Culfa Bölgesinde Yıl Boyu İklim ve Hava Durumu Azerbaycan

Culfa bölgesinde yazlar sıcak, kurak ve açık ve kışlar çok soğuk, karlı ve parçalı bulutlu. Yıl içerisinde sıcaklık normalde -5°C ila 36°C arasında değişiklik gösterir ve nadiren -11°C altında ve 40°C üzerinde olur.

Kumsal/havuz skoruna göre, sıcak hava aktiviteleri açısından Culfa ziyaretinde yılın en iyi zamanı Haziran ortasından Eylül ortasına

Sıcak mevsim 3,7 ay uzunluğundadır ve 30 Mayıs tarihinde başlayıp 19 Eylül tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık 30°C üzerindedir. Culfa bölgesindeki en sıcak ay Temmuz ayıdır; bu ayda ortalama yüksek sıcaklık 35°C iken düşük sıcaklık 21°C düzeyindedir.

Soğuk mevsim 3,0 ay uzunluğundadır ve 26 Kasım tarihinde başlayıp 25 Şubat tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık 10°C altındadır. Culfa bölgesindeki en soğuk ay Ocak ayıdır; bu ayda ortalama düşük sıcaklık -4°C iken yüksek sıcaklık 4°C düzeyindedir.

Culfa bölgesinde gökyüzünün bulutlarla kaplı olma durumu yüzdesinin ortalaması yıl boyunca önemli ölçüde mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Culfa bölgesinde yılın gökyüzünün daha açık olduğu zamanı 26 Mayıs civarında başlar ve 4,5 ay boyunca sürüp 8 Ekim civarında sona erer.

Culfa bölgesinde yılın en açık ayı Temmuz ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %98 oranında açıktır, çoğunlukla açıktır veya parçalı bulutludur.

Yılın daha bulutlu olan zamanı 8 Ekim civarında başlayıp 7,5 ay boyunca sürer ve 26 Mayıs civarında biter.

Culfa bölgesinde yılın en bulutlu ayı Mart ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %42 oranında kapalıdır veya çoğunlukla bulutludur.

Yağmurlu gün en az 1 milimetre sıvı veya sıvıya eşdeğer yağışın olduğu bir gündür. Culfa bölgesinde yağmurlu gün ihtimali yıl boyunca değişiklik arz etmektedir.

Yağmurlu mevsim 7,1 ay boyunca 27 Ekim tarihinden 29 Mayıs tarihine kadar sürer ve herhangi bir günün yağmurlu olma ihtimali %11 oranından yüksektir. Culfa bölgesinde en çok yağmurlu günün olduğu ay 5,0 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Nisan ayıdır.

Kurak sezon 29 Mayıs tarihinde başlayıp 27 Ekim tarihine kadar 4,9 ay sürer. Culfa bölgesinde en az yağmurlu günün olduğu ay 0,9 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Ağustos ayıdır.

Yağışlı günler arasından, yalnızca yağmur, yalnızca kar veya bu ikisinin bir karışımını içeren günler arasında ayrım yapıyoruz. Culfa bölgesinde yalnızca yağmurun en fazla sayıda gün olduğu ay Nisan olup, ortalama yağış 5,0 gün düzeyindedir. Bu kategorizasyona dayanarak yıl boyunca görülen en yaygın yağış formu yalnızca yağmur olup 29 Nisan tarihinde %20 ile en yüksek olmaktadır.

Yağış miktarı

Yalnızca aylık toplamları değil, aylar içerisindeki varyasyonu da göstermek için yılın her bir gününü merkez alan hareketli 31 günlük dönemler üzerinden yağış miktarı gösterilmektedir. Culfa aylık yağış miktarında biraz mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Yılın yağmurlu dönemi en az 13 milimetre miktarında hareketli 31 günlük yağış miktarı ile 7,5 ay boyunca 23 Ekim tarihinden 7 Haziran tarihine sürmektedir. Culfa bölgesinde en yağmurlu ay Mayıs olup, ortalama yağış 21 milimetre düzeyindedir.

Yılın yağmursuz dönemi 7 Haziran tarihinden 23 Ekim tarihine kadar 4,5 ay boyunca sürmektedir. Culfa bölgesinde en az yağmurlu ay Ağustos olup, ortalama yağış 3 milimetre düzeyindedir.

Culfa gün uzunluğu yıl boyunca önemli ölçüde değişiklik arz etmektedir. 2024 yılında en kısa gün 21 Aralık tarihinde 9 saat 26 dakika gün ışığıyla gerçekleşirken en uzun günü ise 21 Haziran tarihinde 14 saat 54 dakika gün ışığıyla gerçekleşir.

