Şuşa Bölgesinde Yıl Boyu İklim ve Hava Durumu Azerbaycan

Şuşa bölgesinde yazlar ılık, kurak ve açık ve kışlar dondurucu, karlı ve parçalı bulutlu. Yıl içerisinde sıcaklık normalde -8°C ila 28°C arasında değişiklik gösterir ve nadiren -12°C altında ve 32°C üzerinde olur.

Kumsal/havuz skoruna göre, sıcak hava aktiviteleri açısından Şuşa ziyaretinde yılın en iyi zamanı Temmuz başından Ağustos ortasına

Ilık mevsim 3,5 ay uzunluğundadır ve 30 Mayıs tarihinde başlayıp 15 Eylül tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık 23°C üzerindedir. Şuşa bölgesindeki en sıcak ay Temmuz ayıdır; bu ayda ortalama yüksek sıcaklık 27°C iken düşük sıcaklık 16°C düzeyindedir.

Soğuk mevsim 3,5 ay uzunluğundadır ve 23 Kasım tarihinde başlayıp 7 Mart tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık 7°C altındadır. Şuşa bölgesindeki en soğuk ay Ocak ayıdır; bu ayda ortalama düşük sıcaklık -7°C iken yüksek sıcaklık 1°C düzeyindedir.

Şuşa bölgesinde gökyüzünün bulutlarla kaplı olma durumu yüzdesinin ortalaması yıl boyunca önemli ölçüde mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Şuşa bölgesinde yılın gökyüzünün daha açık olduğu zamanı 29 Mayıs civarında başlar ve 4,0 ay boyunca sürüp 28 Eylül civarında sona erer.

Şuşa bölgesinde yılın en açık ayı Ağustos ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %96 oranında açıktır, çoğunlukla açıktır veya parçalı bulutludur.

Yılın daha bulutlu olan zamanı 28 Eylül civarında başlayıp 8,0 ay boyunca sürer ve 29 Mayıs civarında biter.

Şuşa bölgesinde yılın en bulutlu ayı Mart ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %47 oranında kapalıdır veya çoğunlukla bulutludur.

Yağmurlu gün en az 1 milimetre sıvı veya sıvıya eşdeğer yağışın olduğu bir gündür. Şuşa bölgesinde yağmurlu gün ihtimali yıl boyunca değişiklik arz etmektedir.

Yağmurlu mevsim 7,4 ay boyunca 26 Ekim tarihinden 9 Haziran tarihine kadar sürer ve herhangi bir günün yağmurlu olma ihtimali %9 oranından yüksektir. Şuşa bölgesinde en çok yağmurlu günün olduğu ay 4,0 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Mayıs ayıdır.

Kurak sezon 9 Haziran tarihinde başlayıp 26 Ekim tarihine kadar 4,5 ay sürer. Şuşa bölgesinde en az yağmurlu günün olduğu ay 1,2 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Ağustos ayıdır.

Yağışlı günler arasından, yalnızca yağmur, yalnızca kar veya bu ikisinin bir karışımını içeren günler arasında ayrım yapıyoruz. Bu kategorizasyona bağlı olarak Şuşa bölgesinde en yaygın yağış formu yıl boyunca değişiklik göstermektedir.

Yalnızca yağmur 21 Mart tarihinde başlayıp 17 Kasım tarihine kadar 7,9 ay boyunca en yaygın olandır. Şuşa bölgesinde yalnızca yağmurun en fazla sayıda gün olduğu ay Mayıs olup, ortalama yağış 3,9 gün düzeyindedir.

Yalnızca kar 17 Kasım tarihinde başlayıp 21 Mart tarihine kadar 4,1 ay boyunca en yaygın olandır. Şuşa bölgesinde yalnızca karın en fazla sayıda gün olduğu ay Şubat olup, ortalama yağış 1,5 gün düzeyindedir.

