadar 3,0 ay boyunca sürer. Yaygın bölgesinde en güneşli ay Temmuz ayıdır ve bu dönemde ortalama 8,5 kWh olmaktadır.

Yılın daha karanlık olan dönemi metrekare başına 3,5 kWh düzeyinin altında günlük ortalama kısa dalga enerjisiyle 28 Ekim tarihinden 15 Şubat tarihine kadar 3,6 ay boyunca sürer. Yaygın bölgesinde en karanlık ay Aralık ayıdır ve bu dönemde ortalama 2,3 kWh olmaktadır.

Bu rapor için Yaygın bölgesi coğrafi koordinatları 38,897° enlem, 41,306° boylam ve 1.280 m yüksekliktir.

Yaygın bölgesinin 3 kilometre çapındaki topoğrafyada yükseklik açısından önemli miktarda varyasyon bulunur ve maksimum yükseklik değişimi 184 metre iken ve deniz seviyesinden ortalama yüksekliği ise 1.286 metre kadardır. 16 kilometre çapında önemli miktarda varyasyon gösterir (1.345 metre). 80 kilometre çapında ayrıca aşırı varyasyon gösterir (2.548 metre).

Yaygın bölgesinin 3 kilometre yakınındaki alan ekili arazi (%92) ile kaplıyken, 16 kilometre yakınındaki alan ekili arazi (%40) ve çayır (%21) ile ve 80 kilometre yakınındaki alan ise ağaçlar (%23) ve seyrek bitki örtüsü (%23) ile kaplıdır.