En erken gün doğumu 13 Haziran tarihinde 05:31 saatindedir ve en geç gün doğumu ise 5 Ocak tarihinde 2 saat 45 dakika sonra 08:16 saatindedir. En erken gün batımı 7 Aralık tarihinde 17:35 saatinde ve en geç gün batımı 28 Haziran tarihinde 2 saat 52 dakika sonra 20:27 saatindedir.

2024 yılında Culfa bölgesinde Yaz saati uygulaması (YSU) yapılmamaktadır.

Aşağıdaki rakam 2024 yılı için olan kilit ay verilerinin kısa bir temsilini sunmaktadır. Yatay eksen günü, dikey eksen günün saatini göstermektedir. Renkli alanlar ise ayın ufuk çizgisinin üstünde olduğu zamanları ifade etmektedir. Dikey gri çubuklar (yeni Aylar) ve mavi çubuklar (dolunaylar) kilit Ay evrelerini göstermektedir.

Nem rahatlık düzeyleri için çiylenme noktasını baz alınmıştır zira terin tenden buharlaşıp buharlaşmayacağını ve böylece vücudu serinletip serinletmeyeceğini belirlemektedir. Düşük çiylenme noktaları daha kuru hissi verirken yüksek çiylenme noktaları daha nemli hissi vermektedir. Gece ve gündüz arasında normalde önemli oranda değişiklik arz eden sıcaklıktan farklı olarak çiylenme noktası daha yavaş değişim gösterir ve böylece sıcaklık gece düşebiliyorken genelde bunaltıcı bir günün ardından bunaltıcı bir gece gelir.

Culfa bölgesinde nem rahatlık düzeyinin bunaltıcı, basık veya dayanılmaz olduğu zaman yüzdesiyle ölçülen, hissedilen nem oranı yıl boyunca önemli ölçüde değişiklik göstermez ve yıl boyu %0 düzeyiyle neredeyse sabit kalır.

Bu bölümde yerden 10 metre yükseklikteki geniş alan saatlik ortalama rüzgar hızları tartışılmaktadır. Herhangi bir lokasyonda deneyimlenen rüzgar yerel topografyaya ve diğer faktörlere çok bağımlıdır ve anlık rüzgar hızı ve yönü saatlik ortalamalardan çok daha fazla değişkenlik göstermektedir.

Culfa ortalama saatlik rüzgar hızı yıl boyunca önemli oranda mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Yılın daha rüzgarlı olan dönemi 12,0 kilometre/saat düzeyinin üstünde ortalama rüzgar hızıyla 9 Haziran tarihinden 13 Eylül tarihine kadar 3,1 ay boyunca sürer. Culfa bölgesinde yılın en rüzgarlı ayı Temmuz ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 16,1 kilometre/saat olmaktadır.

Yılın en sakin zamanı 13 Eylül tarihinden 9 Haziran tarihine kadar 8,9 ay boyunca sürmektedir. Culfa bölgesinde yılın en sakin ayı Aralık ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 7,6 kilometre/saat olmaktadır.

Culfa bölgesindeki hakim ortalama saatlik rüzgar yönü yıl boyunca değişiklik göstermektedir.

Rüzgar genelde doğu yönünden 29 Nisan tarihinden 2 Kasım tarihine 6,1 ay boyunca en yüksek %90 ile 25 Temmuz tarihinde esmektedir. Rüzgar genelde güney yönünden 2 Kasım tarihinden 29 Nisan tarihine 5,9 ay boyunca en yüksek %54 ile 1 Ocak tarihinde esmektedir.

Havanın Culfa bölgesinde yıl boyunca ne kadar iyi olduğunu ölçmek için iki seyahat skoru hesaplaması yapıyoruz.

Turizm skoru açık, yağmursuz günleri ve 18°C ila 27°C arasındaki hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak Culfa bölgesini genel açık hava turist aktiviteleri açısından ziyaret etmek için en iyi zamanlar Mayıs ortasından Haziran sonuna ve Ağustos sonundan Ekim başına, en yüksek skoru alan ise Eylül ayının üçüncü haftası.

Kumsal/havuz skoru açık, yağmursuz günleri ve 24°C ila 32°C arasında hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak, sıcak hava faaliyetleri açısından Culfa ziyaretinin en iyi zamanı Haziran ortasından Eylül ortasına, en yüksek skoru alan ise Ağustos ayının üçüncü haftası.

Metodoloji

Analiz yapılan dönemde (1980 ila 2016 arasında) 08:00 ila 21:00 arasındaki her saatte hissedilen sıcaklık, bulut örtüsü ve toplam yağış için bağımsız skorlar hesaplanır. Bu skorlar tek bir saatlik bileşik skor olarak birleştirilmekte ve daha sonra günlere toplanmakta ve analiz dönemindeki tüm yıllar için ortalaması alınıp düzleştirilmektedir.