Yağış miktarı

Yalnızca aylık toplamları değil, aylar içerisindeki varyasyonu da göstermek için yılın her bir gününü merkez alan hareketli 31 günlük dönemler üzerinden yağış miktarı gösterilmektedir. Şuşa aylık yağış miktarında biraz mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Yılın yağmurlu dönemi en az 13 milimetre miktarında hareketli 31 günlük yağış miktarı ile 6,2 ay boyunca 9 Nisan tarihinden 15 Ekim tarihine sürmektedir. Şuşa bölgesinde en yağmurlu ay Mayıs olup, ortalama yağış 18 milimetre düzeyindedir.

Yılın yağmursuz dönemi 15 Ekim tarihinden 9 Nisan tarihine kadar 5,8 ay boyunca sürmektedir. Şuşa bölgesinde en az yağmurlu ay Ocak olup, ortalama yağış 0 milimetre düzeyindedir.

Kar Yağışı

Yağmur miktarında olduğu gibi kar yağışını yılın her bir gününü merkez alan ve 31 günlük hareketli dönemlerle göz önünde bulunduruyoruz. Şuşa aylık kar yağışında biraz mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Yılın karlı dönemi en az 25 milimetre miktarında hareketli 31 günlük yağış miktarı ile 5,7 ay boyunca 23 Ekim tarihinden 15 Nisan tarihine sürmektedir. Şuşa bölgesinde en kar yağışlı ay Mart olup, ortalama kar yağışı 78 milimetre düzeyindedir.

Yılın karsız dönemi 15 Nisan tarihinden 23 Ekim tarihine kadar 6,3 ay boyunca sürmektedir. Yılın en az kar yağışı 0 milimetre ortalama toplam birikmesiyle 19 Temmuz günü civarına denk gelmektedir.

Şuşa gün uzunluğu yıl boyunca önemli ölçüde değişiklik arz etmektedir. 2024 yılında en kısa gün 21 Aralık tarihinde 9 saat 21 dakika gün ışığıyla gerçekleşirken en uzun günü ise 21 Haziran tarihinde 14 saat 59 dakika gün ışığıyla gerçekleşir.

En erken gün doğumu 14 Haziran tarihinde 05:24 saatindedir ve en geç gün doğumu ise 6 Ocak tarihinde 2 saat 50 dakika sonra 08:14 saatindedir. En erken gün batımı 8 Aralık tarihinde 17:28 saatinde ve en geç gün batımı 27 Haziran tarihinde 2 saat 57 dakika sonra 20:25 saatindedir.

2024 yılında Şuşa bölgesinde Yaz saati uygulaması (YSU) yapılmamaktadır.

Aşağıdaki rakam 2024 yılı için olan kilit ay verilerinin kısa bir temsilini sunmaktadır. Yatay eksen günü, dikey eksen günün saatini göstermektedir. Renkli alanlar ise ayın ufuk çizgisinin üstünde olduğu zamanları ifade etmektedir. Dikey gri çubuklar (yeni Aylar) ve mavi çubuklar (dolunaylar) kilit Ay evrelerini göstermektedir.

Nem rahatlık düzeyleri için çiylenme noktasını baz alınmıştır zira terin tenden buharlaşıp buharlaşmayacağını ve böylece vücudu serinletip serinletmeyeceğini belirlemektedir. Düşük çiylenme noktaları daha kuru hissi verirken yüksek çiylenme noktaları daha nemli hissi vermektedir. Gece ve gündüz arasında normalde önemli oranda değişiklik arz eden sıcaklıktan farklı olarak çiylenme noktası daha yavaş değişim gösterir ve böylece sıcaklık gece düşebiliyorken genelde bunaltıcı bir günün ardından bunaltıcı bir gece gelir.

Şuşa bölgesinde nem rahatlık düzeyinin bunaltıcı, basık veya dayanılmaz olduğu zaman yüzdesiyle ölçülen, hissedilen nem oranı yıl boyunca önemli ölçüde değişiklik göstermez ve yıl boyu %0 düzeyiyle neredeyse sabit kalır.

Bu bölümde yerden 10 metre yükseklikteki geniş alan saatlik ortalama rüzgar hızları tartışılmaktadır. Herhangi bir lokasyonda deneyimlenen rüzgar yerel topografyaya ve diğer faktörlere çok bağımlıdır ve anlık rüzgar hızı ve yönü saatlik ortalamalardan çok daha fazla değişkenlik göstermektedir.

Şuşa ortalama saatlik rüzgar hızı yıl boyunca hafif mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Yılın daha rüzgarlı olan dönemi 8,4 kilometre/saat düzeyinin üstünde ortalama rüzgar hızıyla 3 Haziran tarihinden 13 Eylül tarihine kadar 3,3 ay boyunca sürer. Şuşa bölgesinde yılın en rüzgarlı ayı Temmuz ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 10,1 kilometre/saat olmaktadır.

Yılın en sakin zamanı 13 Eylül tarihinden 3 Haziran tarihine kadar 8,7 ay boyunca sürmektedir. Şuşa bölgesinde yılın en sakin ayı Kasım ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 6,6 kilometre/saat olmaktadır.

Şuşa bölgesindeki hakim ortalama saatlik rüzgar yönü yıl boyunca değişiklik göstermektedir.

Rüzgar genelde doğu yönünden 25 Şubat tarihinden 5 Kasım tarihine 8,3 ay boyunca en yüksek %74 ile 25 Temmuz tarihinde esmektedir. Rüzgar genelde batı yönünden 5 Kasım tarihinden 25 Şubat tarihine 3,7 ay boyunca en yüksek %56 ile 1 Ocak tarihinde esmektedir.

Havanın Şuşa bölgesinde yıl boyunca ne kadar iyi olduğunu ölçmek için iki seyahat skoru hesaplaması yapıyoruz.

Turizm skoru açık, yağmursuz günleri ve 18°C ila 27°C arasındaki hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak Şuşa bölgesini genel açık hava turist aktiviteleri açısından ziyaret etmek için en iyi zaman Haziran ortasından Eylül başına, en yüksek skoru alan ise Temmuz ayının ikinci haftası.

Kumsal/havuz skoru açık, yağmursuz günleri ve 24°C ila 32°C arasında hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak, sıcak hava faaliyetleri açısından Şuşa ziyaretinin en iyi zamanı Temmuz başından Ağustos ortasına, en yüksek skoru alan ise Temmuz ayının son haftası.

Metodoloji

Analiz yapılan dönemde (1980 ila 2016 arasında) 08:00 ila 21:00 arasındaki her saatte hissedilen sıcaklık, bulut örtüsü ve toplam yağış için bağımsız skorlar hesaplanır. Bu skorlar tek bir saatlik bileşik skor olarak birleştirilmekte ve daha sonra günlere toplanmakta ve analiz dönemindeki tüm yıllar için ortalaması alınıp düzleştirilmektedir.

Bizim bulut örtüsü skorumuz tam açık gökyüzü için 10'dur ve neredeyse tamamen açık gökyüzü için 9 ve tamamen kapalı gökyüzü için 1 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Söz konusu saati merkez alan üç saatlik yağışa dayalı olan yağış skorumuz1 milimetre hiç yağış olmamasına 10 skoru vermektedir. Bu skor çok az yağış için 9 ve 1 milimetre ve daha fazlası yağış için 0 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Bizim turizm sıcaklık skorumuz 10°C altında hissedilen sıcaklıklar için 0, 18°C için doğrusal olarak 9'a, 24°C için 10'a yükseltmekte ve 27°C için doğrusal olarak 9'a ve 32°C daha sıcak dereceler için 1'e düşmektedir.

Bizim kumsal/havuz sıcaklık skorumuz 18°C altındaki hissedilen sıcaklıklar için 0, 24°C için doğrusal olarak 9'a ve 28°C için 10'a yükselmekte ve 32°C için doğrusal olarak 9'a ve 38°C ve daha yüksek dereceler için 1'e düşmektedir.