Bizim bulut örtüsü skorumuz tam açık gökyüzü için 10'dur ve neredeyse tamamen açık gökyüzü için 9 ve tamamen kapalı gökyüzü için 1 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Söz konusu saati merkez alan üç saatlik yağışa dayalı olan yağış skorumuz1 milimetre hiç yağış olmamasına 10 skoru vermektedir. Bu skor çok az yağış için 9 ve 1 milimetre ve daha fazlası yağış için 0 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Bizim turizm sıcaklık skorumuz 10°C altında hissedilen sıcaklıklar için 0, 18°C için doğrusal olarak 9'a, 24°C için 10'a yükseltmekte ve 27°C için doğrusal olarak 9'a ve 32°C daha sıcak dereceler için 1'e düşmektedir.

Bizim kumsal/havuz sıcaklık skorumuz 18°C altındaki hissedilen sıcaklıklar için 0, 24°C için doğrusal olarak 9'a ve 28°C için 10'a yükselmekte ve 32°C için doğrusal olarak 9'a ve 38°C ve daha yüksek dereceler için 1'e düşmektedir.

Yetiştirme sezonu tanımları dünya çapında farklılık gösterir ancak bu raporda yıl içerisinde (Kuzey Yarımküre için takvim yılı, Güney Yarımküre için ise 1 Temmuz tarihinden 30 Haziran tarihine kadar) en uzun ve sürekli donma dışı sıcaklı dönemleri (≥0°C) olarak tanımlanmaktadır.

Culfa bölgesindeki yetiştirme sezonu normalde 7,7 ay boyunca (237 gün) yaklaşık 23 Mart tarihinden 14 Kasım tarihine kadar sürer ve nadiren 5 Mart tarihinden önce veya 12 Nisan tarihinden sonra başlayıp nadiren 29 Ekim tarihinden önce veya 1 Aralık tarihinden sonra sona erer.

Yetiştirme derecesi günleri bitki ve hayvan gelişimini tahmin etmede kullanılan yıllık bir ısı birikme ölçeğidir ve maksimum bir sıcaklık düzeyinin üzerindeki herhangi bir fazlalığı göz ardı ederek baz bir sıcaklık üzerindeki sıcaklık entegrali olarak tanımlanmaktadır. Bu raporda taban 10°C tavan ise 30°C olarak kabul edilmektedir.

Yalnızca yetiştirme derecesi günlerine dayanarak, Culfa bölgesinde bahar çiçekleri ilk 25 Mart civarında ortaya çıkarken nadiren 13 Mart tarihinden önce veya 6 Nisan tarihinden sonra çıkar.

Bu bölüm geniş bir alan üzerinde yüzeye ulaşan toplam günlük kısa dalga güneş enerjisini ele almaktadır ve bunu yaparken günün uzunluğu, Güneşin ufuk çizgisi üstündeki yüksekliği, bulut ve diğer atmosferik bileşenler tarafından emilim üzerinde mevsimsel etkileri göz önünde bulundurmaktadır. Kısa dalga radyasyonu görünür ışın ve ultraviyole radyasyon içermektedir.

Ortalama günlük kısa dalga güneş enerjisi yıl boyunca aşırı mevsimsel değişiklikler gösterir.

Yılın daha güneşli olan dönemi metrekare başına 7,2 kWh düzeyinin üstünde günlük ortalama olay kısa dalga enerjisiyle 17 Mayıs tarihinden 23 Ağustos tarihine kadar 3,2 ay boyunca sürer. Culfa bölgesinde en güneşli ay Haziran ayıdır ve bu dönemde ortalama 8,2 kWh olmaktadır.

Yılın daha karanlık olan dönemi metrekare başına 3,6 kWh düzeyinin altında günlük ortalama kısa dalga enerjisiyle 29 Ekim tarihinden 13 Şubat tarihine kadar 3,5 ay boyunca sürer. Culfa bölgesinde en karanlık ay Aralık ayıdır ve bu dönemde ortalama 2,5 kWh olmaktadır.

Bu rapor için Culfa bölgesi coğrafi koordinatları 38,954° enlem, 45,630° boylam ve 714 m yüksekliktir.

Culfa bölgesinin 3 kilometre çapındaki topoğrafyada yükseklik açısından önemli miktarda varyasyon bulunur ve maksimum yükseklik değişimi 158 metre iken ve deniz seviyesinden ortalama yüksekliği ise 728 metre kadardır. 16 kilometre çapında önemli miktarda varyasyon gösterir (1.288 metre). 80 kilometre çapında ayrıca aşırı varyasyon gösterir (3.494 metre).

Culfa bölgesinin 3 kilometre yakınındaki alan seyrek bitki örtüsü (%35), ağaçlar (%23), çayır (%17) ve çalılık (%13) ile kaplıyken, 16 kilometre yakınındaki alan seyrek bitki örtüsü (%33) ve çalılık (%29) ile ve 80 kilometre yakınındaki alan ise çalılık (%48) ve seyrek bitki örtüsü (%17) ile kaplıdır.