Yetiştirme sezonu tanımları dünya çapında farklılık gösterir ancak bu raporda yıl içerisinde (Kuzey Yarımküre için takvim yılı, Güney Yarımküre için ise 1 Temmuz tarihinden 30 Haziran tarihine kadar) en uzun ve sürekli donma dışı sıcaklı dönemleri (≥0°C) olarak tanımlanmaktadır.

Şuşa bölgesindeki yetiştirme sezonu normalde 6,5 ay boyunca (197 gün) yaklaşık 15 Nisan tarihinden 30 Ekim tarihine kadar sürer ve nadiren 24 Mart tarihinden önce veya 7 Mayıs tarihinden sonra başlayıp nadiren 11 Ekim tarihinden önce veya 16 Kasım tarihinden sonra sona erer.

Yetiştirme derecesi günleri bitki ve hayvan gelişimini tahmin etmede kullanılan yıllık bir ısı birikme ölçeğidir ve maksimum bir sıcaklık düzeyinin üzerindeki herhangi bir fazlalığı göz ardı ederek baz bir sıcaklık üzerindeki sıcaklık entegrali olarak tanımlanmaktadır. Bu raporda taban 10°C tavan ise 30°C olarak kabul edilmektedir.

Yalnızca yetiştirme derecesi günlerine dayanarak, Şuşa bölgesinde bahar çiçekleri ilk 21 Nisan civarında ortaya çıkarken nadiren 8 Nisan tarihinden önce veya 8 Mayıs tarihinden sonra çıkar.

Bu bölüm geniş bir alan üzerinde yüzeye ulaşan toplam günlük kısa dalga güneş enerjisini ele almaktadır ve bunu yaparken günün uzunluğu, Güneşin ufuk çizgisi üstündeki yüksekliği, bulut ve diğer atmosferik bileşenler tarafından emilim üzerinde mevsimsel etkileri göz önünde bulundurmaktadır. Kısa dalga radyasyonu görünür ışın ve ultraviyole radyasyon içermektedir.

Ortalama günlük kısa dalga güneş enerjisi yıl boyunca aşırı mevsimsel değişiklikler gösterir.

Yılın daha güneşli olan dönemi metrekare başına 6,6 kWh düzeyinin üstünde günlük ortalama olay kısa dalga enerjisiyle 19 Mayıs tarihinden 20 Ağustos tarihine kadar 3,0 ay boyunca sürer. Şuşa bölgesinde en güneşli ay Temmuz ayıdır ve bu dönemde ortalama 7,5 kWh olmaktadır.

Yılın daha karanlık olan dönemi metrekare başına 3,3 kWh düzeyinin altında günlük ortalama kısa dalga enerjisiyle 25 Ekim tarihinden 14 Şubat tarihine kadar 3,6 ay boyunca sürer. Şuşa bölgesinde en karanlık ay Aralık ayıdır ve bu dönemde ortalama 2,2 kWh olmaktadır.

Bu rapor için Şuşa bölgesi coğrafi koordinatları 39,760° enlem, 46,750° boylam ve 1.339 m yüksekliktir.

Şuşa bölgesinin 3 kilometre çapındaki topoğrafyada yükseklik açısından büyük miktarda varyasyon bulunur ve maksimum yükseklik değişimi 678 metre iken ve deniz seviyesinden ortalama yüksekliği ise 1.178 metre kadardır. 16 kilometre çapında büyük miktarda varyasyon gösterir (2.131 metre). 80 kilometre çapında ayrıca aşırı varyasyon gösterir (3.704 metre).

Şuşa bölgesinin 3 kilometre yakınındaki alan ağaçlar (%33), ekili arazi (%31), çayır (%18) ve çalılık (%17) ile kaplıyken, 16 kilometre yakınındaki alan ağaçlar (%40) ve ekili arazi (%33) ile ve 80 kilometre yakınındaki alan ise ekili arazi (%34) ve ağaçlar (%28) ile kaplıdır.